BELADA OCIJENIO

Bez saglasnosti Uprave za zaštitu kulturnih dobara, odnosno postupanja inspektora za zaštitu kulturnih dobara, mošti Svetog Vasilija Ostroškog se ne smiju iznositi iz Manastira Ostrog, smatra Nikola Belada, dugogodišnji advokat i poznavalac državno-crkvenog prava.

Ovakva situacija, kao što je najava mitropolita Amfilohija da će donijeti mošti ostroškog sveca na predstojeći sabor zakazan za 21. decembar u Nikšiću, regulisane su zakonom, smatra Belada, ali je, kako je rekao, “Risto Radović po ko zna koji put jači od normi koje je donijela ova država”. 

Belada objašnjava da bi, shodno članu 3 stav 3 u vezi sa članom 16 stav 2 Zakona o zaštiti kulturnih dobara, ovaj postupak bio u redovnoj proceduri završen do nivoa Uprave za zaštitu kulturnih dobara, ali da taj državni organ pasivnim odnosom zapravo služi SPC i pokazuje nemoć države.

“Zna se kako se postupa u civilizovanom svijetu sa sakralnim nasljeđem. Navešću primjer Švedske, gdje je i kao i kod nas, ustanovljen sistem odvojenosti države i crkve. Država Švedska ima evidenciju svih stvari, predmeta, dragocjenosti i ostalih vrijednosti u vjerskim objektima i niti jedan pokretni predmet se ne smije iznijeti iz crkve bez saglasnosti države. I u Crnoj Gori je ovo pitanje regulisano, ali SPC to uopšte ne interesuje, već se najavljuje da i kod nas treba primijeniti model iz devedesetih godina, kad su se mošti cara Lazara šetale po Srbiji, jer je to isto ‘jedan isti narod i jedna ista država'”, ističe Belada.

Komentarišući Predlog zakona o slobodi vjeroispovijesti, Belada kaže da objektivno “nema niti jedan valjani argument koji može dovesti u pitanje demokratičnost ovog zakona i njegovu usklađenost sa stavovima Venecijanske komisije”.

“To je jasno svima, pa i SPC. Intervencijom na tekst nacrta zakona i na način što je dopunjen sa članom 64, u potpunosti su ispoštovane preporuke Venecijanske komisije (o tome sam iznio stav na javnim istupima u proteklom periodu, tako da ću se uzdržati od daljeg komentara). U nedostatku pravne argumentacije, SPC je morala naći neki drugi razlog za osporavanje Predloga zakona. I našla ga je. Na pres konferenciji Mitropolije crnogorsko primorske i Eparhije budimljansko nikšićke, povodom Crkvenog narodnog sabora u Nikšiću, zakazanog za 21. decembar, Risto Radović je ustvrdio da je neprihvatljivo i nedopustivo u savremenoj Evropi da hramovi pripadaju jednoj sekularnoj državi (Crnoj Gori). Valja podsjetiti Rista Radovića, da su svi hramovi u Rusiji državno vlasništvo, takođe i u Francuskoj, i da dalje ne nabrajam”, podsjeća Belada.