SNP

Socijalistička narodna partija (SNP) izabrala je danas novi Opštinski odbor u Gusinju, na čijem će čelu biti Lakić Babović.

Kako je saopšteno iz te partije, za potpredsjednike 11-očlanog odbora izabrani su Slobodan Bojović i Radonja Ivanović.

Formirana je i podružnica Asocijacije mladih za taj grad, a na njenom čelu će biti Vasilije Miletin Ivanović.

„Na sjednici je razmatrana aktuelna politička situacija i data puna podrška rukovodstvu partije da istraje u nastojanjima da se dogode istinske promjene kod nas, kao i podrška veličanstvenim litijama u Crnoj Gori“, kaže se u saopštenju.

Sjednici Opštinskog odbora u Gusinju prisustvovali su potpredsjednik stranke Dragoslav Šćekić i članovi rukovodstva Miomir Vojinović i Darko Bubanja.

SAVEZ ZA EVROPU

Predsjednik Vlade Crne Gore Duško Marković razgovarao je danas, u okiru inicijative Savez za Evropu, sa predstavnicima Evropskog pokreta u Crnoj Gori i Akcije za ljudska prava (HRA) o velikom broju pitanja važnih za napredak na putu evropskih integracija, saopšteno je iz Kabineta premijera.

„Razgovori koje vodimo u okviru incijative Savez za Evropu su konstruktivni i podsticajni. Vjerujem da ćemo zajedno doći do boljih rješenja u oblastima važnim za proces integracije u EU, ali i za snaženje društvenog i političkog ambijenta“, kazao je premijer Marković.

Na sastanku sa predsjednikom Evropskog pokreta u Crnoj Gori Momčilom Radulovićem razmatrana su pitanja vezano za novi model pregovaranja sa EU, vladavinu prava sa posebnim fokusom na borbu protiv korupcije kao i saradnju civilnog društva i Vlade. Poseban fokus stavljen je na predloge za jačanje ljudskih resursa i unapređenje politika za mlade.

O temama vezanim za međunarodne standarde u oblasti ljudskih prava, kako navode iz Vlade, detaljno je razgovarano na sastanku sa izvršnom direktoricom Akcije za ljudska prava Teom Gorjanc Prelević i njenim saradnicima.

Dodaje se da su razmijenjena mišljenja i o određenim zakonskim rješenjima u oblasti pravosuđa, jačanju nezavisnosti i odgovornosti u sudstvu, unapređenju ambijenta za rad medija, te o aktivnostima u domenu tranzicione pravde kao i prava mentalno oboljelih lica.

Na sastanku je razgovarano i o drugim pitanjima od značaja za vladavinu prava.

“Vlada Crne Gore će razmotriti dobijene predloge i zauzeti konkretne stavove u odnosu na njih”, piše u saopštenju.

Sastanku su prisustvovali i potpredsjednik Vlade za politički sistem, unutrašnju i vanjsku politiku Zoran Pažin, ministarka javne uprave Suzana Pribilović i glavni pregovarač Alekandar Drljević.

18. POSP

Osamnaesti sastanak Parlamentarnog odbora za stabilizaciju i pridruživanje Evropske unije i Crne Gore (POSP), kojim su kopredsjedavali predsjednik Skupštine Crne Gore Ivan Brajović i šef delegacije Evropskog parlamenta Vladimir Bilčik, završen je usvajanjem Deklaracije i preporuka crnogorskih i evropskih poslanika.

Nakon 18. POSP-a Brajović i Bilčik u zajedničkom saopštenju istakli su kao opozitivan znak to što je Odbor za stabilizaciju i pridruživanje usvojio Deklaraciju i preporuke po četvrti put zaredom, i što su poslanici oba parlamenta bili u prilici da vode iskrenu i konstruktivnu debatu.

Tom prilikom pozdravljena je i nepokolebljiva predanost Evropskog parlamenta i Evropske komisije održavanju zamaha procesa proširenja i što je novi prijedlog Komisije od 5. februara o revidiranoj metodologiji proširenja ponovo potvrdio perspektivu punopravnog članstva u EU zasnovanog na zaslugama i činjenicu da se pregovarački okvir za Crnu Goru neće mijenjati bez njene saglasnosti.

Konstatovano je da je Crna Gora, sa 32 otvorena pregovaračka poglavlja od 33 i tri privremeno zatvorena, zemlja koja je najviše napredovala u pregovaračkom procesu ali i izraženo žaljenje što tokom 2019. godine nije otvoreno jedino preostalo pregovaračko poglavlje.

“Izražavamo žaljenje što privremeni parlamentarni Odbor za sveobuhvatnu reformu izbornog i drugog zakonodavstva nije mogao da uspješno završi svoj rad prije nego što mu je istekao mandat 18. decembra 2019. godine. Privremeni skupštinski odbor je imao značajnu ulogu u poboljšanju postojećeg izbornog okvira, i podsjećamo na odgovornost svih političkih snaga zastupljenih u Skupštini da se u potpunosti ispune preostale preporuke posmatračkih misija OEBS/ODIHR-a”, navodi se u saopštenju. 

Kao veoma važno istaknuto je da se politički dijalog odvija u Skupštini Crne Gore. Brajović i Bilčik ponovili su da politički bojkot nije rješenje i pozivali sve opozicione poslanike da zauzmu svoja mjesta u Skupštini i učestvuju u predstojećim sastancima POSP-a, kao i u predstojećim opštinskim i parlamentarnim izborima, koji će se održati u aprilu odnosno najkasnije do novembra 2020. godine.
 
“Evropski parlament nastavlja da podržava pristupanje Crne Gore Evropskoj uniji i očekuje konkretne i opipljive rezultate u ključnim oblastima vladavine prava, što je i dalje od glavnog značaja u određivanju brzine ulaska Crne Gore u EU. Uporni izazovi u oblasti slobode izražavanja moraju se rješavati kao prioritetno pitanje, uključujući istrage i procesuiranje odgovornih za napade na novinare. Neophodni su dodatni i kontinuirani napori za povećanje nezavisnosti, transparentnosti, odgovornosti i efikasnosti svih pravosudnih institucija i postizanje vidljivih rezultata u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala na svim nivoima”, navodi se u saopštenju.
 
Sagovornici su saglasni da je pitanje vjerskih zajednica isključivo u nadležnosti države Crne Gore i da je potrebno da bude u skladu sa relevantnim međunarodnim i evropskim standardima iz oblasti ljudskih prava, a naročito u skladu sa mišljenjem Venecijanske komisije od 24. juna 2019. godine.

“Pozivamo na nastavak inkluzivnog dijaloga sa svim relevantnim činiocima u vezi sa sprovođenjem Zakona o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica”, navodi se u saopštenju.
 
Brajović i Bilčik osudili su, kako je saopšteno, pokušaj određenih poslanika da ometaju raspravu i opstruiraju proces glasanja tokom usvajanja Zakona 27. decembra 2019. godine i konstatovali mirna okupljanja onih građana koji se protive usvajanju Zakona koja su u toku.
 
“Pohvaljujemo Crnu Goru na posvećenosti inkluzivnoj regionalnoj saradnji i konstruktivnoj ulozi koju ima u regionu Zapadnog Balkana. Slažemo se da sve bilateralne i regionalne sporove treba rješavati kroz inkluzivni i beskonfliktni dijalog. Pozdravljamo dosljedno i potpuno usklađivanje vanjske politike Crne Gore sa svim stavovima i deklaracijama Evropske unije po pitanju Zajedničke vanjske i bezbjednosne politike”, zaključili su Brajović i Bilčik.
 

BILČIK PORUČIO

Svi relevantni akteri u Crnoj Gori koji su privrženi evropskoj perspektivi države treba naporno da rade i dijalogom riješe sva otvorena pitanja, poručio je poslanik Evropskog parlamenta (EP), Vladimir Bilčik i pozvao sve koji bojkotuju javne institucije da učestvuju u njihovom radu.

Bilčik je, na konferenciji za novinare nakon završenog sastanka Parlamentarnog odbora za stabilizaciju i pridruživanje, kazao da dijalog mora da bude u crnogorskim institucijama, a ne na ulici.

On je pozvao svakog u Crnoj Gori ko je privržen evropskoj perspektivi države da naporno radi i da dijalog bude način dolaženja do rješenja.

„Itekako smo svjesni i istakli smo da postoje otvorena pitanja na kojima treba dalje da se radi. Neki procesi bi trebalo u većoj mjeri da se zasnivaju na dijalogu“, istakao je Bilčik.

On je pozvao sve koji su do sada bojkotovali javne institucije da razmotre taj svoj pristup i učestvuju u njihovom radu.

„Ne mislim tu samo na parlament, već na sve druge javne institucije, pojasnio je Bilčik.

Kako je naglasio, važno je da svi učestvuju u izborima i postupku donošenja odluka.

Prema riječima Bilčika, postoji saglasnost da je pitanje vjerskih zajednica nešto što je u isključivoj nadležnosti države, ali taj postupak mora da se vodi u skladu sa svim međunarodnim i drugim relevantnim standardima u oblasti ljudskih prava.

„Dijalog je način nalaženja rješenja u tom sporu i predlažemo da se u duhu dijaloga nastavi rad na tim pitanjima“, kazao je Bilčik.

Na pitanje da li je Brisel dobio pozive od opozicije da se uključi u dijalog o Zakonu o slobodi vjeroispovijesti, on je odgovorio da se mogu uključiti, ali jedino na poziv svih relevantnih aktera u Crnoj Gori.

„Ne možemo doći na poziv samo jednog dijela političkog spektruma. Jesmo spremni da pomognemo, ali kada se uključimo naše djelovanje uglavnom je vezano za sami postupak i procedure i pokušavamo da kreiramo prostor za razgovor i približavanje dvije strane“, obajsnio je Bilčik.

Kako je naveo, nikada nemaju cilj da nametnu neka rješenja, već da podstaknu dijalog.

Na pitanje na koji način EP može da pomogne Crnoj Gori u rješavanju institucionalne krize i da li to može da utiče na proces pristupanja države EU, Bilčik je odgovorio da je osnovni uslov za pristupanje Uniji funkcionalna i živa demokratija.

Takva demokratija, kako je dodao, zavisi od istih takvih institucija, funkcionalnih i živih, i to je nešto što je u rukama zemalja koje imaju status kandidata.

„Na samoj zemlji je da nađe najbolji način da postigne taj cilj, a osnovni zadatak javnih institucija je da obezbijede dobro uspostavljen sistem pravosuđa, slobodne medije i zaštitu ljudskih prava“, naveo je Bilčik.

EP, kako je istakao, spreman je da pomogne u tom procesu i ponudi savjete.

„Već smo bili u prilici da nas neke zemlje kandidati zamole za takvu vrstu pomoći i da učinimo šta možemo da se razvije politička kultura u paralementu i drugim javnim institucijama“, rekao je Bličik.

On je objasnio da za tu svrhu imaju različite mehanizme koji mogu da se aktiviraju i u Crnoj Gori, ali ukoliko to zatraži država.

Iskoristiti novu metodologiju pregovaranja sa EU

Govoreći o novoj metodologiji pregovaranja sa EU, Bilčik je naveo da su svjesni da je Crna Gora predvodnik u integracionom procesu i da se nada se da će novu metodologiju iskoristiti da taj proces bude intenzivniji.

On je kazao da se nada da će nova metodologija pregovaranja sa Evropskom unijom (EU) pomoći da zemlje koje su u tom procesu ulažu više napora i ostvaruju veći napredak.

„Tu mislim na cijeli region. Nadamo se da će se vidjeti više rezultata i da će postepeno ti procesi biti sve brži.

Bilčik je pohvalio Crnu Goru zbog apsolutne usklađenosti njene politike sa vanjskom politikom EU, prije svega sa zajedničkom vanjskom i bezbjednosnom politikom.

„Nadam se da ćemo u naredne četiri i po godine imati jednaku usaglašenost u drugim oblastima“, naveo je on.

Čitavo društvo da učestvuje u rješavanju problema

Predsjednik Skupštine Ivan Brajović kazao je da očekuje da Crna Gora ove godine otvori poglavlje 8 – Konkurencija, zatvori više poglavlja i dobije završna mjerila za poglavlja 23 i 24.

Kako je naveo, imaju optimistična očekivanja od ove godine, i kada je u pitanju predsjedavanje Hrvatske EU, kao i u drugom dijelu godine kada predsjedavanje preuzima Njemačka.

„Smatram da je najveća pomoć poslanika EP upravo ono što su uradili, odnosno što su ponašanjem i stavovima očuvali priču o proširenju. Nažalost, 2019. godina je propuštena godina što se tiče napretka u procesu proširenja, za čitav region“, rekao je Brajović.

Kako je naveo, Crna Gora, svidjelo se to nekom ili ne, regionalni je lider kada je u pitanju proces evropske integracije.

„Mi naše stvari rješavamo sami, a uvijek je dobrodošlo da imamo otvorenu komunikaciju sa svim evropskim partnerima“, kazao je Brajović i dodao da je Parlamentarni odbor za stabilizaciju i pridruživanje sjajan forum saradnje.

Kako je dodao, sa poslanicima EP razgovarali su i o aktuelnoj temi, Zakonu o slobodi vjeroispovijesti.

Brajović je naveo da se o tome može čuti ogroman broj manipulacija i u Crnoj Gori, ali i van nje.

Upitan kako komentariše mogućnost da Brisel bude neka vrsta medijatora u dijalogu o Zakonu o slobodi vjeroispovijesti, on je kazao da je Crna Gora spremna da razgovara o svim otvorenim pitanjima i da ih rješava sama.

„Mi smo za to da čitavo crnogorsko društvo učestvuje u rješavanju problema. Crna Gora je spremna i sposobna da implementira sve svoje zakone koji treba da važe jednako za sve“, naglasio je Brajović.

Kako je naveo, ne postoji mogućnost da funkcioniše država u državi i da neko bude izuzet od primjene zakona.

„Te svetinje, o kojima se priča, nalaze se u Crnoj Gori, gradili su ih preci svih nas u Crnoj Gori i ne možemo da otimamo nešto što je naše“, rekao je Brajović.

Upitan šta očekuje od dijaloga koji je inicirala Vlada, Brajović je naveo da smatra da je to odgovoran čin i da može da da dobre rezultate.

ODBORI SKUPŠTINE CG I EP

Crna Gora želi da živi vrijednosti Evropske unije i postane njena ravnopravna članica, istaknuto je na sastanku članova Ustavnog obora Skupštine Crne Gore i Odbora za ustavna pitanja Evropskog parlamenta.

Predsjednik Ustavnog odbora Skupštine Crne Gore, Miodrag Vuković i članovi Nada Drobnjak, Milorad Vuletić i Adrijan Vuksanović, sastali su se danas sa članovima Odbora za ustavna pitanja, parlametntarcima Evropskog parlamenta Paulom Ranžeom i Domenikom Ruis Devesaom.

Tom prilikom evropski parlamentarci su upoznati sa istorijom crnogorskog parlamentarizma i razvojem demokratije na ovim prostorima.

“Istaknuto je da i Ustav Crne Gore iz 2007. godine sa temeljnom idejom o obnavljanju nezavisnosti afirmiše evropske vrijednosti, što evropski prijatelji prepoznaju i poštuju”, saopšteno je iz Skupštine.

Članovi delegacije Odbora za ustavna pitanja EP ocijenili su da se i pored političkih mimoilaženja u multikonfesionalnoj i multikulturalnoj Crnoj Gori živi skladno i da je ona primjer suživota, čiji model treba da slijede i druge države u regionu.

U razgovoru je istaknuta uloga parlamenta u procesu evropskih integracija što je i regulisano članom 15 Ustava Crne Gore, kojim je propisano da Skupština odlučuje o načinu pristupanja Evropskoj uniji.

“Evropski parlamentarci najavili su otvaranje debate o budućnosti Evrope i naglasili da će zemlje kandidati biti pozvane da učestvuju u njoj. Na kraju, još jedanput je ponovljeno da Crna Gora želi da živi vrijednosti Evropske unije i postane njena ravnopravna članica”, navodi se u saopštenju.

HUSOVIĆ PORUČIO

Bošnjačka stranka je učesnik svih važnih političkih procesa u državi, što je pokazatelj da je njena ideja iz 2006. godine naišla na odobravanje, a vizija osnivača stranke biće potvrđena i narednih godina, uz podršku mladih ljudi, koji su budućnost partije”, poruka je lidera Bošnjačke stranke Rafeta Husovića, povodom 14 godina od osnivanja BS.

Kako je istaknuto, u Rožajama je 26. februara 2006. godine osnovana Bošnjačka stranka, jedini autentični politički zastupnik interesa Bošnjaka u Crnoj Gori. Za relativno kratak period postojanja, kroz aktivnu realizaciju programskih odrednica, BS je unaprijedila status Bošnjaka u državi na svim nivoima i postala važna poluga u državnoj vlasti.

“Na današnji dan prije 14 godina, nakon dugih priprema, osnovali smo Bošnjačku stranku, što je bio početak realizacije političkog projekta koji je imao za cilj da bošnjački narod u Crnoj Gori dovede na poziciju aktivnog sudionika na političkoj i ukupnoj društvenoj sceni gdje se, slobodno mogu reći, danas po prvi put u svojoj istoriji nalazi. Bošnjačka stranka je svojom političkom vizijom podržala sve ideje koje su vodile ka zajedničkom cilju – približavanju Crne Gore zajednici evropskih država”, kazao je Husović.

Kako je dodao, za 14 godina učešća na političkoj sceni Crne Gore, Bošnjačka stranka je svojim djelovanjem doprinijela da država Crna Gora danas bude sigurno mjesto za život svih njenih građana. Koncept građanske, multietničke Crne Gore, jedini je održivi model, na koji su u toj partiji itekako ponosni.

“Crna Gora je danas građanska država, koja je na demokratski način obnovila svoju nezavisnost. Mi smo danas punopravna članica NATO Alijanse, a takođe smo i pred vratima EU. Nastavljamo naš put ka još intezivnijem razvoju”, poruka je lidera Bošnjačke stranke Rafeta Husovića.

VUKIĆEVIĆ MARKOVIĆU

Nezavisna poslanica Anka Vukićević poručila je premijeru Dušku Markoviću da je “pravi trenutak” da se zajednički razmisli o budućnosti Crne Gore i njenih građana odavno prošao. Pravi momenat je ističe bio dan nakon referenduma.

U odgovoru na dopis premijera Markovića kojim je pozvana da se uključi u započeti društveni dijalog nazvan “Savez za Evropu” Vukićević ističe da se sa pozivom kasni punih četrnaest godina te da je, kako je istakla, dan nakon referenduma bio momenat kada se trebao desiti poziv na dogovor o suštinskim ciljevima i interesima za dobrobit države i svih njenih građana.

“Sve ove godine lagano je gašena nada u stvaranje Crne Gore države vladavine prava, države socijalne pravde, društva jednakih šansi”, kazala je Vukićević.

Ona ocjenjuje da su zaboravljena građanska prava koja pripadaju svakom čovjeku i, kako dodaje, stvoreno je duboko podijeljeno društvo.

“Podijeljeno na one koji su uz skute vlasti ostvarili sve, školovali, zaposlili, izbjegli pravdu, postali, “uspješni” biznismeni. Zaboravljeni su ostali oni koji svoj patriotizam nijesu mjerili novcem, koji su htjeli Crnu Goru u kojoj ima mjesta za sve. Oni koji su radom stekli diplome, koji su vjerovali da je znanje preporuka za posao, koji su u privatnom biznisu propadali jer su vrijedni ugovori rezervisani za neke druge. Zaboravljeni su, a istinski su vjerovali u pravo, čast i slobodu Crne Gore. Umjesto države sa nezavisnim institucijama i nezavisnim pojedincima naša stvarnost su zarobljene institucije, nefunkcionalne lokalne samouprave sa stotinama uhljeba, koje su daleko od servisa građana”, navodi nezavisna poslanica u odgovoru premijeru.

Ona poručuje i da veliki broj građana osjeća, prepoznaje nepravdu i na različite načine pruža otpor.

“Razne građanske inicijative su upozoravale, ukazivale na greške, uzalud. Danas hiljade građana protestuje zbog Zakona o slobodi vjeroispovijesti, čijem usvajanju nije prethodio prijeko potreban društveni dijalog. Zakon koji je zaokupio pažnju i izazvao brigu cjelokupne javnosti, stavljajući ostale probleme u drugi plan”, kazala je.

Vukićević navodi i da se ušlo u izbornu godinu, sa institucijama čije VD stanje predugo traje i ocjenjuje da u takvim uslovima ne može biti fer izbora.

“Ono što se od Vas očekuje je konkretizacija dijaloga i otvaranje ozbiljnih pregovora sa opozicijom u cilju traženja rješenja koja će učiniti da institucije konačno postanu istinski servis građana. Neophodan je dijalog koji će za rezultat imati jasan plan izlaska iz ove situacije, a ne simuliranje demokratije pred evropskim partnerima od kojih se očekuje da moderiraju tokom ovog procesa kao garant stabilizacije društvenih prilika”, zaključile je Vukićević.

LOKALNI IZBORI

Socijaldemokrate (SD) Tivta nastupiće samostalno na lokalnim izborima koji će se održati 5. aprila 2020. godine.

Ta odluka jednoglasno je donešena na sinoć održanom OO Socijaldemokrata Tivta.

“Kao dio lokalne vlasti, za ove četiri godine, radili smo sve što je bilo u našoj moći da Tivćankama i Tivćanima bude bolje. Bili smo korektivni faktor ove vlasti i jasno pokazali stav o svim važnim pitanjima koja su bila aktuelna u našoj opštini”, kazao je predsjednik OO SD Tivta, Zdravko Mitrović.

U tom OO su uvjereni da stanovnici Tivta prepoznaju njihovo zalaganje i očekuju da će na ovim izborima dobiti još veću podršku da zajedno sa njima rade za još bolji Tivat.

“Zato pozivamo sve one koji žele dobro Tivtu da svojim glasom za Socijaldemokrate omoguće da u periodu koji je pred nama radimo za interes našeg grada i svih građanki i građana, jer smo sigurni da Tivat mora bolje i da to bolje dolazi sa Socijaldemokratama”, kazao je Mitrović.

SAVEZ ZA EVROPU

Sastancima sa predstavnicima Evropskog pokreta u Crnoj Gori i Akcije za ljudska prava (HRA), danas 26. februara, predsjednik Vlade Crne Gore Duško Marković nastaviće dijalog u okviru Saveza za Evropu.

Nakon sastanaka biće objavljeno saopštenje za javnost, a Služba za odnose s javnošću Vlade Crne Gore obezbijediće medijima snimke i fotografije sa početka sastanaka.

Kako ističu iz Kabineta premijera, Savez za Evropu je inicijativa koju je pokrenuo predsjednik Vlade kako bi se kroz širok dijalog sa relevantnim političkim i društvenim akterima otvorila sva pitanja važna za prevazilaženje podjela, a sve u cilju pune integracije Crne Gore u EU.

SLAVIŠA LEKIĆ

Šesnaestak godina otkako je Srbija stekla nezavisnost, Crna Gora ostaje nedosanjani san velikosrbijanskih geometara, navodi novinar Slaviša Lekić u autorskom tekstu za Pobjedu.

Engleska politička publicistkinja i književnica Rebeka Vest u Jugoslaviji je boravila tri puta uoči Drugog svjetskog rata, a onda objavila monumentalnu hroniku Crno jagnje i sivi soko, koja se smatra klasičnim djelom o toj pokojnoj zemlji i narodu gotovo na izdisaju.

“Odnos Rebeke Vest prema Jugoslaviji”, pisao je New York Herald Tribune, “postao je ljubavna afera, poput one Hemingvejeve sa Španijom”.

Sve što je gospođa Sisili Izabel Endrus (Rebeka Vest je njen pseudonim) uoči dolaska na jugoistočnoevropsko poluostrvo znala o Balkancima, moglo se sažeti u jednu riječ – nasilje!

Balkan, Balkan

Svoje “sveznanje” pravdala je, između ostalog, i predrasudama Francuza, koji su riječju ,,Balkan“ označavali hohštaplera ili varvarina. Jednom su je u nekom pariskom hotelu probudili bučni susedi, čula se svađa, zatim su odjeknula tri šamara i onda se čula žena koja jeca: “Balkan, Balkan”.

Drugi put pak u Nici, dok je jela rakove u nekom malom restoranu, pred njenim je očima pijani mornar ispraznio svoj revolver u ogledalo iza šanka, dok je vlasnica, obema rukama držeći glavu, na njega vrištala: “Balkan, Balkan”.

U jebenoj vasioni, uključujući sve poznate galaksije, nema teritorije gde je, poput regije “Balkan, Balkan”, mir neprirodan i poslovično silom iniciran uglavnom kratak vremenski interval.

Uprkos svemu tome, Balkan je za Rebeku Vest večito ostao “velika i mračna, ali i lepa tajna”.

Za nas prikovane za ovo tlo meda i krvi ,,Balkan, Balkan“ je i dalje dragstor ratova, pogibelji, patnje i nepatvorene mržnje koja rastače poluostrvo: ne baš na način da tlo nestane već da ono malo pameti što još uvek opstaje na ovim prostorima odleprša i bolju budućnost potraži van balkanskih koordinata.

Vazda je u poslednje tri decenije ova regija, kao večiti trn u oku pristojnom svetu, bila u centru pažnje “prijatelja Balkana” i “kontrolora” koji su nas kontrolisali u nakani da se nekako dozovemo pameti: Eli Vizel, Alojz Mok, Đani de Mikelis, Sajrus Vens, Dejvid Oven, Konstantin Micotakis, Ričard Holbruk, samo su neki od likova koji su kontrolisali mir i stabilnost u regionu.

A onda je preko noći faktor mira i stabilnosti postao Slobodan Milošević, čiji se ,,nadzor“ okončao bombardovanjem ostatka Jugoslavije.

I sopstvenim krahom.

Nikad Zoranu Đinđiću, Vojislavu Koštunici i Borisu Tadiću, pa čak ni nesrećnom Tomislavu Nikoliću nije palo na pamet da se igraju “faktora” koji će dominirati u regionu, možda, evo nagađam, i zbog svesti o ulozi Srbije u svim tim dešavanjima.

Odgovornosti u Srbiji, međutim, za sve ono što se tokom devedesetih dešavalo diljem većine jugoslovenskih koordinata, u nekim oblicima represije čak i na sopstvenom tlu, nije bilo ni na nivou metafizičke.

Prosto: odgovornost, lustracija, krivica, denacifikacija… imenice su koje su posle 5. oktobra nestale iz srpskog jezika.

I, ne, nisu za to krivi Vojislav Šešelj, Tomislav Nikolić, Aleksandar Vučić ili Ivica Dačić: krivica je, paradoksalno, na plećima političkih neistomišljenika i meta ovih jahača apokalipse; odgovornost je na Zoranu Đinđiću, Vojislavu Koštunici (posebno) i Borisu Tadiću zbog toga što nisu učinili makar simbolički korak ka katarzi.

Osjećaji

Da je te vrste ozbiljnosti u prethodnoj političkoj eliti bilo, ne bismo danas imali ovu ,,naprednu“ mirnodopsku pošast u regionu.

“Mi ćemo, da bismo bilo šta mogli da uradimo, morati sve da promenimo. I to prvo sebe”, rekao je Aleksandar Vučić kad je, zbog hemijskog čišćenja, ispostaviće se kasnije, sa sebe skinuo šinjel dr Vojislava Šešelja, natakario naočare, sklopio prste obe ruke u piramidu i autovao se kao evropejac.

Eksplozija katarzičnih osećanja preplavila je region kad je najbolji Šešeljev đak agendovao, kao svoju, Inicijativu o Danu sećanja za sve žrtve rata u bivšoj Jugoslaviji, koje se danas sećamo, da ne kažem da smo je zaboravili, baš kao i njegove reči: ,,Mi ćemo Kosovo i Metohiju, kao i Republiku Srpsku Krajinu i Republiku Srpsku, bar onaj deo koji je izgubljen u poslednjoj hrvatsko-muslimanskoj ofanzivi, vratiti.“ (23. januar 2000).

Razapet između Velike Srbije i Srbije bez Kosova, žonglirajući između laži i istine, Vučić je danas u raskoraku sa samim sobom, posrće između Evropske unije i Rusije, čini korak napred, dva koraka nazad…

Kosovo, Kosovo

Kad je bivša južna pokrajina u pitanju upravo je politika malih koraka, koju Srbija praktikuje posle bombardovanja 1999, poraza na Kosovu i verifikovanja Kumanovskog sporazuma, rezultirala nestajanjem srpskih institucija, a uz pomoć međunarodne zajednice i gubljenjem suvereniteta.

Vučićeva poslednja poseta bivšoj srbijanskoj pokrajini, nedeljama planirana s namerom da zaseni Miloševićev Gazimestan (odakle po zlu pamtimo onu: “… Danas, opet smo u bitkama i pred bitkama: one nisu oružane, mada ni takve još nisu isključene”) bila je jedno lepo upakovano – ništa, začinjeno govorom s citatima Bore Pekića, ,,mudrostima“ Nikolaja Velimirovića i pohvalama na račun Miloševića!

“Odavde nema nazad”, poentirao je kasnije Vučić, citirajući u svom govoru jedan kosovskomitrovački grafit, seo sa svitom u auto i vratio se u rikverc – u Beograd.

Nedugo potom ispostaviće se da su Hašim Tači i Aleksandar Vučić godinama javno zagovarali suživot u multietničkom, a u tajnosti razmenjivali SMS-ove dogovarajući se o monoetničkom životnom okruženju.

Njihova sinhrona razmišljanja o ,,kompromisu” verovatno bi ostala u domenu neobaveznog ćaskanja, sve do svršenog čina, da se u priču nije umešao Džon Bolton, bivši Trampov savetnik za nacionalnu bezbednost, koji nije isključio ,,teritorijalna prilagođavanja“ ukoliko se dve strane o njima dogovore.

Ima neke božanske pravde da tamo gde je jedan autokrata, Milošević, započeo svoj krvavi pohod, drugi, Vučić, koji je večito manipulisao memorijom i igrajući na kartu najdubljih emocija izgradio ime na targetiranju izdajnika i plaćenika, bude arhiviran kao izdajnik i tako pokrene zamajac okončavanja svoje političke karijere.

Radikalština je, međutim, kao plastična flaša, neuništiva, pa se kompenzacija traži na drugoj strani, rušenjem celovitosti neke druge države, tačnije, insistiranjem na nezavisnosti Republike Srpske kao nekoj vrsti utešne nagrade posle kosovskog sunovrata.

San o Srpskoj

Mladen Ivanić, nekadašnji član Predsedništva BiH, imao je tezu ,,da se Srbija povezivanjem ta dva pitanja jednog odriče: ako je Kosovo Srbija, onda to ne može biti i Republika Srpska”, ali je to teško nacrtati Mili Dodiku iz Laktaša, koji prodajući muda za bubrege, kako se na izvornom srpskom kaže ojačavanje sopstvenog, ali i Vučićevog položaja u biračkom telu, svako malo, kao enti put pre nekoliko dana, pripreti kako će RS dići svoj rep i otperjati iz BiH.

Istina je da su sve te Vučić-Dodikove maštarije plašenje mečke rešetom, ali nikom u bližoj i daljoj okolini nije prijatno kad Dodik, u ime naroda, afirmiše (veliko)srpske prioritete: ,,Republika Srpska, Srbija, četiri opštine Kosova, reintegracija srpske politike i nacionalnih interesa u Crnoj Gori“, pravi rang-listu Vučićev laktaški megafon i ijekavički konvertor.

Problem Crne Gore

Šesnaestak godina otkako je Srbija stekla nezavisnost, Crna Gora ostaje nedosanjani san velikosrbijanskih geometara.

Brojni su primeri koji svedoče o ignorisanju integriteta, nezavisnosti i ustavnog poretka Crne Gore. ,,Odbrana svetinja“, koju predvodi crnogorski depandans Srpske pravoslavne crkve, koja ne priznaje nezavisnu i suverenu Crnu Goru, a crnogorski identitet vidi isključivo kao geografsko-teritorijalnu odrednicu, decidirano je na tragu političkog identiteta i uverenja opozicionara okupljenih oko prosrpskog Demokratskog fronta, čija politička agenda kao da je pravljena u vili ,,Bokeljka“, ne negde na crnogorskim plažama već u Beogradu, u štabu Aleksandra Vučića.

Gde se, inače, strateški osmišljava njegovo političko delovanje koje počiva na jedinstvu suprotnosti i pravljenju ili makar izmišljanju konflikta, a onda gašenju vatre, gde se on pojavljuje kao ključni vatrogasac!

Srbija, Srbija

Kapacitet, međutim, Aleksandra Vučića da bude faktor mira u regionu ravan je njegovoj popularnosti u Srebrenici.

Fasciniran Putinom, rado u društvu Viktora Orbana, na ti sa Redžepom Erdoganom – takav, dakle, kakav je, Vučić je ipak neophodan Evropi, kojoj je, što se Balkana tiče, na prvom mestu rešenje kosovskog pitanja, obuzdavanje Dodika i stabilnost koju može da podrži jaka vlast, a u današnjoj Srbiji to može da garantuje samo Vučić.

Zauzvrat, demokrature što se tiče, date su mu odrešene ruke. I zato strategija vlasti Aleksandra Vučića nesmetano počiva na strahu građana: od Srbije je napravio državu u kojoj vlada strah i u kojoj se strahom vlada.

Srbija je kidnapovana država, društvo razvaljeno i maksimalno podeljeno, nezavisne institucije okupirane, opozicija naružena i gurnuta u odbrambeni gard, tabloidi i televizije pretvorene u megafon vlasti, a kritička svest u defanzivi.

Takva je danas “Srbija, Srbija”, velika i mračna tajna, tajna koja je odavno prestala da bude lepa.“Srbija, Srbija”, čiji su građani, koliko god to paradoksalno zvučalo posmatračima sa strane, najveća kolateralna šteta odnosa u regionu.

Jbg, niko nas 2012. ispred biračkih kutija nije tukao po ušima.