OD 1850.

Godina 2019. ce biti jedna od tri najtoplije godine zabiljezene od 1850, podatak je koji su danas saopstile Ujedinjene nacije povodom konferencije o klimi (COP25) u Madridu.

Tekuca godina ce zakljuciti deceniju “izuzetne vrucine” na koje su uticali sumski pozari, susa i toplotni talasi.

Izmedu januara i oktobra, prosjecna temperatura u svijetu bila je oko 1,1 stepen Celzijusa visa nego u periodu 1850-1900, podatak je Svjetske meteoroloske organizacije.

Tako se 2019. svrstava na drugo ili trece mjesto, poslije najtoplije 2016. godine, cijim visokim temperaturama je tada doprineo i prirodni fenomen El Ninjo.

Decenija 2010-2019. ce “sasvim izvjesno” biti najtoplija ikad zabiljezena, ocjenjuje Svjetska meteoroloska organizacija.

Pritisci se vrse sa svih strana na potpisnike Pariskog sporazuma, okupljenih u Madridu do 13. decembra, da ubrzaju usvajanje mjera za brze smanjenje emisija gasova sa efektom staklene baste.

Time bi mozda jos moglo da se ogranici zagrijavanje na porast od dva odnosno 1,5 stepen Celzijusa u odnosu na preindustrijsku eru.

POSLIJE PROTESTA

Svjetski gigant za prodaju robe preko interneta “Amazon” je saopstio je danas da je uklonio bozicne ukrase i druge predmete sa slikama Ausvica koji su mogli da se kupe preko njegovog sajta.

Kompanija je navela da svi prodavci moraju da slijede njegove smjernice za prodaju i da ce oni koji to ne cine biti sklonjeni.

Amazon je donio tu odluku posto je drzavni muzej Ausvic-Birkenau juce apelovao na njega da ukloni te predmete medu kojima je izmedu ostalog bio otvarac flasa sa temom Ausvica i podloga za mis sa Birkenau “masakrom”.

“Prodaja bozicnih ukrasa sa slikama Ausvica izgleda neprikladno. Ausvic na otvaracu za flase je dosta uznemirujuca stvar i pokazuje nedostatak postovanja”, naveo je muzej.

Mnogi su preko drustvene mreze Tviter izrazili ogorcenost zbog te prodaje.

Memorijalni centar Ausvic-Birkenau saopstio je danas da poziva jos jednu onlajn platformu Vis soping (Whish Shopping) da prestane da prodaje te proizvode.

Tokom Drugog svjetskog rata, od 1940. do 1945. godine, 1,1 milion ljudi, u najvecem broju Jevreja, ubijeno je na masovan, industrijski nacin – gasom i drugim sredstvima, i spaljeno u logoru Ausvic-Birkenau koji su nacisti otvorili na jugu okupirane Poljske.

ODRZAN SAJAM

Ucesnici sedmog Sajma novih tehnologija ,,Smart Tech”, koji je odrzan 29. i 30. novembra prezentovali su posjetiocima najnovija tehnoloska dostignuca i svjetski poznate brendove koji su dostupni u Crnoj Gori, a koje karakterise visok kvalitet, funkcionalnost i primjenljivost u svim sferama zivota.

Na ovogodisnjem Smart Tech-u koji je odrzan centralnom atrijumu TC Delta City, mnogobrojnim posjetiocima su se predstavile renomirane kompanije, firme i institucije: Crnogorski Telekom, Telenor, Masinski fakultet Univerziteta Crne Gore, D Photo Trade, Kimtec CG, Fin-ing – 3D Soba, Univerzitet Donja Gorica, ”Montebot tim” Osnovne skole ,,Pavle Rovinski” i Crnogorski savez za tehnicku kulturu ,,Politehnika”.

“Ucesnici sajma su Veliku paznju mladih generacija izazvala su razlicita inovativna rjesenja iz oblasti robotike, elektronike, kao i 3D tehnologije. Najmladi posjetioci bili su u prilici da sagledaju raznovrsne mogucnosti i funkcionalnosti Lego robota, vjestacke ljudske ruke, humanioidnog robota, kao i da nauce na koji nacin funkcionise automatski uredaj za koktele, Teslin kalem i elektro magnetni top”, navodi se u saopstenju.

Pored navedenog, sagledali su procese prilikom 3D modelovanja i 3D stampe.

“Veoma korisna aktivnost sajma za svu djecu i roditelje bila je i panel diskusija na temu “Digitalna pismenost i digitalna bezbjednost djece u Crnoj Gori”. Panelisti su prezentovali nacine za bezbjedno koriscenje digitalne tehnologije i obrazlozili njihovo koristenje u nastavi i pomoci djeci u procesu ucenja”, kazali su organizatori.

Na Smart Tech-u su roditelji mogli da pronadu i pametne satove za djecu, koje omogucavaju komunikaciju sa djecom i prate njihovu lokaciju u bilo kom trenutku.

“Ljubitelji novih tehnologija posebno su se zainteresovali da oprobaju moderno dizajnirane elektricne skutere brenda Motogrini. Takode, interesantni su bili univerzalni lokatori koji se mogu zakaciti na ogrlicu kucnog ljubimca, biciklo ili prtljag i na taj nacin sacuvati od krade ili gubljenja, kao i auto lokatori koji omogucavaju uvid u lokaciju automobila u svakom trenutku.”

Saradnja organizatora Smart Tech-a sa akademskom zajednicom, rezultirala je i uspjesnom realizacijom konkursa za studente na temu ,,Savremene tehnologije i pametna specijalizacija”.

“Neka od najboljih idejnih rjesenja, sa znacajnim potencijalom socio-ekonomskog uticaja na postulate pametne specijalizacije, upravo su i prikazana na sajmu”, navode organizatori i dodaju:

“O uspjesnosti sajma svjedoce pozitivne reakcije i komentari posjetilaca, kojih je tokom dvodnevnog trajanja sajma, u petak i subotu, bilo vise nego duplo u odnosu na prethodne dane u Delta Sitiju.”

Sajam je odrzan u koorganizaciji agencije Vision Event i NVO Secure, pod pokroviteljstvom Ministarstva nauke

SIBIR

Naucnici pokusavaju ustanoviti da li je zaledeno mladunce pronadeno u Sibiru, koje je staro 18.000 godina, zapravo pas ili vuk.

Mladunce je imalo samo dva mjeseca kada je uginulo, a zahvaljujuci ledenim uslovima u Sibiru, les je savrseno ocuvan ukljucujuci krzno, njusku i zube.

DNK testovima je bilo nemoguce ustanoviti o kojoj vrsti zivotinje se radi, a naucnici spekulisu da bi se mladunce moglo predstavljati evolucijsku vezu izmedu vukova i danasnjih pasa.

Radiokarbonskim datiranjem je ustanovljena starost mladunceta u vrijeme kada je uginulo, kao i koliko drugo je zamrtnuto. Analize genoma su pokazale da se radi o muzjaku.

OD DECEMBRA

Ako u posljednje vrijeme nijeste koristili Tviter a ne zelite da neko “ugrabi” vase korisnicko ime, mozda biste mogli da se svejedno ulogujete u svoj nalog.

Naime, Twitter je najavio da ce poceti da uklanja naloge koji nijesu bili aktivni najmanje sest mjeseci.

“Ciscenje” ce poceti poslije 11. decembra, a odvijace se tokom “vise mjeseci”.

Kompanija je objasnila “ciscenje” kao dio napora da se “predstave tacnije, vjerodostojne informacije” na koje se ljudi mogu osloniti. Iako nije objasnjeno sta to znaci, to bi vam moglo pomoci da pronadete korisnike i tvitove koje zelite, umjesto da se “provlacite” kroz “sumu” napustenih naloga.

To bi takode moglo otezati “otimanje” racuna za slanje nezeljenih poruka.

Takode, moglo bi i da vam pomogne da dodete do imena naloga koje je neko ranije zauzeo.

Medutim, postoji i potencijalni problem za sve koji se ne mogu prijaviti u svoje naloge. Nalozi preminulih, ljudi u produzenom bolnickom boravku i drugih mogu biti izgubljeni, kao i citava njihova istorija na Twitteru.

To bi takode moglo predstavljati problem za neke poznate naloge koji su sada neaktivni, ali jos uvijek imaju neku vrednost i znacaj.

Iz Tvitera kazu za Engadget da razmatraju nacine za memorisanje racuna preminulih, mada ne objasnjavaju kako to planiraju da urade.

“LB-1”

Naucnici su otkrili ogromnu crnu rupu, koja je toliko masivna da u teoriji ne bi trebala ni da postoji.

Radi se o stelarnoj crnoj rupi, koja se formira nakon umiranja velikih zvijezda, njihovog urusavanja i eksplozije. Naucnici su ranije vjerovali da crna rupa moze imati 20 puta vecu masu od naseg Sunca, jer dok te zvijezde umiru gube vecinu mase putem eksplozija tokom kojih izbacuju materiju i gasove.

Medutim, tu teoriju je ponistila novootrkivena crna rupa LB-1, udaljena oko 15.000 svjetlosnih godina. Ona ima masu 70 puta vecu od Sunca.

“Crne rupe tolike mase ne bi trebale da postoje u nasoj galaksiji, barem prema najaktuelnijim modelima stelarne evolucije. LB-1 je dvaput masivnija od onoga sto smo mislili da je moguce. Sada teoreticari moraju objasne njeno formiranje”, izjavio je sef tima koji je zasluzan za otkrice Liu Jifeng.

Naucnici pokusavaju da ustanove kako je crna rupa LB-1 postala toliko velika.

Kineski tim je predlozio nekoliko teorija – njena velicina ukazuje na to da se nije formirala od urusavanja samo jedne zvijezde, mozda se radi o dvije manje crne rupe koje orbitiraju jedna oko druge.

Druga mogucnost je formiranje nakon eksplozije zvijezde, kada se izbacena materija vratila u supernovu i kreirala crnu rupu. To je teoretski moguce, ali naucnici to nijesu mogli da dokazu.

Ipak, LB-1 nije najveca crna rupa koja je ikada otkrivena, ali bi mogla biti najveca svoje vrste. Postoji nekoliko tipova crnih rupa, a stelarne crne rupe poput ove pripadaju grupi manjih.

Supermasivne crne rupe su mnogo vece, cak milijarde puta vece od mase Sunca.

Naucnici vjeruju da bi supermasivne crne rupe mogle biti povezane s formiranjem galaksija, jer cesto postoje u centru masivnih sistema zvijezda, ali jos uvijek nije jasno kako i koje se formiraju prve.

PROBLEMI I U CG

Fejsbuk danas pokusava da rijesi tehnicke probleme koje su korisnici prijavili na razlicitim platformama kao sto su Mesindzer (Messenger), Instagram i VatsAp (WhatsApp).

“Znamo da neki korisnici trenutno imaju teskoca da koriste aplikacije Fejsbuka. Radimo na sto brzem rjesavanju problema”, naveo je neimenovani partparol Fejsbuka.

“Gdje cemo da postavljamo fotografije nasih kolaca”, navela je jedna korisnica tih mreza aludirajuci na americki praznik Dan zahvalnosti, koji se danas obiljezava u SAD.

Tehnicki problemi poceli su da se prijavljuju oko 14.00 i zahvatili su razlicita podrucja u svijetu.

Fejsbuk tvrdi da ima 2,45 milijardi aktivnih mjesecnih korisnika svih njegovih platformi.

NAUCNICI ISTRAZUJU

Molekuli secera, kljucni u razvoju zivota na Zemlji, pronadeni su na dva razlicita meteorita. Otkrice ukazuje na to da se zivot na nasoj planeti razvio uz “malu pomoc” iz svemira.

Jedno od pronadenih jedinjenja je riboza, kljucni sastojak ribonukleinske kiseline (RNK), naveo je strucni tim sastavljen od naucnika iz Nase i tri japanska univerziteta.

Naucnici isticu da su preduzeli izuzetne mjere opreza da bi bili sigurni da nije u pitanju prosta kontaminacija uzoraka.

Medutim, atomi ugljenika pronadeni u molekulima secera sa meteorita drugaciji su od onih koji se uobicajeno mogu naci na Zemlji, navodi se u istrazivanju.

Strucnjaci se nadaju da ce svoje otkrice moci i da uporede sa uzorcima na japanskoj sondi ,,Hajabusa 2″, koja je uspjela da sleti i uzme uzorke sa asteroida Rjugu, a sada je na putu ka Zemlji.

Naucnici nijesu pronasli secere koji sacinjavaju DNK, ali je riboza kljucni sastojak RNK, koja se vjerovatno prva razvila u evolutivnoj istoriji.

,,Istrazivanje nudi prve direktne dokaze riboze u svemiru i donosenje secera na Zemlju. Vanzemaljski secer mozda je doprinio formiranju RNK na nasoj planeti sto je potencijalno dovelo do razvoja zivota”, rekao je voda istrazivanja Josihiro Furukava sa Univerziteta Tohoku.

AMNESTI INTERNESNAL

Medunarodna organizacija za ljudska prava Amnesti internesnal (Amnesty International – AI) saopstila je danas da se poslovni modeli kompanija Fejsbuk i Gugl “temelje na nadzoru”, uz ocjenu da je rijec o “sistemskoj prijetnji” u pogledu ljudskih prava.

U izvjestaju nevladine organizacije tvrdi se da ove grupe, cineci svoje usluge na mrezi besplatnim i neophodnim za milijarde ljudi, a zatim koriscenjem tako prikupljenih licnih podataka za ciljano oglasavanje, ugrozavaju slobodu misljenja i izrazavanja.

“Njihova podmukla kontrola nasih digitalnih zivota podriva sam temelj privatnosti i jedan je od glavnih izazova naseg vremena kada je rijec o ljudskim pravima”, smatra generalni sekretar AI Kumi Naidu.

On je ocijenio da su ljudi danas “u klopci”.

“Ili se predajemo ovoj ogromnoj nadzornoj masini – gdje se nasi podaci lako koriste za manipulaciju i uticaj na nas – ili se odricemo prednosti digitalnog svijeta”, navodi generalni sekretar AI.

ELEKTRICNA VOZILA

Njemacki Volkswagen investirace 60 milijardi eura u elektricna vozila i hibride. Dugorocni plan obuhvata lansiranje 75 elektricnih i 60 hibridnih automobila do kraja 2029. godine.

VW planira da proda 26 miliona elektricnih vozila do kraja sledece decenije, uz 6 miliona hibrida.

Od toga, 20 miliona ce biti zasnovano na Modular Elevtric Drive Matrix (MEB) platformi, a preostalih 6 miliona na High Performance Platform (PPE).

Od najavljenih 60 milijardi investicija, 40 odsto je planirano za troskove vlasnistva, fabrike, opremu, istrazivanja i razvoj tokom navedenog perioda, a 33 milijarde su za elektricnu mobilnost.

VW je ovaj plan otkrio nekoliko nedelja nakon debija njegovog prvog potpuno elektricnog modela ID.3, cija ce autonomija biti oko 550 kilometara.

Za dva dana ce debitovati novi clan ove porodice, krosover ID.4.