Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1373. Durad I Balsic izdao je prilikom posjete Dubrovniku povelju kojom je potvrdio povlastice dubrovackim trgovcima u Zeti. Durad Balsic je poveljom potvrdio prava koja su Dubrovcani imali za vrijeme ranijih vladara, garantovao im slobodno kretanje i trgovinu i obecao da ce one koji dubrovackim trgovcima nanesu stetu predati, a ukoliko to ne bude moguce sam ce stetu nadoknaditi. Zauzvrat, Dubrovcani su obecali da ce mu placati svetodimitarski dohodak.

1715 – Uoci mletacko-turskog rata, Mletacka republika povela je siroku agitaciju medu crnogorskim plemenima nudeci im pokroviteljstvo. Pregovori s vladikom Danilom o saveznistvu nijesu dali rezultate, a Veneciji je jedino uspjelo da pridobije Grbljane koji su prihvatili pokroviteljstvo Republike na temelju autonomnih prava i povlastica, dobijenih jos u Kandijskom ratu 1647.

1835 – Roden je americki pisac Semjuel Lenghorn Klemens, poznat kao Mark Tven, jedan od najvecih humorista svjetske knjizevnosti. Bio je oficir rjecne plovidbe na Misisipiju, novinar i predavac. Izpod povrsine humoristickih prica u poznijim djelima odslikana je teznja za jednakoscu i drustvenom pravdom, vjera u ljudske vrijednosti i osuda tiranije mocnih. Svjetsku slavu stekao je romanima “Pustolovine Toma Sojera”, “Zivot na Misisipiju”, “Pustolovine Haklberi Fina”, “Zivot na dvoru kralja Artura”.

1874 – Roden je engleski drzavnik Vinston Lenard Spenser Cercil, premijer Velike Britanije 1940-45. i od 1951-55, voda Konzervativne stranke od 1940. Kao jedan od velikih protagonista pobjede nad fasistickim silama, ucestvovao je na svim vaznim saveznickim konferencijama (Moskva, Teheran, Jalta, Potsdam). Autor je i zapazenih knjizevno-publicistickih djela, a za “Memoare iz Drugog svjetskog rata” dobio je 1953. Nobelovu nagradu za knjizevnost.

1900 – Umro je engleski pisac irskog porijekla Oskar Vajld, pravo ime Fingal O’ Flaerti Fils. Pisao je pjesme, pripovjetke, komedije i romane. Njegovo demonstrativno krsenje viktorijanskih drustvenih konvencija zavrsilo se dvogodisnjom kaznom zatvora (1895) zbog homoseksualizma. Umro je u egzilu u Parizu u bijedi i nemilosti, a stogodisnjica njegove smrti svecano je obiljezena u Londonu u Vestminsterskoj opatiji, u Parizu, Dablinu i Njujorku. Poznata djela: “Slika Dorijana Greja”, “Vazno je zvati se Ernest”, “Lepeza ledi Vindermer”, “Srecni princ i druge price”.

1918 – Nakon zavrsetka Podgoricke skupstine, pristalice bezuslovnog ujedinjenja Crne Gore i Srbije, srusile su i bacile u Moracu spomenik-obelisk koji je bio podignut u slavu Velikog vojvode Mirka i crnogorskih junaka palih u oslobodilackim ratovima.

1955 – Umro je jugoslovenski kompozitor Josip Slavenski, profesor Muzicke akademije u Beogradu (1945-55). U teznji ka oblikovanju nacionalnog izraza, spojio je u svom djelu elemente muzickog folklora pojedinih balkanskih naroda s modernom evropskom muzickom tehnikom. Poznata djela: “Balkanofonija”, “Simfonija Orijenta”, “Simfonijski ep”, “Pesme moje majke”, scenska muzika.

1956 – U Pragu je umro Ludvik Kuba, ceski folklorist i slikar. Putujuci po slovenskim zemljama napravio je niz dragocjenih zapisa iz muzicke etnografije, ali i o ljudima i krajevima koje je posjecivao. U Crnoj Gori je boravio tokom 1890. i 1891. U namjeri da sakuplja narodne pjesme, napravio je brojne crteze, akvarele i ulja, i napisao tekstove objavljene u knjizi <>, korisne za etnologe i etnomuzikologe.

1977 – U Beogradu je umro srpski i jugoslovenski pisac Milos Crnjanski, jedan od prvaka moderne srpske proze poslije Prvog svjetskog rata, urednik prvog modernistickog casopisa “Dan” (1919), autor poetskog romana “Seobe”. Njegovo djelo “Roman o Londonu” smatra se prvim velikim kosmopolitskim romanom u srpskoj knjizevnosti. Pisao je i poeziju, pripovjetke i drame. Bavio se i novinarstvom i politikom, a Drugi svjetski rat zatekao ga je u diplomatskoj sluzbi u Rimu. Do 1965, kada se vratio u Beograd, zivio je kao emigrant u Londonu.

2006 – Haski tribunal osudio je bivseg generala Vojske Republike Srpske Stanislava Galica na dozivotnu kaznu zatvora za opsadu Sarajeva 1992-1994. Dozivotna kazna Galicu prva je takva pravosnazna presuda u istoriji Tribunala.

2007 – Ruski predsjednik Vladimir Putin potpisao je zakon kojim je suspendovao ucesce Rusije u kljucnom posthladnoratovskom sporazumu o naoruzanju u Evropi. Takav potez omogucio je Rusiji da svoje vojne snage moze rasporedivati blize zapadnoj Evropi.

2008 – U Rumuniji su odrzani prvi parlamentarni izbori od ulaska u EU 2007, na kojima su uz jednak broj glasova pobijedile Socijaldemokratska partija i Demokratska liberalna partija.

2009 – Savjet Evropske unije donio je odluku kojom su ukinute vize gradanima Crne Gore, Srbije i Makedonije za put u zemlje Sengen zone. Odluka se odnosi na slobodan ulazak s pasosem u sve zemlje Evropske unije osim Velike Britanije i Irske.

2009 – U 81. godini, u Beogradu je umro srpski pisac Milorad Pavic. Proslavio se romanom “Hazarski recnik” (1984), a medu njegovim poznatim djelima su i “Istorija srpske knjizevnosti baroknog doba” i roman “Predeo slikan cajem”.

2011 – Sest najvecih svjetskih centralnih banaka – Federalne rezerve SAD, Evropska centralna banka, Banka Engleske, te centralne banke Kanade, Japana i Svajcarske objavile su program zajednicke akcije u cilju pruzanja podrske globalnom finansijskom sistemu. Banke su se udruzile radi omogucavanja jeftinije kupovine americkih dolara i ostalih vaznih valuta bankama, domacinstvima i kompanijama.

2011 – U Velikoj Britaniji odrzan je najveci strajk radnika javnog sektora u posljednjih nekoliko decenija. Protesti su organizovani sirom zemlje zbog zahtjeva Vlade da se podigne starosna granica za odlazak u penziju i poveca mjesecni penzioni doprinos, sto je bio dio mjera za smanjenje britanskog javnog duga koji je iznosio 967 milijardi funti. U strajku je ucestvovalo dva milona ljudi, medu kojima i sluzbenici iz premijerovog kabineta.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1903 – U Hagu je potpisan sporazum o razmjeni paketa putem postanskih uputnica izmedu Crne Gore i Holandije.

2005 – Francuski hirurzi saopstili su da su izvrsili prvu djelimicnu transplataciju lica u svijetu. Oni su napravili novi nos, bradu i usne 38-godisnjoj zeni koju je unakazio pas.

2010 – Obilna kisa izazvala je poplave u vecini crnogorskih opstina. U najugrozenijim podrucjima poplavljene su brojne kuce i imanja, a nabujale rijeke ostetile su drzavne i lokalne puteve i porusile mostove.

2012 – Katolicka crkva u svojoj najvecoj biskupiji u Milanu otvorila je posebnu telefonsku liniju za uslugu istjerivanja davola, kako bi odgovorila na veliki broj zahtjeva gradana. Svestenik biskupije Andelo Maskeroni, glavni istjerivac davola od 1995, izjavio je tim povodom da je Rimska kurija imenovala duplo vise egzorcista kako bi odgovorila na udvostruceni broj zahtjeva za pomoc. Maskeroni je ocijenio da je broj zahtjeva za istjerivanje davola porastao zbog roditelja koji imaju probleme sa svojom neposlusnom djecom, jer obicno oni zovu, zabrinuti zasto dijete ne ide u skolu, zasto uziva drogu, ili im se suprotstavlja.

0 comments

You must be logged in to post a comment.

  • Pokreću kampanju o medijskoj pismenosti za odrasle
    on 14/10/2024 at 10:01

    Agencija za audiovizuelne medijske usluge (AMU) i Misija OEBS-a u Crnoj Gori objavili su priručnik o internetu i društvenim mrežama čiji je cilj povećanje nivoa medijske i digitalne pismenosti među starijom populacijom, saopšteno je iz AMU-a.

  • "Crna Gora posvećena nastavku saradnje sa OIV-om"
    on 14/10/2024 at 09:40

    Međunarodna organizacija za vinovu lozu i vino (OIV) tokom proteklih 100 godina bila ključni akter u unapređenju međunarodnih standarda i praksi u vinogradarstvu i vinarstvu i značajno doprinijela harmonizaciji tržišta i promovisanju održivih praksi, kazao je ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Vladimir Joković na 45. Svjetskom kongresu vinogradarstva, proteklog vikenda u Francuskoj.

  • Održan treći trening posvećen unapređenju zaštite žrtava nasilja
    on 14/10/2024 at 09:24

    Na Cetinju je tokom vikenda održan treći i posljednji u nizu treninga namijenjen socijalnim radnicima i zaposlenima u centrima za socijalni rad iz centralne regije, u domenu rada sa osobama koje su iskusile porodično i rodno zasnovano nasilje, saopšteno je iz LGBT Foruma Progresa.

  • Stanovnik Krima osuđen na 21 godinu zatvora zbog saradnje sa Ukrajinom
    on 14/10/2024 at 09:07

    Stanovnik Sevastopolja, na crnomorskom poluostrvu Krim koje je pripojila Rusija, osuđen je u Rusiji na 21 godinu zatvora zbog "veleizdaje" u korist Ukrajine, saopštile su danas ruske bezbjednosne službe (FSB), u kontekstu represije protiv disidentskih glasova.

  • Već 11 dana voda sa Mareze nije za piće
    on 14/10/2024 at 08:12

    Voda na izvorištu Mareza je i dalje blago zamućena, saopšteno je Portalu RTCG iz podgoričkog preduzeća "Vodovod i kanalizacija". Ovo je 11 dan da voda sa česme u Glavnom gradu nije za piće.

  • "VDT pokazalo spremnost da se obračuna sa nasiljem"
    on 14/10/2024 at 07:58

    Vrhovno državno tužilaštvo pokazalo je odgovoran odnos, spremnost i senzibilitet da se obračuna sa porodičnim i rodno zasnovanim nasiljem u Crnoj Gori, kazala je direktorica NVO “Sistem” Neda Radović.

  • Putevi suvi, vidljivost mjestimično smanjena
    on 14/10/2024 at 07:41

    U Crnoj Gori jutros se saobraća po suvim putevima, a vidljivost je mjestimično smanjena, saopšteno je iz Auto moto saveza (AMSCG).

  • Lažne diplome u svim institucijama, najviše ih u zdravstvu i prosvjeti
    on 14/10/2024 at 07:29

    Problem lažnih diploma stvaran je tri decenije i nije ga moguće riješiti u nekoliko mjeseci, kazao je u Jutarnjem programu TVCG Zarija Pavićević iz Alternative Crna Gora.

  • Četiri izraelska vojnika ubijena u napadu drona Hezbolaha
    on 14/10/2024 at 07:25

    Četiri izraelska vojnika su ubijena, a sedam je teško ranjeno u nedjelju, u najsmrtonosnijem napadu libanske ekstremističke organizacije otkako je Izrael započeo kopnenu invaziju na Liban prije dvije nedjelje.

  • Za unapređenje kvaliteta života LGBTIQ osoba 172.500 eura
    on 14/10/2024 at 07:03

    Vlada Crne Gore obezbijediće preko 98 odsto planiranog budžeta za unapređenje kvaliteta života LGBTIQ osoba  za period 2024–2025. godina, a koji iznose iznosi 172.500 eura.  Ukupni troškovi za sprovođenje Strategije mogu se okvirno procijeniti na nivou od 500.000 eura.

  • Odluka države o statusu Kosova nepovratna
    on 14/10/2024 at 12:09

    Konstituenti nekadašnjeg Demokratskog fronta ulaskom u Vladu Crne Gore priznali su Kosovo kao nezavisnu državu, naglašavaju u Albanskoj alternativi i poručuju da je odluka države Crne Gore u vezi statusa Kosova nepovratna.

  • "Zakon o stranim agentima morao bi biti usklađen sa vrijednostima EU"
    on 14/10/2024 at 11:46

    Evropska komisija (EK) povodom zahtjeva dijela parlamentarne većine u Crnoj Gori za uvođenje zakona o stranim agentima naglasila je da u ovoj fazi nema komentara i podsjetila na opšti princip kojeg bi trebalo sa da se pridržavaju zemlje kandidati za članstvo.

  • I danas bez sjednice Odbora povjerenika
    on 14/10/2024 at 11:38

    Odbor povjerenika koji je Vlada Crne Gore odredila prije deset dana kada je raspustila SO Berane nije ni danas održao sjednicu, a prema nezvaničnim saznanjima Portala RTCG, to će biti u srijedu u Beranama.

  • Milatović o prijavi ASK-a: Nisam prekršio zakon
    on 14/10/2024 at 10:59

    Predsjednik države Jakov Milatović negirao je navode iz prijave upućene Agenciji za sprječavanje korupcije od 30. septembra 2024. godine, da je u toku radnog vremena govorio na pres konferenciji liste „Za bolju Podgoricu – Jakov Milatović“ i time navodno prekršio Zakon o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja.

  • Šolc: Budućnost regiona je u EU, nastavite sa reformama
    on 14/10/2024 at 10:03

    Evropska unija kompletna je jedino sa Zapadnim Balkanom i zemlje tog regiona trebalo bi da preduzmu dalje korake ka zajedničkoj budućnosti, rekao je njemački kancelar Olaf Šolc danas na otvaranju samita Berlinski proces. Premijer Milojko Spajić učestvuje danas na samitu Berlinskog procesa u Berlinu, na poziv kancelara Njemačke. Na skupu su lideri Zapadnog Balkana potpisali Deklaraciju podrške akcionom planu o zajedničkom tržištu i sporazum o pristupu visokom obrazovanju na Zapadnom Balkanu.

  • "ASK mora imati veća ovlašćenja kako bi efikasnije nadzirala partije"
    on 14/10/2024 at 06:22

    Iz OEBS-a poručuju da Crna Gora što prije mora unaprijediti Zakon o finansiranju političkih partija i izbornih kampanja. To je, kako ističu, važno za funkcionisanje demokratije, ali i brži put ka Evropskoj uniji. Napominju da Agencija za sprečavanje korupcije mora imati veća ovlašćenja kako bi efikasnije nadzirala partije i kampanje.

  • Odbor povjerenika zasjeda prvi put, plate na čekanju
    on 14/10/2024 at 05:30

    Odbor povjerenika koji je imenovala Vlada Crne Gore još prije deset dana kada je raspustila Skupštinu opštine Berane, tek danas bi trebalo da održi prvu, odnosno konstitutivnu sjednicu, što znači da će zaposleni u opštinskim preduzećima i ustanovama koji nemaju svoje prihode i istrošili su budžet, na usvajanje rebalansa i platu čekati još neko vrijeme.

  • "Mujović je partijski vojnik, pita se u enegetici koliko Lekić sa volanom"
    on 13/10/2024 at 12:31

    Saša Mujović je od nestranačkog ministra i profesora postao partijski vojnik koji mora bespogovorno da sluša paf-paf šefa Milojka Spajića, kazao je predsjednik Glavnog odbora SDP-a i funkcioner Evropskog saveza Mirko Stanić.

  • VDT: Tužioci da prije policije saslušaju žrtvu porodičnog nasilja
    on 13/10/2024 at 12:00

    Vrhovni državni tužilac (VDT) Milorad Marković dostavio je višim i osnovnim državnim tužilaštvima obavezujuće Uputstvo za postupanje u slučajevima nasilja u porodici ili u porodičnoj zajednici, koje propisuje da postupajući tužioci hitno saslušaju žrtvu nasilja, bez njenog prethodnog saslušanja od strane policijskih službenika, ukoliko je to moguće.

  • "Veće poštovanje imam za Vučićeve poslušnike, nego za one koje im služe u Crnoj Gori"
    on 13/10/2024 at 11:53

    Partije državne vlasti izgubile su na lokalnim izborima i treba da odu u opoziciju u Podgorici, ocijenio je jedan od lidera Evropskog saveza Ivan Vujović.

  • DRI pita kako je trošeno 30 miliona eura iz donacije EK
    on 14/10/2024 at 12:39

    Kolegijum Državne revizorske institucije (DRI) dao je uslovno mišljenje na finansijsku reviziju i negativno mišljenje na reviziju pravilnosti Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu, saopšteno je iz te institucije.

  • "Crna Gora posvećena nastavku saradnje sa OIV-om"
    on 14/10/2024 at 09:40

    Međunarodna organizacija za vinovu lozu i vino (OIV) tokom proteklih 100 godina bila ključni akter u unapređenju međunarodnih standarda i praksi u vinogradarstvu i vinarstvu i značajno doprinijela harmonizaciji tržišta i promovisanju održivih praksi, kazao je ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Vladimir Joković na 45. Svjetskom kongresu vinogradarstva, proteklog vikenda u Francuskoj.

  • Prvi novac za Crnu Goru moguć krajem godine
    on 13/10/2024 at 15:12

    Na sastanku koledža Evropske komisije (EK), koji će biti održan 16. oktobra, očekuje se da ova institucija i formalno usvoji reformske agende za pet država Zapadnog Balkana.

  • Odobrili otkup potraživanja Đukanovićevoj firmi bez podataka o povezanoj kompaniji
    on 13/10/2024 at 10:24

    Firma BB Solar, u kojoj polovinu vlasništva ima Blažo Đukanović, oktobra 2020. godine tražila je od Investiciono razvojnog fonda (IRF) faktoring od 1,5 miliona eura, ali nije dostavila potrebne finansijske podatke za povezanu firmu Capital Invest, iako je to prvobitno bio zahtjev investiciono kreditne institucije.

  • "Luka Bar nema šanse protiv konkurencije ako se ne uloži u nju"
    on 13/10/2024 at 06:27

    Luka Bar će nabavkom dvije savremene mobilne dizalice vrijedne oko 10 i po miliona eura, nadomjestiti tri pretovarna mosta koja su srušena 2. jula nakon orkanskih udara vjetra, izjavio je za emisiju Radija CG „Mirno more“ direktor luke Ilija Pješčić. Poručuje i da ako država što skorije ne uloži značajna sredstva u lučku, željezničku i putnu infrastrukturu, Luka Bar dugoročno nema nikakve šanse da se izbori sa konkurencijom na Jadranskom moru.

  • Ministarstvo finansija: Evropa sad 2 neće ugroziti javne finansije
    on 12/10/2024 at 18:39

    Iz Ministarstva finansija uvjeravaju da povećanja plata i penzija kroz program Evropa sad 2 neće ugroziti javne finansije. S druge strane, ekonomski analitičari upozoravaju da crnogorska ekonomija nije spremna za takvu reformu.

  • Tunel Sozina opslužio 3,12 miliona vozila
    on 12/10/2024 at 16:13

    Tunel Sozina je od početka godine opslužio 3,12 miliona vozila.

  • U Tivtu 15 odsto više gostiju
    on 12/10/2024 at 12:36

     U Tivtu trenutno boravi 3,5 hiljada turista, što je 15 odsto odsto više u poređenju s prošlom godinom, saopštili su lokalne Turističke organizacije (TO).

  • Crnoj Gori dostupno preko 380 miliona iz EU fondova
    on 12/10/2024 at 11:54

    Od danas Crnoj Gori je dostupno preko 380 miliona eura dodatnog novca iz EU fondova, od kojih će prvih 29 miliona stići do kraja godine, napisao je na mreži X premijer Milojko Spajić.

  • Daju podršku ženskom preduzetništvu
    on 12/10/2024 at 10:34

    Opština Tuzi raspisala je javni konkurs za raspodjelu sredstava iz budžeta opredijeljenih za podršku ženskom preduzetništvu.