Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1611. rođen je turski putopisac Evlija Čelebija, koji je od 1630. proputovao Osmanlijsko carstvo, a svoja zapažanja objavio u čuvenim «Putopisima» u 10 knjiga.

1757 – U Ozrinićima je održan zbor na kojem su glavari nezadovoljni zbog neispunjenih obećanja vladike Vasilija, odlučili da se obračunaju s njim, a njegovu imovinu konfiskuju, kako bi mogli vratiti harač koji su dugovali. Zbor je održan u vrijeme boravka vladike Vasilija u Rijeci, koji je zbog izuzetno teških prilika u kojima se Crna Gora nalazila – posebno zbog poreskih obaveza koje su nametali Turci, ugovarao seobu jednog broja Crnogoraca u Rusiju.

1768 – Ruska carica Katarina II obavijestila je narod i glavare Crne Gore da će ih, ukoliko i dalje budu držali za gospodara Šćepana Malog, koji se lažno predstavljao kao ruski car Petar III, lišiti – kako u gramati stoji – ruskog pokroviteljstva.

1867 – Rođen je italijanski dirigent Arturo Toskanini, jedan od najvećih dirigenata 20. vijeka. Dirigovao je u milanskoj Skali, zatim  u Metropoliten operi u Njujorku, gdje je organizovao i simfonijski orkestar.

1881 – Rođen je mađarski kompozitor i pijanista Bela Bartok , čije je djelo otvorilo nove pravce razvoja  mađarske muzike. U svjetskim razmjerama jedan je od začetnika «nove muzike» 20. vijeka. Poznata Bartokova djela: simfonijska poema “Košut”,  opera “Dvorac modrobradog”, baleti: “Drveni princ” i  “Čudesni mandarin”. Kao antifašista emigrirao je 1940. u Sjedinjene Američke Države, gdje je 1945. umro.

1908 – Knjaz Nikola  je posjetio  Petrograd, gdje je u tri navrata bio gost Nikolaja II Romanova. Jedan od glavnih razloga dolaska Knjaza u Petrograd bio je pokretanje pitanja izgradnje jadranske željeznice kao i ruskih subvencija namijenjenih Crnoj Gori.

1908 – Rođen je engleski filmski režiser Dejvid Lin, dobitnik tri Oskara za filmove: «Most na rijeci Kvaj», «Lorens od Arabije» i «Doktor Živago».

1941 – Kraljevina Jugoslavija je pristupila Trojnom paktu Njemačke, Italije i Japana. Protokol su u Beču potpisali predsjednik vlade Dragiša Cvetković  i ministar inostranih poslova Aleksandar Cincar-Marković.

1957 – Belgija, Zapadna Njemačka, Italija, Luksemburg, Francuska i Holandija potpisale su Rimski ugovor po kojem je 1. januara 1958. osnovano Evropsko zajedničko tržište. Organizacija je kasnije nazvana Evropska ekonomska zajednica – danas Evropska unija.

1991 – Na tajnom sastanku u Karađorđevu predsjednici Srbije Slobodan Milošević i Hrvatske Franjo Tuđman dogovorili su se o podjeli Bosne i Hercegovine i o rušenju reformske jugoslovenske vlade premijera Ante Markovića. Održavanje tog sastanka i dogovor nikad nijesu zvanično potvrđeni, ali su kasnije brojni izvori saopštili da za to imaju čvrste dokaze.

2009 – Hrvatski Sabor potvrdio je većinom glasova Sjevernoatlantski ugovor i time otklonio i posljednju prepreku za ulazak Hrvatske u NATO.

2011 – Nakon završnih pregovora s predstavnicima kabineta premijera Crne Gore Igora Lukšića o regilisanju statusa dinastije Petrović, praunuk posljednjeg crnogorskog kralja Nikole, princ Nikola, koji je živio u Parizu, odlučio je da se vrati u Crnu Goru. Princ Nikola je tim povodom izjavio da su sva pitanja u vezi s donošenjem zakona o statusu potomaka dinastije Petrović, poslije nekoliko njegovih susreta s predstavnicima Lukšićevog  kabineta  i kabineta šefa crnogorskog parlamenta Ranka Krivokapića, riješena uz obostranu spremnost u direktnom i otvorenom dijalogu. Usaglašen je sadržaj zakona kojim je regulisano pitanje moralne i istorijske rehabilitacije, kao i imovinsko pitanje potomaka dinastije.

2012 – U Herceg Novom je, u 82. godini, umrla prva crnogorska vajarka Nada Marović Stanić. Završila je 1957. Umjetničku školu u Herceg Novom u kojoj je, određeno vrijeme, radila i kao nastavnik-asistent. Imala je veliki broj samostalnih i zajedničkih izložbi. Nada Marović Stanić, supruga poznatog crnogorskog slikara Voja Stanića, dobitnica je nagrade Cetinjskog likovnog salona „13 novembar“ (1969) i Hercegnovskog zimskog salona (1976 i 1983).

2012 – U Lisabonu je, u 68. godini, umro jedan od najznačajnijih italijanskih pisaca Antonio Tabuki. Autor je dvadesetak knjiga prevedenih na oko četrdeset jezika, među kojima „Pereira tvrdi da…“, „Indijski nokturno“ i „Tristano umire“.

2014 – Crnogorski premijer Milo Đukanović razgovarao je u Briselu s generalnim sekretarom NATO-a Andersom Fog Rasmusenom. Alijansa je prema riječima Rasmusena kroz MAP identifikovala ključne izazove Crne Gore na putu evroatlantskih integracija, a to su borba protiv organizovanog kriminala i korupcije, modernizacija vojske, i objašnjenje građanima što taj proces podrazumijeva. „Znamo da vaše evroatlantske integracije mogu biti dug put pun izazova ali je vrijedno. Važno je da se pokaže bilans ostvarenih rezultata“, poručio je Rasmusen, dok je na pitanje da li se situacija u Ukrajini može odraziti na odluku o NATO proširenju, odgovorio odrečno. Đukanović je kazao da 46 odsto građana podržava članstvo u NATO, odnosno 15 odsto više nego u 2013.

2014 – U Podgorici je otvoren EU info centar. Svečanosti su prisustvovali šef Delegacije Evropske unije za odnose s Bosnom i Hercegovinom, Srbijom i Crnom Gorom Eduard Kukan, visoki zvaničnik Evropske komisije Dirk Lange, šef misije EU u Crnoj Gori Mitja Drobnič, predsjednik Crne Gore Filip Vujanović, predstavnici državnih organa, partija, NVO sektora. Info centar  raspolaže podacima o svemu što EU nudi građanima, a u njegovo osnivanje Unija je uložila 307.000 eura.

2014 – Rusija i Sjedinjene Američke Džave usvojile su zaključke sa Samita G7, održanog dan ranije u Hagu, u cilju jačanja nuklearne bezbjednosti u svijetu, zajedno s ostalim silama, uključujući Kinu, Francusku, Njemačku i Veliku Britaniju. Opisujući Rusiju kao „regionalnu silu“, a ne najveću prijetnju po nacionalnu bezbijednost SAD, američki predsjednik Barak Obama je poručio da neće biti vojnog uklanjanja ruskih snaga sa Krima, ali da aneksija te crnomorske oblasti nije „gotova stvar“, jer je međunarodna zajednica neće priznati. Iz Kremlja je saopšteno da Rusija želi da nastavi kontakte s partnerima iz G8.

2014 – Prickerovu nagradu za 2014. dobio je japanski arhitekta Šigeru Ban. Ban je to najveće priznanje u arhitekturi dobio za konstrukcije od drveta i kartona. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1807 – U Engleskoj je zabranjena trgovina robljem.

1923 – Jugoslavija je postala dio malobrojne porodice država povezanih vazdužnim saobraćajem, slijetanjem na aerodrom u Pančevu aviona na liniji Pariz-Carigrad.

1924 – U Grčkoj je zbačen s prijestola kralj Đorđe II, a Grčka je proglašena republikom.

2006 – Bjeloruska policija razbila je protestni marš i miting na kojem je glavni opozicioni lider Aleksandar Milinkevič objavio stvaranje pokreta za, kako ga je nazvao, “Oslobođenje zemlje od predsjednika Aleksandra Lukašenka”.

2008 – Ruski predsjednik Dmitrij Medvedev izjavio je da bi ulazak Ukrajine i Gruzije u NATO mogao da ugrozi evropsku bezbjednost.

2009 – Akademskom vajaru, profesoru Pavlu Pejoviću uručena je državna nagrada “Petar Lubarda”, za rad “Kolijevka za umirućeg”.

2013 – Da bi spriječila kolaps bankarskog sistema, kiparska je vlast sklopila dogovor s međunarodnim kreditorima za dobijanje 10 milijardi eura pomoći. Predsjednik te zemlje Nikos Anastasijades dogovorio je pomoć sa šefovima EU, Evropske centralne banke i MMF-a uz oporezivanje depozita iznad 100.000 eura u kiparskim bankama, koje bi iznosilo 30 odsto.

2014 – U akvatorijumu Tivatskog zaliva održana je vježba Mornarice Vojske Crne Gore i Mornarice Slovenije. Tema vježbe bila je reagovanje u slučaju nesreće na moru sa izlivanjem nafte, što je bila i prilika da se pokaže interresorska saradnja svih državnih institucija Crne Gore, uključenih u sistem civilne bezbjednosti na moru. Na vježbi je učestvovalo oko 120 ljudi.

FILMSKI CENTAR

Filmski centar Crne Gore raspisao je Javni konkurs za dodjelu sredstava za sufinansiranje proizvodnje kinematografskih djela u kategorijama Razvoj scenarija i Razvoj projekta.

Pravo učešća na konkursu za sufinansiranje proizvodnje kinematografskih djela imaju pravna lica upisana u odgovarajući registar privrednih subjekata u Crnoj Gori za obavljanje kinematografskih djelatnosti, kojima je osnovna djelatnost proizvodnja kinematografskih djela, a koja ispunjavaju uslove utvrđene konkursom i Pravilima, kao i odgovarajuće uslove u pogledu autorstva u smislu Zakona o autorskim i srodnim pravima, i uslove u pogledu nepostojanja sukoba interesa.

Registracija korisnika i prijave na konkurse Centra vrše se putem internet stranice na www.fccg.me.

Pristup prijavama je moguć nakon uspješno izvršene registracije korisnika.

Rok za podnošenje prijava je 24. april 2020. godine do 12 časova.

Imajući u vidu novonastalu situaciju u zemlji u vezi sa virusom COVID 19, sva pitanja ili informacije vezane za konkurs postavljaju se putem e-mail adresa: [email protected] i [email protected].

MINISTARSTVO KULTURE

Na You Tube kanalu Ministarstva kulture večeras će od 20 časova biti upriličeno virtuelno otvaranje 75. Tradicionalne izložbe Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore (ULUCG), saopšteno je iz tog Ministarstva.

“U okviru kampanje „Živimo kulturu #ostanidoma“, koju je Ministarstvo kulture pokrenulo sa ciljem da građanima Crne Gore, u danima socijalno izolovanog funkcionisanja, ponudi kulturne i umjetničke sadržaje onim kanalima komunikacije koji su dostupni iz kuće”, navodi se u sapštenju Ministarstva kulture.

U saradnji sa Ministarstvom kulture, ULUCG odlučilo se na virtuelnu prezentaciju postavke poštujući mjere Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti.

“U cilju prevencije od virusa COVID-19. Izložba ove godine obuhvata djela 102 umjetnika, članova ULUCG, a imajuću u vidu njen dug kontinuitet i brojnost izlagača, spada u red najznačajnijih likovnih smotri u našoj zemlji”, navodi se u saopštenju Ministarstva kulture.

Pokrovitelj izložbe je Ministarstvo kulture Crne Gore, a generalni sponzor Plantaže d.o.o.

“S obzirom na aktuelne okolnosti, u organizaciji ovogodišnje postavke posebnu zahvalnost upućujemo firmi „3D Montenegro“, ali i muzičarima, Milošu Boškoviću i Nedeljku Pejoviću, koji će večeras uveličati virtuelno otvaranje izložbe”, zaključuje se saopštenju Ministarstva kulture.

UDRUŽENJE I KOMUNA

Udruženje lokalnih štampanih medija Crne Gore podržalo je preporuke i akciju u borbi protiv Korona virusa “Budi odgovoran ostani doma”.

“Kao društveno odgovorni subjekti, pored ostalih, u akciji učestvuju skoro svi članovi Udruženja među kojima i časopis Komun@”, navodi se u saopštenju.

Tako je, kako su kazali, u Beranama u akciji posredstvom volontera NVO “Spona” već podijeljeno po nekoliko primjeraka od zadnja tri broja štampanih medija Nove Slobode iz Berana, Komune iz Podgorice, Novina Sjevera i Kolašinskih novosti, Mozaika iz  Bijelog Polja, Novina Nikšića, Mojkovačkih novina, Glasa Vraneša za 40 beranskih penzionera sa gradskog područja.

“Redakcije i uredništvo Novina Sjevera, Kolašinskih novosti, Mozaika iz Bijelog Polja, Nove Slobode iz Berana, Komune i Džade glavnog grada  iz Podgorice, Pljevaljskih novina, Novina Nikšića, Mojkovačkih novina, Glasa Vraneša odlučile su da iz arhive dostave čitaocima, penzionerima, prosvjetnim radnicima i kulturnim poslenicima, određeni broj primjeraka prethodnih izdanja kako bi, oni koji ostaju kući, a nijesu ih imali, dobili  primjerke lokalne periodične štampe”, navodi se u saopštenju Udružanje lokalnih štampanih medija i časopisa Komuna.

Kako se radi o štampi koja ne izlazi dnevno koja izlazi periodično i koja obrađuje različite teme, najviše baštinu, crnogorsku tradiciju i običaje, prilika je, kažu, da se vrijeme ispuni i čitanjem sadržaja koji su tematski u interesovanju lokalnih medija.

“Podršku lokalnim štampanim medijima pružili su volonteri Crvenog krsta u Kolašinu i Bijelom Polju kao i volonteri NVO ‘Spona’ i portala Espona u Beranama, a časopis Komun@ svoje primjerke dostaviće Crvenom krstu Crne Gore koji će svojim kanalima, u skladu sa preporukama, dio primjeraka isporučiti opštinskim organizacijama Crvenog krsta, što će učiniti i ostali lokalni štampani mediji u svojim sredinama”, zaključuje se u saopštenju.

27. MARTA

Svjetski dan pozorišta obilježava se u petak, 27. marta. Na ovaj dan u teatrima širom planete tradicionalno se čitaju poruke neke važne osobe iz umjetničkog svijeta. Ovog puta, zbog aktuelne pandemije, teatar nam donosi poruku za 2020. godinu. Njen autor je Šahid Nadim, dramski pisac iz Pakistana, poručuju iz Kraljevskog pozorišta Zetski dom.

U prošlosti autori poruke bili su : Artur Miler, Jonesko, Pablo Neruda, Dario Fo, Piter Bruk i mnogi drugi.

Od 1972. ova poruka, prevedena na jezike svijeta, putuje u sve krajeve gdje umjetnost živi, šalje je Internacionalni teatarski institut, a glavna ceremonija svake godine održava se u njegovom sjedištu u Parizu.

Internacionalni teatarski institut, nastao je zahvaljujući inicijativi UNESCO-a , njegovog prvog generalnog direktora, Juliana Huxleya, kao i dramskog pisca i književnika, JB Priestlya 1948, odmah nakon Drugog svjetskog rata i početka Hladnog rata. Namjera osnivača ITI-ja bila je stvoriti organizaciju koja slijediciljeve UNESCO-a kada je riječ o kulturi, obrazovanju i umjetnosti.

Premda poruku ITI-ja čitamo svake godine, do prošle godine naša zemlja nije bila dio ove prestižne i najveće teatarske mreže, osnovane 1948, koja u svijetu ima preko 100 svojih centara.

Osnivanjem ITI Montenegro, Crna Gora i zvanično je na mapi Internacionalnog teatarskog instituta, a njegovo sjedište je u Kraljevskom pozorištu Zetski dom na Cetinju.

”Kako je Internacionalni teatarski institut nastao upravo nakon stradanja Drugog svjetskog rata, a sa ciljem da učestvuje u obnovi svijeta kroz pozorišnu umjetnost, iz Internacionalnog teatarskog instituta poručuju nam da je, u okolnostima koje su zadesile cijeli svijet, ove godine posebno važno proslaviti Svjetski dan pozorišta, na način kako je to u ovom trenutku moguće”, zaključuju iz Kraljevskog pozorišta Zetski dom.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1603. umrla je engleska kraljica Elizabeta I. Tokom njene 45-godišnje vladavine Engleska je postala vodeća zemlja u proizvodnji tekstila i vune; osnovala je svoju prvu koloniju u Sjevernoj Americi, Virdžiniju, utemeljila Istočnoindijsku trgovačku kompaniju, a britanski moreplovci, trgovci i gusari stvorili su temelje buduće britanske imperije.

1881– U Carigradu je potpisan ugovor između Crne Gore i Turske o uspostavljanju telegrafskih i telefonskih veza između Ulcinja i Skadra. Sporazum su potpisali upravnik telegrafa Crne Gore Nešo Baćov Ivanović i Izet-efendija, glavni upravnik turskih pošta i telegrafa.

1882 – Njemački bakteriolog Robert Koh objavio je da je izolovao bakteriju koja izaziva tuberkulozu, kasnije nazvanu «Kohov bacil».

1889 – Osnovan je u Tivtu «Mornaričko-tehnički remontni zavod». Bio je to početak realizacije ideje austrijskog admirala Fon Šterneka, koji je tokom manevara austrougarske mornarice na Jadranu 1886. uočio strategijski pomorski značaj Tivta za izgradnju takvog objekta. Arsenal je zaposlio 60 radnika, a prvi inžinjeri na gradilištu bili su Česi. Već krajem iste godine izvučen je prvi brod na navoz čime je označen početak remontnih poslova u Arsenalu. Zemljište za njegovu izgradnju  besplatno je dodijelilo Opštinsko vijeće Tivta na prijedlog predsjednika, kapetana Marka Krstovića.

1905 – Umro je francuski pisac Žil Vern, koji je svojim naučno-fantastičnim romanima odigrao veliku ulogu u popularizaciji nauke i predvidio mnoga, kasnija naučna dostignuća. Napisao je 57 romana, od kojih su najpoznatiji: «Put oko svijeta za 80 dana», «Dvadeset hiljada milja pod morem», «Put na mjesec», «Put u središte zemlje», «Pet nedjelja u balonu».

1910 – Umro je Šimun Milinović, nadbiskup barski i primas Srbije, porijeklom iz Lovreća u Dalmaciji. Došao je na čelo Barske biskupije 1887. nakon potpisivanja konkordata između Vatikana i Crne Gore. Podsticao je otvaranje katoličkog sjemeništa u Baru i uvođenje crkvene službe na staroslovenskom jeziku.

1946 – Osnovano je na Cetinju Udruženje likovnih umjetnika Crne Gore. Osnivanje je inicirala grupa slikara i vajara okupljenih u Umjetničkom ateljeu pri Ministarstvu prosvjete Crne Gore. Udruženje danas okuplja više od 200 umjetnika, među kojima i one s visokom reputacijom na međunarodnoj likovnoj sceni.

1962 – Umro je švajcarski fizičar, balonista i istraživač morskih dubina Ogist Pikar, profesor Univerziteta u Briselu. Godine 1931. postao je prvi čovjek koji je dospio u stratosferu, popevši se balonom do 15.780 metara. Od 1938. spuštao se batiskafom 48 puta u okeanske dubine i do 4.000 metara.

1999 – U 20 sati snage NATO-a počele su vazdužne napade na SR Jugoslaviju. Tokom 78 dana akcije nazvane «Milosrdni anđeo», u kojoj je učestvovalo 19 zemalja, poginulo je preko 1.000 ljudi, a više hiljada je ranjeno. Teško je  oštećena infrastruktura, vojni i civilni objekti, a šteta je procijenjena na oko 30 milijardi dolara.

2005 – Na vanrednoj konferenciji Liberalnog saveza Crne Gore na Cetinju, usvojena je Deklaracija o prestanku političkog djelovanja Liberalnog saveza nakon petnaest godina postojanja.

2007 – Fudbalska reprezentacija Crne Gore na stadionu Pod Goricom u Podgorici, pred 12.000 gledalaca, savladala je reprezentaciju Mađarske 2:1. Golove su postigli Mirko Vučinić i Igor Burzanović. Utakmici, na kojoj je crnogorska reprezentacija uspješno debitovala na međunarodnoj sceni, prisustvovao je i predsjednik UEFE Mišel Platini.

2008 – U Splitu je, u 69. godini, umro jedan od najvećih hrvatskih pozorišnih, televizijskih  i filmskih glumaca Boris Dvornik. Iako je igrao u više od 40 dugometražnih igranih filmova, u kratkometražnim, u TV dramama i u pozorištu, najveću popularnost stekao je ulogama u TV serijama “Malo misto” , “Velo misto”, “Čovik i po”, “Kapelski kresovi”, “Roko i Cicibela”. Istoga dana u 94. godini umro je i američki glumac Ričard Vidmark, koji se proslavio ulogama u filmovima “Poljubac smrti”, “Dva jahača”, “Jesen Čejena”.

2009 – Predsjednik SAD Barak Obama pozvao je lidere Grupe 20 da preduzmu smjele mjere za izvlačenje iz ekonomske krize. “Živimo u vremenu globalnih ekonomskih izazova na koje se ne može odgovoriti polumjerama ili izolovanim naporima bilo koje nacije, kazao je Obama. Zato lideri Grupe 20 moraju preduzeti smjelu, sveobuhvatnu i koordiniranu akciju  ne samo za oporavak već i pokretanje nove ere ekonomskog angažovanja, kako se ovakva kriza nikad više ne bi ponovila”, zaključio je američki predsjednik.

2011 – U Kliničkom centru u Podgorici zamijenjen je prvi put u Crnoj Gori aortni zalistak kod dva pacijenta bez operacije. Oboljeli aortni zalisci zamijenjeni su interventnom metodom kroz krvne sudove. Intervencijom su rukovodili akademik dr Goran Nikolić i doc. dr Aleksandar Nikolić.

2014 – Lideri G7, na samitu u Hagu, saopštili su da su spremni da pooštre sankcije Rusiji ukoliko bi došlo do destabilizacije u Ukrajini, nakon što je ta zemlja poručila svojim trupama da napuste Krim (pod kontrolom Rusije), zbog sopstvene bezbjednosti. Takođe je navedeno da se predstojeći samit G7, zakazan s Rusijom, umjesto u Sočiju održi u Briselu, zbog narušene političke klime. „Dok god nema političke klime za G8, kao što je sada slučaj, G8 ne postoji“, kazala je njemačka kancelarka Angela Merkel. Ruski šef diplomatije Sergej Lavrov reagovao je na otkazivanje samita G8 u Sočiju, rekavši „da ukoliko zapadni partneri smatraju da je taj format iscrpljen, ni Rusi ga se neće držati. Ne smatramo da će biti veliki problem ako se ne sastanemo“, kazao je Lavrov.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1972 – Velika Britanija je uspostavila direktnu kontrolu u Sjevernoj Irskoj da bi spriječila sukobe paravojnih grupa rimokatolika i protestanata.

1976 – U Argentini je vlast preuzela vojna hunta generala Horhea Videle, a predsjednica Isabela Peron je uhapšena.

2005 – Opozicija u Kirgistanu pučem je preuzela vlast i na mjesto predsjednika države Askara Akajeva imenovala opozicionog poslanika Kurmanbeka Bakijeva.

2008 – Počela je primjena nacionalne internet oznake za Crnu Goru, odnosno prelazak sa cg. yu –  na .me domen.

2011 – Nakon višednevnog sporenja s Turskom, NATO je od Sjedinjenih Američkih Država preuzeo komandu nad savezničkim vojnim operacijama u Libiji.

DJELA 102 UMJETNIKA

Svečano otvaranje 75. Tradicionalne izložbe Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore ove godine će biti u virtuelnom obliku, saopšteno je iz Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore.

Poštujući privremene mjere Instituta za javno zdravlja Crne Gore i Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti, a u cilju zaštite od COVID-19, sjutra će biti upriličeno virtuelno otvaranje 75. Tradicionalne izložba Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore.

Shodno dugom kontinuitetu i brojnosti izlagača, naglašavaju iz ULUCG, ova izložba revijalnog tipa spada u red najznačajnijih likovnih smotri u Crnoj Gori.

Poručuju da izložba ove godine obuhvata djela 102 umjetnika, članova ULUCG.

”U utorak 24.3. ove godine, sa početkom u 20 časova biće upriličeno virtuelno otvaranje 75. Tradicionalne izložbe Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore”, navode u saopštenju.

Pokrovitelj izložbe je Ministarstvo kulture Crne Gore, a generalni sponzor su Plantaže d.o.o.

”Ove godine, s obzirom na okolnosti, treba da zahvalimo firmi 3D Montenegro i muzičarima, Milošu Boškoviću i Nedeljku Pejoviću”, saopštili su iz ULUCG.

Izložba će biti dostupna na svim online platformama.

DO 1. JULA

Javna ustanova “Ratkovićeve večeri poezije“ raspisala je konkurs za nagradu “Risto Ratković” i konkurs za nagradu “Ratkovićeve večeri poezije”, koji traje od 23. marta do 1. jula 2020.

Za Nagradu “Risto Ratković” mogu konkurisati autori sa samostalnim zbirkama poezije koje su prvi put objavljene između prošlogodišnje i ovogodišnje manifestacije. Ponovljena izdanja i izbori, ne mogu konkurisati za Nagradu.

Prijedloge mogu slati: izdavačke kuće, institucije, organizacije, pojedinci i autori iz Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Srbije i Hrvatske. Zainteresovani su dužni dostaviti šest primjerka knjige koju predlažu za nagradu.

Na konkurs za nagradu “Ratkovićevih večeri poezije” za pjesnike do 27 godina potrebno je dostaviti, u šest primjerka, rukopis neobjavljene zbirke poezije potpisan šifrom i sa adresom i rješenjem šifre u posebnom kovertu.

Sve prijedloge dostavljati na adresu: Javna ustanova “Ratkovićeve večeri poezije”, ulica Muha Dizdarevića bb, 84.000 Bijelo Polje – Crna Gora, sa naznakom “Za konkurs Ratkovićevih večeri poezije”.

Vukoman Kljajević,RCG

ZBOG VIRUSA

Festival dječijeg teatra Crne Gore – Bar 2020 koji hje trebalo da se održi od 11. do 17. maja 2020.godine, odgađa se zbog pandemije virusa korona, saopštili su organizatori.

U proteklih 12 godina trajanja Festivala, od 2007. do 2019. godine, na „Festivalu dječijeg teatra Crne Gore“ u Baru, odigrano je 229 pozorišnih predstava sa 6.778 učesnika, od toga 4.281 u  ozorišnim predstavama i 2.497 mladih umjetnika u pratećim kulturno-umjetničkim programima.

“Svi pozorišni ansambli mogu dostaviti svoje prijave za 13. „Festival dječijeg teatra Crne Gore“ – Bar, 2020. Novi termin održavanja Festivala odrediće se naknadno, a najvjerovatnije u oktobru 2020. Godine”, navodi se u saopštenju.

 Učenici koji su u školskoj 2019/2020. godini učenici IX razreda, moći će da učestvuju u predstavama svojih ansambala sa kojima su pripremali predstave.

“S obzirom na aktuelnu situacijiju kojom je zabranjeno masovno okupljanje, prekid rada obrazovnih institucija, sportskih, kulturnih I svih drugih manifestacija, odgađanje 13. Festivala je neminovnost”, navodi se u saopštenju.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1492. Đurađ Crnojević, “Crnojzi Gori gospodar”, kako je zapisano, utvrdio je granice između Maina, Brajića, Crmnice i Paštrovića i ozvaničio novo ime svoje države, koje je potisnulo dotadašnje ime Zeta. S obzirom da je početkom druge polovine XV vijeka jezgro zetske države obuhvatalo oblast između Skadarskog jezera i Lovćena, koja se nazivala Crnom Gorom, Đurđevim ozvaničenjem čitava je država dobila to ime.

1828 – U Trogiru je rođen Josip Šilović-Slade, čije je djelo neodvojivo vezano za istoriju crnogorskog građevinarstva, arhitekture i urbanizma. U Crnu Goru je stigao u maju 1877. Kao inžinjer radio je na barskom Pristanu, u Ulcinju, Valdanosu, na Bojani i na melioraciji ulcinjskog polja. Realizovao je niz značajnih projekata: pozorišnu zgradu “Zetskog doma”  i zgradu Austrougarskog poslanstva na Cetinju, Urbanistički plan Nikšića (remek djelo crnogorskog urbanizma), Dvorac knjaza Nikole i Carev most u Nikšiću, te niz kolskih puteva u Crnoj Gori. Josip Šilović-Slade umro je 15. juna 1911. godine.

1842 – Umro je francuski pisac Anri Bejl Stendal, začetnik velike epohe francuskog realizma i jedan od tvoraca realističkog i psihološkog romana. Poznata Stendalova djela: «Crveno i crno», «Parmski kartuzijanski manastir», «Lisjen Leven».

1910 – Rođen je japanski filmski režiser Akira Kurosava, koji je proslavio japansku kinematografiju, jedini reditelj dobitnik dva Oskara za najbolji inostrani film. Poznati Kurosavini filmovi: «Rašomon», «Sedam samuraja», «Krvavi prijesto « i «Kagemuša».

1914 – Kralj Petar Karađorđević dobio je crnogorski nacrt projekta o budućim odnosima između Crne Gore i Srbije. Tom prilikom srpska strana na čelu s Nikolom Pašićem prihvatila je obavezu da pregovori o uniji počivaju na principu nezavisnosti država i nepromijenjenom statusu dinastija.

1950 – Stupila je na snagu Konvencija o osnivanju Svjetske meteorološke organizacije, te se 23. mart obilježava kao Svjetski meteorološki dan. Uz ogroman  napredak u sticanju naučnih saznanja o atmosferi i dostignućima u računarskoj tehnici, funkcionisanje međunarodne saradnje u okviru Svjetske meteorološke organizacije omogućilo je dobijanje preciznijih vremenskih prognoza.

2004 – Hrvatska je uskratila najavljenu podršku Sjedinjenim Američkim Državama saopštivši da u Irak neće slati svoje vojnike i da neće potpisati sporazum s Vašingtonom o izuzeću američkih vojnika iz jurisdikcije stalnog Međunarodnog krivičnog suda. 

2006 – U Podgorici je formiran Suverenistički blok nakon što su predstavnici 10 parlamentarnih i vanparlamentarnih partija i Pokreta za nezavisnost Crne Gore, potpisali sporazum o zajedničkom učešću u referendumskoj kampanji za rješavanje državnog statusa Crne Gore.

2007 – Predstavnički dom Kongresa SAD usvojio je Nacrt zakona o povlačenju vojnika iz Iraka. Predsjednik Buš je tim povodom zaprijetio da će uložiti veto na Nacrt zakona i optužio demokratske poslanike za, kako je rekao, „politički teatar“, uz ocjenu da taj dokument nikada neće biti zakon.

2010 – Slovenački Ustavni sud odobrio je arbitražni sporazum o granici s Hrvatskom, ocijenivši da je taj sporazum u skladu s Ustavom Slovenije. Time je uklonjena glavna prepreka u pristupnim pregovorima Hrvatske i Evropske unije. 

2011 – U Beogradu je, u 81. godini, izvršio samoubistvo predsjednik Evropskog pokreta Srbije i nekadašnji jugoslovenski ambasador u Sjedinjenim Američkim Državama Živorad Kovačević. Od 1974. bio je osam godina gradonačelnik Beograda. Njegova duga politička karijera prekinuta je poslije sukoba s Miloševićem krajem 80-ih godina. Predavao je na diplomatskim akademijama u Beogradu i Podgorici. Autor je više značajnih publicističkih djela.

2011 – U Los Anđelesu je, u 80. godini, umrla Elizabet Tejlor, posljednja zvijezda klasičnog Holivuda. Dobila je dva Oskara za filmove „Baterfild 8“ i „Ko se boji Virdžinije Vulf“. U Crnoj Gori publika je pamti i po tome što je 3. januara 1973. s mužem Ričardom Bartonom boravila na Svetom Stefanu, gdje ih je primio predsjednik SFR Jugoslavije Josip Broz Tito, čiji je lik Ričard Barton tumačio u filmu „Sutjeska“ – snimanom u to vrijeme.

2012 – „Crna Gora je šampion evropskih integracija na Zapadnom Balkanu“, ocijenio je predsjednik Evropskog savjeta Herman van Rompuj nakon sastanka s crnogorskim premijerom Igorom Lukšićem. Rompuj je dodao da je Odluka Evropskog savjeta da Crnoj Gori, samo dvije godine nakon dobijanja statusa kandidata, dodijeli datum pregovora bila fer i odraz napretka koji je država ostvarila.

2014 – Učestvujući na Briselskom forumu, crnogorski premijer Milo Đukanović je kazao da je Crna Gora spremna da preuzme sve obaveze na putu ka Evropskoj uniji i NATO-u i zainteresovana je da što prije postane punopravna članica Alijanse, uz napomenu da nema opasnosti od prisustva ruskih investitora u Crnoj Gori. Pri tom ne rušimo svoja tradicionalna prijateljstva, ali veoma jasno i veoma odlučno preuzimamo sve obaveze koje slijede iz evropskog i evroatlantskog partnerstva, kazao je Đukanović.

2014 – Prvi put je u Crnoj Gori urađena kateterska ablacija, relativno nova procedura koja se primjenjuje u liječenju srčane aritmije. Organizaciju i izvođenje procedure uradilo je osoblje Centra za pejsmejkere i elektro-fiziologiju srca Kliničkog centra Crne Gore, doktorica Ljiljana Musić i doktor Mihailo Vukmirović.

2014 – U Madridu je, u 82 godini, umro bivši španski premijer Adolfo Suarez, koji se smatra jednim od očeva-osnivača savremene Španije. Španci ga smatraju i najuglednijim premijerom te zemlje nakon smrti fašističkog diktatora Fransiska Franka. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1919 – Benito Musolini osnovao je u Milanu Fašističku partiju.

1945 – Počela je bitka na Rajni u Drugom svjetskom ratu, između saveznika i Njemačke, završena u aprilu pobjedom savezničkih snaga.

1983 – Umro je Barni Klark, prvi čovjek kojem je ugrađeno vještačko srce. Klark je s vještačkim srcem živio 112 dana.

2006 – U prodaji se pojavio prvi od pet tomova “Istorijskog leksikona Crne Gore”, prve publikacije te vrste u crnogorskom izdavaštvu. “Istorijski leksikon Crne Gore”, čiji su urednici prof. dr Šerbo Rastoder i dr Živko Andrijašević, objavljen je u izdanju nezavisnog dnevnog lista “Vijesti” i Centra crnogorskih istoričara “Nova istorija”.

2008 – U 89. godini umro je kubanski kompozitor i kontrabasista Izrael Kačao Lopez, jedan od pionira mamba. Iako je početkom pedesetih napustio Kubu i preselio se u Sjedinjene Američke Države, Kačao je imao veliki uticaj na istoriju kubanske muzike.

2011 – Japanska vlada procijenila je direktnu štetu od katastrofalnog zemljotresa i cunamija, koji su 11. marta pogodili sjeveroistok te zemlje, na 310 milijardi dolara, što je čini najskupljom prirodnom katastrofom na svijetu.

2013 – Novoizabrani papa Franjo i bivši Benedikt XVI susreli su se u rimskom ljetnjikovcu Kastel Gandolfu, u kome je za njih dvojicu pripremljen ručak. Bio je to prvi slučaj posljednjih 600 godina da se zajedno nađu bivši i tek izabrani papa.