IGRA SVJETLOSTI

Prica o aurori pocinje na Suncu. Ono se ponasa kao ogromna elektrana, pri cemu se energija stvara duboko u njegovom jezgru, u kojem se temperatura penje na vise od 14 miliona stepeni Celzijusovih, pise Nacionalna geografija.

Pritisak je toliki da atomi hidrogena zajedno stvaraju drugi element – helijum.

Ova nuklearna aktivnost otpusta energiju, a svjetlost iz samog jezgra isijava napolje. U spoljasnjim slojevima se toplina otpusta napolje, a ova elektricna strujanja gasa stvaraju magnetna polja unutar Sunca.

Sjeverni pol se pomjera velikom brzinom – da li je to slucaj i sa polarnom svjetloscu?

U nekim slucajevima snazna magnetna polja uspiju da se probiju kroz povrsinu, koja se zatim ohladi, pa se pojave tamne sunceve pjege. Elektricni nabijeni gas – plazma, povlaci magnetno polje jos vise napolje, pa se ono istegne i izokrene, poput gumice, da bi na kraju puklo.

Nekoliko milijardi tona talasa plazme odvoji se od Sunca, sto se zove Suncevim vjetrom. Ovaj vjetar moze da postigne brzinu od osam miliona km/h, i nakon sest sati projuri pored Merkura, a 12 sati poslije i Venere. Nakon 18 sati dospijeva do Zemlje, gdje se dogada nesto cudno.

Nevidljivi stit – zemljino magnetno polje, odbija Suncev vjetar. Magnetna polja zbijaju se zajedno i stvoraju zbrku, pa gas ulazi kroz dnevne strane magnetnog polja i nastaje dnevna aurora.

Magnetna polja se zatim izvijaju unazad i spojaju, ali se magnetne ‘gumice’ lome, pa gas Suncevog vjetra prostruji nazad prema polovima Zemlje koji zatim stvaraju nocnu auroru.

LJUBIMAC BRITANSKOG PREMIJERA

Britanski premijer Boris Dzonson glasao je jutros u Londonu, a na biracko mjesto dosao je u pratnji svog psa.

Dzonson je snimljen kako u pratnji svojih saradnika, ali i dzek rasel terijera Dilina, dolazi da glasa na vanrednim parlamentarnim izborima.

Glavni rivali na izborima su vladajuca Dzonsonova Konzervativna stranka a i opoziciona Laburisticka partija Dzeremija Korbina.

Izbori su raspisani dvije godine prije vremena, posto je na tome insistirao Dzonson, nadajuci se da ce osvojiti apsolutnu vecinu i izvesti zemlju iz politickog corsokaka oko Bregzita.

Dzonson navodi da ce, ako njegova stranka osvoji vecinu, parlament ratifikovati sporazum o Bregzitu koji je on sredinom oktobra postigao s EU i da ce nova vlada izvesti zemlju iz EU do 31. januara, kada istice rok za Bregzit.

Biralista se zatvaraju u 22.00 (23.00 po centralnoevropskom).

TRENDOVI U SVIJETU

Gugl je objavio listu najcescih pretrazivanja za 2019. godinu uz popratni video koji je fokusiran na superheroje, slavne sportiste, humaniste i desavanja koja su obiljezila proteklih 11 mjeseci.

Kroz rezultate o najtrazenijim pojmovima, licnostima ili desavanjima Gugl nam daje uvid u najpopoularnije trendove u svijetu, ali i u svakoj drzavi zasebno.

“Kroz istoriju svijet je tragao za herojima. I ove godine potrage za herojima, superherojima i svakodnevnim herojima, desavale su se sirom svijeta”, navode iz kompanije.

Najcesca pretrazivanja u 2019. u svijetu:

1. Indija protiv Juzne Afrike
3. Kameron Bojs
4. Banglades protiv Indije
5. iPhone 11

Najtrazeniji pojmovi u kategoriji vijesti:

1. Kopa America
2. Notr dam
3. ICC Cricket World Cup
4. Uragan Dorijan
5. Rugby World Cup

Najtrazeniji ljudi:

1. Antonio Braun
2. Nejmar
3. Dzejms Carls
5. Dzusi Smolet
6. Kevin Hart

NAUCNICI TVRDE

Prekomjerna masnoca u krvi moze uzrokovati ostecenje organa, rezultati su nove studije sprovedene u Njemackoj.

Istrazivaci su otkrili mehanizme putem kojih visoki nivo lipida u krvi moze dovesti do upale i s vremenom do ozbiljnijih posljedica, poput ostecenja organa.

Upala je uzrokovana i faktorom rizika za mnoga stanja kao sto su gojaznost, dijabetes i kardiovaskularni problemi.

Jedan od najvecih razloga za upalu je infekcija. Kada tijelo osjeti da u njega ulaze opasni strani mikroorganizmi, poput bakterija, oslobada imuni odgovor. Upala je kljucni dio tog odgovora.

Ovakav preokret dogadaja je prirodan i obicno pomaze u odrzavanju zdravstvenog stanja. Medutim, ponekad se upala javlja iz razloga koji nijesu infekcija, sto dovodi do razlicitih vrsta ostecenja.

U novoj studiji, ciji su rezultati objavljeni u casopisu “Nature ImmunologyTrusted Source”, doktor Timo Speer i kolege sa Univerziteta Saarland u Njemackoj kazali su da upalu uzrokuje visok nivo triglicerida u krvi.

Studija je takode otkrila mehanizme putem kojih visoka masnoca u krvi moze dovesti do upale, sto, pak, moze uticati na druge bioloske procese i dovesti do ostecenja organa i krvnih zila.

“Nas rad je ukljucivao proucavanje posebne grupe lipida, triglicerida. Uspjeli smo pokazati da, kad su ove masti prisutne u povisenim koncentracijama, one mogu promijeniti nase odbrambene celije na takav nacin da tijelo reaguje kao da reaguje do bakterijske infekcije”, pojasnio je Speer.

Bice takode vazno, kazao je, fokusirati se na prehranu koja moze uticati na nivo masti u krvi.

“Drugim rijecima, sada mozemo reci da prihvatanje dijeta s niskom masnocom moze znacajno produziti zivotni vijek pacijenata visokog rizika, poput onih koji imaju dijabetes ili onih ciji je krvni pritisak previsok”, napominje Speer.

To je zbog toga sto se nivo triglicerida u krvi povecava kod dijeta sa visokom masnocom. Speer i njegove kolege nadaju da ce im njihovi rezultati pomoci u razvoju novih strategija lijecenja i sprjecavanju bolesti opasnih po zivot.

POSLJEDICE ZAGRIJAVANJA

Klimatske promjene pogorsavaju stanje kada je u pitanju nedostatak kiseonika u okeanima i morima, pokazuju posljednja naucna istrazivanja.

U poredenju sa sezdesetim godinama proslog vijeka nedostatak kiseonika zabiljezen je na 45 okeanskih lokacija, a danas je isti problem uocen na cak 700 mjesta.

Strucnjaci kazu da ovakvo stanje narocito steti odredenim ribljim vrstama poput tune, morskog psa i jedne vrste sabljarke, prenosi Nacionalna geografija.

Od ranije je poznato da odredene hemikalije, poput azota i fosfora s farmi i industrijskih pogona uticu na kolicinu kiseonika, sto je jos uvijek primarni faktor, pogotovo u podrucjima blizim obali.

U vodama siromasnim kiseonikom bolje od riba prezivljavaju mikrobi, meduze i sipe. Voda koja sadrzi manji postotak kiseonika njima odgovara, ali ne odgovara brzim ribama, poput sabljarke ili krupnim ribama poput tune.

Strucnjaci isticu da vece i brze ribe imaju i vece energetske potrebe.

“I ranije nam je fenomen smanjenja kolicine kiseonika u morima i okeanima bio poznat, ali sada to prvi put povezujemo s klimatskim promenama”, rekla je Mina Apes iz Medunarodnog udruzenja za zastitu prirode.

“Ovo je mozda posljednji poziv na budenje iz nekontrolisanog ljudskog eksperimenta jer se emisija ugljen dioksida i dalje povecava”, rekao je jedan od autora istrazivanja Den Lafolej, podsjetivsi da na smanjenje kolicine kiseonika u okeanima uticu globalno zagrijavanje i zagadenost okeana i mora materijama koje nastaju kao posljedica hemikalija s farmi i s industrijskih pogona.

“Nestanak kiseonika iz okeana prijeti morskim ekosistemima koji su vec ugrozeni zbog zagrijavanja i zakiseljavanja okeana”, kaze Lafolej.

Balticko more i Crno more najveci su zatvoreni morski ekosistemi s niskim udjelom kiseonika.

Ako drzave nastave s uobicajenim pristupom emisiji staklene baste, svjtski okeani bi do 2100. mogli da ostanu s tri do cetiri odsto kiseonika manje, zakljucuje se.