Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1594. umro je italijanski slikar Jakopo Robusti Tintoreto, jedan od najvećih majstora u 16. vijeku, čuven po vještini  postizanja izuzetnih svjetlosnih efekata bojom. Imao je veliki uticaj na kasnija pokoljenja, posebno na impresioniste. Poznata djela „Raj“,  “Tajna večera” i “Posljednji sud”, nalaze se u Veneciji, gdje je i radio, dok su druge njegove slike u vlasništvu evropskih muzeja, posebno u Beču i Parizu.

1809 – Umro je austrijski kompozitor Jozef Hajdn, predstavnik „bečkih klasičara“.  Napisao je preko stotinu simfonija, više gudačkih kvarteta i klavirskih sonata, a prema njegovom  “Carskom kvartetu” nastala je himna Austrije. Trideset godina proveo je na dvoru kneza Esterhazija, a u dva navrata boravio je u Engleskoj, gdje je stekao svjetsku slavu i komponovao najzrelija djela.

1819 – Rođen je jedan od najznačajnijih američkih pjesnika Volt Volter Vitmen, čija je zbirka pjesama “Vlati trave” (1855) imala presudan uticaj na moderno pjesništvo. Neshvaćen od savremenika u svojoj zemlji, Vitmen je prvo priznanje dobio od engleskih “prerafaelista” i pokreta za “vers libre” u francuskoj poeziji. Ljubav prema čovjeku čini osnovu njegovih pjesama, napisanih u nekonvencionalnoj formi slobodnog stiha.

1853 – Crnogorski knjaz Danilo  Petrović pokrenuo je inicijativu za prenošenje posmrtnih ostataka mitropolita Danila Šćepčeva Petrovića, rodonačelnika četvrte crnogorske dinastije, iz manastira Stanjevići (tada na teritoriji Austrije) u Cetinjski manastir.

1856 – Knjaz Danilo uputio je memorandum velikim silama na Konferenciji u Parizu, protestujući protiv izjave Ali-paše u ime Porte, koja je Crnu Goru smatrala svojom provincijom. Crnogorci bi, napisao je knjaz Danilo, prije imali prava da pretenduju na polovinu Albanije i cijelu Hercegovinu, jer su moji prethodnici, gospodari nezavisne Crne  Gore, vojvode Zete, nekad posjedovali te teritorije, a Turska nikad nije bila sopstvenik Crne Gore.

1910 – Na dvoru kralja Nikole potpisan je ugovor između Cetinjske varoši i firme Emanuela Krausa iz Trsta o izgradnji električne centrale iz koje su prvi kilovati potekli već u julu, a u rad je zvanično puštena 19. avgusta iste godine.

2000 – U Sofiji je umro bivši predsjednik Bugarske  Petar Mladenov. Bio je visoki funkcioner u vrijeme komunističkog režima Todora Živkova, a krajem osamdesetih postao je lider reformističkih snaga koje su pod uticajem Gorbačovljeve “perestrojke” srušile vlast komunista u Bugarskoj.

2006 – Predsjednik Republičke referendumske komisije František Lipka potpisao je u 11 sati i 55 minuta izvještaj o konačnim referendumskim rezultatima  o državno-pravnom statusu Crne Gore. Prema izvještaju – 230. 661 građanin, odnosno 55,5 odsto, glasalo je za obnovu državne nezavisnosti Crne Gore, dok je protiv bilo 185 hiljada i 2 građanina, odnosno 44,5 odsto. Za samostalnu državu Crnu Goru izjasnilo se, dakle, 45 hiljada 659 građana više. Osam predstavnika unionističkog bloka u sedamnaestočlanoj Republičkoj referendumskoj komisiji nije prihvatilo, ni potpisalo izvještaj, niti su prisustvovali njegovom zvaničnom saopštavanju. Istoga dana Vlada Republike Srbije izdala je saopštenje u kome je portparol vlade Srđan Đurić izjavio da nakon ozvaničenja referendumskih rezultata u Crnoj Gori od strane predsjednika Republičke referendumske komisije Františeka Lipke, Republika Srbija preuzima državno-pravni kontinuitet i postaje sljedbenik državne zajednice Srbije i Crne Gore.

2007 – Penzionisani general vojske Republike Srpske Zdravko Tolimir, najtraženiji haški bjegunac poslije Mladića i Karadžića, uhapšen je na granici Srbije i Republike Srpske.

2011 – Vlasti Srbije izručile su Haškom tribunalu ratnog komandanta bosanskih Srba Ratka Mladića, optuženog za genocid i ratne zločine počinjene u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1938 –  Prvi put je na televiziji prikazan film. Prikazala ga je američka televizijska kuća NBC (en bi si) a zvao se “Povratak Skarlet Pimpernel”.

1961 – Južna Afrika proglasila je republiku s predsjednikom Čarslom Robertsom Svartom i napustila Britanski komonvelt.

1962 – U Izraelu je obješen njemački ratni zločinac Adolf Ajhman, šef Gestapoa, nakon što je sud utvrdio da je kriv za smrt nekoliko miliona Jevreja u Drugom svjetskom ratu.

1997 – Ukrajina i Rusija potpisale su sporazum o strateškom partnerstvu.

2007 – Na kongresu Fife u Cirihu, Fudbalski savez Crne Gore postao je punopravan član svjetske fudbalske asocijacije.

2010 – U Njujorku je, u 98. godini, umrla američka vajarka francuskog porijekla Luiz Buržoa. Istraživala je osjećanja žena na temu porođaja, seksualnosti i smrti, a među njenim najpoznatijim radovima su džinovske skulpture pauka.