Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1564. rođen je engleski dramski pisac Vilijam Šekspir. Njegove drame: “Hamlet”, “Romeo i Julija”, “Otelo”, “Magbet” i danas su na repertoarima svjetskih pozorišta, a veliki broj je i ekranizovan. Šekspir je umro istog datuma 1616. godine.

1616 – U Madridu je umro španski književnik Miguel de Servantes Savedra. Pisao je romane, drame, komedije, pripovijetke i pjesme, a u svjetskoj književnosti stekao je slavu romanom «Don Kihot», koji se smatra pretečom modernog romana.

1850 – Umro je pjesnik Vilijam Vordsvort, uz Kolridža najznačajniji predstavnik romantizma u engleskoj književnosti. Vordsvortova zbirka pjesama “Lirske balade” (1798) označila je početak romantizma u engleskoj književnosti.

1855 – Na Narodnoj skupštini na Cetinju usvojen je Zakonik knjaza Danila od 95 članova, od kojih je 19 uzeto iz Zakonika Petra I. Zakonik je uspostavio i učvrstvio Crnu Goru kao pravnu državu reda i sigurnosti. Najteži zločin po Zakoniku je izdaja otadžbine. Po odredbama člana 16 za tu krivičnu radnju predviđena je smrtna kazna. Član 92 predmet je sporenja u crnogorskoj istoriografiji. U novosadskom izdanju Zakonika iz 1855, štampanom u štampariji doktora Danila Medakovića, navodi se „da u Crnoj Gori nema nikakve druge narodnosti do jedine srpske i nikakve druge vjere do jedine pravoslavne istočne“, dok u originalnom rukopisu, s potpisom knjaza Danila, taj dio člana 92 glasi: „I ako u ovoj zemlji nema nikakve druge narodnosti i nikakve druge vjere do jedine pravoslavne istočne“.U štampani tekst umetnuto je, dakle, određenje „do jedine srpske“. Originalni rukopis Zakonika knjaza Danila objavio je 1982. istoričar Jovan Bojović.

1858 – Rođen je njemački fizičar Maks Plank, tvorac kvantne teorije za koju je 1918. dobio Nobelovu nagradu. Objavio je 1910. revolucionarnu hipotezu da svaki izvor energije može zračiti samo u diskretnim količinama – kvantima. Na toj je osnovi izveo zakon zračenja – Plankova formula. Plankovu ideju o diskontinuiranosti energije, koja je danas temelj tumačenja svih atomskih pojava, primijenili su Ajnštajn i Bor na tumačenje fotoelektričnog efekta i spektra atoma vodonika.

1878 – U Parizu je umro poznati češki slikar Jaroslav Čermak, koji je nekoliko puta boravio u Crnoj Gori i stvorio veliki broj dragocjenih slika-dokumenata preko kojih je svijet upoznao Crnu Goru i njenu borbu za očuvanje slobode i nezavisnosti. Rođen je u Pragu 1. avgusta 1831. Obrađivao je istorijske motive u duhu akademskog romantizma. Poznata Čermakova djela inspirisana našim podnebljem, događajima i ljudima su: «Ranjeni Crnogorac» , «Hercegovačko roblje», zatim slika kojom je ovjekovječio dramatične trenutke iznošenja umjetničkih dragocjenosti iz Dvora pred naletom Omer-pašine vojske i njihovo sklanjanje na Njeguše, te portreti članova dinastije Petrović, portreti Crnogorki, portreti crnogorskih junaka.

1981– Rođen je ruski kompozitor i pijanista Sergej Prokofjev, jedan od najoriginalnijih muzičkih stvaralaca 20.vijeka.

1895 – Knjaz Nikola je odlikovao Nikolu Teslu Ordenom knjaza Danila II stepena. U obrazloženju stoji da crnogorski suveren to odlikovanje dodjeljuje velikom naučniku za «osobite usluge njegove, ukazane crnogorskom narodu».

1938 – Sudetski Nijemci zatražili su, uz podršku Hitlera, punu autonomiju u okviru Čehoslovačke. Minhenskim sporazumom u septembru iste godine Hitler je Sudete pripojio Njemačkoj, a 1939. okupirao Čehoslovačku.

2007 – U 77. godini umro je prvi predsjedniik Ruske Federacije Boris Jeljcin. Boris Nikolajevič Jeljcin bio je na vlasti od 1991. do kraja 1999, kada je podnio ostavku i za svog nasljednika izabrao Vladimira Putina.

2009 – Savjet ministara Evropske unije odobrio je bez rasprave razmatranje zahtjeva Crne Gore za sticanje statusa kandidata za članstvo u Uniji, što je, kako je ocijenjeno, bio ključni tehnički korak naprijed u procesu koji vodi do punopravnog članstva.

2009 – U 95. godini umro je poznati britanski majstor fotografije Džek Kardif, dobitnik dva Oskara – 1947. za film “Crni narcis” i 2001. za životno djelo. Kardif je bio jedan od prvih majstora fotografije koji su snimali u tehnikoloru. Pored fotografije uspješno se bavio i filmskom režijom, a napisao je i nekoliko knjiga o kinematografiji. Svoju biografiju nazvao je “Čarobni sat” – po poznatom prvom i posljednjem satu sunčevog svjetla, vremenu kad kamermani najviše vole da snimaju.

2010 – U Opštoj bolnici „Danilo I“ na Cetinju urađena je prvi put u Crnoj Gori složena operacija uva sedmogodišnjem dječaku koji nije imao ušnu školjku i čiji je slušni kanal bio zatvoren. Zahvat je trajao četiri sata, a hirurški tim predvodili su doktor cetinjske bolnice Miroljub Todorović i doktor iz Beograda Nenad Arsović.

2013 – U Budvi je završena konferencija “Progresivne vlade i partije Zapadnog Balkana”, koja je dan ranije počela u Skadru. Konferenciju je organizovala Partija evropskih socijalista u saradnji sa Demokratskom partijom socijalista (DPS) i Socijaldemokratskom partijom (SDP) Crne Gore i Socijalističkom partijom Albanije (SPA), a okupila je socijaliste iz Srbije, Češke, Njemačke, Albanije, Crne Gore i Evropskog parlamenta. Na ceremoniji zatvaranja predsjednik  DPS-a i predsjednik Vlade Crne Gore Milo Đukanović poručio je da je “evropska budućnost Zapadnog Balkana u rukama zemalja regiona, a nastavak politike proširenja podrazumijeva podjelu uloga između Evropske unije i država kandidata”. Đukanović je takođe kazao da “uspjeh naše evropske politike nije da trčimo za unaprijed postavljenim rokovima i da inferiorno sa Balkana samo čekamo signale koje ćemo dobiti sa visokih ili srednjih briselskih adresa, već da iz dana u dan posvećeno radimo na unapređenju kvaliteta života naših ljudi”. Članstvo će, rekao je Đukanović, “stići kao satisfakcija i nije presudno da li će to biti za pet, sedam ili jedanaest godina, već da budemo sigurni da smo prevazišli probleme koji su karakterisali region u posljednjoj deceniji 20. vijeka”. Đukanović je ocijenio i da naglašeni evroentuzijazam slabi, i da za to postoje brojni razlozi. U diskusiji je kritikovao stavove predsjednika Demokratske stranke Srbije i bivšeg predsjednika te zemlje Borisa Tadića da teškoće s kojima se suočava EU proizvode atmosferu zamora od proširenja.”Ovdje nije pitanje jesmo li umorni ili nijesmo, nego imamo li viziju ili ne”, kazao je Đukanović. Rekao je takođe da posvećenost ideji bez energije ne znači ništa i da   politika nije marketing, već djelatnost  rješavanja realnih društvenih problema.Predsjednik Socijaldemokratske partije i predsjednik crnogorskog parlamenta Ranko Krivokapić istakao je da je mnogo predrasuda postojalo o Balkanu i da ulaskom u Evropsku uniju moramo unijeti kvalitet više zbog grešaka koje je region ranije pravio.Takođe se ne smije zaboraviti ni istorija ratova na ovim prostorima,zbog koje,kako je ocijenio, uvijek moramo biti oprezni.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1975 – Posljednja sajgonska vlada podnijela je ostavku, a predsjednik SAD Džerald Ford priznao je poraz u Vijetnamskom ratu.

1997 – Predsjednici Rusije i Kine Boris Jeljcin i Đijang Cemin potpisali su deklaraciju kojom su se usprotivili dominaciji jedne supersile u posthladnoratovskoj eri.

1999 – Tridesetog dana vazdušnih napada NATO-a na SR Jugoslaviju pogođena je zgrada Radio televizije Srbije. Poginulo je 16, a ranjeno 18 radnika.

2007 – U Beogradu je umrla ugledna novinarka Radija Crne Gore Ksenija Minić. Rođena je 1937. u Zemunu, završila je Filozofski fakultet u Skoplju, a od 1960. do 2000. radila je u Radio Titogradu – Radiju Crne Gore kao novinarka i urednica informativnih i obrazovnih programa i programa za kulturu.

2009 – Nakon dvanaestogodišnje pauze konstituisan je žiri za dodjelu Njegoševe nagrade.

2010 – Grčka je, pritisnuta dugovima, zatražila od evropskih partnera i MMF-a hitne zajmove, popustivši pod velikim pritiskom tržišta da se aktivira prvo finansijsko spasavanje jedne članice eurozone.

2013 – Lideri Srbije i Bosne i Hercegovine Tomislav Nikolić, Bakir Izetbegović i Nebojša Radmanović sastali su se u Beogradu i nakon razgovora poslali pomirljivu poruku da između dvije države više neće biti nesuglasica.Izetbegović je podsjetio na rat u Bosni 90-ih i zločine koji su počinjeni, i zatražio da se u ime budućnosti “treba s time suočiti”.”Mi ne tražimo nikakvu osvetu,kazao je,ali tražimo da se ta istina sagleda”.Takođe je napomenuo da je u Beograd došao jer misli da je “bolje licem u lice raspraviti neke stvari i podsjetiti na istinu”.