Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1204. krstaši, koji su u Četvrtom krstaškom ratu krenuli u Svetu zemlju da oslobode Hristov grob, zauzeli su Konstantinopolj (Carigrad) pretvorivši ga u centar takozvanog latinskog carstva. Vizantija ga je povratila 1261. Pod tursku vlast pao je 1453.  i kao Istanbul bio prijestonica Osmanlijskog carstva do 1923. godine.

1712 – Na Cetinju je pročitana druga proklamacija ruskog cara Petra Velikog Crnogorcima, kojom im, između ostalog, potvrđuje pravo na nezavisnost, s tim što u spoljnim poslovima moraju uvažavati odluke ruskog imperatora. U gramati, Petar Veliki je preporučio da niti za vladiku, niti za bilo koju značajniju funkciju, Crnogorci ne biraju ljude sa strane.

1808 – Vladika Petar I uputio je iz svoje rezidencije u Stanjevićima «Objavlenije» popovima u Boki Kotorskoj kojim zabranjuje da nose oružje, a naređuje im da nose bradu.

1856 – Knjaz Danilo uputio je kongresu velikih sila u Parizu protest i memorandum u kojem je tražio priznanje nezavisnosti Crne Gore, navodeći da za doba od 466 godina Crna Gora nije bila potčinjena ni jednoj sili, niti je priznavala ičiju vlast nad sobom. Knjaz Danilo je tražio da se nezavisnost Crne Gore prizna diplomatskim putem, da se prošire njene granice prema Hercegovini i Albaniji i utvrde granice prema Turskoj na način kako je to bilo urađeno prema Austriji, te da se Crnoj Gori ustupi Bar, koji se nalazio na njenoj granici. Velike sile odbile su memorandum knjaza Danila smatrajući njegove zahtjeve unutrašnjom stvari Osmanskog carstva. Uprkos odbijanju, Knjaz se nije pokolebao i nastavio je da se za svoje političke ciljeve bori diplomatskim putem, napravivši radikalan zaokret u dotadašnjoj spoljnoj politici Crne Gore. Umjesto oslabljenoj Rusiji (poraženoj u Krimskom ratu) okreće se Francuskoj i uspostavlja prisne odnose s francuskim vicekonzulom u Skadru, Ekarom, koji postaje njegov glavni konsultant.

1880 – U Carigradu je potpisan memorandum između Crne Gore i Turske o međusobnim granicama, s ciljem da bude predstavljen silama potpisnicama Berlinskog ugovora.

1938 – Umro je ruski operski pjevač Fjodor Ivanovič Šaljapin, najznamenitiji bas u istoriji opere. Velike glasovne izražajnosti i glumačke sugestivnosti, u operskoj glumi prvi je primijenio principe Stanislavskog i upoznao zapadne zemlje s djelima ruskih kompozitora, posebno Musorgskog. Poznate uloge: „Boris Godunov“, „Mefisto“, „Ivan Grozni“, „Don Kihot“ – u istoimenim operama.

1947 – Osnovan je Jugopetrol Kotor, radna organizacija za istraživanje, eksploataciju i promet nafte i naftnih derivata, koja preko svojih organizacionih jedinica snabdijeva potrošače svim vrstama goriva i maziva. Godine 1973. Jugopetrol je dobio pravo istraživanja i eksploatacije nafte na kopnu i u podmorju Crne Gore. To akcionarsko društvo raspolaže velikim skladišnim i transportnim kapacitetima i razgranatom mrežom benzinskih stanica.

1961 – Sovjetski Savez lansirao je prvog čovjeka u kosmos. Kosmički brod «Vastok 1» s Jurijem Gagarinom načinio je krug oko Zemlje za 108 minuta.

2005 – U starom podgoričkom zdanju “Banja”, na obali Ribnice, otvorena je prva crnogorska kafe-knjižara, koja nosi ime poznatog američkog pisca Rejmonda Karvera. Kafe-knjižara “Karver” je moderan promotivni centar književnosti i kulture, a njeni idejni tvorci su glumica Varja Đukić i književnik Ognjen Spahić.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1684 – Umro je Nikolo Amati, najveći majstor među graditeljima violina porodice Amati iz italijanskog grada Kremone sin Andree Amatija, začetnika majstorske škole.Znanje i vještinu njihovog građenja prenio je na svoje učenike Gvarnerija i Stradivarija. Violina je nastala u sjevernoj Italiji u ranom XVI vijeku, a najstariju, s četiri žice, vjeruje se napravio je 1555. Andrea Amati, dok su ranije imale samo tri žice. O popularnosti tog instrumenta svjedoči podatak da je francuski kralj Karlo IX 1560. naručio od Andree Amatija 24 violine, od kojih je sačuvana samo jedna, poznata kao Karlo IX, proizvedena u Kremoni, takođe 1560, i smatra se najstarijim primjerkom.

1913 – Rođen je američki džez muzičar Lajonel Hempton. Radio je s Lujom Armstrongom i Benijem Gudmanom. Uveo je vibrafon kao instrument u džez-sastav.

1933 – Rođena je španska operska pjevačica Monserat Kabalje, jedan od vodećih svjetskih soprana u izvođenju Verdija i Donicetija.

1981 – Umro je američki bokser Džoe Luis, prvak svijeta u teškoj kategoriji rekordnih 12 godina, od 1937. do 1949, sa 68 pobjeda u 71 meču. Titulu prvaka svijeta odbranio je 25 puta.

2009 – Tajlandski premijer Abhisit Vedžadživa proglasio je vanredno stanje u toj zemlji kako bi suzbio političke nerede.

2010 – Svjetska zdravstvena organizacija priznala je da se nije na pravi način postavila prema širenju virusa gripa H1N1 u svijetu, odnosno da virus nije bio smrtonosan kao što je predstavljeno.