URA O NEREGULARNOSTIMA U “PLANTAŽAMA”

Bivša finansijska direktorica kompanije “13. jul – Plantaže” Valerija Saveljić, koja od 2015. godine uzbunjuje javnost brojnim aferama vezanim za poslovanje menadžmenta te državne kompanije, dobila je novo upozorenje za otkaz, istakli su u Građanskom pokretu URA, te zatražili da joj se dodijeli status zviždača.

Kako su napomenuli na današnjoj konferenciji za novinare, Saveljić se prijeti otkazom zbog, kako se navodi u Rješenju “kontinuiranog iznošenja osjetljivih podataka vezanih za poslovanje kompanije i narušavanja poslovnog imidža”.

Iz URA-e, su poručili da će biti preduzete sve pravne mjere, kako bi se novo nezakonito ponašanje menadžmenta spriječilo, a “Plantaže” odvele u stečaj.

“Kada sam došla u posjed kompromitujuće fakture, na kojoj se vidi da Plantaže prodaju sirovi lozovi destilat 100 odsto jačine alkohola, za 2,4 eura po litru, firmi ‘Rubin’ iz Kruševca, a imajući podatke iz Bilansa i Izvještaja o poslovanju, (koji su inače javni dokumenti i objavljeni na sajtu Montenegro berze), izračunala sam da je stvarna cijena 12,83 eura po litru, a možda i više. Da je samo jedan litar ovog 100% destilata prodat po toj cijeni, napravljena je šteta firmi, jer se prodalo po višestruko manjoj cijeni od cijene koštanja, i direktor prodaje i marketinga Veselin Đurišić bi trebao da odgovara, jer je napravio štetan posao po ‘Plantaže’ i tako oštetio firmu”, kazala je Saveljić.

Ona je navela da joj je potom po “kazni” izvršna direktorica izmislila radno mjesto U RJ Vinogradarsko-voćarskoj proizvodnji na mjesto organizatora rada i dala joj najmanji koeficijent (složenosti posla), iako je 17 godina bila rukovodilac u firmi.

“Kako sam javnost obavještavala o ličnom progonu zbog odbijanja da uradim štetni posao po kompaniju, mnogi su me prepoznali kao ‘zviždača’. Od 2015. do danas, nastavljam da obavještavam javnost o štetnim radnjama po firmu u kojoj sam zaposlena, samo iz jednog jedinog razloga, da onemogućim njeno propadnje. Do sad sam predala sedam krivičnih prijava u SDT i ODT protiv izvršne direktorice i nekoliko njenih prvih saradnika, zbog zloupotrebe službenog položaja i nanošenja višemilionske štete firmi. Nijedna od tih sedam krivičnih prijava do sad nije procesuirana, a ni odbačena, iako su sve predate sa materijalnim dokazima”, kazala je Saveljić.

Ona je dodala da Veselin Đurišić nije stao, već je ubjedio izvršnu direktoricu, da su se stvorili uslovi da se uđe u pravnu proceduru, kako bi joj po drugi put uručili otkaz.

“Tako sam 12. decembra dobila i upozorenje pred otkaz, uz obrazloženje da sam odala poslovnu tajnu i nanijela nemjerljivu štetu imidžu kompanije. Stoga sam sjutradan predala i zahtjev Agenciji za sprečavanje korupcije (ASK), kako bih dobila status zviždača, i tako se zaštitila, a ujedno pomogla firmi da opstane i ne ode u stečaj”, istakla je Saveljić.

Naglasila je da je “samo postupila savjesno, u najboljem javnom interesu, ukazujući na loše poslovne poteze, koji su nanijeli štetu preduzeću, a time i državi i svim njenim građanima, tražeći reakciju državnih organa i provjeru poslovnih odluka i rada u preduzeću, a što je sve u opštem interesu“.

Predsjednik Građanskog pokreta URA Dritan Abazović kazao je da je potpuno nelogično i sramno da se menadžment državne kompanije koji je stvorio ogromne dugove ovako neodgovorno odnosi prema podacima koje je javnost imala priliku da čuje, a koji su, kako je istakao, egzaktni i tačni.

“Potpuno je beznadežno ponašanje tužilaštva koje umjesto da djeluju u dva pravca – ili da utvrde istinitost onoga što iznosi gospođa Saveljić ili da je demantuju na način da utvrde da to što ona iznosi nije tačno i time preduzme postupak protiv nje zbog lažnog iskaza, oni se odlučuju za ćutnju. Umjesto toga uprava Plantaža ćuti, zariva glavu u pijesak i nastavlja da štiti ljude koje čine neizmjernu štetu državnoj kompaniji”, ukazao je Abazović.

On je istakao da će braniti dostojanstvo svih onih koji žele da kažu istinu.

“Moja poruka Verici Maraš i Veselinu Đurišiću je da ako imaju argumentaciju koja je suprotna onome što gospođa Saveljić iznosi, iznesu je u javnost i učiniće dobro i sebi i nama”, poručio je Abazović.

Predsjednik podgoričkog odbora Građanskog pokreta URA, Luka Rakčević, ukazao je da se poslovanje menadžmenta “Plantaža” ne razlikuje od poslovanja menadžmenta Aerodroma, ili bilo koje druge vrijedne državne kompanije, čija imovina se decenijama rasparčava i prodaje, dok same kompanije bilježe katastrofalne poslovne rezultate.

“Zbog toga je gospođa Saveljić obavještavanjem menadžmenta, javnosti i tužilaštva ispunila svoju moralnu, ali i krivično-pravnu dužnost, jer je odbila da nijemo posmatra izvršavanje brojnih krivičnih djela, koja su državni Budžet oštetila za najmanje 6,5 miliona eura”, ukazao je Rakčević.

On je istakao da očekuju brzu reakciju Agencije za sprječavanje korupcije (ASK) i Saveljić dodijeli status zviždača i tako je zaštiti u daljem postupku.

PREMIJER PORUČIO

Predsjednik Vlade Duško Marković rekao je da je zadatak CEDIS-a “da svaka kuća, u selu ili planini, u kojoj se makar i periodično živi, dobije struju”.

On je to saopštio u parlamentu na premijerskom satu, odgovarajući na pitanje poslanika DPS-a Filipa Vukovića o stanju u crnogorskoj energetici.

“I zbog tog pojedinca i porodice, ali zbog poruke – da i drugi treba da ostanu na svojim imanjima, i da im se vraćaju. To je jedna od humanih dimenzija regionalnog razvoja”, rekao je Marković.

Premijer Marković je rekao da za Crnu Goru više nema bojazni od poremećaja na tržištu energije na području Jugoistočne Evrope.

“Rizik od realnih i vještačkih nestašica je eliminisan korz vezu s evropskim tržištem”, rekao je Marković.

Energetika će biti pokretač razvoja

Novi izvori, poslije višedencijske stagnacije, obezbijediće preko 10 odsto ukupno proizvedene električne energije.

“Energetika će biti jedna od pokretača još dinamičnijeg rasta naše ekonomije. Ova oblast danas mladim ljudim nudi kvalitetna i atraktivna radna mjesta u struci. Želim da svi u lancu odlučivanja, od Vlade, preko Ministarstva ekonomije i EPCG budu na visini zadataka kako bi došli do željenog nivoa kvaliteta”, rekao je Marković.

Vuković je, sa druge srtane, saopštio da Crnoj Gori bez obzira na sve obnovljive izvore energije treba novi stabilan izvor, a to je termoelektrana.

“Nama ne treba drugi blok, prvi blok, treći blok. Nama treba novi blok, koji će sa istom količnom uglja koliko troši sada proizvoditi istu količinu energiju”, rekao je Vuković.

Vlada, kaže Marković, mora da se ponaša u skladu sa međunaordnim obavezama koje je preuzela: “Crna Gora je dužna da do 2030. smanjimo emisiju štetnih gasova, a dugoročna strategija uključuje 2050. godinu kad ćemo dostići taj željeni cilj”.

Poslanik Socijaldemokratske partije (SDP) Raško Konjević pitao je Markovića da li je Budžetom za iduću godinu predviđena implementacija rješenja iz Predloga zakona o penzijsko-invalidskom osiguranju koji je usvojio Socijalni savjet.

Penzije u Crnoj Gori najviše u regionu

Socijalni dijalog u Crnoj Gori je jedan od najboljih u regionu, pri čemu su prosječne plate i penzije najveće na Zapadnom Balkanu, saopštio je premijer odgovarajući na pitanje poslanika Socijaldemokratske partije (SDP), Raška Konjevića o tome zašto se „drži u fioci“ novi zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO) i da li će on biti donijet do kraja godine. Konjević je podsjetio da je Socijalni savjet usaglasio sadržaj još sredinom godine.

“Prosječna plata i penzija u Crnoj Gori su najviše u regionu Zapadnog Balkana, veće su samo u Hrvatskoj i Sloveniji koje su članice EU. Takođe, pored penzija se za penzionere izdvajaju i druga sredstva”, rekao je Marković u parlamentu tokom Premijerskog sata.

On je kazao da najniža penzija nije jedini parametar penzionerskog standarda, niti je stanje onakvo kako se želi predstaviti.

“Crnogorska prosječna penzija veća je i od one u Srbiji, Bosni i Hercegovini, Makedoniji, Republici Srpskoj i na Kosovu. Svake godine izdvajaju se i značajna finansijska sredstva za programe podrške penzionerima, i to najviše onima sa najnižom penzijom”, rekao je Marković.

Prema njegovim riječima, pored direktne pomoći za rješavanje stambenih pitanja, u ovoj godini penzionerima sa najnižim primanjima obezbijeđeno je 300 hiljada eura, dok je za subvencionisanje odmora i oporavka penzionera opredijeljeno preko pola miliona.

“Za nabavku zimnice pod povoljnijim uslovima obezbijeđeno je preko 300 hiljada eura, a za klubove penzionera samo za jednu godinu, obezbijedi se 50 hiljada“, naveo je Marković.

On je podsjetio da je na sjednici Socijalnog savjeta postignut visok stepen saglasnosti u vezi sa svim otvorenim pitanjima.

Socijalni savjet tog dana razmatrao je izmjene i dopune Zakona o PIO. Na sjednici je bilo rasprave i o konkretnim rješenjima, a zaključeno je da se u narednom periodu dijalog nastavi, a rad intenzivira.

“Ta rasprava i dijalog su bili veoma odgovorni, kompleksni i teški, ali kao što sam rekao ozbiljnih i odgovornih partnera, da se dođe do održivog rješenja. Toliko o vašoj konstataciji da se predlog zakona drži u fioci”, naveo je Marković.

On je kazao da penzioni sistem Crne Gore predstavlja važan dio njenog ekonomskog, finansijskog i socijalnog sistema i da se sa izazovom održanja tog sistema suočavaju mnoge države.

Marković je naveo da se na tom zakonu radilo cijele godine i da će se rad posvećeno nastaviti i u narednoj godini.

„Odgovornost i posvećenost u pristupu moraju biti ispred brzine, jer je donošenje ovog zakona istovremeno i rješavanje pitanja nediskriminacije, pitanja ukupnog položaja i statusa naših penzionera kao najstarijih i najzaslužnijih članova društva”, ocijenio je Marković.

On je precizirao da Predlogom zakona o budžetu za narednu godinu, koji je u skupštinskoj proceduri, nijesu predviđena sredstva za implementaciju izmjena i dopuna Zakona o PIO, već su sredstva predviđena kod Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, u skladu sa važećim Zakonom o PIO.

“Vlada je veoma pažljivo vodila računa o onome što su bila legitimna očekivanja korisnica naknada sa troje i više djece koje su ovo pravo stekle na osnovu neustavnog zakona, jer je to princip koji proizilazi iz načela pravičnosti i jedno neustavno stanje Vlada i Parlament su pretvorili u zakoniti ambijent”, istakao je Marković, odgovarajući na pitanje poslanice Željke Savković, u okviru Premijerskog sata.

„Vlada je veoma pažljivo vodila računa o onome što su bila legitimna očekivanja korisnica koje su ovo pravo stekle na osnovu neustavnog zakona, jer je to princip koji proizilazi iz načela pravičnosti“, naglasio je predsjednik Vlade, kategorično odbacivši tvrdnju da je Vlada neustavno oduzela stečena prava majkama – korisnicama naknada sa troje i više djece, uz podsjećanje da je Ustavni sud Crne Gore, kao jedini nadležan da odlučuje o saglasnosti zakona sa Ustavom, utvrdio da sporne odredbe nijesu bile u saglasnosti sa Ustavom.

DRI

Državna revizorska institucija (DRI) izrazila je pozitivno mišljenje sa skretanjem pažnje za Godišnji finansijski izvještaj Građanskog pokreta URA za 2018. godinu.

Državna revizorska institucija je izvršila finansijsku reviziju Godišnjeg finansijskog izvještaja i reviziju pravilnosti Građanskog pokreta URA za 2018. godinu.

Na bazi sprovedene revizije, utvrđenog činjeničnog stanja i Izjašnjenja subjekta revizije na Preliminarni izvještaj DRI, nadležni Kolegijum izrazio je pozitivno mišljenje sa skretanjem pažnje na navedeno u Izvještaju pod tačkom 8.9 – Blagajničko poslovanje i 9.2 – Troškovi i negativno mišljenje na reviziju pravilnosti.

Revizijom pravilnosti utvrđeno je da subjekt revizije nije sve finansijske i druge radnje uskladio sa zakonskim i drugim propisima koji su identifikovani kao kriterijumi za predmetnu reviziju.

“Neusklađenost se odnosi na nedosljednu primjenu Zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja (član 12, 13, 18 i 18a), Zakona o sprječavanju nelegalnog poslovanja (član 6), Pravilnika o obliku, sadržini, načinu popunjavanja i dostavljanja jedinstvenog obrasca izvještaja o obračunatom i plaćenom porezu na dohodak fizičkih lica i doprinosima za obavezno socijalno osiguranje”, kazali su iz DRI.

Revizijom Godišnjeg konsolidovanog finansijskog izvještaja Građanskog pokreta URA za 2018. godinu je izvršena kontrola realizacije preporuka datih u Izvještaju o reviziji Godišnjeg konsolidovanog finansijskog izvještaja Građanskog pokreta URA za 2017. godinu.

“Revizijom Godišnjeg konsolidovanog finansijskog izvještaja Partije za 2018. godinu, utvrđeno je da je subjekt revizije od devet datih preporuka realizovao četiri preporuke, nije realizovao četiri preporuke, dok se realizacija jedne preporuke nije mogla utvrditi, jer Partija u 2018. godini nije zaključivala ugovore o volontiranju”, navodi se u saopštenju DRI.

STEČAJ U ATLAS BANCI

Nezavisni poslanik Aleksandar Damjanović tražio je od stečajnog upravnika Atlas banke Mirka Radonjića da mu dostavi izvještaj kompanije Kroll Associates, koju je stečajni odbor banke angažovao da sprovede internu istragu događaja koji su doveli do njenog stečaja.

„U skladu sa poslovnikom Skupštine, potrebno je da mi dostavite izvještaj kompanije Kroll Associates, koju ste kao stečajni upravnik, uz saglasnost stečajnog odbora Atlas banke u stečaju angažovali citiram – da pruža pomoć stečajnom odboru i preduzima dalje detaljnije istrage ukoliko budu neophodne u cilju podrške banci i njenim pravnim savjetnicima u razmatranju mogućih strategija“, navodi se u Damjanovićem dopisu.

On je tražio da mu se dostavi i odgovarajuća odluka stečajnog odbora o angažovanju Kroll Associatesa sa pratećom dokumentacijom o toku i postupku angažovanja te kompanije.

Radonjić je ranije saopštio da su preliminarni nalazi Kroll Associatesa pokazali brojne oblasti koje su potencijalno mogle da dovedu do gubitka po banku.

U saopštenju Radonjića se navodi da će nezavisna forenzička kuća Kroll nastaviti da pruža pomoć stečajnom odboru i preduzeti dalje detaljnije istrage ukoliko budu neophodne u cilju podrške banci i njenim pravnim savjetnicima u razmatranju mogućih strategija za povraćaj tih sredstava.

Centralna banka (CBCG) je u aprilu pokrenula stečaj u Atlas banci, jer nije mogla da ispuni zahtjeve za adekvatnošću kapitala kako je to propisano Zakonom o bankama Crne Gore.

Stečajni odbor Atlas banke je u junu angažovao kompaniji Kroll Assocates da sprovede internu istragu događaja koji su doveli do stečaja, identifikuje bilo koje faktore koji bi mogli ukazivati na mogućnost zloupotrebe sredstava i koji su mogli doprinijeti neispunjavanju zahtjeva za adekvatnošću i kasnije doveli do stečaja.

MINISTARSTVO FINANSIJA

Deficit budžeta je za prvih deset mjeseci iznosio 35,4 miliona eura ili 0,7 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), što je za 150,9 miliona eura manje u odnosu na planirani, pokazuju podaci Ministarstva finansija.

Deficit budžeta je u periodu od januara do oktobra bio manji i u odnosu na isti prošlogodišnji period i to 17,6 miliona eura, odnosno 33,2 odsto.

“Zabilježen je suficit tekuće budžetske potrošnje u iznosu od 139,1 milion eura ili 2,9 odsto BDP-a, što ukazuje da se tekuća potrošnja finansira iz izvornih prihoda”, navodi se u izvještaju Ministarstva o izvršenju budžeta za prvih deset mjeseci.

Prihodi budžeta su u periodu od januara do oktobra iznosili 1,49 milijardi eura ili 31 odsto BDP-a, što je u odnosu na plan i isti prošlogodišnji period više 2,8 miliona, odnosno 76 miliona eura.

“Sve najznačajnije kategorije poreskih prihoda zabilježile su rast u odnosu na isti period prošle godine, pri čemu je naplata poreza na dodatu vrijednost (PDV) veća 65,5 miliona eura, doprinosa 17,9 miliona eura i akciza 14,7 miliona eura”, rekli su iz Ministarstva.

Iz tog Vladinog resora su naveli da je veća naplata prihoda rezultat pozitivnih makroekonomskih kretanja, naplate poreskih potraživanja shodno Zakonu o reprogramu poreskog potraživanja, sprovođenja redefinisane akcizne politike, kao i pojačanog inspekcijskog nadzora.

Prema podacima iz izvještaja, izdaci budžeta su u periodu od januara do oktobra iznosili 1,53 milijarde eura ili 31,8 odsto BDP-a.

U odnosu na planirane manji su 148,1 milion eura.

“U strukturi potrošnje, tekuća budžetska potrošnja ostvarena je na nivou od 1,36 milijardi eura i manja je 55,1 milion eura u odnosu na planiranu, kao rezultat niže realizacije skoro svih kategorija izdataka u okviru tekuće budžetske potrošnje”, dodaje se u izvještaju.

Kapitalni budžet realizovan je u iznosu od 174,4 miliona eura, što je 34,8 odsto manje od planiranog.

“Realizaciju sredstava planiranih u dijelu kapitalnog budžeta, najvećim dijelom opredijeljuje intenzitet izvođenja radova na pripritetnoj dionici auto-puta”, zaključuje se u izvještaju.

POTPISAN SPORAZUM

Sporazum o realizaciji gradnje turističkog kompleksa na poluostrvu Bigova-Trašte, vrijedan preko 300 miliona eura, potpisali su danas predstavnici lokalne samouprave i investitora.

Sporazum su u Opštini Kotor potpisali predsjednik Opštine Kotor, Željko Aprcović, direktor Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora, Zoran Mrdak i izvršna direktorica kompanije Bigova Bay, Branka Lazarević.

Sporazumom počinje realizacija investicije čija je ideja začeta prije sedam godina, prenosi Skala radio.

Aprcović je kazao da je lokalna samouprava ponosna što će na tom poslu imati respektabilnog investitora koji će da uloži velika sredstva od preko 300 milona eura.

“Danas je veliki dan za Opštinu Kotor”, dodao je Aprcović.

Cilj realizacije tog posla je dobijanje novog sadržaja koji će lokalitete Donjeg Grblja podići na puno veći stepen.

“Ova investicija će biti inicijalna kapisla za buduće investitore na ovom izuzetno atraktivnom prostoru”, kazao je Aprcović.

Skupština Opštine Kotor je na sjednici 18. novembra donijela odluku o regulisanju međusobnih odnosa između Opštine Kotor i Bigova Bay, čiji sastavni dio predstavlja danas potpisani sporazum.

Lokacija je infrastrukturno neopremljena, pa je investitor kazao da namjerava da, u skladu sa odredbama Zakona o planiranju prostora i izgradnju objekata, sam uloži sredstva u izgradnju kompletne infrastrukture, do lokacije i na lokaciji, čija je ukupna vrijednost procijenjena na oko 28 miliona eura.

Već početkom januara naredne godine shodno dinamičkom planu krenuće se u realizaciju putne infrastrukture, vodovodne i kanalizacione mreže i atmosferske kanalizacije.

“U narednom periodu ostaje da nađemo tehnička rješenja za kvalitetno elektrosnadbijevanje od trafostanice na Jugodrvu polaganjem podzemnog kabla i gradnjom nove trafo stanice za buduće turističko naselje što će lokalnom stanovništvu omogućiti kvalitetnije elektro snadbijevanje”, rekao je Aprcović.

Prema njegovim riječima, podatak da projekat u sebi sadrži stacionarne smještajne kapacitete u hotelu od preko 400 ležajeva i preko 700 ležajeva u vilama, dovoljno govori o tome da će veliki broj lokalnog stanovništva dobiti mogućnost radnog angažmana.

Predsjednik kompanije u čijem je vlasništvu Bigova Bay, Haim Ramon, kazao je da će ta investicija biti od velike koristi za građane Kotora i cijelu oblast, ali i za njih kao stranog investitora.

On je rekao da su spremni da ulože stotine miliona u taj projekat koji će imati veoma važan efekat i na cijelu Crnu Goru.

Prema njegovim riječima, projekat će još više podići ukupnu turističku privredu.

Sporazum koji je danas potpisan se bavi infrastrukturom čiji će najveći dio biti za lokalno stanovništvo, a to su putevi, voda i struja.

“Ovdje smo da radimo zajedno, a ne samo radi naših benefita i ciljeva. Ni jedan korak se neće preduzimati bez odobrenja i blagoslova lokalne vlasti”, poručio je Ramon.

OD DRŽAVA DONATORA

Upravni odbor Zapadnobalkanskog investicionog okvira dodijelio je Crnoj Gori dodatnih 4,4 miliona eura za drugu fazu izgradnje kanalizacione mreže u Bokokotorskom zalivu.

Kako je saopšteno iz Kancelarije za evropske integracije, dodatna sredstva odobrena su na 21. sastanku Upravnog odbora, koji je održan 16. i 17. decembra u Londonu, u organizaciji Evropske komisije i Evropske banke za obnovu i razvoj.

“Odobrena sredstva u iznosu od 4,4 miliona eura su namijenjena drugoj fazi izgradnje kanalizacione mreže u široj oblasti Kotorskog zaliva. Nakon implementacije projekta, kanalizacija u Risnu, Perastu, Prčanju i Stolivu biće u potpunosti povezana za glavnim kolektorom u Kotoru i postrojenjem za prečišćavanje otpadnih voda”, saopšten je iz Kancelarije za evropske integracije Vlade Crne Gore.

Sredstva su, kako navode, dodijeljena iz budžeta bilateralnih donatora Zapadnobalkanskog investicionog okvira, konsenzusom dvadeset država koje svojim donacijama podržavaju funkcionisanje ovog instrumenta, kojeg u najvećoj mjeri finansira Evropska unija.

Na sastanku su, kako je saopšteno, razmotrena i pitanja vezana za funkcionisanje ovog instrumenta u narednom periodu, a predstavnici Evropske komisije i država korisnica imali su priliku da razmijene stavove o prioritetima za investiranje u oblasti infrastrukture.

“Evropska unija će u narednom periodu uvećati mogućnosti za finansijsku podršku investicijama u infrastrukturu u regionu Zapadnog Balkana, a dodatna podrška je predviđena i infrastrukturi u oblastima zaštite životne sredine i klimatskih promjena. Ovaj pristup je u skladu s nedavno promovisanim konceptom Zelenog dogovora, kao najvažnijeg prioriteta novog sastava Evropske komisije”, navodi se u saopštenju.

Delegaciju Crne Gore na sastanku je predvodio rukovodilac Kancelarije nacionalnog IPA koordinatora Bojan Vujović.

Predstavivši odobreni projekat, Vujović se posebno zahvalio na kontinuiranoj podršci bilateralnih donatora, što je potvrda da su napori koje Vlada Crne Gore ulaže u zaštitu životne sredine prepoznati i priznati na adresama širom Evrope.

“Dodatnim bespovratnim sredstvima za unapređenje infrastrukture za prikupljanje i tretman otpadnih voda u Bokokotorskom zalivu na najbolji način ćemo zajedno doprinijeti zaštiti životne sredine na dijelu crnogorske obale koja je ujedno i pod zaštitom UNESCO-a. Uvjeren sam da ćemo usješnom implementacijom projekta, uz punu posvećenost Vlade saradnji u ovoj oblasti, stvoriti potrebne preduslove za održivi razvoj ovog dijela Crne Gore, posebno u kontekstu stalnog unapređenja turističke ponude”, poručio je Vujović predstavnicima Evropske komisije i država donatora.

STRUČNJACI PORUČILI

Mladi preduzetnici u Crnoj Gori suočavaju se sa nizom procedura prilikom otpočinjanja biznisa, a među najvećim barijerama izdvaja se dug proces registracije preduzeća, nepovezani registri i nedefinisani grantovi za dodjelu finansijske podrške, ocijenjeno je na panel diskusiji u Podgorici.

Predsjednik i osnivač Unije mladih predzetnika Crne Gore Uroš Bulatović kazao je da mlade preduzetnike brojne procedure koče u ostvarivanju ciljeva, ispostavljanju proizvoda i usluga i prilikom ulaska na nova tržišta.

„Malo je stvari digitalizovano i malo možemo iz kancelarije da završimo. Desi se da se mladi prije otvaranja firme konsultuju sa svim relevantnim institucijama i inspektorima, pa poslije mjesec ili dva nešto zatreba ili mu bude napisana kazna“, rekao je Bulatović.

On je na panel diskusiji pod nazivom Administrativne barijere sa kojima se susreću mladi preduzetnici u Crnoj Gori, koja je održana u EU Info centru, naveo da postoji još dosta prostora za unapređenje u toj oblasti.

“Država treba da odredi ko su prioriteti, pa da u odnosu na njih koncipira zakone i procedure”, smatra Bulatović.

Direktorica Instituta za preduzetništvo i ekonomski razvoj (IPER) Dragana Radević saopštila je da je ona u toj instituciji počela da radi prije 20-ak godina kao anketar na projektu koji se bavio barijerama u biznisu i da se od tada stanje nije mnogo promijenilo.

„Smatram da ćemo administrativne barijere uvijek imati. To je kao jedan balon koji uštinete na jednoj strani, a on ode na drugu. Ali stanje je značajno poboljšano, jer sada firmu možete da registrujete za četiri dana, a ključna dokumenta za to možete da skinete sa sajtova relevantnih institucija“, ocijenila je Radević.

Ona je saopštila i da se u Evropskoj uniji (EU) preduzetnicima daje druga šansa, dok u Crnoj Gori vlada mišljenje da čim neko jednom nije uspio u biznisu da to znači da je propao.

Moderatorka panel diskusije Merima Džaferadžović koja je i kandidat za master u oblasti sociologije na Univerzitetu Istanbul, smatra da je Vlada u posljednjih deset godina uložila značajan napor da stvori klimu da mladi preduzetnici mogu da se bave biznisom.

„Međutim, brojne studije govore da postoje brojni problemi, kao što su administrativne barijere, duge procedure, takse i naknade koje se karakterišu kao nameti i rad inspekcija koje nemaju preventivni okvir“, dodala je Džaferadžović.

Prema njenim riječima, sve to gura preduzetnike u sivu zonu ili u koruptivno ponašanje.

Samostalna savjetnica u Direktoratu za investicije, razvoj malih i srednjih preduzeća i upravljanje fondovima EU u Ministarstvu ekonomije Ana Šebek saopštila je da taj Vladin resor osluškuje privatni sektor i privredne asocijacije.

„Pokušavamo da donesemo mjere i programe koji će unaprijediti preduzetništvo. U fokusu su nam, posljednjih par godina, mladi i žene. Donosimo programe koji podstiču preduzetništvo i nudimo određenu finansijsku podršku i edukaciju“, rekla je Šebek.

Ona je navela da se u Ministarstvu trude da, prije definisanja programa, kontaktiraju privrednike i čuju njihove sugestije.

Izvršni direktor kompanije Sincular Consulting i bivši potpredsjednik Vlade i ministar javne uprave Slovenije Boris Koprivnikar kazao je da nijedna zemlja, pa tako ni Slovenija, nije riješila problem birokratije.

„Birokratija nije neko zlo, već ona služi da se sprovodi regulativa koja postoji. Ono što je najvažnije je koordinacija na strani države, jer mene kao preduzetnika zanima koje papire treba da imam i koje poreze moram da platim. Najgore za preduzetnika je kada dođe nešto novo“, tvrdi Koprivnikar.

On je rekao da on, prilikom osnivanja svog preduzeća, nije nigdje išao i da je sve radio online.

„Treba mi svega dva sata mjesečno da sredim svu birokratiju“, dodao je Koprivnikar.

On smatra da sa druge strane svaka država mora da nađe pravac kojim želi da se razvija, bilo da je to turizam, digitalna ekonomija ili nešto treće, jer to, kako kaže, neće odrediti Evropa.

Izvršni direktor Montenegro biznis alijanse (MBA), Milan Dragić, kazao je da ta asocijacija preventivno djeluje i da daje konstruktivne kritike.

On je dodao da se neki od problema odnose i na finansiranje početnika u biznisu, rokove i obimnu dokumentaciju.

On je rekao i da nije toliko problem glomazna administracija, koliko njena efikasnost.

ANKETA MONSTAT-A

Broj zaposlenih u Crnoj Gori u trećem kvartalu je, prema podacima Monstata, bio 2,5 odsto veći nego u prethodnom.

Aktivnog stanovništva u trećem kvartalu bilo je 299,9 hiljada, od kojih je 254,2 hiljade ili 84,8 odsto zaposlenih i 45,7 hiljada ili 15,2 odsto nezaposlenih.

Broj nezaposlenih je u odnosu na drugi kvartal bio viši 10,1 odsto.

“Neaktivno je bilo 199,9 hiljada osoba”, navodi se u saopštenju.

Prema podacima iz Monstatove Ankete o radnoj snazi, stopa aktivnosti za treći kvartal je 60 odsto, stopa zaposlenosti 50,9 odsto, nezaposlenosti 15,2 odsto i neaktivnosti 40 odsto.

“Od ukupnog broja aktivnog stanovništva 167,6 hiljada ili 55,9 odsto čine muškarci, a 132,2 hiljade ili 44,1 odsto žene. Ukupan broj neaktivnih čine žene 122,8 hiljada ili 61,4 odsto, a muškarci 77,1 hiljada ili 38,6 odsto”, precizira se u saopštenju.

Najveći broj aktivnog stanovništva čine osobe u starosnoj grupi od 25 do 49 godina i to 174,7 hiljada. Starosna grupa u kojoj je najveći broj neaktivnih je grupa od 65 i više godina, što čini 66,3 hiljade neaktivnih osoba.

“Najveći broj zaposlenih čine oni u starosnoj grupi od 25 do 49 godina i to 145,3 hiljade zaposlenih. Takođe, najveći broj nezaposlenih čine osobe u istoj starosnoj grupi odnosno 29,4 hiljade nezaposlenih”, dodali su iz Monstata.

Struktura zaposlenih prema sektorima djelatnosti pokazuje da je najveće učešće zaposlenih u sektorima uslužne djelatnosti 74,8 odsto, zatim u sektorima nepoljoprivredne djelatnosti 17,6 odsto i u sektoru poljoprivrede, šumarstva i ribolova 7,6 odsto.

Iz Monstata je saopšteno da je anketom bila obuhvaćena 2,1 hiljada domaćinstava na teritoriji Crne Gore.

Prikupljeni su podaci o demografskim obilježjima za sve članove domaćinstva, njih 6,05 hiljada, a za 5,21 hiljadu osoba od 15 i više godina i podaci o njihovoj radnoj aktivnosti.

Anketa je sprovedena od jula do septembra.

CBCG

Obavezna rezerva banaka na kraju novembra je, prema podacima Centralne banke (CBCG), iznosila 258,2 miliona eura.

Od ukupnog iznosa na računima obavezne rezerve banaka u zemlji izdvojeno je 58,8 odsto, a na računima CBCG u inostranstvu 41,2 odsto.

Prosječno stanje ukupnih depozita banaka u oktobru, koji čine osnovicu za obračun obavezne rezerve, bilo je 3,48 milijardi eura. Od ukupnog nivoa depozita na one po viđenju odnosi se 71,2 odsto, a na oročene depozite 28,8 odsto.

Banke u Crnoj Gori izdvojile su obaveznu rezervu na osnovu odluke CBCG. Tom odlukom je uspostavljen sistem obračuna obavezne rezerve primjenom stope od 7,5 odsto na dio osnovice koju čine depoziti po viđenju i depoziti ugovoreni sa ročnošću do jedne godine i stope od 6,5 odsto na dio osnovice koju čine depoziti ugovoreni sa ročnošću preko jedne godine.

Na depozite ugovorene sa ročnošću preko jedne godine koji imaju klauzulu o mogućnosti razročenja u roku kraćem od jedne godine primjenjuje se stopa od 7,5 odsto.

Osnovicu za obračun obavezne rezerve od januara prošle godine čine oročeni i depoziti po viđenju, osim onih centralnih banaka. Izvještavanje u skladu sa tom odlukom banke su obavile 20. februara prošle godine.

Na 50 odsto izdvojene obavezne rezerve CBCG plaća bankama mjesečno naknadu obračunatu po stopi od EONIA (eurao OverNight Index Average) umanjenoj za deset baznih poena na godišnjem nivou, s tim da ova stopa ne može biti manja od nule.

Banke mogu da koriste beskamatno do 50 odsto izdvojene obavezne rezerve za održavanje dnevne likvidnosti, ako korišćeni iznos vrate istog dana.