Pozorisna muzika je riznica nacionalne kulture
IZUCAVATI I CUVATI
Izucavanje pozorisne muzike , ali i briga o njoj, jedan je od primarnih zadataka kazu nasi sagovornici , koji isticu da pozorisna muzika u Crnoj Gori predstavlja bogatu riznicu nacionalne kulture i identiteta jednog naroda. Pozorisna muzika je vazan dio nematerijalne kulturne bastine , kojoj su doprinos dali ugledni kompozitori bivse Jugoslavije .
.
Muzika je vazan dio pozorista jos od anticke tragedije. Poznati su primjeri scenskih kompozicija Suberta, Mendelsona ili Bizea. Izucavanje i briga o pozorisnoj muzici u Crnoj Gori – bogatoj riznici nacionalne kulture i dijelu nematerijalne kulturne bastine, jedan je od primarnih zadataka istrazivaca, smatra muzikoloskinja Jelena Jovanovic – Nikolic. Da bi to mogli i ispuniti neophodno je cuvati notne i audio zapise.
“Na neki nacin mozda razmisljati o cuvanju tih samih muzickih momenata, muzickih tema funkcionalnih o kojima sam govorila, muzickih numera koje se izvode i za one predstave za koje se muzika aranzira ili komponuje, da se sacuvaju te partiture”, kaze Jovanovic – Nikolic.
Malo je muzikologa koji su se bavili istrazivanjem scenske muzike u Crnoj Gori. Trenutno se u pripremi doktorata tom temom bavi Jelena Jovanovic – Nikolic. U fokusu njenog istrazivanja je period od otvaranja Crnogorskog narodnog pozorista do 2003.godine za koje su, kaze, radili svi najznacajniji kompozitori bivse Jugoslavije.
“Od te ’53.godine i Cvjetko Ivanovic i Jovan Milosevic, tu nailazimo i na ime Antona Pogacara, ovamo rekla sam vec od druge decenije ’60-h godina vi imate Borislava Tamindzica koji se svojim kvantitetom pozicionirao kao neko ko je radio u CNP-u, na neki nacin bio zaposlen, pa u tom smislu gotovo tri decenije priredivao muziku” objasnjava ona.
Koliko je Tamindzicevo komponovanje za pozoriste bilo izvanredno govori i to da je za muziku u predstavi “Ognjiste” 1974.godine dobio Sterijinu nagradu. U narednim decenijama za CNP su komponovali i klasicni muzicari, ali i Arsen Dedic i clanovi grupe “Makadam”. Osamdesetih je za nas nacionalni teatar komponovao Zarko Mirkovic i to za 18 predstava, medu kojima su “Princeza Ksenija”, “Konte Zanovic” i “Don Zuan se vraca kuci”. Mirkovic naglasava da je scenska muzika tacna slika drustvenih prilika koje su nekada diktirali materijalni i kadrovski uslovi.
“Danas je situacija drugacija, prije svega danas imate informacije o tome sta se desava u citavom svijetu, imate tehnologiju koja vam omogucava da realizujete sta god hocete za relativno male pare i imate konacno mnogo veci broj ljudi koji se bave muzikom kao profesijom i to na jedan prilicno dobar nacin”, kaze kompozitor Mirkovic.
Prvi spoj muzike i teatra na nasim prostorima za koji postoje zapisi, bio je krajem 14.vijeka na dvoru srednjovjekovne Zete. Komponovanja za scenska izvodenja u Boki Kotorskoj bilo je i u 17.i 18.vijeku. Tekst za nasu prvu operu “Balkanska carica” napisao je kralj Nikola, a muziku Dionizio de Sarno San Dordo.
Petra Bozovic, TVCG
0 comments