Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1719. umro je engleski pisac i političar Džozef Adison. Sa Ričardom Stilom osnovao je 1711. list “Spektator” u kojem je objavljivao  svoje čuvene eseje, koji predstavljaju začetak novog književnog žanra – novinskog podlistka.

1818 – Rođen je francuski kompozitor Šarl Guno. Svojim popularnim operama  „Romeo i Julija”  i “Faust” suprotstavio se italijanskom operskom stilu, kao i herojskim operama Majerbera, dajući osnove tipično francuskim lirskim operama. U oblasti solo-pjesme uticao je na kasnije stvaranje franscuskih kompozitora. Posljednjih godina života posvetio se religiji i napisao više duhovnih kompozicija u stilu koji je sam definisao: „Ravna, kao freska slikana muzika“.

1871 – Na Cetinju je rođen Danilo Petrović, prvi sin kralja Nikole. Crnogorskog princa Danila krstio je ruski  car Aleksandar II preko svog predstavnika, grofa Ilariona Nikolajeviča Tolstoja.

1882 – Rođen je ruski kompozitor Igor Fjodorovič Stravinski, jedan od vodećih muzičkih stvaralaca 20. vijeka. Živio je u Francuskoj od 1910, a u Sjedinjenim Američkim Državama od 1937. Njegovo djelo odlikuje se raznovrsnošću muzičkog izraza i stila. U prvoj fazi stvarao je koristeći ruske folklorne elemente, u drugoj bio ekspresionist s povremnim oslanjanjem na džez, u trećoj  pristupa neoklasičnom stilu, a kasnije je primenjivao i principe dodekafonije. Veoma je uticao na mlade savremenike širom svijeta. Poznata djela: “Žar ptica”, “Petruška”, “Posvećenje proljeća”. Objavio je i radove autobiografskog karaktera: „Hronika moga života“ i „Muzička poetika“.

1920 – Regent Aleksandar Karađorđević donio je ukaz o ujedinjenju svih pravoslavnih crkvenih oblasti u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca u jednu autonomnu ujedinjenu pravoslavnu crkvu. Tim činom poništena je autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve.

1961 – U službenom listu Narodne Republike Crne Gore objavljen je Zakon o zaštiti prirode. Prema odredbama tog zakona zaštićeni su svi prirodni resursi, bez obzira u čijoj se svojini ili državini nalaze, a koji su zbog svoje naučno-istorijske, kulturno-prosvjetne ili privredne vrijednosti, te zbog naročite prirodne ljepote, od posebnog značaja za društvenu zajednicu.

1988 – Oko 5.000 radnika zemunske fabrike “Zmaj” demonstriralo je ispred zgrade  Skupštine SFR Jugoslavije, nezadovoljni svojim socijalnim položajem. Bio je to početak masovnih mitinga koji su nazvani “antibirokratska revolucija”, a poslužili su za učvršćivanje vlasti lidera srpskih komunista Slobodana Miloševića.

1994 – U Beogradu je umro istoričar, doktor Branko Petranović. Rođen je na Cetinju 1927. Doktorirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu.  Napisao je 40 knjiga u 46 tomova, veliki broj naučnih radova, brošura, prikaza. Zalažući se za kritičko promišljanje prošlosti, Petranović se suprotstavljao njenoj fanatizaciji i fatalizaciji, apriorističkim shvatanjima i tabuima. Protivio se svakom pokušaju da se posredstvom istorije vodi politika. Posljednju deceniju života posvetio je istraživanju istorijskih procesa i pojava 20. vijeka. Branko Petranović, čije naučno djelo obuhvata oko 1.300 bibliografskih jedinica i podataka, smatra se na našim prostorima jednim od najplodnijih istoričara svoje epohe. O Petranovićevom istoriografskom angažmanu, jugoslovenski i inostrani istoričari napisali su oko 300 radova.

2006 – Prestao je s radom Pokret za nezavisnu Crnu Goru. Čelnici Pokreta Rade Bojović i Branko Lukovac poručili su vlasti sa završne sjednice da referendum nije kraj, već početak borbe za naprednu državu Crnu Goru.

2007 – U Podgorici je umro jedan od najistaknutijih fudbalskih radnika Crne Gore dr Novak Jovanović. Jovanović je autor i koautor  brojnih knjiga iz oblasti sporta. Bio je  predsjednik Fudbalskog saveza Crne Gore u tri mandata, kao i član uprave fudbalskog kluba Lovćen.

2009 – U ime predsjednika Crne Gore Filipa Vujanovića, crnogorski ministar odbrane Boro Vučinić uručio je načelniku Generalštaba Ratne mornarice Italije, admiralu flote Paolu la Rosiju Orden crnogorske zastave prvog stepena.

2013 – U Galeriji “Dado Đurić” na Cetinju otvorena je izložba grafika i skulptura Henrija Mura, jednog od najznačajnijih vajara 20. vijeka. Postavku je činilo 80 grafika i šest skulptura manjih dimenzija, grupisanih u osam tematskih cjelina, uključujući i poznate lajtmotive “Majka i dijete”, “Ležeća figura” i “Organska forma”. Izložbu je organizovao Britanski savjet u Crnoj Gori i Narodni muzej Crne Gore, a otvorio ministar kulture Branislav Mićunović.

2013 – Rusija i Turska osudile su britansku vladu nakon što je londonski Gardian objelodanio da je štab za komunikacije prisluškivao njihove političke i druge visoke zvaničnike u vrijeme Samita G-20 u Londonu 2009. Odgovarajući na pitanje čitalaca portala Gardiana, Edvard Snouden je istoga dana kazao da ga je razočarenje u Baraka Obamu navelo da otkrije detalje o tajnom programu praćenja komunikacija miliona Amerikanaca preko velikih kompanija kao što su Google i Facebook. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1789 – Poslanici trećeg staleža u francuskom parlamentu proglasili su Narodnu skupštinu i kralju ukinuli pravo veta.

1867 – Engleski hirurg Džozef Lister, prvi put u istoriji medicine, upotrijebio je antiseptik kada je operisao svoju sestru Izabelu.

1914 – Zaključen je poseban ugovor između poštansko-telegrafskih uprava Kraljevine Srbije i Kraljevine Crne Gore, po pravilima međunarodne poštanske petrogradske konvencije.

1925 – Potpisan je Ženevski protokol kojim je zabranjena upotreba bojnih otrova u ratu. Protokol je potpisalo 29 zemalja.

1944 – Island je postao nezavisna republika nakon što su  njegovi stanovnici na referendumu odlučili da se odvoje od Danske.

1947 – Ustavotvorna skupština Burme donijela je odluku da proglasi nezavisnu republiku Burmu.

1950 – Doktor Ričard Loler izveo je u Čikagu prvu operaciju presađivanja bubrega.

1982 – Predsjednik Argentine general Leopoldo Galtijeri podnio je ostavku poslije poraza argentinske armije u ratu s Velikom Britanijom za Foklandska ostrva.

1991 –  Parlament Južne Afrike ukinuo je posljednji zakon na kojem je od 1950. bila zasnovana politika aparthejda.

2006 – U Slovačkoj su održani parlamentarni izbori, prvi od ulaska te zemlje u Uvropsku uniju i NATO. Na izborima je pobijedila Slovačka partija ljevice ( SMER) na čelu s populističkim vođom Robertom Ficom.

2007 – Pobijedivši Portugal sa 33:27, Crnogorska rukometna reprezentacija izborila je plasman na Evropsko prvenstvo.

2008 – Pod sloganom „Baci pravu stvar na pravo mjesto“, Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine počelo je da realizuje projekat selektivnog prikupljanja otpada. Vlada Crne Gore je 2005. usvojila Nacionalnu politiku i strateški master plan upravljanja otpadom i obaveze proistekle iz tih dokumenata, kao što su izgradnja regionalnih sanitarnih deponija, sanacija postojećih odlagališta, selektivno prikupljanje otpada, reciklaža i modernizacija komunalnih preduzeća.

2009 – Lideri Rusije i Kine Dmitrij Medvedev i Hu Đintao izdali su nakon razgovora zajedničko saopštenje kojim su predložili veću ulogu ekonomija u usponu i veću upotrebu nacionalnih valuta u bilateralnoj trgovini. Šefovi dviju zemalja potpisali su energetske ugovore vrijedne 100 milijardi dolara.

2009 – U okviru finalnog turnira Svjetske lige u vaterpolu, na novom bazenu sportskog centra “Morača” u Podgorici, sastale su se reprezentacije Crne Gore i Hrvatske. Crnogorska reprezentacija pobijedila je Hrvatsku 12:7.