Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1403. umro je u Ulcinju Đurađ II Stracimirović – Balšić, gospodar Zete, sin Stracimira Balšića i unuk Balše I – rodonačelnika crnogorske dinastije Balšića, koja je 1360. osamostalila Zetu od Raške, odnosno od nemanjićke prevlasti. Đurađ II Stracimirović bio je oženjem Jelenom, kćerkom Kneza Lazara, koja se 1411. preudala za velikog vojvodu Sandalja Hranića. Đurađa je naslijedio njegov 17- godišnji sin Balša III, koji se pod jakim majčinim uticajem okrenuo svom ujaku Stefanu Lazareviću.

1553 – Umro je francuski književnik Fransoa Rable, jedna od najistaknutijih ličnosti francuske renesanse. Njegov satirični roman «Gargantua i Pantagruel» ubraja se u najznačajnija djela iz tog doba.

1588 – Umro je italijanski slikar Paolo Veroneze, uz Ticijana i Tintoreta najznačajniji predstavnik venecijanskog slikarstva.

1626 – Umro je engleski državnik i pisac Frensis Bekon. U vrijeme kralja Džejmsa I Stjuarta bio je lord kancelar od 1618. do 1621. Poznata Bekonova djela: «Unapređenje nauke», «Novi organon», «Nova atlantida», «Eseji ili savjeti etički i politički».

1821 – U Parizu je rođen jedan od najvećih francuskih pjesnika 19. vijeka Šarl Bodler. Bodlerovu zbirku pjesama «Cvijeće zla» mnogi književni kritičari smatraju najvećim lirskim djelom 19.vijeka. Buntovnog duha, prevazišao je estetičke norme svoga vremena i otvorio nove puteve poeziji. Prevodio je djela Edgara Alana Poa, a bavio se i književnom i umjetničkom kritikom.

1865 – Završen je četvorogodišnji građanski rat u Sjedinjenim Američkim Državama. U ratu je poginulo više od 600 hiljada ljudi.

1913 – Potpisan je  na Skadarskom jezeru protokol u 15 tačaka o predaji Skadra Crnogorcima. Crnu Goru  predstavljao je prijestolonasljednik Danilo, a Tursku Esad-paša, komandat odbrane Skadra. Uprkos velikim žrtvama crnogorske vojske, Skadar je odlukom velikih sila ubrzo pripao Albaniji.

1928 – U Turskoj je, nakon reformi Kemala Ataturka, islam prestao da bude državna religija.

1959 – Umro je američki arhitekta Frenk Lojd Rajt, jedan od tvoraca moderne funkcionalne arhitekture. Prvi je u Sjedinjenim Američkim Državama upotrijebio armirani beton. Konstruisao je Gugenhajmov muzej u Njujorku i hotel «Imerpijal « u Tokiju.

2003 – Poslije tri nedjelje američkih i engleskih ratnih operacija u Iraku, američke vojne snage ušle su u Bagdad i preuzele kontrolu nad iračkom prijestonicom. Tom prilikom oborena je šest metara visoka statua Sadama Huseina, čime je nakon 24 godine završena Sadamova vladavina u toj zemlji.

2011 – Dvorska crkva na Ćipuru izuzeta je iz posjeda manastira Sveti Petar i kao kulturnoistorijski spomenik, odlukom Vlade Crne Gore, data na korišćenje Narodnom muzeju na Cetinju. Takva odluka naišla je na protivljenje Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori.  

2011 – U Njujorku je, u 86. godini, umro slavni američki reditelj Sidni Lamet, autor „Serpika“, „Čarobnjaka“, „Ubistva u orijent ekspresu“, „Psećeg popodneva“, „Mreže“, kao i posljednjeg filma iz 2007. „Prije nego što đavo sazna da si mrtav“. Lamet je autor više od četrdeset filmova koji su imali oko 50 nominacija za Oskara, dok je kao reditelj pet puta nominovan, da bi tek u 80. godini dobio počasnog Oskara.

2012 – Mirovni plan izaslanika UN i Arapske lige Kofija Anana propao je nakon što se borba između režimskih snaga i pobunjenika u Siriji prenijela preko granica s Turskom. Sirijske snage ranile su  tri osobe u izbjegličkom kampu u blizini grada Kilisa na tursko-sirijskoj granici, dok je u novim napadima poginulo više od 100 ljudi.

2012 – Pobijedivši reprezentaciju Španije 12:9, crnogorski vaterpolisti osvojili su prvo mjesto na kvalifikacionom turniru za Olimpijske igre u Londonu.

2014 – Iz kabineta potpredsjednika Sjedinjenih Američkih Država Džozefa Bajdena, na čiji je poziv u trodnevnoj posjeti toj zemlji (od 7. do 10. aprila) boravio crnogorski premijer  Milo Đukanović, objavljeno je saopštenje o razgovoru dvojice zvaničnika u Bijeloj kući u Vašingtonu 8. aprila. Đukanović i Bajden razgovarali su, stoji u saopštenju, o značaju napora Crne Gore na jačanju demokratskih institucija, nezavisnosti pravosuđa, slobodi medija, zaštiti manjina, prilikama na Balkanu, kao i pritisku Rusije na Ukrajinu. Američki  potpredsjednik  pozdravio je  napredak koji je Crna Gora ostvarila u ispunjenju  zahtjeva za članstvo u NATO-u, i izrazio snažnu podršku njenim evroatlantskim aspiracijama. Takođe je ohrabrio Đukanovića da nastavi u pravcu reformi iz oblasti odbrane, bezbjednosti i vladavine prava, kako bi se pokazali konkretni rezultati prije samita NATO-a u Velsu. U tom kontekstu, Bajden je naglasio značaj snažnih napora u cilju jačanja demokratskih institucija, uključujući nezavisnost pravosuđa  i slobodu medija, kao i zaštitu prava manjina. Tokom sastanka s Đukanovićem, Bajden je pohvalio Crnu Goru kao važnog partnera  SAD i nekoga  ko doprinosi miru i stabilnosti u regionu, navodi se u saopštenju.

2014 – Crnogorski premijer Milo Đukanović izjavio je da se na Balkanu vodi sve jača „antinatovska kampanja“, posebno nakon izbijanja ukrajinske krize. Đukanović je ocijenio da je to još jedan razlog da na samitu u Velsu Alijansa pozove Crnu Goru kao „najspremnijeg  kandidata“ u članstvo.

2014 – U Beogradu je, u 82 godini, umrla poznata srpska spisateljica, akademik  Svetlana Velmar Janković. Pisala je priče, eseje i romane. Bila je urednik  edicija proze i esejistike u izdavačkoj kući „ Prosveta“ i osnivač biblioteke „Baština“. Poznata djela: „Ožiljak“, „Lagum“, „Bezdno“, „Nigdina“ i autobiografski roman „Prozraci“.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1990 – Poslije 40 godina vladavine komunista, na izborima u Mađarskoj pobijedio je Mađarski demokratski forum.

1991 – Gruzija je proglasila nezavisnost od Sovjetskog Saveza.

2005 – Pedesetšestogodišnji nasljednik britanske krune princ Čarls vjenčao se u gradskoj vijećnici u Vindzoru s dugogodišnjom ljubavnicom Kamilom Parker Bouls, koja se smatra glavnim krivcem za raskid Čarlsovog braka s princezom Dajanom.

2008 – Na svečanoj sjednici kosovskog parlamenta usvojen je novi Ustav Kosova.