Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1671. u manastiru Ostrog umro je Vasilije Jovanović – Sveti Vasilije Ostroški. Rođen je u Popovom Polju u Hercegovini 1610.  Zamonašio se u manastiru Tvrdoš. Prema predanju u Crnu Goru je došao kao jeromonah i nakon kratkog boravka vratio se u Hercegovinu, a potom otputovao u Rusiju. Iz Rusije je donio bogate darove u knjigama, crkvenim potrepštinama i novac koji je dijelio sirotinji. Pred turskim nasiljem ponovo je napustio Hercegovinu i godinu dana proveo u Hilandaru. Došao je u Onogošt 1651, ali je i taj grad morao da napusti i potraži utočište u ostroškoj pećini-isposnici, u kojoj je ostao do kraja života. Ćivot Svetog Vasilija Ostroškog u Gornjem manastiru, mjesto je hodočašća vjernika iz mnogih  domaćih i inostranih krajeva.

1842 – Rođen je francuski  kompozitor Žil Masne, dugogodišnji profesor kompozicije na Konzervatorijumu u Parizu. Prvi učitelj muzike bila mu je majka, koja je dajući časove klavira pomagala izdržavanju porodice.  Komponovao je opere u kojima je dočaravao osjećajne heroine i lirsko-patetične muške tenorske likove. U svom vremenu bio je veoma popularan, dok su danas na repertoarima još samo njegova remek djela: “Manon”, “Verter” i “Don Kihot”. „Njegove kolege, pisao je Debisi, teško su mogle da mu oproste sposobnost da se dopada, koja je, u stvari, određen dar“. Komponovao je preko 20 opera, uglavnom lirske tematike,  kao i balete, oratorijume, orkestarsku muziku, kantate, solo pjesme.

1861 – Umro je istaknuti crnogorski junak i četovođa Kenjo Janković. Rođen je u Ceklinu 1797. Posebnu  ratničku vještinu iskazao je 1835. kada su Crnogorci prema Njegoševom planu zauzeli  utvrđeni Žabljak na Skadarskom jezeru. Njegoš je isticao Jankovića kao primjer junaštva i ubrajao ga među Crnogorce, najzaslužnije za stečeni, kako je govorio, “zrak slobode crnogorske”.

1871 – Crnogorski Senat naredio je svim vlasnicima čiji su se posjedi prostirali izvan teritorije Crne Gore i nalazili na zemljištu koje je bilo  pod vlašću  Austrije, da plate porez austrijskim vlastima u Kotoru, kako u suprotnom ne bi došli u situaciju da njihova imanja za kratko vrijeme budu prodata.

1884 – Umro je češki kompozitor, dirigent i pijanista Bedžih Smetana, osnivač češke opere i moderne muzike. Kao začetnik nacionalnog muzičkog stila u svojoj zemlji, inspiraciju je crpio iz češkog folklora, što je u doba nacionalne ugnjetenosti Čeha imalo veliki značaj, ne samo u umjetničkom smislu. U Pragu je vodio sopstvenu muzičku školu sve do 1856. kada odlazi u Švedsku, gdje je kao dirigent boravio pet godina. Iz Švedske se ponovo vraća u Prag i radi kao dirigent, pijanist, muzički pisac i kompozitor sve do 1874. kada je ogluvio i morao da se potpuno povuče iz muzičkog života. Poznata djela: opere “Prodana nevjesta”,  „Dalibor“, „Libuša“ i „Poljubac“, potom ciklus simfonijskih poema „Moja domovina“; gudački kvarter „Iz mog života“, klavirske i kamerne kompozicije.

1957 – Umro je Erih fon Štrohajm, američki filmski reditelj i glumac, porijeklom iz Austrije. Protagonist snažnog naturalističko-senzualnog stila u kinematografiji,  jedan je od najvećih  reditelja nijemog filma. Kao umjetnik koji nije dopuštao kompromis, bilo mu je onemogućeno da svoje zamisli ostvari na platnu, pa je gotovo cio svoj život proveo kao glumac, u tuđim, često lošim filmovima. Umro je u Francuskoj i na samrti odlikovan Legijom časti. Poznati filmovi: “Pohlepa”, “Svadbeni marš” , “Kraljica Keli”, a glumio je u filmovima „Velika iluzija“, „Nestali iz Sent-Ažila“, „Bulevar sumraka“.

1992 – Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini na zasjedanju u Banja Luci donijela je odluku o formiranju vojske Republike Srpske i  osnivanju novinske agencije SRNA. Istoga dana, nemoćni da spriječe širenje sukoba u Bosni, posmatrači EU napustili su Sarajevo.  

2007 – U Vladinom domu na Cetinju, uz tradicionalni ritual i u prisustvu više od 300 zvanica, osnovana je Velika masonska loža Crne Gore. Ceremoniju je predvodio Veliki majstor Ujedinjenih velikih loža Njemačke Klaus Kot. Veliku ložu Crne Gore, čiji je Veliki majstor Novak Jauković, sačinjavaju četiri regularne masonske lože: „Montenegro“ u Podgorici, “Zora“ u Kotoru,“Luča mikrokozma“ na Cetinju i „Garibaldi“ u Nikšiću.

2008 – U najrazornijem zemljotresu ( 7,9 stepeni Rihterove skale) koji je u posljednje tri decenije pogodio Kinu, u zapadnoj provinciji Sečuan poginulo je više od 100.000 ljudi, 4,8 miliona ljudi ostalo je bez domova, dok je materijalna šteta procijenjena na više od 28 milijardi dolara.

2008 – U 83. godini umro je američki pionir pop-arta Robert Raušenberg. Bio je poznat po upotrebi neobičnih i svakodnevnih predmeta u svojim radovima, zbog čega je stekao ugled pionira pop-arta. Bavio se slikarstvom, vajarstvom i plesnom koreografijom. Raušenbergov najpoznatiji rad je krevet, nastao tako što se umjetnik probudio raspoložen za slikanje, ali bez novca za platno, pa je na čaršavu slikao bojom, pastom za zube i lakom za nokte. Bio je 1964. prvi Amerikanac koji je dobio Gran pri Venecijanskog bijenala. Proslavio se 1950-ih po svojim spojevima, neobičnim kombinacijama, trodimenzionalnih predmeta i boje, odnosno umjetnosti i predmeta iz savremenog života.

2012 – Na Evropskom prvenstvu u karateu na Tenerifima, crnogorska seniorka Marina Raković osvojila je bronzanu medalju pobijedivši Njemicu Martu Veis. Rakovićeva je osvojila prvu karate medalju za Crnu Goru na evropskim i svjetskim prvenstvima u seniorskoj konkurenciji od sticanja nezavisnosti države.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1820 – Rođena je engleska bolničarka Florens Najtingejl , koja je otvorila prvu školu za bolničarke. U Krimskom ratu (1853-56) organizovala je prvu ekipu za njegu ranjenika.

1937 – Engleski kralj Džordž VI krunisan je u Vestminsterskoj opatiji u Londonu. Ceremoniju je prenosila TV BBC – prvi put uživo.

1943 – Predajom njemačkog generala fon Arnima u Tunisu završene su borbe u sjevernoj Africi u Drugom svjetskom ratu.

1949 – Zvanično je okončana sovjetska desetomjesečna blokada Berlina tokom koje je grad  snabdijevan iz Savezne Republike Njemačke vazdušnih mostom.

1965 –  Zapadna Njemačka uspostavila je diplomatske odnose s Izraelom, a arapske zemlje su prekinule odnose s vladom u Bonu.

1997 – Predsjednik Rusije Boris Jeljcin i čečenski vođa Aslan Mashadov potpisali su sporazum o obustavi neprijateljstava.

2003 – Iranski predsjednik Mohamad Katami doputovao je u Liban, kao prvi iranski lider koji je posjetio tu zemlju nakon islamske revolucije 1979.

2005 – Ubjedljivom većinom glasova donji dom njemačkog parlamenta, Bundestaga, usvojio je Ustav Evropske Unije.

2010 – Nakon 43 dana bjekstva, u Australiji je uhapšen Dragan Vasiljković, poznatiji kao Kapetan Dragan, osumnjičen za ratne zločine u Hrvatskoj, počinjene 1992. i 1993.

2010 – Novi britanski premijer, prve koalicione vlade u toj zemlji od 1945, Dejvid Kameron najavio je novu eru u britanskoj politici.

2011 – Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije kazao je u emisiji „Načisto“ Televizije Vijesti da će tražiti da se Mitropolija crnogorsko-primorska izbriše iz Registra crkava i vjerskih zajednica srpskog Ministarstva vjera. Amfilohije je negirao da je znao za registraciju Miropolije 2006. u Beogradu, te da za to nema saglasnosti Sinoda Srpske pravoslavne crkve. Ako je to uradio bivši ministar vjera Srbije onda je to protivzakonito, rekao je Amfilohije.