VLADA SAGLASNA

Vlada Crne Gore je dala saglasnost na izmjene i dopune Godišnjeg plana rada Investiciono razvojnog fonda (IRF) za ovu godinu, kako bi ta institucija mogla, pored postojeće podrške, da realizuje i dodatne programe usmjerene ka privredi, preduzetnicima, poljoprivrednicima i drugom djelatnostima u skladu sa mjerama Vlade.

Vlada je donijela i Strategiju za cjeloživotno preduzetničko učenje Crne Gore do 2024. godina sa Akcionim planom za njeno sprovođenje.

Dokumentom su prepoznata su tri glavna strateška cilja – unapređenje razvoja preduzetničke kompetencije na svim nivoima formalnog obrazovanja, unapređenje realizacije preduzetničkog učenja u okviru neformalnog obrazovanja i povećanje efikasnosti funkcionisanja sistema preduzetničkog učenja.

„Poseban fokus je stavljen na jačanju uloge i značaja Nacionalnog partnerstva za preduzetničko učenje, odnosno na njegovoj institucionalizaciji i nastojanjima u sagledavanju mogućnosti za njegovo prerastanje u Savjet za preduzetničko učenje“, objasnili su iz Vlade.

Ministarstvo ekonomije je zaduženo da u saradnji sa Ministarstvom prosvjete preuzme sve neophodne aktivnosti na uspostavljanju i formiranju Savjeta za preduzetničko učenje.

U okviru kadrovskih pitanja za zamjenike Zaštitnika imovinsko-pravnih interesa Crne Gore imenovani su u Kancelariji u Podgorici Sanja Jaredić, a u Kancelariji u Kotoru Ivan Đurišić.

POMOĆ PRIVREDI

Preko šest hiljada preduzeća prijavilo se za podršku kako bi lakše prebrodili negativne efekte epidemije koronavirusa, od čega je već isplaćeno ili je u procesu isplate 91 odsto, saopšteno je iz Vlade.

Kako navode, Vlada Crne Gore je danas bez održavanja sjednice usvojila Informacija o realizaciji Programa pružanja podrške privredi i zaposlenima, u cilju ublažavanja negativnih efekata epidemije novog korona virusa COVID19.

U Informaciji je navedeno da je tokom prvih pet dana realizacije Programa (od 1. do 5. maja) registrovano 6.230 privrednih subjekata koji su podnijeli zahtjeve te da je već isplaćeno ili je u procesu isplate 91 odsto ili 5.675 zahtjeva, dok je za 5 odsto ili 297 zahtjeva obrada u toku ili je zahtijevana dostava dodatne dokumentacije.

“Odbijeno je 258 zahtjeva zbog pogrešno unijetih podataka ili neispunjavanja kriterijuma. Na osnovu odobrenih zahtjeva u ovom periodu na dan 5. maj 2020. godine već su isplaćene ili su u procesu isplate zarade za više od 22.000 zaposlenih”, navode u saopštenju.

Ističu da je bruto iznos sredstava koji se odnosi na odobrene zahtjeve 6,4 miliona eura. Subvencije za novo zapošljavanje odobrene su za 43 lica.

“Zaključeno je da se u cilju ublažavanja negativnih efekata epidemije novog koronavirusa može prihvatiti promjena osnovne šifre djelatnosti u CRPS, nakon 24. aprila 2020. godine, ukoliko se iz priložene dokumentacije jasno i nedvosmisleno utvrdi da privredno društvo, pretežno ili isključivo, obavlja drugu djelatnost u odnosu na onu koju je prijavilo kao osnovnu u CRPS”, zaključuje se u saopštenju.

PODACI MINISTARSTVA FINANSIJA

Deficit budžeta za prva tri mjeseca ove godine iznosio je 77 miliona eura ili 1,53 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP) i bio je 62,2 odsto manji u odnosu na planirani, pokazuju podaci Ministarstva finansija.

“Deficit budžeta je u odnosu na isti prošlogodinji period veći 5,7 miliona eura ili osam odsto”, navodi se u dokumentu Ministarstva o izvršenju budžeta za prva tri ovogodišnja mjeseca.

Prihodi budžeta su u prva tri mjeseca, uprkos ograničenoj ekonomskoj aktivnosti uzrokovanoj sprovođenjem mjera za zaštitu stanovništva od pandemije koronavirusa u drugoj polovini marta, iznosili 375,2 miliona eura ili 7,46 odsto procijenjenog BDP-a. To je 2,4 odsto više u odnosu na plan.

“Veća naplata prihoda, i pored pomenutih okolnosti, rezultat je ekonomske aktivnosti prije uvođenja hitnih mjera Vlade usmjerenih na smanjenje negativnih uticaja koronavirusa na privredu i građane”, objasnili su iz Ministarstva.

Shodno tome, gotovo sve kategorije poreskih prihoda porasle su u odnosu na planirane u ovom periodu, od čega najveći rast bilježe akcize u iznosu od 5,7 miliona eura, odnosno 13,2 odsto i to kao rezultat veće naplate akciza na duvan i duvanske proizvode, usljed oporavka tržišta tih proizvoda.

“Porezi i doprinosi na zarade takođe bilježe rast u odnosu na plan kao rezultat pozitivnih kretanja na tržištu rada prije nastanka pandemije”, dodali su iz Ministarstva.

U dijelu poreza na dodatu vrijednost (PDV) takođe se bilježi blagi rast u odnosu na planirani nivo, i pored značajno ograničene ekonomske aktivnosti u drugoj polovini marta, što je zapravo rezultat naplate PDV-a po osnovu ekonomske aktivnosti iz februara.

“Prihodi budžeta su, u odnosu na isti prošlogodišnji period, porasli 3,9 miliona eura ili jedan odsto, prvenstveno usljed bolje naplate većine poreskih prihoda, kao rezultat pozitivnih kretanja makroekonomskih indikatora koji opredjeljuju naplatu prihoda”, precizira se u saopštenju.

Ograničen obim rada u organima uprave uticao je na pad neporeskih prihoda, odnosno taksi i naknada u odnosu isti period prethodne godine.

Izdaci budžeta su, u periodu od januara do marta, iznosili 452,2 miliona eura ili 8,99 odsto BDP-a i u odnosu na planirane manji su 118 miliona, odnosno 20,7 odsto.

“U poređenju sa istim prošlogodišnjim periodom, izdaci budžeta su ostvareni u većem ukupnom iznosu od 9,6 miliona eura ili 2,2 odsto”, naveli su iz Ministarstva.

U strukturi izdataka budžeta, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 201,4 miliona eura i manji su 39,2 miliona ili 16,3 odsto u odnosu na planiranu.

“Niža realizacija tekućih izdataka uslovljena je nižom realizacijom skoro svih kategorija tekućih izdataka kao posljedica odlaganja aktivnosti potrošačkih jedinica koje nijesu mandatornog karaktera i obustave novih postupaka javnih nabavki, osim za zdravstveni sistem i nacionalnu bezbjednost za vrijeme pandemije koronavirusa”, objasnili su iz Ministarstva.

Kapitalni izdaci realizovani su u iznosu od 26,2 miliona, što je manje za 41,6 milion eura ili 61,4 odsto od planiranih odnosno za 27,4 miliona ili 51,5 odsto manje u odnosu na prošlu godinu.

“Kapitalni budžet u prva tri mjeseca realizovan je u iznosu od 20,1 milion, što je 37,4 miliona eura manje od plana odnosno za 27,3 miliona eura manje u odnosu na prošlu godinu. Nižu realizaciju kapitalnog budžeta takođe je opredijelilo donošenje hitnih mjera Vlade kao podrška građanima i privredi u cilju umanjenja negativnih efekata od epidemije koronavirusa”, zaključuje se u saopštenju.

DEMOKRATE

Potpredsjednik Demokrata Vladimir Martinović zahtijeva od Vlade da pojasni izjavu Gorana Vujovića iz Monteputa da će Kinezi, pored traženja produženja roka, tražiti dodatna plaćanja, odnosno povećanje ugovorene cijene za izgradnju auto-puta.

“Očigledno se pandemija želi iskoristiti kao jedini razlog za kašnjenje u završetku izgradnje auto-puta, a podsjetićemo javnost da je po Ugovoru sa Kinezima auto-put trebalo da bude završen još u maju prošle godine”, navodi se u saopštenju Martinovića.

On podsjeća da, javnost nikada nije dobila odgovor ko je odgovoran za  prvobitno kašnjenje izgradnje auto-puta.

“Pored zaboravljene petlje i elektro i hidroizolacije za koje treba izdvojiti dodatne desetine miliona eura na teret građana, očigledno se sada dodatno petlja u vezi sa ukupnom cijenom koju Crna Gora treba da plati za izgradnju auto-puta”, navodi se u saopštenju.

“Ovo je još jedan u nizu dokaza da nema posla u državi iz koga režimski igrači ne traže izgovor za ugradnju čak i u vremenu krize. Ako ugovor poznaje stanje više sile, kakva onda dodatna plaćanja? “, zaključio je Martinović.

POMOĆ VLADE

Kroz Poseban Vladin program podrške poljoprivredi i ribarstvu, sa ciljem saniranja posljedica pandemije Kovida-19, isplaćena je jednokratna podrška za 183 profesionalna ribara u iznosu od 213.300 eura, saopšteno je iz Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja.

“U toku trajanja pandemije Kovisa-19 posebno su pogođeni profesionalni ribari na moru, jer je zatvaranjem ugostiteljskih objekata i smanjenim intenzitetom rada zelenih pijaca, egzistencija privrednih ribara, njihovih zaposlenih i njihovih porodica u velikoj mjeri bila ugrožena. Vlada i Ministarstvo poljoprivrede su i ovoga puta prepoznali značaj ribarstva i zahtjevnost djelatnosti kojom se profesionalni ribari bave, te je pripremila poseban paket finansijske pomoći kako bi mogli da prevaziđu trenutno vrlo složenu situaciju”, navode iz resornog Ministarstva.

Podrška je, kako je saopšteno, isplaćena za 183 profesionalna ribara koji su nosioci važećih dozvola za privredni ribolov. Visina jednokratne podrške određena je na osnovu broja ribolovnih dana koji su privredni ribari ostvarili u 2019. godini, a na osnovu unijetih dnevnika ulova u Ribarski informacioni sistem koji vodi Direktorat za ribarstvo.

“Takođe, prilikom određivanja visine podrške uzeta je u obzir i vrsta ribolova kojom se privredni ribari bave odnosno da li je u pitanju veliki ili mali privredni ribolov s obzirom da su, zbog većih izdataka za gorivo, angažovanje posade, troškovi kod obavljanja velikog privrednog ribolova (koče, plivarice) i nekoliko puta veći u odnosu na mali privredni ribolov. Minimalni iznos podrške je opredijeljen i za one privredne ribare koji imaju minimalan broj unijetih ribolovnih dana, jer će se i na ovaj način pomoći porodicama kojima je to jedini izvor prihoda, napominjući da je evidencija ribolovnih aktivnosti osnov za određivanje svih vrsta podrške”, piše u saopštenju.

Osim ove jednokratne podrške, privredni ribari mogu kroz Poseban program podrške poljoprivredi i ribarstvu koristiti i mjeru Intervencije na tržištu kojom će se podržati otkup, skladištenje i plasman ili ustupanje javnim ustanovama.

“Takođe, obezbijeđena je i nova povoljna kreditna linija preko IRF kredita za nabavku obrtnih sredstava koji će se odobravati do maksimalnog iznosa od 20.000 eura, uz kamatu 1,5 odsto, rokom otplate do dvije godine i grejs periodom do jedne godine. Vlada je obezbijedila i subvencioniranje kamate tokom grejs psrioda.”

Iz Ministarstva dodaju da se nastavlja i realizacija tri javna poziva za modernizaciju profesionalne ribolovne flote kroz Agrobudžet za šta su opredijeljena sredstva u iznosu od 280.000 eura, koja su uvećana za 80.000 eura u odnosu na 2019 godinu, dok cjelokupni budžet opredijeljen za sektor ribarstva iznosi 2.243.000 eura, što je značajno uvećanje od 44% u odnosu na prethodnu godinu.

“Moguće je ostvariti podršku u iznosu od 50 % realizovane investicije, najviše do 10.000€ kroz javne pozive za modernizaciju profesionalne flote. Profesionalni ribari će moći u okviru projekta MIDAS II, aplicirati za podršku za nabavku novih plovila i za druge značajno veće investicije. Iznos sredstava koji je na raspolaganju za 2020. godinu po ovom osnovu je 400.000 eura, a raspisivanje Javnog poziva se očekuje u trećem kvartalu. Stvaranjem uslova da se tokom trajanja pandemije neometano obavlja izlov ribe, opredjeljivanjem značajnih sredstava za pomoć u prevazilaženju zahtjevnog perioda nakon pandemije i realizacijom mjera Agrobudžeta, Vlada i Ministarstvo poljoprivrede pokazuje kontinuiranu brigu za sektor ribarstva”, zaključuju iz Ministarstva.

MARAŠ ODGOVARA

Izvršna direktorice kompanije “13. jul – Plantaže” Verica Maraš kaže da je njena plata bila promjenljiva i zavisila od rezultata kompanije, a oni su, kako dodaje, uvijek bili impozantni. Ne spori da je njena zarada velika, posebno, kako navodi, u postojećim uslovima, ali ipak ističe da visinu primanja nije ona određivala. Kaže i da njena plata, kolika god bila, nije nikada skrivana. Ona je poručila i da “Plantaže” “jesu i biće ponos Crne Gore”.

Podsjetimo Odbor direktora kompanije 13. jul Plantaže odlučio je da smanjenji zaradu izvršne direktorice Verice Maraš za 2020. godinu sa 8 na 4 prosječne mjesečne zarade u kompaniji.

Maraš je u izjavi za medije odgovorila na brojne kritike dijela javnosti, kao i na izjave Draginje Vuksanović-Stanković.

“Tokom posljednjih nekoliko godina, kritike koje se upućuju kompaniji imaju formu koja ne sakriva agresivnost prema meni i prema pojedincima iz Odbora direktora i menadžmenta, ali maskira neprijateljstvo prema onome što je kompanija bila, jeste i biće – veliki crnogorski poslovni sistem, ponos naših građana i ponos naše države”, poručila je Maraš.

Kaže da se zarade u kompaniji utvrđuju u skladu sa važećim aktima, koje donosi Odbor direktora.

“Kritičarima je poznato da država Crna Gora ima većinu članova u Odboru direktora, dok manjinu članova čine predstavnici privatnih investitora, koji su svakako pozvani da učestvuju u radu organa korporativnog upravljanja srazmjerno svom učešću u ukupnom kompanijskom kapitalu”, navodi Maraš.

Ona ističe i da se osim na sjednicama Odbora direktora, izvještaji o poslovanju kompanije, koji između ostalog sadrže podatke o zaradama rukovodilaca, razmatraju i na Skupštini akcionara.

“U skladu sa navedenim, ističem da ni moja zarada, kolika god ona bila, nije nikada skrivana, niti je to smijela biti. Ona je uvijek bila utvrđena, obračunata i isplaćena u skladu sa svim važećim propisima i Menadžerskim ugovorom sa predstavnicima vlasnika, a pored toga i javno objavljena, a priznajem i nerijetko glavna tema mnogih javnih i polu javnih rasprava i spekulacija. Ne sporeći da je moja zarada velika, posebno u postojećim crnogorskim uslovima, ipak ističem i ponavljam da njenu visinu nijesam ja određivala, niti je mjerodavna bila bilo čija volja ili samovolja, već je ista utvrđena od strane vlasnika, odnosno nadležnih kompanijskih organa u skladu sa važećim pravnim propisima”, poručuje Maraš u izjavi za medije.

Visina plate bila promjenljiva i zavisila je od rezultata kompanije

Direktorica “Plantaža”, navodi i da je visina njene plate bila promjenljiva i zavisila je od rezultata kompanije, a oni su, kako dodaje, uvijek bili impozantni.

“Ističem da su rezultati postignuti u mom prvom mandatu po svim pokazateljima bili najuspješniji u istoriji kompanije, koja traje više od pola vijeka”, ističe Maraš.

Ona navodi i da moćna međunarodna kompanija, kakva je 13.jul – Plantaže, omogućava visoke zarade i brojne benefite kako zaposlenima, tako i rukovodećem kadru.

“Zato su mnogi neskriveno i iskreno zainteresovani da budu zaposleni, a posebno na rukovodnim mjestima u Plantažama, ali se to ostvarilo, da kažem posrećilo, samo nekima, svakako ne uvijek i najboljima. Mnogi su imali i skrivene želje i težnje da zasjednu na mjesto izvršnog direktora ili u menadžmentu, čak spremni da sebi već unaprijed odrede zarade u najnižim iznosima, svjesni svih onih „uzbudljivih“ mogućnosti kojima bi namirili tu razliku izmedju stvarne i moguće ili preciznije sanjane zarade”, ističe Maraš.

Smatra da da nije moguće istovremeno poslovati transparentno i donositi i sprovoditi nelegitimne i nelegalne odluke.

Podsjeća da je Draginja Vuksanović-Stanković, poslanica SDP-a u Skupštini Crne Gore, javno je iz poslaničke klupe pozvala Vladu Crne Gore da je smijeni sa mjesta izvršnog direktora Plantaža, upravo i isključivo zbog visine mjesečne zarade, što je ocjeni poslanice SDP-a, “bahato, nemoralno i degutatno”.

“Imenovanoj bih poručila samo jedno, da iza mene stoje samo dobri rezultati, relevantni i tačni podaci (kompanijski uspjeh i rezultat), kao i transparentne i javno dostupne činjenice, među kojima spada i visina moje mjesečne zarade. Ipak, ne mogu se oteti utisku da se iza izrečenog za skupštinskom govornicom krije neka višeznačna poruka koja prevazilazi obično političko debatovanje i borbu, pa istu valja dešifrovati, a sve po pravilima pristojnosti, moralnosti i dobrog ukusa, na čemu stalno insistira gospođa Vuksanović-Stanković”, navodi Maraš u odgovoru.

Godišnji profit 2,7 miliona, prosječna plata 740 eura

Govoreći o poslovnim rezultatima “Plantaža”, Maraš navodi da, za vrijeme od kad je na poziciji izvršnog direkora, 2008. do danas u kompaniji sa 10 miliona čokota vinove loze proizvedeno je ukupno 242 mil.kg vinskog i stonog grožđa, što prosječno godišnje iznosi 20,2 mil.kg, proizvedeno je 14 mil.kg breskve, što prosječno iznosi 1,2 mil.kg.

Kompanija je, kako dodaje, poslovala društveno odgovorno, pomažući naše građane, ustanove i druge subjekte iz oblasti kulture, sporta, umjetnosti… Po ovom osnovu, kompanija je od 2008. godine do danas izdvojila preko 5 miliona eura, ističe Maraš.

Na mjesečnom nivou, kako navodi, zapošljavaju u prosjeku 1.200 radnika, od kojih je 620 u stalnom radnom odnosu.

“Prosječna zarada u kompaniji u iznosu od 740 eura i je veća od državnog prosjeka za 45%, a zarade se isplaćuju redovno, čak i u situaciji u kojoj je tržište u potpunosti prestalo da funcioniše usljed izbijanja pandemije zarazne bolesti Covid-19. Pored toga, uprava kompanije i reprezentativni sindikat obezbjeđuju realan i kvalitetan socijalni dijalog na osnovu kojeg se iznalaze valjana rješenja u ovim više nego kriznim vremenima.

Od 2008, poručuje Maraš, prosječna zarada u kompaniji je sa 440 eura povećana za više od 70%, a u pojedinim godinama mog mandata i više od 100%.

Kritičarima je, ističe Maraš, poznato da je kompanija na bijeloj listi poreskih obveznika.

Ona ističe i da su kritičari “analizirali stvarne činjenice od značaja za poslovanje kompanije, polazeći od premise da ukoliko činjenice ipak ne budu odgovarale njihovim političkim potrebama, na vrijeme revidiraju svoje pogrešne stavove”.

“Međutim, na njihovu žalost i svih drugih sličnih kritičara, crnogorska javnost je zrela i sposobna da prepozna bilo čiji politički „rukopis“ i da na kraju svakome pruži ono što zaslužuje. Ubijeđena sam da će tako biti i u ovom slučaju U želji da se buduće kritike koje će biti upućene ovoj kompaniji sa terena iracionalnog počnu seliti na teren objektivnog, našim kritičarima poručujemo, budući da svi mi dijelimo jedinstven crnogorski prostor i da su oni, nakon svega, takvi kakvi su, opet na kraju – naši. Plantaže će biti i ubuduće globalna, evropska i svjetska kompanija”, zaključila je izvršna direktorica Plantaža Verica Maraš.

PRIJAVLJENO 7,8 HILJADA

Putem aplikacije za prijavu za subvencije do danas je podnešeno 7,81 hiljada zahtjeva, od čega je odobreno 89 odsto, odnosno njih 6,97 hiljada.

Na Twitter nalogu Ministarstva ekonomije navodi se da se zahtjevi odnose na zarade 27,05 hiljada zaposlenih u Crnoj Gori.

Program za podnošenje zahtjeva za subvencije otvoren je od petka na portalu Poreske uprave (PU), na adresi https://eprijava.tax.gov.me, za sva preduzeća i preduzetnike sa digitalnim sertifikatom.

Prijava preduzetnika bez digitalnog sertifikata omogućena je na istom portalu od ponedjeljka.

PRED DUBOKOM RECESIJOM

Evropska komisija (EK) prognozirala je, u novim proljećnim prognozama, pad crnogorskog bruto domaćeg proizvoda (BDP) u ovoj godini 5,9 odsto, usljed negativnih efekata zbog izbijanja pandemije korona virusa.

EK je u jesenjim prognozama za ovu godinu predvidjela rast od tri odsto.

EK je, u prognozama u koje je agencija Mina-business imala uvid, saopštila da će BDP u narednoj godini rasti 4,4 odsto, što je više od 2,8 odsto koliko je prognozirala u jesenjem izvještaju.

“Očekuje se znatan pad ekonomije u ovoj godini zbog negativnih efekata pandemije korona virusa. Crnogorska ekonomija je snažno zavisna od turizma, ključnog izvora rasta BDP-a, deviznih promjena, zaposlenosti i fiskalnih prihoda”, navodi se u izvještaju EK.

Međutim, “zaključavanje” je zaustavilo turizam i putovanja u vrijeme kada je trebalo da te aktivnosti uđu u visoku sezonu. Ekonomski oporavak u narednoj godini zavisiće od trajanja šoka.

“Očekuje se da će pandemija Kovid-19 gurnuti Crnu Goru u dublju recesiju od globalne finansijske krize, usljed kolapsa turističkih dolazaka zbog prekida međunarodnih putovanja nakon mjera zaključavanja implementiranim u većini zemalja”, kazali su iz EK.

Oni su podsjetili da prihodi od putovanja i turizma čine oko 25 odsto ukupnog BDP-a Crne Gore.

“Veliki turistički šok će imati jake efekte na domaću potrošnju i investicije, mada rezultirajući pad uvoza će apsorbovati neke od negativnih uticaja”, dodali su iz EK.

Taj scenario, kako su rekli, predviđa da će turistički šok trajati do drugog tromjesečja, koji će pratiti skroman oporavak u trećem kvartalu, predvođen domaćim i turistima iz susjednih zemalja, koje stižu do primorskih ljetovališta Crne Gore nakon što prestanu ograničenja kretanja.

“Brz oporavak ekonomije naredne godine, iako je moguć, veoma je podložan suštinskim nesigurnostima. Glavni rizik za taj scenario bi bio revitalizacija virusa i kašnjenje vakcine prije naredne turističke sezone”, naveli su iz EK.

Crnogorsko tržište rada, kako su kazali, karakteriše jaka sezonalnost i zavisnost od stranih privremenih radnika, posebno u građevinarstvu, poljoprivredi i turizmu. Zaposlenost će se postepeno oporavljati u narednoj godini, slijedeći očekivani oporavak ekonomije.

Iz EK su, pored oštrog pada međunarodnih cijena nafte, prognozirali da će inflatorni pritisci u ovoj godini ostati niski, zbog smanjenja domaće potražnje.

“Neka eventualna poskupljenja poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda u ovoj godini mogu se nadoknaditi popustima na turističke pakete i nekretnine”, navodi se u prognozama.

Godišnja inflacija će, kako je prognozirano, u ovoj godini iznositi 0,8 odsto, a u narednoj 1,3 odsto.

EK nešto skromnije povećanje inflacije predviđa za narednu godinu, nakon projektovanog oporavka potrošnje i zaposlenosti.

Iz EK su kazali da su Investiciono razvojni fond (IRF) i međunarodne institucije omogućile domaćim bankama kreditne linije i garancije, kako bi se olakšala likvidnost lokalnim kompanijama.

“Čini se da je finansijski sektor stabilan, likvidan i dobro kapitalizovan, sa kapacitetom da u narednom periodu pruži likvidnost realnom sektoru. Međutim, rizici ostaju na strani potražnje, posebno kada je riječ o sposobnosti malih preduzeća da se oporave nakon prekida rada”, navodi se u izvještaju.

U EK smatraju da su javne finansije Crne Gore suočene s trostrukim šokom – kolapsom poreskih prihoda zbog prekida ekonomskih aktivnosti, naglim rastom izdataka za zdravstvo i potrebama finansiranja mjera podrške za očuvanje privrede.

“Samo hitnije medicinske potrebe da se odgovori na pandemiju procjenjuju se na 1,2 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), dok se prvi set mjera za podršku privredi procjenjuje na oko 3,5 odsto BDP-a”, rekli su iz EK.

Oni smatraju da je teško procijeniti koliko je iznosilo smanjenje prihoda, jer to zavisi od trajanja prekida privrednih aktivnosti, kao i od iznosa odloženog poreza.

“Sveukupno gledajući, u ovoj godini se očekuje istorijsko visok deficit od više od sedam odsto BDP-a, umjesto prvobitno planiranog uravnoteženog budžeta”, rekli su iz EK.

Javni dug je prognoziran u ovoj godini na 82,7 odsto, a u narednoj na 79,6 odsto.

U EK smatraju da bi rast javnog duga u ovoj godini djelimično bio ograničen, zahvaljujući korišćenju državnih rezervi.

“One su predviđene za plaćanje dospjelih obaveza u ovoj i narednoj godini. Umjesto toga, bile bi korišćene za pokrivanje hitnih potreba za finansiranje, koje je stvorila pandemija”, zaključili su iz EK.

SDP PREDLOŽIO

SDP podržava mjere koje je Vlada preduzela u suočavanju sa posljedicama epidemije korona virusa. Ali to, smatraju, nije dovoljno. Zato su predložili dopune Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica, koje predviđaju da svi oni poslodavci koji zbog zabrane rada nijesu mogli da ostvaruju prihode, budu oslobođeni obaveza prema državi.

Takođe, za sve djelatnosti koje su bile ugrožene a poslodavci isplatili značajan iznos zarade iznad minimalne, ili one koje su bile prije krize, da se u tom procentualnom iznosu umanji iznos njihove obaveze prema državi.

“Mislimo da je to fer, pravedno i solidarno”, kazao je Raško Konjević (SDP).

Novca, smatraju u SDP-u, ima. Samo ga, kako kažu, treba prikupiti, ukoliko svi jednako poštuju zakon.

“Ako uzmete podatke iz kraja 2019. vidjećete da je 100 najvećih poreskih dužnika koji duguju za poreze i doprinose, samo njih prvih deset ukupno duguju 70 miliona eura državi”, navodi Konjević.

Predlozi opozicije za ublažavanje posljedica korona virusa, uključujući i SDP-ove su nerealni, odgovaraju iz DPS-a. U ostatku opozicije, ali i vladajućem SD-u, podržavaju predlog SDP-a.

“Ovo što predlaže opozicija bi imalo smisla kada bismo kazali da prihvatamo sve, a da nemamo isplate penzija, socijalna davanja, isplate zarada u zdravstvu i sve to se finansira iz budžeta”, kazao je Nikola Rakočević (DPS).

“Ja ću podržati, ali da se poslodavci oslobode poreza, ali da plate doprinose, jer to ulazi u Fond PIO. Ali onaj koji ostvaruje nula profita, ne treba od njega očekivati da plaća dodatne dažbine jer nema odakle”, kazao je Boris Mugoša (SD).

“Znajući kako Vlada radi, da bi mogla paušalno da odlučuje kome će pomoći ili ne odlaganjem obaveza. Mislim da je ova odredba problematična”, rekao je Aleksandar Damjanović iz Posebnog kluba poslanika.

U DPS-u napominju da mišljenje Vlade korespondira sa predlogom SDP-a. Ipak, treba, kažu, sačekati

“Da li će doći do otpisa duga, zavisi od punjenja budžeta. Treba biti elementarno odgovoran prema budžetu i onome što radi Vlada CG”, rekao je Predrag Sekulić (DPS).

I u DF-u podržavaju, kako kažu, sve opozicione predloge, koje mogu pomoći da se prevaziđe kriza. Ipak pažnju su usmjerili ka predstojećoj slavi – Sveti Vasilije Ostroški. Nova srpska demokratija proslaviće je kao i prethodnih godina, najavljuju.

“Neka znaju to državni organi, neka zna to ovo tijelo koordinaciono koje je formirano, jee se jednom mora prekinuti nasilje koje vrši NKT i kampanja DPS-a”, rekao je Andrija Mandić (DF).

“Mitropolite Amfilohije, u ime DF-a vas pozivamo vas da 12. maja pozovete na litiju Svetog vasilija u NK… Da se okupimo i pošaljemo poruku da nikome nećemo dozvoliti da nam uništi naše duhovno i istorijsko nasleđe kroz tzv. mjere NKT-a”, kazao je Milan Knežević (DF).

A o izmjenama Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica, poslanici nastavljaju raspravu sjutra.

DEMOKRATSKI FRONT

Demokratski front (DF) dostavio je danas Skupštini Predlog rezolucije o novoj ekonomskoj politici Crne Gore u uslovima kontinuiranih epidemijskih opasnosti i globalnih kretanja, koja, kako tvrde, predstavlja pravi put do održavog, solidarnog i prosperitetnog društva.

Iz DF-a su kazali da su sva ponuđena rješenja u predloženoj rezoluciji potvrđena u naprednim društvima ili predstavljaju nove mjere najrazvijenijih država.

„Da li će Crna Gora krenuti putem progresa, isključivo zavisi od političke volje. U ovom momentu od režima i interesnih lobija u njemu“, navodi se u rezoluciji.

Predloženi dokument DF-a podrazumijeva sprovođenje tri grupe mjera – urgentnih, primarnih i strukturnih.

DF je, kada je riječ o urgentnim mjerama, predložio finansijsku podršku svim punoljetnim građanima u visini minimalne zarade i maloljetnim u visini njene polovine, jednokratno.

Predviđena je i podrška u neophodnim proizvodima svakom domaćinstvu, a svakom građaninu u preventivnoj zaštitnoj opremi od zarazne bolesti.

Među urgentnim mjerama je i podrška u proizvodnji hrane svakom domaćinstvu koje ima mogućnost da je proizvodi.

DF je u primarnim mjerama predložio ažuriranje registara socijalno ugroženih građana na osnovu stvarnih zdravstvenih i socijalnih potreba.

„Predložena je i novčana pomoć svim socijalno ugroženim punoljetnjim građanima do ukupnog iznosa od 200 EUR mjesečno, a maljoletnim u socijalno ugroženim porodicama 100 EUR mjesečno“, navodi se u rezoluciji.

DF je predložio i da se subvencioniraju računi za električnu energiju i komunalne usluge za sve socijalno ugrožene porodice i da se omogući novčana pomoć penzionerima.

Primarnim mjerama predviđena je i podjela vaučera od 50 EUR za kupovinu ljekova za hronične i akutne bolesnike koji su u stanju socijalne potrebe, kao i penzionere sa penzijom do 250 EUR.

„Primarnim mjerama treba zabraniti svako neosnovano povećavanje cijena robe i usluga, posebno onih iz minimalne potrošačke korpe i zdravstvene zaštite“, smaraju u DF-u.

Predloženo je i da se ukinu ili svedu na minimum nadoknade, nagrade, rashodi za materijal i usluge, službena putovanja, reprezentaciju, kao i ostali izdaci koji su za ovu godinu planirani u iznosu od 462 miliona EUR.

DF smatra i da bi trebalo ukinuti subvencije za obnovljive izvore električne energije i pružanje usluga koji su za ovu godinu planirani u iznosu od 42 miliona EUR.

Potrebno je definisati i najpovoljnije uslove za novi moratorijum ili reprogram kreditnih obaveza, na osnovu dogovora Centralne banke (CBCG) i komercijalnih banaka, koji će uzeti u obzir otplatni potencijal svakog klijenta.

DF je predložio i mjere za zatvorene i ugrožene djelatnosti, poljoprivredu, ribarstvo, turizam, novo zapošljevanje i pokretanje novog biznisa.

DF je, u sklopu strukturnih reformi, predložio osnivanje instituta za razvoj Crne Gore, koji bi, koristeći najveća dostignuća i uvažavajući trendove i mišljenja javnosti, nudio optimalna rešenja i pravce razvoja.

„Potrebno je, transformacijom Investiciono razvojnog fonda (IRF), formirati razvojnu banku, koja će predstavljati centralnu finansijsku instituciju za obnovu i razvoj države, tako što će finansirati razvoj privrede, izgradnju infrastrukture, podsticati izvoz i podržati razvoj malih i srednjih preduzeća“, dodali su iz DF-a.

DF je predložio i uvođenje perpera kao domaće valute.