PUTOVANJE DO ISS-A

Ruska svemirska agencija Roscosmos saopštila je kako je razvila način da njen svemirski brod Sojuz putuje na Međunarodnu svemirsku stanicu (ISS) tri puta brže.

Kroz ovu inovaciju smanjen je broj orbita koje Sojuz napravi oko Zemlje prije nego stigne do ISS-a.

Obično su potrebna dva dana da se raketa približi ISS-u, odnosno šest sati ukoliko se izvede brzo lansiranje. Međutim, i u tom slučaju raketa mora nekoliko puta da kruži oko Zemlje.

Ruski svemirski inženjeri koji su dugo tragali za većom efikasnoću lansiranja rakete, pronašli su način kako da astronauti stignu do ISS-a u samo jednoj rotaciji oko Zemlje, pojašnjavaju iz Roscosmosa.

Takvi svemirski letovi trajaće otprilike dva sata i uštedjeće dosta goriva i resursa potrebnih za svaku misiju. Što je još važnije, posade će provesti manje vremena unutar prepune kapsule rakete.

Nedavno je najavljeno kako su za sljedeću godinu planirana tri lansiranja ove ruske rakete, koji će uključivati britanske komunikacijske satelite OneWeb.

SNIMILI DESET MILIONA KILOMETARA

Kompanija Google saopštila je da Google Earth sada pokriva više od 98 odsto svijeta i da Street View ima snimljeno oko deset miliona kilometara materijala.

Navode da su korisnicima omogućili da pregledaju više od 36 miliona kvadratnih kilometara satelitskog snimka, zvanog LOT.

“I dok nam ove zadivljujuće fotografije pokazuju djelove svijeta koje možda nikada nećemo imati priliku posjetiti, one pomažu i Google Mapsu da precizno prikaže svijet, koji se mijenja iz dana u dan”, piše u postu.

Google je takođe podijelio više informacija o tome kako tačno ovi snimci nastaju te se potrudio da podsjeti da ovo sve nije “mali zadatak”. Iz ove kompanije napominju i to da postupak prikupljanja fotomaterijala može potrajati i do nekoliko sedmica.

Ovo je prvi put da je Google objavio ovu vrstu detaljnih informacija i brojeva.

IGRA SVJETLOSTI

Prica o aurori pocinje na Suncu. Ono se ponasa kao ogromna elektrana, pri cemu se energija stvara duboko u njegovom jezgru, u kojem se temperatura penje na vise od 14 miliona stepeni Celzijusovih, pise Nacionalna geografija.

Pritisak je toliki da atomi hidrogena zajedno stvaraju drugi element – helijum.

Ova nuklearna aktivnost otpusta energiju, a svjetlost iz samog jezgra isijava napolje. U spoljasnjim slojevima se toplina otpusta napolje, a ova elektricna strujanja gasa stvaraju magnetna polja unutar Sunca.

Sjeverni pol se pomjera velikom brzinom – da li je to slucaj i sa polarnom svjetloscu?

U nekim slucajevima snazna magnetna polja uspiju da se probiju kroz povrsinu, koja se zatim ohladi, pa se pojave tamne sunceve pjege. Elektricni nabijeni gas – plazma, povlaci magnetno polje jos vise napolje, pa se ono istegne i izokrene, poput gumice, da bi na kraju puklo.

Nekoliko milijardi tona talasa plazme odvoji se od Sunca, sto se zove Suncevim vjetrom. Ovaj vjetar moze da postigne brzinu od osam miliona km/h, i nakon sest sati projuri pored Merkura, a 12 sati poslije i Venere. Nakon 18 sati dospijeva do Zemlje, gdje se dogada nesto cudno.

Nevidljivi stit – zemljino magnetno polje, odbija Suncev vjetar. Magnetna polja zbijaju se zajedno i stvoraju zbrku, pa gas ulazi kroz dnevne strane magnetnog polja i nastaje dnevna aurora.

Magnetna polja se zatim izvijaju unazad i spojaju, ali se magnetne ‘gumice’ lome, pa gas Suncevog vjetra prostruji nazad prema polovima Zemlje koji zatim stvaraju nocnu auroru.

TRENDOVI U SVIJETU

Gugl je objavio listu najcescih pretrazivanja za 2019. godinu uz popratni video koji je fokusiran na superheroje, slavne sportiste, humaniste i desavanja koja su obiljezila proteklih 11 mjeseci.

Kroz rezultate o najtrazenijim pojmovima, licnostima ili desavanjima Gugl nam daje uvid u najpopoularnije trendove u svijetu, ali i u svakoj drzavi zasebno.

“Kroz istoriju svijet je tragao za herojima. I ove godine potrage za herojima, superherojima i svakodnevnim herojima, desavale su se sirom svijeta”, navode iz kompanije.

Najcesca pretrazivanja u 2019. u svijetu:

1. Indija protiv Juzne Afrike
3. Kameron Bojs
4. Banglades protiv Indije
5. iPhone 11

Najtrazeniji pojmovi u kategoriji vijesti:

1. Kopa America
2. Notr dam
3. ICC Cricket World Cup
4. Uragan Dorijan
5. Rugby World Cup

Najtrazeniji ljudi:

1. Antonio Braun
2. Nejmar
3. Dzejms Carls
5. Dzusi Smolet
6. Kevin Hart

POSLJEDICE ZAGRIJAVANJA

Klimatske promjene pogorsavaju stanje kada je u pitanju nedostatak kiseonika u okeanima i morima, pokazuju posljednja naucna istrazivanja.

U poredenju sa sezdesetim godinama proslog vijeka nedostatak kiseonika zabiljezen je na 45 okeanskih lokacija, a danas je isti problem uocen na cak 700 mjesta.

Strucnjaci kazu da ovakvo stanje narocito steti odredenim ribljim vrstama poput tune, morskog psa i jedne vrste sabljarke, prenosi Nacionalna geografija.

Od ranije je poznato da odredene hemikalije, poput azota i fosfora s farmi i industrijskih pogona uticu na kolicinu kiseonika, sto je jos uvijek primarni faktor, pogotovo u podrucjima blizim obali.

U vodama siromasnim kiseonikom bolje od riba prezivljavaju mikrobi, meduze i sipe. Voda koja sadrzi manji postotak kiseonika njima odgovara, ali ne odgovara brzim ribama, poput sabljarke ili krupnim ribama poput tune.

Strucnjaci isticu da vece i brze ribe imaju i vece energetske potrebe.

“I ranije nam je fenomen smanjenja kolicine kiseonika u morima i okeanima bio poznat, ali sada to prvi put povezujemo s klimatskim promenama”, rekla je Mina Apes iz Medunarodnog udruzenja za zastitu prirode.

“Ovo je mozda posljednji poziv na budenje iz nekontrolisanog ljudskog eksperimenta jer se emisija ugljen dioksida i dalje povecava”, rekao je jedan od autora istrazivanja Den Lafolej, podsjetivsi da na smanjenje kolicine kiseonika u okeanima uticu globalno zagrijavanje i zagadenost okeana i mora materijama koje nastaju kao posljedica hemikalija s farmi i s industrijskih pogona.

“Nestanak kiseonika iz okeana prijeti morskim ekosistemima koji su vec ugrozeni zbog zagrijavanja i zakiseljavanja okeana”, kaze Lafolej.

Balticko more i Crno more najveci su zatvoreni morski ekosistemi s niskim udjelom kiseonika.

Ako drzave nastave s uobicajenim pristupom emisiji staklene baste, svjtski okeani bi do 2100. mogli da ostanu s tri do cetiri odsto kiseonika manje, zakljucuje se.

NOVA APLIKACIJA

Kompanija “Gugl” radi na novoj mogucnosti namijenjenoj aplikaciji “Gugl maps” koja ce unaprijediti bezbjednost korisnika.

Radi se o funkciji koja ce naglasiti dobro osvijetljene ulice kada korisnik ide pjeske, prenosi klix.ba

Ta funkcija je otkrivena u kodu beta verzije “Gugl mapsa”, sto pokazuje da ce biti dostupna korisnicima.

Dobro osvijetljene ulice bice oznacene zutom bojom tako da ce korisnici moci izbjegavati one slabije osvjetljene, odnosno mracne.

Jos nije poznato kada ce nova funkcija biti dostupna korisnicima.

PRVI PUT

Naucnici su pomocu elektrokardiografa pricvrscenog na tijelu plavog kita prvi put u istoriji izmjerili brzinu otkucaja srca plavog kita kad zaroni u potrazi za hranom i ustanovili da ima samo nekoliko otkucaja u minutu.

Naucnici su ustanovili da najveci sisar, plavi kit, koji moze da dosegne duzinu od 30 metara i tezinu 200 tona, smanjuje tokom zarona i potrage za hranom brzinu aktivnosti srca na samo nekoliko otkucaja u minuti.

Najmanji broj zabiljezenih otkucaja u zaronu bio je dva, a najveci je nakon, sto se vratio na povrsinu okeana da bi udisao vazduh, 37 otkucaja u minuti, pise Rojters.

“Plavi kit je najveca zivotinja i fascinira biologe vec niz godina”, rekao je biolog Dzeremi Goldbogen sa Univerziteta Stanford, prenosi National georafiks.

Uopsteno govoreci, sto je zivotinja veca, to je brzina otkucaja srca niza. Tako se minimizira kolicina posla koje srce obavlja u toku distribucije krvi u tijelu.

Kod ljudi, srce u stanju mirovanja kuca u rasponu od oko 60 do 100 otkucaja u minuti, a tokom napora ili vjezbanja i oko 200 otkucaja u minuti.

Najmanji sisari, rovke, imaju i vise od sto otkucaja u minuti.

Naucnici su prikupili oko devet sati podataka, a elektrokardiograf su pricvrstili na odraslog muzjaka dugog oko 22 metra koji se nalazio u zalivu Monterej, kraj obale Kalifornije.

Plavi kitovi, uprkos ogromnoj velicini, hrane se sitnim plijenom. U ustima filtriraju velike kolicine vode i izdvajaju plijen poput planktonskih rakova i drugih zooplanktona.

U toku zarona u potrazi za hranom, kit je imao izrazito nizak broj otkucaja srca, obicno od cetiri do osam otkucaja u minuti, a ponekad samo dva. Nakon sto je ponovno dosao na povrsinu, brzina otkucaja mu se povecala na 25 do 37 otkucaja u minuti.

VJECITA DILEMA

Jedna od osnovnih i najvaznijih karakteristika bilo kog pametnog telefona jeste skladisni prostor koji nudi. Nije posebno zabavno ili uzbudljivo, ali igra presudnu ulogu u osiguravanju da cete svoj novi uredaj moci da koristite kako zelite.

Raspoloziv prostor na telefonu sve je bitniji, zapravo.

Aplikacije svakim novim apdejtom postaju sve “teze”, igre takode, da i ne govorimo o fotografijama i video fajlovima koje telefoni prave.

Dodajte na to i sve one filmove, serije i muziku koje zelite da imate u svakom trenutku na raspolaganju i nije ni cudo sto mnogim korisnicima vec poslije nekoliko mjeseci ponestane prostora na telefonu.

Nekima je dosta 128 GB, drugima je i 512 GB malo.

Mnogi telefoni, kao sto su Pixel 4 i iPhone 11, i dalje se isporucuju sa 64 GB prostora.

Sta vi kazete? Koliko je dovoljno?

BIO JE TEZAK 250 KG

Istrazivaci su klasifikovali novu vrstu leteceg dinosaurusa, posto su analizirali fosile prikupljene iz kamenoloma u Libanu.

Smatra se da su fosili stari vise od 95 miliona godina i da poticu od pterosaurusa. Novootkriveni pterosaurus nazvan je Mimodactilus libanensis i smatra se da je zivio na prostoru izmedu Evrope, sjevera Afrike i jugoistocne Azije.

“Raznolikost ovih drevnih zivotinja bila je mnogo veca nego sto smo ikada mogli da pretpostavimo. Vjerovatno su bile mnogo raznovrsnije nego sto cemo ikada moci da potvrdimo iz fosila”, izjavio je paleontolog Univerziteta u Alberti, Majkl Koldvel za Phis.org.

Nova otkrica sugerisu da je moglo da postoji onoliko razlicitih vrsta pterosaurusa, koliko danas postoji vrsta ptica.

Fosil pterosaurusa iz Libana daje novi uvid u zivot leteceg dinosaurusa, koji je imao raspon krila od oko deset metara i tezio je cak 250 kilograma.

Fosili su inace otkriveni prije vise od 15 godina, ali bile su potrebne godine da ih istrazivaci u potpunosti analiziraju.

Fosili se trenutno cuvaju u Muzeju mineralogije na Univerzitetu Sent Dzozef u Bejrutu, a analiza je radena u saradnji sa istrazivacima sa Univerziteta Alberta i brazilskog Nacionalnog muzeja u Rio de Zaneiru.

Pterosaurusi su bili prvi kicmenjaci za koje se znalo da su razvili sposobnost za let.

Njihovi ostaci otkrivaju se sirom svijeta i sa nizom jedinstvenih, ali i razlicitih karakteristika.

Jedan broj fosila pterosaurusa pronaden je u Kvinslendu u Australiji sa ostrim ocnjacima, zbog cega su istrazivaci zakljucili da je bio glavni predator u tom regionu.

Prosle godine su istrazivaci u Juti pronasli dokaze o jos jednoj novoj vrsti pterosaurusa, a u Kanzasu su pronadeni ostaci praistorijske ajkule za koju se vjeruje da je jedan od prirodnih predatora pterosaurusa.

Naucnici vjeruju da su te drevne ajkule iskakale iz vode i napadale pterosauruse, kada su se iz vazduha priblizavali povrsini okeana dok su lovili ribu.

NAJNOVIJE ISTRAZIVANJE

Svaka cetvrta mlada osoba, odnosno u prosjeku 23 odsto djece i omladine, zavisno je od pametnom telefonu, pokazali su rezultati najnovijeg istrazivanja.

Zavisnost o pametnom telefonu, koja ukljucuje nervozu kada telefon nije dostupan ili zanemarivanje vaznih aktivnosti, ima stetan uticaj na mentalno zdravlje.

Najveci broj zavisnika su devojke od 17 do 19 godina, navodi se u istrazivanju, objavio je Euronews.

“Nasa analiza pokazala je posljedice ne samo prekomjernog koristenja, vec disfunkcionalne upotrebe telefona. Utvrdili smo povezanost ovog ponasanja i pogorsanog mentalnog zdravlja”, rekao je jedan od autora istrazivanja Ben Karter sa Instituta Kings koledzu u Londonu.

Kod osoba koje su zavisne o telefonu primijecena je povecana depresija, anksioznost i stres, a imaju i problema sa spavanjem.

Mnogi problematicni korisnici kazu da najveci dio vremena provode na drustvenim mrezama.

Autori smatraju da je potrebno da se javnost upozna sa ovim problemom, jer ce pametne telefone koristiti i naredne generacije.

Oni navode da jos nije precizno utvrdeno da li se radi o zavisnosti o samim pametnim telefonima ili aplikacijama koje koriste, te ukazuju na potrebu da se izvrse dodatna istrazivanja da bi se utvrdile potencijalne posljedice po mentalno zdravlje buducih mladih generacija.

Naucnici su analizirali 41 studiju, objavljene od 2011. godine, a obuhvatile su 4.871 tinejdzera i mladu osobu iz Azije, Evrope i Amerike.