NEPOŽELJNE OSOBE

Albanija je iranske diplomate u Tirani proglasila nepoželjnim osobama, saopštio je vršilac dužnosti ministra inostranih poslova te zemlje Gent Čakaj.

Čakaj je na svom Facebook profilu naveo da su nepoželjnima proglašeni diplomatski predstavnici Irana, Mohamad Ali Arz i Seid Ahmad Hoseini.

“Ministarstvo evropskih i spoljnih poslova odlučilo je danas da diplomatski predstavnici Ambasade Islamske Republike Iran u Albaniji, Mohammad Ali Arz i Seid Ahmad Hoseini, budu proglašeni nepoželjnim osoba zbog sprovođenja aktivnosti nespojivih sa njihovim statusom i principima Bečke konvencije o diplomatskim odnosima”, napisao je Čakaj.

On je dodao da dva predstavnika Islamske Republike Iran treba odmah da napuste teritoriju Albanije.

VLASTI SAOPŠTILE

Hrvatske vlasti su danas saopštile da će kontaktirati sedam država u cilju nabavke višenamjenskih borbenih aviona.

Zahtjev za dostavljanje ponude novog višenamjenskog borbenog aviona Hrvatska će danas dostaviti SAD (za avion F-16) i Švedskoj (za JAS Gripen), a za polovne avione Francuskoj (za Rafale), Italiji (za Jurofajter), i Norveškoj, Grčkoj i Izraelu (za F-16), prenosi Hina.

Odgovori tih zemalja očekuju se u maju, a proces bi trebalo da bude okončan početkom avgusta 2020. godine kada će Međuresorna komisija predložiti Vladi Hrvatske donošenje odgovarajućih odluka, navodi se u saopštenju.

Hrvatska je 2009. ušla u NATO, a 2013. je postala članica EU.

OSJETILI SE I U CG

U razmaku od samo par minuta na sjeveru Kosova večeras u 17 sati 32 minuta osjetila su se dva zemljotresa magnitude 4,8 stepeni po Rihterovoj skali čiji je epicentar bio u regionu jezera Gazivode. Osjetili se i u Crnoj Gori.

Potres se osjetio u svim sredinama na sjeveru Kosova i uznemirio stanovništvo.

Na tom području često se dešavaju podrhtavanja tla, a zemljotresi su se osjetili i u Crnoj Gori, Srbiji i Albaniji.

VARHEJI U SKOPLJU

Evropski komesar za proširenje Oliver Varheji izjavio je danas u Skoplju da će integracija Zapadnog Balkana u EU biti nastavljena i da će Evropska komsija raditi još snažnije na ostvarenju tog cilja.

“Imam dobre vijesti za integraciju Zapadnog Balkana. Ona će biti nastavljena i radićemo još snažnije da to ostvarimo. Proširenje je prioritet za novu Evropsku komisiju. Moramo da ubrzamo procese i da stavimo dinamiku u njih, ali istovremeno i da učinimo da budu sigurniji i vjerodostojniji za sve nas, i za region i za zemlje članice”, rekao je Varheji na konferenciji za novinare s premijerom Sjeverne Makedonije Oliverom Spasovskim.

Varheji je kazao da Evropska komisija ostaje pri ocjeni da su Sjeverna Makedonija i Albanija spremne za početak pristupnih pregovora i da očekuje da odluku o njihovom otvaranju zemlje članice donesu pred majski Samit EU i Zapadnog Balkana u Zagrebu.

Tehnički premijer Sjeverne Makedonije Oliver Spasovski rekao je da je Varheji najavio da će Evropska komisija do kraja mjeseca izaći s predlogom nove metodologije za pristupne pregovore.

Francuska je u oktobru blokirala davanje datuma za početak pregovora sa Skopljem i Tiranom, uz obrazloženje da je prije toga potrebno temeljno izmijeniti metodologiju pregovora o članstvu, jer je sadašnja neefikasna.

Varheji sjutra iz Skoplja ide u Tiranu.

SARADNIK NACISTA

Sud u Sloveniji poništio je presudu za izdaju saradnika nacista koji je pogubljen u Jugoslaviji ubrzo nakon Drugog svjetskog rata, prenose izraelski mediji.

Vrhovni sud Slovenije, članice EU, poništio je presudu iz 1946. Leonu Rupniku, saopštio je direktor Jevrejskog kulturnog centra u Ljubljani Robert Valtl.

Sud je naredio ponovno suđenje za Rupnika, nacističkog marionetskog vladara Slovenije.

“Bili smo šokirani i duboko zabrinuti kada smo čuli za tu odluku”, naveo je Valtl.

Sud je presudio da je suđenje Rupniku za vrijeme komunističkih vladara Jugoslavije bilo nepravedno.

Rupnik je često govorio protiv Jevreja, pozivajući slušaoce “da se bore protiv njih”.

Rupnikova policija pod rukovodstvom Lovra Hacina, koji je takođe osuđen i pogubljen 1946. kao ratni zločinac, organizovala je hapšenja i deportacije preostalih slovenačkih Jevreja u Ljubljani i okolini 1943. i 1944. godine, navodi lokalna jevrejska zajednica.

Centar Simon Vizantal je protestovao zbog poništenja presude u pismu poslatom slovenačkoj ambasadorki u Izraelu Andreji Purkart Martinez.

“Ta sramotna odluka predstavlja šokantno iskrivljavanje istorije holokausta i užasnu uvredu za mnogobrojne Rupnikove žrtve i njihove porodice”, naveo je direktor centra zadužen za Istočnu Evropu Efraim Zurof.

PRETEKAO SARAJEVO

Prema podacima sajtova koji prate zagađenje vazduha na globalnom nivou, Beograd je jutros jedan od najzagađenijih gradova na svijetu.

Najnovniji podaci pokazuju da je indeks zagađenosti vazduha vrlo visok u Valjevu i Kosjeriću. Visoka zagađenost i u Pančevu, Smederevu, Boru i Nišu.

Podaci Agencije za zaštitu životne sredine Srbije pokazuju da je vazduh “jako zagađen” u Beogradu, Valjevu, Kosjeriću, Užicu, Nišu, Boru, Pančevu, Smederevu, Novom Sadu, javlja RTS.

Kategorija “jako zagađen” je, prema mjerenjima Agencije, najviši, peti stepen zagađenosti.

Da je vazduh u prijestonici Srbije loš, pokazuju i podaci portala waqi.com koji mjeri zagađenost na globalnom nivou, a isto važi i za Novi Sad, Niš, Valjevo i Kosjerić.

Prema podacima tog portala, vazduh u Valjevu i Kosjeriću je bio u “ljubičastoj zoni” (veoma nezdrav), dok su ranije tokom jutra Valjevci udisali vazduh koji je bio označen kao “opasan po zdravlje”.

Jedan od sajtova koji takođe prati zagađenost na globalnom nivou Er vižual Beograd danas svrstava na listu najzagađenijih gradova svijeta. Prema podacima ovog portala, Beograd je najzagađeniji grad Evrope, a kvalitet se kvalifikuje kao nezdrav.

Povodom zagađenja vazduha u gradovima u Srbiji, Institut za javno zdravlje Srbije ranije je saopštio je da nema potrebe za panikom, ali ukazuje na značaj primjene mjera zaštite u uslovima zagađenja vazduha. 

EVROPSKI PARLAMENT

Evropski parlamentarci na sjednici održanoj povodom hrvatskog predsjedavanja Savjetom EU žestoko su kritikovali zvanični Zagreb zbog problema sa migrantima i vladavinom prava. Premijer Andrej Plenković sve je to pažljivo slušao, a onda odgovorio da njihove primjedbe ne treba uzeti “zdravo za gotovo”.

Povodom najave Hrvatske da tokom predsedavanja namerava da se usredsredi na vladavinu prava i bolje upravljanje migracijama, švedska evroparlamentarka Malin Bjork je, obraćajući se Plenkoviću, rekla da je lično posjetila područje na sjeveru BiH, na granici sa Hrvatskom i šta je tamo videla.

“Tamo je bilo 10.000 nezakonitih povrataka 2018. godine i čak 25.000 prošle godine”, poručila je Bjork i dodala da je tamo otišla nakon što je pročitala izvještaj o brutalnosti hrvatske granične policije.

“Moram priznati da su priče ponekad bile još i gore: bilo je ranjavanja i od pasa, a brutalnost kojoj sam bila svjedok doista je bila strašna. Civilno društvo pokušava da pokaže solidarnost prema izbjeglicama, međutim oni se nalaze na meti”, upozorila je švedska parlamentarka, prenio je portal Indeks.

Dodala je da “nijedna država članica ne bi trebalo da se ponaša tako na svojim granicama, bez obzira gdje se to nalazi”.

Hrvatski zastupnik EPP-a, HDZ-ovac Tomislav Sokol odgovorio joj je da su to neistine, jer izvještaj koji je spominjala nije, kako je rekao, od nadležnih tijela.

Naglasio je da Hrvatska poštuje zakone, na šta je Šveđanka odgovorila da je tokom svoje, kako je kazala, “vrlo kratke” posjeti granici BiH i Hrvatske i sama vidjela 25 “pušbekova”.

Plenković: Nijesmo se odlučili za zidove, poštujemo zakone

Plenkoviću su i drugi evroparlamentarci prebacivali ponašanje Hrvatse s migrantima, a on je odgovorio da “Hrvatska neće dopustiti da bude država koja će biti neformalni hotspot”, da se Hrvatska nije kao druge države odlučila za izgradnju barikada i bodljikave žice, već da se “hrvatska, evropska i buduća granica Šengena” štiti sa 6.500 policajaca.

“Rješenje je zaštita spoljne granice, posebno one između Turske i Grčke na kojoj kreće istočno-mediteranska i zapadnobalkanska ruta”, rekao je Plenković.

EU da pomogne u kriznim područjima

Dodao je da i Evropa može da djeluje na kriznim područjima s humanitarnom pomoći, ekonomskom snagom, posredovanjem u sukobima i drugim alatima.

Predsjednica grupe Zelenih Ska Keler u EP-u, je nakon Plenkovićevog predstavljanja hrvatskih prioriteta za predsjedanje EU govorila o izvještajima o nasilju i zlostavljanju koje hrvatska policija čini nad ilegalnim migrantima na granici sa BiH.

Keler je u svom obraćanju na plenarnoj sjednici EP rekla da se prilikom postupanja prema migrantima na hrvatsko-bosanskohercegovačkoj granici, uništava njihova imovina, da ih tuku, pa čak i, kako je rekla, pucaju na njih iz vatrenog oružja, a da hrvatska vlada to nije ni zaustavila, ni istražila.

“To nije prihvatljivo ni u jednoj članici EU, ali ni u jednoj državi bilo gdje”, rekla je Njemica, pa zaključila: “Hrvatske granice su evropske granice. Što se tamo dogodi je odgovornost svih. Nećemo okretati glavu od toga”.

Plenković je na to rekao da je Hrvatska u tretmanu migranata, da poštuje sve hrvatske i evropske zakone i međunarodne konvencije te da nijednu od tih optužbi ne treba uzeti, kako je kazao, “zdravo za gotovo”.

“To kažem kao neko ko je posjetio to područje granice između Hrvatske i Bosne i Hercegovine i u potpunosti shvata kakav je teren i kakvi su uslovi”, rekao je premijer i dodao da se sve pritužbe na ponašanje hrvatske granične policije istražuju.

AGENCIJA ZA STATISTIKU

Kosovo je tokom 2018. napustilo skoro 30.000 građana, što je tri puta više nego 2017. godine, a glavni razlozi zbog kojih odlaze u inostranstvo su povezivanje sa članovima porodice, traženje posla i studiranje, pokazuju podaci Kosovske agencije za statistiku.

Po tim podacima, sa Kosova je tokom 2018. godine, legalnim i ilegalnim tokovima emigriralo 28.164 građana dok je u istom vremenskom periodu na Kosovo došlo oko 7.000 osoba.

U izvještaju Kosovske agencije za statistiku se navodi da je većina tih ljudi otišla sa Kosova legalnim putem dok su glavni razlozi za odlazak u inostranstvo bili povezivanje sa članovima porodice i zaposlenje.

“Legalna migracija nastala je zbog spajanja porodica, brakova, pronalaska posla, stalnog preseljenja (uglavnom u susjedne zemlje), dugoročnih studija, zapošljavanja i tako dalje. Takođe, tokom 2018. godine jedan broj migranata je zatražio azil u zemlje EU, uključujući zemlje Evropske asocijacije za slobodnu trgovinu – EFTA”, navodi se u izvještaju.

Dodaje se da je značajan broj građana Kosova otišao u Sjedinjene Američke Države, Kanadu i Tursku.

Izvještaj je pokazao da je tokom 2018. skoro 9.000 stanovnika Kosova promijenilo prebivalište na toj teritoriji.

“Procjenjuje se da je tokom 2018. značajan broj rezidentnog stanovništva na Kosovu iz različitih razloga promijenio svoje prebivalište (opštinu) uglavnom iz seoskog u urbano i prigradsko naselje. Broj lica koja su promijenila prebivalište iz jedne opštine u drugu na Kosovu, procjenjuje se na 8.967 stanovnika”, navodi se u izvještaju.

Dodaje se da su tokom 2018. iz drugih država na Kosovo došle 6.762 osobe, uglavnom povratnici, azilanti i oni koji imaju dozvolu boravka.

PLENKOVIĆ

Sve zemlje koje ispune kriterijume za članstvo dobrodošle su u EU, poručio je hrvatski premijer Andrej Plenković, predstavljajući prioritete hrvatskog predsjedavanja Savjetom EU u Strazburu. Plenković je naglasio da je za kredibilitet politike porširenja važno održati principe poštovanja političkih kriterijuma, pregovaračkih mjerila i individualnog napretka svake zemlje kandidata, na bazi sopstvenih rezultata.

Nakon šest i po godina članstva, Hrvatska je prvi put za kormilom Evropske unije. Tokom prethodne tri decenije, ratnih strahota, međunarnodnog priznanja, nezavisnosti, evropska integracija Hrvatske bila je jasan putokaz u svim naporima i reformama ka tom cilju, poručio je premijer Andrej Plenković, predstavljajući pred EP u Strazburu ciljeve hrvatskog predsjedavanja Savjetu EU.

Jedan od proriteta je i samit EU – Zapadni Balkan, koji će biti održan u maju.

“Ne krijemo našu ambiciju da želimo da pridobijemo podršku zemalja članica za otvaranje pregovora sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom. Sljedeci izvještaj EK i njeni predloži da se poboljđa metodoligoja pristupa biće važni. Za kredibilnost politike proširenja, važno je da održimo principe poštovanja političkih kriterijuma, pregovaračkih mjerila i individualnog napretka svake zemlje kandidatkinje, na bazi sopstvenih rezultata”, naveo je Plenković.

Ursula fon der Lajen, predsjednica Evropske komisije saopštila je da će narednih 6 mjeseci biti ključni za odnos sa Balkanom.

“Hrvatska najbolje zna kolika je moć evropske perspektive, i koliko daleko države mogu da napreduju u reformi ekonomije, kao i što Evropa može da uradi angažovanjem i investiranjem u regiju”, saopštila je ona.

Samit u Zagrebu održaće se 20 godina nakon prvog samita u hrvatskoj prijestonici, koji je otvorio evropsku perspektivu zemljama Jugositocne evrope i trasirao put za pregovore o stabilizaciji i pridruživanju. Mrežu tim zemljama tada je bila i Hrvatksa, koja je u međuvrmenu jedina pristupila EU, tako da hrvatski primjer,kaže Pleković, daje predstojećem samitu u Zagrebu dodatnu simboličnu vrjednost. 

“Želimo da posaljemo snažnu poruku nažim partnerima u Jugoističnoj Evropi koji su i dalje u nekoj vrsti evropskog predsoblja : Ukoko nastavite reforme i ispunite sve kriterijume za članstvo, vaša evropska perspektiva se ne dovodi u pitanje i bićete dobrodošli”, rekao je Plenković.

Predstavnici političkih klubova u EP većinom su podržali opredijeljenost hrvskog predsjedavanja da otvori pregovore sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom.

“Svjesni smo da je prethodna odluka Evropskog savjeta bila kratkovida. Zapadnom Balknu treba dati evropsku perspektivu”, smatra Manfred Veber iz EPP. 

“Ubijeđen sam da će tokom narednih nekoliko mjesecu EU poslati pozitivan signal Zapadnom Balkanu i da će Samit u Zagrebu imati važnu ulogu”, kaže Dačian Ciološ, Renew Evrope. 

Pored proširenja, tokom hrvatskog predsjedvanja glavni izaovi biče i Bregzit, dugoročni budžet, odnosno sedmogodišnji finansijski okvir, kao i prvi evropki “zakon o klimi” u okviru takozvanog zelenog sporazuma, kojim se planira postizanje klimatske neutralnosti do 2050. godine.

Ivan Mijanović, TVCG