U HERCEG NOVOM

Horor žanr u stripu i jedan od najznačajnijih likova devete umjetnosti – Dilan Dog, tema su petog izdanja Zimskog strip vikenda koji će se održati u Herceg Novom od 7. do 9. februara.

Udruženje ljubitelja stripova Hercegnovski strip festival (HSF), pripremilo je bogat tematski vikend sa sjajnim programom i atraktivnim gostima italijanskim autorima Đorđom Pontrelijem i Verterom Del’Ederom.

Učesnik Zimskog strip vikenda je i Pavle Zelić, koji će imati dvostruku ulogu, jer će pored predavanja na temu horor žanra i predstavljanja svog cjelokupnog opusa koji uključuje jako uspješan roman “Peščana Hronika”, te izuzetni strip serijal “Družina Dardaneli” biti i moderator panel diskusije na temu Dilan Doga i stvaralaštva specijalnih gostiju Vikenda.

“Nakon prethodnih izdanja kada smo imali prilike uživati u programima vezanim za strip i “Igru prijestola”, pank rok, stend ap komediju, te Teksa Vilera i Divlji Zapad, i sve sa povodom u obilježavanju nekog jubileja, poput početka devete sezone najpoznatije svjetske televizijske serije, ili 40 godina pank kulture ili 70 godina postojanja Teksa, ovog puta je takođe očigledan povod u odabiru teme. U Italiji se upravo sada na svim prodajnim mjestima nalazi 400. broj Dilan Dog serijala, koji ne samo da predstavlja veliki jubilej, već donosi i novi veliki zaokret u životu, svima omiljenog, istraživača noćnih mora”, objašnjavaju organizatori HSF-a.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1413. Balša III ratifikovao je mirovni ugovor s Venecijom, kao potvrdu mira sklopljenog u novembru prethodne godine. Uslovi mira, nepovoljni po Veneciju, predviđali su da svaka od strana u sukobu zadrži teritorije koje je do tada posjedovala.

1718 – Vladika Danilo Petrović uputio je Veneciji memorandum o zaštiti crnogorskih granica, uz pismo u kojem je istakao neophodnost oduzimanja Skadarskog jezera Otomanskoj imperiji i njegovog pripajanja crnogorskom vladikatu u cilju stvaranja političko-ekonomskog i vjerskog stožera objedinjene i jake Crne Gore koja bi mogla uspješno odolijevati Turskoj i biti zaštitnica Veneciji.

1882 – Rođen je Frenklin Delano Ruzvelt, koji je od 1932. do smrti 1945. četiri puta biran za predsjednika SAD, što je jedinstven slučaj u američkoj istoriji. Politikom »Nju dila« uspio je da izvuče SAD iz velike ekonomske krize, uspostavio je diplomatske odnose sa Sovjetskim Savezom 1935. a u Drugom svjetskom ratu bio je jedna od najznačajnijih ličnosti u antihitlerovskoj koaliciji.

1892 – Crna Gora je potpisala Parisku međunarodnu konvenciju za borbu protiv kuge i kolere, na osnovu koje je sanitetsko odjeljenje kao dio Ministarstva unutrašnjih poslova ustanovilo pravila u borbi protiv kolere i tifusa.

1902 – Crnogorska školska komisija zatražila je od svih udruženja učitelja u Crnoj Gori da se angažuju u preradi postojećih udžbenika, kako bi se došlo do kvalitetnijih nastavnih sadržaja.

1933 – Predsjednik Njemačke feldmaršal Paul fon Hindenburg imenovao je Adolfa Hitlera za kancelara. Istoga dana 1937. Hitler je izjavio u Rajhstagu da Njemačka povlači svoj potpis sa Versajskog mirovnog ugovora.

1937 – Rođen je ruski velemajstor Boris Vasiljevič Spaski, svjetski šahovski prvak od 1969. Titulu je izgubio u meču s američkim velemajstorom Bobijem Fišerom, koji ga je 1972. u Rejkjaviku pobijedio rezultatom 12,5 : 8,5.

1937 – Rođena je engleska pozorišna i filmska glumica Vanesa Redgrejv, koja je najčešće tumačila uloge samostalnih modernih žena, složene prirode i senzibiliteta.

1943 – Britansko ratno vazduhoplovstvo otpočelo je u Drugom svjetskom ratu prvo danonoćno bombardovanje Berlina.

1948 – Ubijen je indijski državnik Mahatma Gandi, vođa pokreta za nezavisnost Indije, pola godine poslije sticanja nezavisnosti zemlje za koju se borio cijelog života. Ubio ga je pripadnik sekte koja se protivila njegovoj politici stišavanja antagonizama između Hindusa i Muslimana. Gandi koji je na čelu pokreta za nezavisnost Indije bio od 1919. asketski je živio i često štrajkovao glađu, što se pokazalo kao oružje pred kojim je britanska kolonijalna vlast bila nemoćna. Stekao je ogroman ugled i popularnost ne samo u Indiji, i postao simbol borbe naroda te velike azijske zemlje za nezavisnost.

1948 – Umro je američki pilot i konstruktor aviona Orvil Rajt, pionir avijacije, koji je 1903. s bratom  Vilburom u avionu koji su sami konstruisali, izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva.

1964 – U Sovjetskom Savezu su prvi put u istoriji kosmonautike uz pomoć jedne rakete lansirani sateliti u različite orbite – »Elektron 1« i »Elektron 2«.

1994 – U Beogradu je umro generalpukovnik Jugoslovenske narodne armije, narodni heroj Savo Drljević. Rođen je 11. jula 1912. u Žircima kod Kolašina, osnovnu školu i gimnaziju učio je u rodnom mjestu, Kolašinu i Peći. Kao gimnazijalac pridružio se naprednom pokretu. Objavljivao je tekstove u sindikalnoj štampi i bio saradnik naprednog podgoričkog lista „Zeta“. Od 1941. bio je član KPJ i učesnik Narodnooslobodilačkog rata. U ratu se kao komandant (IV bataljona Četvrte proleterske brigade, Bjelopoljskog i Komskog odreda i  IV i II dalmatinske brigade), u brojnim teškim bojevima i operacijama istakao junaštvom i vještinom, i ostao upamćen po kratkom naređenju svojim borcima – „Ravnaj se po komandantu“. Nakon rata bio je narodni poslanik i načelnik štaba Prve armije i zamjenik načelnika Vojne akademije JNA. Ordenom Narodnog heroja odlikovan je 1953.

2006 – Umro je američki umjetnik južnokorejskog porijekla Nam Džun Pajk, jedan od najpoznatijih predstavnika savremene likovne scene, otac video umjetnosti.

2007 – Umro je, u 89. godini, američki romanopisac Sidni Šeldon, dobitnik Oskara za najbolji scenario za film »Neženja i Bobi Soker« 1948. Objavio je 18 romana, od kojih su najpoznatiji » Druga strana ponoći« i » Krvna veza«.

2008 – U Višem sudu u Podgorici otvorena je istraga protiv šestorice bivših pripadnika JNA zbog sumnje da su tokom rata između Republike Hrvatske i tadašnje JNA počinili ratni zločin u logoru Morinj.

2013 – Obilježavajući 80-godišnjicu uspona Hitlera na vlast, njemačka kancelarka Angela Merkel zatražila je od Njemaca da se uvijek bore za svoje principe i ne zapadaju u samozadovoljstvo koje je nacističkom lideru omogućilo da preuzme vlas u Njemačkoj 1933. U obraćanju prisutnima na otvaranju izložbe »Berlin 1933, na putu ka diktaturi«, u memorijalniom centru »Topografija terora«, Merkelova je naglasila da su se njemački akdemici i studenti samo nekliko mjeseci kasnije rado pridružili nacistima u paljenju knjiga koje su vlasti smatrale subverzivnim. »Uspon nacista omogućilo je to što je elita njemačkog društva sarađivala s njima, a prije svega što je većina u Njemačkoj u najmanju ruku tolerisala njihov uspon« kazala je kancelarka.

2013 – Prvi južnoafrički milijarder, čije je bogatstvo procijenjeno na dvije milijarde i šesto pedeset milijardi dolara, crnac Patris Motsepe, saopštio je da je postao član »Zavjeta davanja«, te da će time polovinu svog bogatstva dati u humanističke svrhe. Motsepe je prvi Afrikanac koji se priključio nekolicini najbogatijih ljudi u svijetu u doniranju velikog diejla ličnog bogatsva siromašnima. »Zavjet davanja« pokrenuo je američki milijarder Voren Bafet s Bilom i Melindom Gejts, u cilju podsticaja najbogatijih porodica u svijetu da doniraju velike sume novca u dobrotvorne svrhe. Do sada se na tu inicijativu odazvalo skoro stotinu milijardera, uglavnom Amerikanaca.

2014 – Predsjednik Srbije Tomislav Nikolić kazao je u intervjuu Radio-televiziji Srbije da ne razumije zašto su Srbi u Crnoj Gori neprekidno u opoziciji i da im ništa ne bi falilo da uđu u Vladu na osnovu koalicije sa DPS-om. Nikolić je naveo da Srbi nijesu samo u Novoj srpskoj demokratiji, te da je u SNP-u najveći broj Srba. Kazao je takođe da je političarima koji predvode Srbe u Crnoj Gori savjetovao da prihvate status nacionalne manjine, ali da su oni to odbili. O osamostaljenju Crne Gore rekao je da se država u nastajanju nije mogla zaustaviti drugim načinom osim vojskom. „To smo pokušali sa Slovenijom, Hrvatskom, i BiH, nije išlo očigledno. Sa Crnom Gorom smo se razišli mirno. Nije trebalo, ali gotovo je, ta država postoji“. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1992 – Argentina je otvorila dosijea nacista koji su poslije Drugog svjetskog rata pobjegli u Južnu Ameriku.

2003 – U Skupštini Savezne Republike Jugoslavije ratifikovan je Sporazum o dvojnom državljanstvu SRJ i BiH.

2005 – Na parlamentarnim izborima u Iraku, na kojima je učestvovalo 111 partija, ubjedljivo su pobijedili šiiti.

2005 – Šveđanka Anja Person osvojila je zlatnu medalju u superveleslalomu na Svjetskom prvenstvu u Italiji. Personova je trku na stazi u Santa Katerini završila za jedan minut, 17 sekundi i 64 stotinke.

FILMOVI O HAOTIČNOM SVIJETU

Berlinski Međunarodni filmski festival ove godine će imati izrazito mračno usmjerenje, sa velikim brojem glavnih filmova koji odražavaju unutrašnji nemir karaktera okruženim haotičnim svijetom.

Novi umjetnički direktor festivala Karlo Šatrijan rekao je danas da iako će na 70-om Berlinaleu biti neke komedije “dobar broj filmova u zvaničnoj konkurenciji odlučilo je da zađe u mračnu stranu ljudskog bića”.

“Oni nijesu bez nade ali istovremeno žele da se zaista suoče sa onim što se događa oko nas. Ponekad govore o unutrašnjem strahu, ponekad o strahu koji je u svijetu izvan nas”, rekao je Šatrijan.

Među 18 filmova koji se takmiče za glavnu nagradu Zlatnog medvjeda su “The Roads Not Taken” drama o ocu i ćerki u režiji Seli Potger sa Havijerom Bardemom, El Faning, Salmom Hajek i Lorom Lini u glavnim ulogama, zatim rimejk filma “Berlin Aleksanderplac”, i eksperimentalni film “Siberia” Abela Ferare sa Vilemom Dafoom i Dunjom Sičov.

Ta tri filma imaće svoje svjetske premijere u Berlinu, dok će novi animirani film kompanije Dizni/Piksar “Onward” prvi put biti prikazan na međunarodnoj sceni u Berlinu.

Novi umjetnički direktor je rekao da će naglasak biti na diverzitetu.

“Istorija Berlinala je istorija svijesti o svim razlikama koje postoje ne samo u filmskoj industriji nego i u životu”, rekao je on.

Berlinski filmski festival koji se održava od 20. februara do 1. marta ima manje filmova nego prethodnih godina. Izgleda da novo rukovodstvo pod Šatrijanom i izvršnom direktorkom Marijetom Risenbek pokušava da smanji ekspanzivne festivale koje je organizovao njihov prethodnik Diter Koslilk, na čelu festivala 18 godina.

Predsjednik žirija će biti britanski glumac Džeremi Ajrons, a imena ostalih članova žirija biće objavljena kasnije, rekao je Šatrijan.

Američka glumica Sigurni Viver će doći na festival zato što film Kanađanina Filipa Falardoa (My Salinger Year), u kome ona igra glavnu ulogu otvara festival. Film govori o ženi koja sanja da postane pisac i zapošljava se kao asistent američkom piscu J.D. Salindžeru.

SARADNJA SA SAD

Violončelista Bogdan Asanović će održati solistički koncert u Oklahoma City, SAD, sjutra, 30. januara, a gostovanje je nastavak saradnje između Umjetničke škole za talente “Andre Navara”, Univerziteta Centralna Oklahoma i Muzičke akademije Cetinje.

Asanović će nastupiti u Radke teatru lijepih umjetnosti na Univerzitetu Centralna Oklahoma, gdje će istog dana održati i majstorsku radionicu za studente tog Univerziteta.

Kako saopštavaju u Umjetničkoj školi za talenete “Andre Navara”, na programu će biti djela Baha, Dalabaka i Mocarta.

Koncert i radionica se održavaju u organizaciji Brisch Centra za istorijsko istraživanje performansa.

“Posjeta profesora Bogdana Asanovića je nastavak saradnje između Umjetničke škole za talente ‘Andre Navara’, Univerziteta Centralna Oklahoma i Muzičke akademije Cetinje”, ističu u Umjetničkoj školi.

Kako se ističe, saradnja je započeta u aprilu prošle godine gostovanjem profesora Bojana Martinovića, dekana Muzičke akademije i prof. Vujadina Krivokapića prodekana Muzičke akademije Cetinje na Univerzitetu u Oklahomi.

“Početkom juna ove godine zakazan je koncert klavirskog trija profesora sa Univerziteta Centralna Oklahoma, tokom kojeg će raditi sa studentima Muzičke akademije Cetinje i učenicima Umjetničke škole za talente ‘Andre Navara'”, ističu u školi “Andre Navara”.

SARADNJA SA SAD

Violončelista Bogdan Asanović će održati solistički koncert u Oklahoma City, SAD, sjutra, 30. januara, a gostovanje je nastavak saradnje između Umjetničke škole za talente “Andre Navara”, Univerziteta Centralna Oklahoma i Muzičke akademije Cetinje.

Asanović će nastupiti u Radke teatru lijepih umjetnosti na Univerzitetu Centralna Oklahoma, gdje će istog dana održati i majstorsku radionicu za studente tog Univerziteta.

Kako saopštavaju u Umjetničkoj školi za talenete “Andre Navara”, na programu će biti djela Baha, Dalabaka i Mocarta.

Koncert i radionica se održavaju u organizaciji Brisch Centra za istorijsko istraživanje performansa.

“Posjeta profesora Bogdana Asanovića je nastavak saradnje između Umjetničke škole za talente ‘Andre Navara’, Univerziteta Centralna Oklahoma i Muzičke akademije Cetinje”, ističu u Umjetničkoj školi.

Kako se ističe, saradnja je započeta u aprilu prošle godine gostovanjem profesora Bojana Martinovića, dekana Muzičke akademije i prof. Vujadina Krivokapića prodekana Muzičke akademije Cetinje na Univerzitetu u Oklahomi.

“Početkom juna ove godine zakazan je koncert klavirskog trija profesora sa Univerziteta Centralna Oklahoma, tokom kojeg će raditi sa studentima Muzičke akademije Cetinje i učenicima Umjetničke škole za talente ‘Andre Navara'”, ističu u školi “Andre Navara”.

SARADNJA SA SAD

Violončelista Bogdan Asanović će održati solistički koncert u Oklahoma City, SAD, sjutra, 30. januara, a gostovanje je nastavak saradnje između Umjetničke škole za talente “Andre Navara”, Univerziteta Centralna Oklahoma i Muzičke akademije Cetinje.

Asanović će nastupiti u Radke teatru lijepih umjetnosti na Univerzitetu Centralna Oklahoma, gdje će istog dana održati i majstorsku radionicu za studente tog Univerziteta.

Kako saopštavaju u Umjetničkoj školi za talenete “Andre Navara”, na programu će biti djela Baha, Dalabaka i Mocarta.

Koncert i radionica se održavaju u organizaciji Brisch Centra za istorijsko istraživanje performansa.

“Posjeta profesora Bogdana Asanovića je nastavak saradnje između Umjetničke škole za talente ‘Andre Navara’, Univerziteta Centralna Oklahoma i Muzičke akademije Cetinje”, ističu u Umjetničkoj školi.

Kako se ističe, saradnja je započeta u aprilu prošle godine gostovanjem profesora Bojana Martinovića, dekana Muzičke akademije i prof. Vujadina Krivokapića prodekana Muzičke akademije Cetinje na Univerzitetu u Oklahomi.

“Početkom juna ove godine zakazan je koncert klavirskog trija profesora sa Univerziteta Centralna Oklahoma, tokom kojeg će raditi sa studentima Muzičke akademije Cetinje i učenicima Umjetničke škole za talente ‘Andre Navara'”, ističu u školi “Andre Navara”.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1369. Balšići su prestankom dominacije Raške nad Zetom ponovo prihvatili katoličanstvo u nastojanju da poboljšanjem odnosa s papom i Venecijom  očuvaju i ojačaju nezavisnost  države Zete. Pravoslavlje se kao zvanična religija potvrđuje u Zeti 34 godine kasnije, u doba Balše III.

1860 –  Rođen je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, jedan od najistaknutijih predstavnika novelističkog žanra u ruskoj i svjetskoj književnosti. Kao dramski pisac smatra se nenadmašnim majstorom atmosfere i dijaloga, a njegove drame “Galeb”, ” Tri sestre” i “Višnjev sad” i danas su aktuelne na repertoarima svjetskih pozorišta.

1878 – Oslobođeno je od Turaka Lesendro, značajno utvrđenje na Skadarskom jezeru. U namjeri da ga povrati, Njegoš je svojevremeno ugovarao gradnju brodova – topovnjača.Ta mu se želja za života nije ostvarila, a u narodu je ostala izreka: »Izgore ka vladika za Lesendrom«. Nakon oslobođenja Lesendra, crnogorska vojska uspjela je da povrati i Vranjinu, takođe značajno tursko uporište na Skadarskom jezeru.

2003 – Crnogorski parlament usvojio je, nakon dvodnevne rasprave, Ustavnu povelju državne zajednice Srbija i Crna Gora i zakon o njenom sprovođenju. Za ustavnu povelju glasala su 54 poslanika DPS-a, SNP-a, SNS-a, Narodne stranke i Narodne sloge, dok je osam poslanika SDP-a, DUA, Demokratskog saveza i Građanske partije bilo protiv. Za Zakon o sprovođenju Ustavne povelje glasala su 44 poslanika, a 18 je bilo protiv. Zasjedanju parlamenta nijesu prisustvovali poslanici Liberalnog saveza.

2005 – U Beogradu je, u 84. godini, umro poznati srpski filmski reditelj i scenarista Živorad-Žika Mitrović. Mitrović je režirao više od 20 filmova od kojih se “Kapetan Leši” (1957), “Marš na Drinu” (1964) i “Užička republika” (1974) već ubrajaju u filmske klasike.

2005 – U Švajcarskoj je, u 80. godini, umro  jedan od najpoznatijih i najprevođenijih izraelskih pisaca Efraim Kišon. Kišon je rođen u Mađarskoj, preživio je nacističke koncentracione logore i 1949. emigrirao u Izrael. Pisao je političke i socijalne satire i scenarija za filmove, a bavio se i režijom. Za izraelski film “Salah Shabatu” nominovan je 1964. za Oskara. Kišonove knjige prevedene su na 37 jezika, a među najpoznatijima su: “Nije fer, Davide”, “Jabuka je svemu kriva”, “Kod kuće je najgore”, “Mein Kamm” ( Moj češalj) i “Pomozite svijetu na svoju štetu”.

2009 – U Podgorici je otvoren Komunikaciono-informacioni centar (ICT CORE), vrijedna donacija danske vlade Ministarstvu odbrane Crne Gore, što je doprinijelo unapređenju internet mreže potrebne za rad Ministarstva i Vojske Crne Gore i razmjeni informacija s partnerima iz procesa evroatlanskih integracija.

2010 – U gradu Komsomolsku, na rijeci Amur na Dalekom istoku, testiran je novi ruski borbeni avion takozvane pete generacije “Suhoj T-50”. Zvaničnici ruskog vazduhoplovstva saopštili su da nova letjelica, razvijena u saradnji s Indijom, ispunjava standarde pete generacije, uključujući nadzvučnu brzinu kao i napredne sposobnosti smanjenja uočljivosti na radarima. T-50 prema očekivanju zvaničnika ruskog vaduhoplovstva trebalo bi da uđe u upotrebu 2015. godine.  

2011 – Pod pritiskom masovnih protesta, egipatski predsjednik Hosni Mubarak imenovao je zamjenika, prvi put za trideset godina koliko je bio na vlasti. Bez obzira na Mubarakov ustupak, demonstranti su nastavili proteste i pozvali vojsku da zajedno natjeraju Mubaraka da se povuče. Istoga dana lideri Njemačke, Francuske i Britanije uputili su Mubaraku zajednički apel da zaustavi nasilje protiv civila i održi slobodne izbore.

2012 – U finalu 30. Evropskog vaterpolo prvenstva u Ajndhovenu, crnogorska vaterpolo reprezentacija osvojila je srebrnu medalju. Svečani doček takozvanim »zlatnim ajkulama« pripremljen je, nakon prijema kod premijera Crne Gore Igora Lukšića u Vili Gorica, na Stadionu malih sportova u Podgorici, gdje ih je dočekalo oko tri hiljade navijača.

2014 – Ministar vanjskih poslova i evropskih integracija Igor Lukšić i ministrica rada i socijalnog staranja, porodice i integracija u Vladi Bavarske  Emilija Miler, svečano su otvorili generalni konzulat Crne Gore u Minhenu. Za konzula je imenovan Veljko Milonjić.

2014 – Crnogorski Olimpijski komitet predstavio je sportiste Ivanu Bulatović, članicu skijaškog kluba „Bjelasica“ i Tarika Hadžića, člana skijaškog kluba „Rožaje“, učesnike  22.   Olimpijskih igara u Sočiju. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1635 – Osnovana je Francuska akademija, jedna od najčuvenijih u Evropi. Akademiju je osnovao kardinal Rišelje, ministar kralja Luja XIII.

1978 – U Crnogorskom narodnom pozorištu premijerno je izvedena predstava »Ženidba Maksima Crnojevića«, igrokaz prema narodnoj pjesmi, u režiji Blagote Erakovića. Uloge su tumačili Petar Tomas, Dušanka Todić, Branislav Vuković, Šerif Aljić, Dragan Garić, Vaso Vujanović, Grozdana Lengold i drugi.

2009 – U Podgorici je osnovana Otadžbinska srpska stranka na čelu s Aleksandrom Stamatovićem i Aćimom Višnjićem.

SJUTRA U CNP-U

Predstava “Smrt i djevojka” Arijela Dorfmana u režiji Gorana Bulajića biće izvedena sjutra, 29. januara, na Sceni Studio u 20.30 sati.

Scenografkinja je Anka Gardašević, kostimografkinja Jelena Đukanović, a izvršna producentkinja Janja Ražnatović.

U predstavi igraju: Julija Milačić, Miloš Pejović i Dragan Jovičić.

“Smrt i djevojka” je svjetski poznat politički triler, napisan u vrijeme uspostavljanja demokratije, nakon dugog perioda diktature u Čileu. Centralna figura je Paulina Salas, žena koja dobija priliku da se osveti čovjeku za koga vjeruje da je deset godina ranije bio njen mučitelj. Ovaj komad govori o zločinu, kazni, korupciji, ratu, oslobođenju, pročišćenju, prevari, o pravdi, o smrti iznutra nakon torture i silovanja… Postavlja pitanja: Da li se zločin može zaboraviti i oprostiti, da li se žrtva silovanja i torture ikada može osloboditi toga ili postaje zauvijek zatvorenica”, ističu u CNP-u.

POSLIJE DUGE BOLESTI

Francuski pisac Iber Mengareli (Hubert Mingarelli), dobitnik nagrade Medisi (Medicis) 2003. godine i čiji je posljednji roman ušao u izbor za nagradu Gonkur (Goncourt), preminuo je proteklog vikenda poslije duge bolesti, saopštio je danas njegov izdavač.

“To je veoma tužna vijest. Mengareli je preminuo poslije duge bolesti”, naveo je izdavač. 

Mengareli (64) bio je diskretni pisac i autor više od 20 romana. 

Nagradu Medisi je dobio za roman “Quatre soldats” (Četiri vojnika), a 2014. godine je dobio priznanje za djelo “L’homme qui avait soif” (Žedan čovjek). 

Njegove knjige se najviše bave temom Prvog i Drugog svjetskog rata. 

Mengareli i Ani Erno su inače jedini Francuzi koji su prošle godine ušli u izbor za prestižnu međunarodnu nagradu Men Buker (Man Booker).

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 814. umro je Karlo I Veliki, franački kralj od 768. i rimsko-njemački car od 800, kada ga je krunisao papa Lav III. Znatno je proširio kraljevstvo i postao gospodar gotovo cijele zapadne i srednje Evrope. Uveo je sistem kraljevskih vazala kojima je dodjeljivao nasljedne posjede (feude) i tako stvorio vladajuću klasu velikih zemljoposjednika.

1547 – Umro je engleski kralj Henri VIII, koji je nakon dolaska na prijesto 1509. proširio vlast na Vels, Škotsku i Irsku i izgradnjom jake flote postavio temelj budućoj pomorskoj sili. Ženio se šest puta, a nakon sukoba s papom, koji je odbio da poništi njegov prvi brak s Katarinom Aragonskom, oženio se Anom Bolen, oduzeo papi vlast nad crkvom u Engleskoj, proglasio 1534. sebe vrhovnim crkvenim poglavarom i utemeljio anglikansku crkvu.

1573 – Počela je velika hrvatsko-slovenska seljačka pobuna pod vođstvom Matije Gupca. Pobuna je u krvi ugušena 9. februara, a njen vođa je zarobljen i nakon nekoliko dana umro je od posljedica svirepog mučenja.

1596 – Umro je engleski gusar i admiral Frensis Drejk, prvi Englez koji je oplovio svijet (1577-80). Pored ratnih i osvajačkih podviga, zaslužan je i za prenošenje krompira iz Amerike u Evropu 1586. 

1812 – Rođen je srpski državnik Ilija Garašanin, jedan od vođa ustavobranitelja i višegodišnji ministar unutrašnjih poslova u ustavobraniteljskim vladama. Smatra se tvorcem nacionalnog i državnog programa Kneževine Srbije, poznatog pod imenom Načertanije (1844), iako je samo preradio tekst koji je napisao Franjo Zah. U politici prema Crnoj Gori zastupao je stanovište da njen vladar treba u svojoj spoljnopolitičkoj i nacionalnoj djelatnosti potpuno da slijedi Srbiju i prizna njen politički primat. Proglašenje Crne Gore za knjaževinu, Garašanin je smatrao za najnesrećniji događaj za Srbiju. 

1854 – Umro je, kao izgnanik, Pero Tomov Petrović, brat Petra II Petrovića Njegoša. U ulozi predsjednika crnogorskog Senata energično se suprotstavio izvršenju Njegoševog testamenta, kojim je za novog vladara Crne Gore bio određen Danilo Stankov Petrović.

1912 – Kralj Nikola je stigao u Rusiju, s namjerom da u razgovoru s carem Nikolajem III napravi procjenu pozicije Crne Gore na Balkanu u kontekstu nadolazećih vojno-političkih previranja pred Prvi balkanski rat, želeći, istovremeno, da nametne i pitanje teritorijalnog proširenja Crne Gore.

1913 – Poslije trodnevnih borbi u Prvom balkanskom ratu, u sklopu operacije za osvajanje Skadra,  crnogorska vojska je uz velike gubitke zauzela značajno tursko uporište Bardanjolt. Prilikom napada na drugi utvrđeni turski položaj Taraboš, crnogorska vojska je ponovo imala velike gubitke – nije ga mogla osvojiti jer nije raspolagala jakom artiljerijom velikog kalibra.

1939 – Umro je irski pjesnik i dramski pisac Vilijam Batler Jejts, najznačajnija ličnost irskog nacionalnog preporoda, jedan od osnivača i upravnik narodnog pozorišta. Njegova djelatnost nadahnula je procvat irske nacionalne drame, a učesvovao je i u javnom političkom životu i bio senator od 1922. do 1928. Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1923.

2001 – U Zagrebu je umro hrvatski književnik Ranko Marinković. Dobitnik je mnogih književnih nagrada, a njegova djela, poput romana »Kiklop« i »Glorija«, uz stvaralaštvo Miroslava Krleže svrstavaju se u najveća dostignuća hrvatske književnosti.        

2005 – Uz zvuke crnogorske himne i poruku da je pred Crnom Gorom ponovo vrijeme i prilika da njeni građani konačno uzmu sudbinu u svoje ruke, osnovan je Pokret za nezavisnu Crnu Goru i prihvaćena Platforma Pokreta, zasnovana na tolerantnoj borbi za obnovu državne nezavisnosti. Konstituisan je i Savjet Pokreta sa 132 člana,  reprezent stranaka i širokog spektra organizacija čiji je zadatak bio usmjeravanje i djelovanje Pokreta. Izabrano je i Izvršno tijelo Pokreta i njegovi  koordinatori Branko Lukovac i Rade Bojović.

2005 – Umro je poznati francuski glumac Žak Vijere, komičar. Publika ga pamti po filmovima ” Rober i Rober”, ” Čorba od kupusa”i ” Djeca močvare”.

2006 – U 73. godini umro je u Novom Sadu književnik Duško Trifunović, autor čuvene pjesme “Ima neka tajna veza”, u izvođenju »Bijelog dugmeta«.

2007 – Irska nacionalistička stranka Šin Fejn priznala je na specijalnom sastanku u Dablinu legitimitet policijskih snaga Sjeverne Irske, čime je omogućen povratak regionalne vlade i okončanje političkog zastoja u Sjevernoj Irskoj poslije suspendovanja zajedničke skupštine 2002. između probritanskih protestanata i katoličke manjine koja želi ujedinjenu Irsku.

2010 – U Nju Hempširu, u  91. godini, umro je američki romanopisac i pripovjedač Džerom Dejvid Selindžer, autor slavnog romana “Lovac u raži”. Pored “Lovca u raži”, poznata su i Selindžerova djela “Freni” i “Zuji”, “Visoko podignite krovnu gredu, tesari”, kao i “Simor: uvod”.

2010 – Predsjednik Hrvatske Stjepan Mesić dodijelio je visoko državno odlikovanje – Povelju Republike Hrvatske Bokeljskoj mornarici u Kotoru i Red Stjepana Radića predsjedniku Hrvatskog građanskog društva Crne Gore doktoru Ivanu Iliću.

2011 – Egipatski predsjednik Hosni Mubarak poslao je vojnike i oklopna vozila u Kairo i druge gradove u pokušaju da suzbije ulične borbe i masovne proteste protiv njegove 30-godišnje vladavine. U protestima je ubijeno 13 osoba a 75 ranjeno. Nakon nekoliko dana Hosni Mubarak je podlegao pritisku i podnio ostavku.

2013 – Iranske vlasti saopštile su da su poslale majmuna u svemir, što je ocijenjeno kao napredak u raketnom sistemu i izazvalo zabrinutost Zapada zbog tehnologije koja bi mogla da bude upotrijebljena za lansiranje bojevih glava.

2013– U Beogradu je umro brat bivšeg predsjednika Srbije i SR Jugoslavije Slobodana Miloševića, bivši ambasador u Moskvi Borislav Milošević. Sahranjen je, po sopstvenoj želji, u rodnim ljevorječkim Tuzima.

2013 – Sedamdesetpetogodišnja holandska kraljica Beatriks abdicirala je u korist svog sina, princa Vilema-Aleksandera, koji je postao kralj te zemlje 30. aprila. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1878 – U Nju Hejvnu, u Sjedinjenim Američkim Državama, puštena je u rad prva telefonska centrala, dvije godine nakon što je Aleksandar Grejem Bel patentirao telefon.

2004 – Predsjednik crnogorske vlade Milo Đukanović i direktori šest crnogorskih banaka potpisali su ugovor o obezbjeđivanju 13,2 miliona eura kredita za podršku Programu legalizacije postojećih i otvaranja novih radnih mjesta.

2009 – Iz Hidrometeorološkog zavoda Crne Gore saopšteno je da su u Crnoj Gori od 19. do 25. januara u svim predjelima premašene prosječne mjesečne količine padavina, te da je januar 2009. bio jedan od najkišovitijih od 1949, odnosno od kada se u Crnoj Gori obavljaju sistematska mjerenja.

2014 – Ukrajinski premijer Nikolaj  Azarov podnio je ostavku, a poslanici, lojalni predsjedniku Viktoru Janukoviču, u pokušaju da smire nasilne proteste u toj zemlji, povukli su se i poništili zakone o zabrani protesta čije su usvajanje omogućili u parlamentu dvanaest dana ranije. Istoga dana, nakon sastanka s liderima Evropske unije, ruski predsjednik Vladimir Putin kazao je u Briselu da će Rusija pomoći Ukrajinu s 15 milijardi dolara kredita i sniziti cijenu gasa ukoliko dođe do promjene vlasti.