PREDLOZI PRIVREDNIKA

Produženje radnog vremena fito i veterinarske uprave na određenim graničnim prelazima, kao i zajednički međugranični punktovi sa skladištima i veterinarskim kapacitetima, znatno bi olakšali poslovanje špeditera i otklonili ograničenja sa kojima se susrijeću, ocijenjeno je u Privrednoj komori (PKCG).

Na sjednici Odbora udruženja špeditera PKCG saopšteno je da logistiku i špediciju reguliše veliki broj normi i propisa iz oblasti bezbjednosti i zdravlja ljudi, životinja i biljaka, carinskih i poreskih propisa, međunarodnih standarda i drugih, koji se intenzivno mijenjaju.

“S obzirom na prirodu djelatnosti, zastupanja i posredovanja u spoljnoj trgovini, poslovanje ovih privrednih društava u velikoj mjeri zavisi od organizacije rada i efikasnosti državnih organa na graničnim prelazima i carinskim terminalima u unutrašnjosti”, navodi se u saopštenju PKCG.

Direktorica Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, Vesna Daković, rekla je da su za vrijeme Covid krize, zatvaranja granica i zaustavljanja prometa uprave carina i za bezbjednost hrane napravile sistem funkcionisanja koji je kasnije CEFTA prihvatila kao obavezujući za sve ostale zemlje i granice.

“Ovo naglašavam, jer uvijek odgovaramo potrebama privrede i tu smo zbog vas”, dodala je Daković.

Privrednici, između ostalog, smatraju da je potrebno produžiti radno vrijeme fitosanitarnog inspektora na graničnom prelazu Slobodna zona Luka Bar, koje je sada od sedam do 13 sati.

“Ako su na graničnom prelazu Slobodna zona Luka Bar dva fitosanitarna inspektora, pregled i uzorkovanje robe može se obavljati u poslijepodnevnim satima, ako za to postoje svi uslovi potrebni za obavljanje pregleda”, ocijenili su članovi Odbora.

Daković smatra da je u Slobodni zoni Luke Bar optimalan broj inspektora u odnosu na broj pošiljki, te da su rijetki slučajevi kada je neophodno raditi popodnevne preglede robe.

Ispektori tokom sezone radiće u dvije smjene

Špediteri smatraju da se gužve na graničnim prelazima, pogotovo Dobrakovu, koji je najfrekventniji, često javljaju i zbog radnog vremena fito i veterinarske uprave. Oni su predložili da se radno vrijeme produži do 22 sata.

Daković je kazala da su sa Upravom carina dogovorili sistem rada graničnih inspekcija u dvije smjene kako bi se izbjegle gužve.

“Tokom turističke sezone naši inspektori rade isto koliko i carina, od sedam do 22 sata. To je prepoznato kao dobar model za otklanjanje gužvi. U istom vremenu su inspektori bili na raspolaganju i tokom Covid krize. Sve radimo kako bi izbjegli stvaranje gužvi na graničnim prelazima”, rekla je Daković.

O radu nadležnih u vrijeme pandemije afirmativno su govorili Milovan Bulatović iz Neregelie i predstavnik Milšpeda, Dražen Kapa.

Veliki broj firmi koristi elektronsko plaćanje pa im predstavlja problem uplata taksi, zbog gužvi na bankarskim šalterima.

Članovi Odbora su pitali da li postoji mogućnost da se prihvataju izvještaji o elektronskoj uplati, kao dokazi za uplatu taksi. Daković je odgovorila da podržava tu inicijativu i radiće se na tome da se pomenuti izveštaji prihvate kao adekvatna potvrda plaćanja.

Privrednici predložili zajedničke međugranične punktove

Privrednici su predložili da se sa susjednim državama naprave zajednički međugranični punktovi sa skladištima i veterinarskim kapacitetima, što bi, ocjenjuju, znatno olakšalo njihovo poslovanje.

Predstavnici nadležnih su rekli da u Crnoj Gori funkcioniše integrisano upravljanje granicom, te da se sa Srbijom pregovaralo o zajedničkim rješenjima u ovom pravcu. Ipak, prilikom ovih pregovora se mora voditi računa da će Crna Gora biti ulazna tačka u EU.

Predsjednika Odbora Radovana Radulovića, interesovalo je šta je sa međusobnim priznavanjem fitosanitarnih i veterinarskih nalaza akreditovanih laboratorija u regionu. Odgovoreno je da je Crna Gora u potpunosti prenijela EU direktive, dok zemlje okruženja imaju drugačije parametre, što se odnosi i na rad laboratorija.

Špediteri su rekli da se u aktuelnim uslovima skoro svaki uvoz analizira, što predstavlja opterećenje koje se preliva na krajnjeg potrošača. Predstavnici nadležnih su rekli da analize doprinose sigurnom poslovanju privrednika, jer ne moraju da brinu da li je roba bezbjedna.

Tokom diskusije razmotreno je radno vrijeme inspektora na carinskom terminalu u Danilovgradu, te prevođenje stranih sertifikata na crnogorski jezik, što za špeditere predstavlja značajan trošak.

Privrednici koji obavljaju djelatnosti carinskog zastupanja tražili su hitno useljenje u poslovnu zgradu na graničnom prelazu Božaj, jer će to olakšati posao ne samo njima, već i graničnoj policiji, te carinskim organima. Na graničnom prelazu Vraćenovići smatraju da rade u neuslovnom objektu i traže ravnopravan tretman sa privrednicima koji posluju u međugraničnom području.

Oni su ocijenili da su cijene zakupa na graničnim prelazima visoke. Potrebno je razmotriti smanjenje cijene zakupa poslovnih prostora na svim graničnim prelazima, zbog ekonomske isplativosti poslovanja, te slabijeg prometa robe zbog virusa Covid-19.

Odbor udruženja špeditera upoznat je da je u pripremi novi pravilnik o popunjavanju carinske deklaracije, koji će dovesti do približavanja EU pravilima i promjena autentifikacije korisnika.

Iz PKCG je saopšteno da će primjena novog pravilnika iziskivati izmjene u softverima koje privreda koristi za podnošenje carinskih deklaracija, jer se izmjene odnose na formate podataka, kao i kontrole koje će se izvoditi nad podacima.

Ugovori na određeno produženi sa 24 na 36 mjeseci

Na sjednici je razmotren i Zakon o radu, koji je stupio na snagu početkom godine. Njime su propisana znatno drugačija rješenja u pogledu uređivanja velikog broja radnopravnih instituta, u odnosu na prethodnu regulativu.

Koordinatorka Radne grupe za izradu Zakona o radu, Vesna Simović Zvicer, kazala je da su novine u Zakonu o radu, između ostalog, da se godišnji odmor ne može zamijeniti novčanom nadoknadom, isplata zarade obavlja isključivo preko žiro računa, a obračun zarade ima snagu izvršne isprave.

“Novine su i da sporazumni raskid radnog odnosa proizvodi dejstvo samo kada se ovjeri kod nadležnog organa, poslodavac sa više od deset zaposlenih mora da ima akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji, kao i da je trajanje ugovora o radu na određeno vrijeme produženo na 36 mjeseci umjesto dosadašnjih 24 mjeseca”, dodala je Simović Zvicer.

KONJEVIĆ O POMOĆI

Zamjenik predsjednika SDP Raško Konjević najavio je na danas održanoj konferenciji za medije da će ta partija zahtijevati da u okviru trećeg paketa pomoći Vlada Crne Gore preuzme 50 odsto kamata koje su banke obračunale građanima i privrednicima u toku moratorijuma.

“Danas je tri mjeseca od kada je uveden moratorijum od strane Centralne banke i poslovnih banaka, i sve ono što je Socijaldemokratska partija u protekla tri mjeseca govorila danas je potvrđeno i pokazalo se istinom. Naglašavam još jednom da je samo u ova tri mjeseca građanima i privredi obračunato 30 miliona eura kamata za sve one kredite koji su ušli u moratorijum. Ovih dana dobijamo pritužbe građana koji su nezadovoljn ovakvim načinom obračuna,i iako smo predlagali da tokom aprila mjeseca bude usvojen lex specialis koji bi obezbijedio da se ne naplaćuju kamate tokom moratorijuma vladajuća većina DPS-a, SD-a i BS-a je to odbila i, na žalost, danas se građani suočavaju sa činjenicom da će u narednim mjesecima plaćati obračunatu kamatu tokom moratorijuma”, naveo je Konjević. 

Istakao je da je iznos od preko 30 miliona eura veći od iznosa kojim je Vlada pomogla građane i privredu u prvom paketu mjera.

“Ono što je najgore, Centralna banka je obmanula građane ne saopštivši im na početku ovoga procesa da se tokom ova tri mjeseca neće naplaćivati ni kamata ni glavnica. Imajući u vidu da, recimo, u jednom sljedećem slučaju, ako se uzme da ste imali kredit od 30 hiljada eura, i ako je ugovorena kamata tog kredita bila 6 odsto, umjesto rate od 513 eura, koju ste imali prije moratorijuma, nakon moratorijuma od danas ta rata će vam biti 521 euro. To znači da će građanin koji je imao ovakav kredit u narednih 48 mjeseci platiti ukupno preko 400 eura kamate”, izjavio je Konjević.

Poručio je  da nije pravedno i solidarno da se u uslovima ovakve krize teret krize prenese na građane i privredu.

“Možete samo da zamislite u kakvim uslovima danas posluje turistička privreda, u uslovima kada su prihodi na neuporedivo manjem nivou nego što su bili prošle godine. Znači, Centralna banka je svojom odlukom građanima i privredi na teret stavila još jednu krizu kroz koju će Crna Gora da prođe. Umjesto da se građanima i privredi pomogne, svojom odlukom Centralna banka je, figurativno rečeno, zavukla ruku u džep građanima i privredi u ukupnom iznosu od 30 miliona eura.”

Imajući u vidu da je vladajuća većina odbila naš prijedlog da se usvoji lex specialis kojim se ne bi obračunavala kamata mi predlažemo Vladi da u okviru trećeg paketa mjera, imajući u vidu da za to sada nije kasno, u narednom periodu svim građanima i privrednim društvima koji su bili korisnici moratorijuma subvencionira kamatu na iznos od 50 odsto od iznosa koji je obračunat tokom moratorijuma.

Konjević je pojsanio predlog o moratorijumu.

“To bi značilo da bi Vlada u narednih nekoliko godina izdvojila iz budžeta 15 miliona eura, i na takav način pomogla građane i privredu koji su obmanuti postupcima Centralne banke. Ako već vladajuća većina u parlamentu nije željela da se kamate ne obračunavaju onda smatramo da bi bila dobra mjera, u okviru trećeg paketa pomoći, da se za naredne godine planira iznos od 15 miliona eura kako bi se subvencionirale kamate građanima i privredi u narednom periodu. U protivnom na snazi bi ostala mjera i posljedica te mjere bili bi dodatni troškovi građana i privrede, a građani i privreda su bili obmanuti onim što je saopštavano iz Centralne banke”, naveo je Konjević.

Istakao je i da Vlada treba da reaguje kroz subvencioniranje te kamate u iznosu od minimum 50 odsto, koja je obračunata tokom ova tri mjeseca.

“Da to bude jedna od mjera u trećem paketu, koji Vlada već duži vremenski period najavljuje”, zaključio je Konjević.

UPCG I SINDIKAT GRAĐEVINARSTVA

Unija poslodavaca (UPCG) i Sindikat građevinarstva i industrije građevinskog materijala zaključili su danas granski kolektivni ugovor (GKU) za građevinarstvo i industriju građevinskog materijal, koji je usaglašen sa novim Zakonom o radu.

Iz UPCG su kazali da danom stupanja tog GKU prestaje da važi prethodni, iz 2012. godine.

GKU su potpisali predsjednik UPCG, Predrag Mitrović i predsjednik Sindikata građevinarstva i industrije građevinskog materijala, Nenad Marković.

“Na događaju koji je tim povodom održan u prostorijama UPCG, potpisnici su kazali da se odredbe ovog kolektivnog ugovora neposredno primjenjuju na zaposlene i poslodavce koji u Crnoj Gori obavljaju djelatnost građevinarstva i industrije građevinskog materijala”, navodi se u saopštenju.

Takođe, objašnjeno je da se pojedine odredbe tog GKU mogu razraditi kolektivnim ugovorom kod poslodavca, opštim aktom poslodavca i ugovorom o radu.

Iz UPCG su sopštili da GKU uređuje osnovne zarade po osnovu potrebne stručnosti i složenosti, odnosno nivoa obrazovanja i zanimanja, naknade zarade i drugih primanja zaposlenih, otpremnine, obima prava i obaveza na radu i po osnovu rada zaposlenih, kao i međusobnih odnosa učesnika u zaključivanju istog.

GKU je, kako su objasnili, zaključen na neodređeno vrijeme, a primjenjuje se na građevinarstvo koje obuhvata opšte i specijalizovane građevinske radove na zgradama i ostalim građevinama – novogradnju, popravke, dogradnju, adaptaciju, postavljanje montažnih zgrada i objekata, autoputeve, puteve, ulice, mostove, tunele, željezničke pruge, industrijske objekte, iznamljivanje građevinske opreme, građevinske projekte, ispitivanje terena bušenjem i saniranjem, instalacione radovi u građevinarstvu, završne kao i specifičnegrađevinske radove.

Takođe, iz UPCG su naveli da se GKU odnosi i na industriju građevinskog materijala, koja obuhvata proizvodnju proizvoda od gipsa namijenjenu za građevinarstvo, proizvode betona, maltera, cementa i sličnih proizvoda, sječenje, oblikovanje i obradu kamena, kao i arhitektonske i inžinjerske djelatnosti, koje obuhvataju projektovanje, izradu planova, nadzor izgradnje, tehnička ispitivanja i analize.

Kako je na sastanku objašnjeno, učesnici su u postupku usaglašavanja GKU naročito naveli da usaglašena rješenja dodatno potvrđuju dobro stanje između poslodavaca i zaposlenih u oblasti građevinarstva i industrije građevinskog materijala, te ih kao takve ne treba dovoditi u pitanje.

“Ostavlja se prostor da pojedina rješenja iz ovog GKU mogu biti bliže razrađena kolektivnim ugovorima kod poslodavca, opštim aktima poslodavca, te ugovorima o radu, ne dovodeći time u pitanje validnost rješenja utvrđenih ovim GKU”, dodaje se u saopštenju.

U vanrednim okolnostima izazvanim Covid-19 krizom, kako se dodaje, nije bilo cjelishodno insistirati na pojedinim rješenjima koja bi, izvan onog što je naloženo Zakonom o radu, mogla sadržajno obogatiti važeći GKU.

Na sastanku su naglasili i da je primjena odnosnog GKU bila uspješna, čemu kao garant treba da posluži postignuti stepen međusobne harmonije, u odnosima poslodavca i zaposlenih u materiji koja je predmet GKU.

Zaključenju novog GKU prisustvovali su predstavnici UPCG i Sindikata građevinarstva i industrije građevinskog materijala.