RASPRAVA U SKUPŠTINI

Poslanici Socijaldemokrata (SD), Force i Hrvatske građanske inicijative (HGI) zatražili su da se predloženi zakon o amnestiji ne odnosi na krivično djelo teško ubistvo.

Amandman o tome dostavili su parlamentu poslanici Ivan Brajović, Boris Mugoša, Genci Nimanbegu i Adrijan Vuksanović.

O predloženom zakonu o amnestiji, koji su predložili poslanici vladajuće koalicije, osim SD-a, parlament bi trebalo da raspravlja iduće sedmice.

Poslanici SD, Force i HGI navode da život i zdravlje predstavljaju ideal čovječanstva i osnovno pravo čovjeka.

“Pravo na život je iznad svih drugih, osnov i uslov postojaja svih drugih ljudskih prava i sloboda i najvažnije dobro cjelokupne pravne zaštite”, kaže se u obrazloženju amandmana.

Podsjeća se da u Krivičnom zakoniku, u posebnom dijelu, na prvo mjestu sistematizuju krivična djela protiv života i tijela.

“I time se pokazuje da su život i tijelo određeni kao najznačajnijie ljudske i društvene vrijednosti. Stoga je neophodno da se predlogom zakona izuzme navedeno krivično djelo“, navodi se u amandmanu.

Crnogorska Vlada podržala je predloženi zakon o amnestiji kojim je predviđeno skraćenje kazne zatvora za 15 ili deset odsto osobama koje su pravosnažno osuđene za pojedina krivična djela.

Amnestija obrazlaže se kao nužna mjera u aktuelnoj situaciji epidemije koronavirusa radi rasterećenja zatvora i smanjena broja radno angažovanih službenika.

Vlada je u mišljenju dopstavljenom crnogorskom parlamentu navela da predloženi zakona ima za cilj da doprinese prevenciji unošenja i širenja koronavirusa u zatvore.

“Vlada smatra da se predloženim zakonskim rješenjima ne narušava svrha kažnjavanja prvenstveno zbog proporcionaino odmjerenih oslobođenja od izvršenja kazne, uz jasno propisane izuzetke od primjene za pravosnazne osude za određena teška krivična djela”, kaže se u obrazloženju Vlade.

Podsjeća se da je Komitet Savjeta Evrope za sprječavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kaznjavanja, izjavom o principima vezanim za tretman lica lišenih siobode u kontekstu pandemije koronavirusa, svim državama članicama preporučio da više koriste preinačenje kazni, raniji otpust ili probaciju.

“To svakako omogućuje institut amnestije u skladu sa našim krivičnim zakonodavstvom”, kaže se u mišljenju koje je Vlada dostavila crnogorskom parlamentu 30. aprila.

Upozorava se da zatvorski sistem predstavlja po organizaclji u okolnostlma pandemije koronavirusa izazovan sistem sa visoklm rlzikom unošenja i širenja virusa.

U Crnoj Gori se u objektima Uprave za izvršenje krivičnih sankcija nalazi 1.084 zatvorenika i pritvorenika.

Predlogom zakona predviđeno je skraćenje kazne zatvora 15 odsto za pojedina krivična djela osobama koja su pravosnažno osuđena i nalaze se na izdržavanju kazne.

Za lica koja pravosnažno osuđena za pojedina krivična djela, a nijesu počela izdržavanje kazne zatvora, njeno skraćenje je deset odsto.

Amnestija na važi za najteža krivična djela – ratne zločine protiv civilnog stanovnistva, terorizam i trgovinu ljudima, silovanje, pranje novca, kriminalno udruživanje i stvaranje kriminalne organizacije, zlostavlajnje maloljetnog lica, nasilje u porodici.

Od amnestije su izuzete osobe koje su osuđene na 40 godina zatvora i za kojima je izdata potjernica.

Predlog zakona o amnestiji podnijeli su poslanici Miloš Nikolić, Andrija Popović, Genci Nimanbegu, Ervin Ibrahimović, Adrijan Vuksanović, Danijel Živković i Jovanka Laličić.

KOMPANIJA DOMEN

Kompanija DoMEn, agent registracije nacionalnog crnogorskog domena .ME, objavila je priručnik namijenjen osnovcima i srednjoškolcima koji su zainteresovani za programiranje.

Priručnik pod nazivom “DoMEn škola programiranja: Kreiraj svoju prvu igru” je besplatan za preuzimanje i dostupan na linku https://stemedukacija.me/wp-content/uploads/2020/04/Scratch-prirucnik.pdf.

„Priručnik prati rad u programskom jeziku Scratch, kako bi mlade, koji nijesu imali priliku da uče programiranje, naučio prvim koracima i dao im neophodne instrukcije za korišćenje ovog programskog jezika“, navodi se u saopštenju.

Većina svjetskih obrazovnih sistema nastavu iz oblasti programiranja počinje upravo učenjem programskog jezika Scratch, koji je intuitivan i kroz blokovsko programiranje uči osnovama algoritamskog načina razmišljanja.

Izvršni direktor kompanije DoMEn, Predrag Lešić, je, objašnjavajući kako su došli na ideju da kreiraju ovakav priručnik, kazao da su zbog pandemije koronavirusa i mjera koje su podrazumijevale da školarci ne odlaze u školu, znali da treba da urade nešto što će im vrijeme koje provode kod kuće učiniti zanimljvijim, ali da bude korisno i edukativno.

„Tako smo došli na ideju o priručniku namijenjenom djeci koja do danas nijesu učila programiranje, a pauza može biti idealno vrijeme za to. Nadam se da će radoznali mališani upravo ovim priručnikom napraviti svoje prve korake u programiranju, koje kasnije možemo pratiti kroz DoMEn školu programiranja”, rekao je Lešić.

Ton priručnika prilagođen je dječjem uzrastu i bez stručnih pojmova objašnjava sve ono što dijete treba da zna da bi jednog dana koristilo programski jezik Scratch.

„Lekcije priručnika napravljene su po uzoru na one koje se uče u početnoj grupi DoMEn škole programiranja, pa je predviđeno da priručnik ostane kao trajni resurs svoj djeci zainteresovanoj za programiranje“, navodi se u saopštenju.

Kompanija DoMEn je prošle godine pokrenula i portal www.stemedukacija.me, gdje sve mlade informiše o prilikama koje stvara iz oblasti matematike, inženjerstva i ostalih prirodnih nauka.

„Na portalu se može pronaći i ovaj priručnik, a u toku je i DoMEn kup, jedino on line takmičenje u programiranju namijenjeno mladima, koje kompanija organizuje sa Prirodno-matematičkim fakultetom Crne Gore“, zaključuje se u saopštenju.

NOVINARU TVCG

Prilog novinara Televizije Crne Gore Darka Bulatovića odabran je kao najkvalitetniji na konkursu za najbolju video priču o procesu pristupanja Crne Gore EU, zajedno sa prilozima Ivane Vučinić sa Televizije Prva, Tijane Pravilović sa TV Vijesti i Ivane Popović sa Nove M.

Najbolje predloge za novinske priče dostavili su novinarka Radija Slobodna Evropa Aneta Durović, portala Pobjeda Tamara Klikovac i dnevnih novina Vijesti Svetlana Mandić.

Konkurse je raspisao Sektor za informisanje javnosti o EU i procesu pristupanja EU Generalnog sekretarijata Vlade, u skladu sa Strategijom informisanja javnosti o pristupanju Crne Gore EU 2019-2022, u okviru projekta EU4ME, koji finansira EU.

Predstavnici Sektora i projektnog tima su, nakon konsultacija, odabrali četiri televizijske priče umjesto prvobitno planirane tri, imajući u vidu kvalitet pristiglih prijava i uvažavajući činjenicu da se građani, kako pokazuju istraživanja javnog mnjenja, dominantno informišu putem televizije. Za autore sedam najboljih priča obezbijeđene su novčane nagrade.

Crnogorski građani će, kroz priče koje će biti objavljene u narednom periodu u pomenutim medijima, imati priliku da saznaju više o pomoći EU i inovativnim rješenjima u kriznim situacijama, ali i programima EU kroz koje su obezbijeđeni medicinski aparati koji pomažu u ranom otkrivanju bolesti i spašavanju ljudskih života.

“Nagrađeni novinari će svojim pričama pokušati da, kroz primjere uspješnih mladih preduzetnika, motivišu nezaposlene da iskoriste dostupna bespovratna EU sredstva i započnu sopstveni biznis. Jedna od tema biće i donacija EU u pouzdanijem otkrivanju COVID-19 Crnoj Gori, prvoj državi koja je na ovaj način riješila problem lažno negativnih testova na korona virus”, ističe se u saopštenju Sektora za informisanje javnosti o EU i procesu pristupanja EU.

Uz čestitke nagrađenim autorima, u Sektoru su se zahvalili svim novinarima koji su poslali prijave i koji gotovo svakodnevno izvještavaju o pristupanju Crne Gore EU, uticaju tog procesa na život građana Crne Gore, kao i podršci EU našoj državi kroz dostupne fondove i realizaciju projekata.

SRPSKI NACIONALNI SAVJET

Srpski nacionalni savjet u Crnoj Gori saopštio je da, od samog uvođenja onlajn nastave, već duže od mjesec dana srpski mediji – Srpska radio televizija i portal „Srpske novine“ emituju obrazovni program prilagođen potrebama srpskog naroda u Crnoj Gori, suprotstavljajući se tako, kako navode, projektu potiskivanja srpskog jezičkog i istorijskog identiteta.

“Kako se preko obrazovnog sistema, odnosno školskih programa i ideološki koncipiranih udžbenika najneposrednije i najefikasnije postižu efekti zatiranja tradicionalnih vrijednosti srpskog naroda, to je Redakcija obrazovnog programa srpskih medija u izuzetno teškom vremenu organizovala serijale obrazovnih emisija o srpskom jeziku i srpskoj nacionalnoj istoriji u Crnoj Gori, uz učešće velikog broja naučnih i visokoobrazovanih prosvjetnih radnika”, navodi se u saopštenju.

Oni smatraju da je beskrajan niz, kako kažu, proizvoljnih, nenaučnih i netačnih informacija u programima i udžbenicima za srednje i osnovne škole, a koji imaju za cilj, smatraju u Savjetu, jednostrano ideološko oblikovanje svijesti mladih generacija i njihovog emotivnog, saznajnog i uopšte intelektualnog usmjeravanja prema vrijednostima koja se temelje na istorijskom, kulturnom i duhovnom naslijeđu, stvorenom na srpskom jeziku i srpsko-pravoslavnom civilizacijskom kontekstu.

“To ukazuje na težnje njihovih autora da se u doglednoj budućnosti srpsko nasleđe u potpunosti potisne iz Crne Gore. Kao odgovor na očigledni pokušaj asimilacije srpskog naroda, srpski mediji su se potrudili da u svojim obrazovnim emisijama „Srpski na srpskom“ i „Srpsko nasleđe“ zainteresovanim učenicima, i ne samo njima, pokušaju nadoknaditi ono što im, zloupotrebljavajući obrazovni sistem, uskraćuje Ministarstvo prosvjete, a to su nastavni sadržaji iz srpskog jezika, srpske književnosti, kulture i istorije za koje se najdublje vezuju kolektivna osjećanja baštinika srpskog nacionalnog i kulturnog identiteta”, navode u saopštenju.

Obrazovne emisije povećene srpskom jeziku i književnosti i srpskoj nacionalnoj istoriji emituju se svakog radnog dana, uz reprizni termin, što je izuzetno pozitivno primljeno kod gledalaca i slušalaca srpskih medija, navode u Srpskom nacionalnom savjetu. 

“Srpski mediji, ohrabreni kvalitetnim prihvatanjem obrazovnog programa, već od sledećeg vikenda, svim neradnim danima, odnosno subotom i nedjeljom u prijepodnevnim terminima, redovno će na svom programu emitovati časove vjeronauke u saradnji sa sveštenstvom i vjeroučiteljima Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici,” zaključuje se u saopštenju.

“SANKCIONISATI POLICAJCE”

Predsjednik Prave Crne Gore Marko Milačić podnio je pritužbu na rad službenika policije zbog, kako je saopšteno iz te partije, nezakonitog privođenja 12. aprila, na platou ispred Hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici.

Iz Prave tvrde da je Milačić uhapšen “jer je samo prolazio pored Hrama Hristovog Vaskrsenja”.

“Nakon što su toga dana zatražili od Milačića da radi indetifikacije pokaže svoja lična dokumenta, legitimisali su ga, a zatim, kršeći svoja zakonska ovlašćenja odlučili da, bez objašnjena zašto to čine, privedu ga u Centar bezbjednosti, radi prikupljanja obavještenja od njega u svojstvu građanina, i to bez uručivanja pisanog poziva i sprovodeći ga do prostorija Centra bezbjednosti u takozvanoj policijskoj marici”, navodi se u saopštenju.

Pravni tim Prave Crne Gore tvrdi da takvim postupanjem, policjiski službenici osim Ustava Crne Gore i odredaba člana 259 zakona o krivičnom postupku prekršili su i odredbe člana 24  Zakona o unutrašnjim poslovima.

Predsjednik Prave Crne Gore pozvao je nadležnog rukovodioca da pregleda video material kao dokaz i, kako navode, “sankcioniše nezakonite radnje navedenih policijskih službenika”.

ASOCIJACIJE MEĐUNARODNIH LOKALNIH VLASTI

Predsjednik Upravnog odbora Zajednice opština Crne Gore i predsjednik opštine Nikšić veselin Grbović jedan je od potpredsjednika Mreže asocijacija lokalnih vlasti jugoistočne Evrope (NALAS).

Iz Zajednice opštine Crne Gore, saopštli su da je petnaesta Generalna skupština NALAS-a organizovana onlajn, od 27. do 30. aprila, usljed ograničenja održavanja većih sastanaka zbog pandemije Kovid-19.

Generalna skupština NALAS-a, kako su kazali, jednoglasno je izabrala novo Predsjedništvo.

“Emanuil Manolov, predsjednik Opštine Pavlikeni iz Bugarske izabran je za novog predsjednika a za potpredsjednike: Veselin Grbović, predsjednik Upravnog odbora Zajednice opština i predsjednik Opštine Nikšić; Dušanka Golubović, predsjednica Opštine Sombor (Srbija) i Lokman Cagirci, predsjednik Opštine Bahcilar (Turska)”, navod se u saopštenju.

Na onlajn sjedici, kako su dodali, članovi Skupštine usvojili su i Program rada i Finansijski plan NALAS-a za 2020. godinu.

“Na NALAS-ovoj Generalnoj skupštini Zajednicu opština Crne Gore predstavljali su Veselin Grbović, predsjednik Opštine Nikšić i Igor Golubović, predsjednik Opštine Pljevlja”, navodi se u saopštenju.

Uz Zajednice opština podsjećaju da je NALAS (Network of Asssociations of Local Authorities of South East Europe) Mreža asocijacija lokalnih vlasti Jugoistočne Evrope.

“NALAS okuplja 15 asocijacija koje predstavljaju približno 9000 gradova i opština. Sjedište organizacije je u Skoplju”, zaključuje se u saopštenju.

U BIJELOM POLJU

Na području opštine Bijelo Polje uskoro počinju novi projekti modernizacije saobraćajne infrastrukture, za koje je Uprava javnih radova juče potpisala ugovore u ukupnoj vrijednosti od blizu 7,66 miliona eura, saopšteno je iz Vlade.

Sredstva za realizaciju ovih projekata Vlada Crne Gore obezbijedila je u Kapitalnom budžetu, a ulaganja u razvoj sjevernog regiona i poboljšanje kvaliteta života građana su u vrhu prioriteta.

“U cilju valorizacije turističkih potencijala Đalovića pećine sa okolinom, ugovorena je rekonstrukcija puta Gubavač – Bistrica i izgradnja mosta na rijeci Bistrici, u iznosu od pet miliona eura. Riječ je dionici od devet kilometara, koja spaja magistralni put Podgorica – Bijelo Polje sa novom pristupnom saobraćajnicom od Bistrice do manastira Podvrh, gdje se nalazi početna stanica žičare prema Đalovića pećini. Posao je u postupku javne nabavke dodijeljen podgoričkoj kompaniji “Crnagoraput”, sa rokom završetka radova od 365 dana od uvođenja u posao”, poručuju iz Vlade.

Rožajsko preduzeće “Tofi” bilo je najpovoljniji ponuđač za rekonstrukciju blizu 4,5 kilometara puta Srđevac – Lozna – Sipanje, u vrijednosti više od 2,46 miliona eura.

Projektom je obuhvaćeno i podizanje više od kilometra gabionskih i betonskih potpornih zidova. Izvođač se obavezao da radove završi u roku od 225 dana od uvođenja na gradilište.

Konzorcijum “Konstruktor” Bijelo Polje dobio je posao sanacije klizišta Latinska kosa, na putu Ravna Rijeka – Jasikovac, u iznosu od blizu 193 hiljade eura.

Klizište se nalazi na putu prema planinskom centru Cmiljača i predstavlja jedan od segmenata zahtjevne izgradnje pristupne saobraćajnice. Rok završetka radova je 70 dana od uvođenja u posao.

TOMIĆ

Pomoćnik ministra prosvjete Crne Gore Veljko Tomić kazao je da će upis u srednje škole početi 20. juna, a postoji mogućnost da vrtići krenu sa radom od polovine juna.

„Ministarstvo prosvjete je reagovalo na vrijeme u situaciji sa korona virusom, a konkurs za upis je u završnoj fazi, u komunikaciji samo sa Zavodom za zapošljavanje, srednjim školama i lokalnim zajednicama“, saopštio je Tomić za TV Vijesti.

On je istakao da će ove godine biti dostupno 8600 upisnih mjesta, kako bi svi osnovci imali široke mogućnosti u izboru srednje škole.

„Upis u srednje škole počeće oko 20. juna, a upis će se po prvi put vršiti elektronskim putem“, kazao je Tomić.

Kako je kazao, Ministarstvo prosvjete je izašlo u susret zahtjevima srednjoškolaca u pogledu organizovanja maturskih ispita, pa se tako gradivo sa četvrtog klasifikacionog perioda neće naći među ispitnim pitanjima.

„Mi smo u neprekidnoj komunikaciji sa srednjim školama, u okviru kojih funkcionišu učenički parlamenti, a tu je i krovna organizacija srednjoškolaca „Unija srednjoškolaca“, te zajedničkim radom nastojimo da što bolje sprovedemo obaveze u pogledu završavanja tekuće godine i organizovanja eksterne mature“, dodao je on.

Tomić ističe da će Ministarstvo prosvjete pratiti razvoj epidemiološke situacije i konsultovati Institut za javno zdravlje u pogledu sprovođenja mjera koje su neophodne kako bi se organizacija maturskih ispita sprovela na bezbjedan način.

„Sprovođenje online učenja i nastave putem platforme „Uči doma“ se pokazalo vrlo važnim za crnogorsko obrazovanje u ovom periodu i moram iskazati zahvalnost nastavnicima i učenicima“, kazao je Tomić i napomenuo da će početak nove školske godine u septembru biti prilika da nastavnici obnove pojedine djelove gradiva sa đacima.

On je dodao da će se epidemiološka situacija pratiti i u pogledu daljeg planiranja rada vrtića, a kako kaže, postoji mogućnost i nada da će se vrtići otvoriti od sredine juna.

PURIŠIĆ

Poslodavcima nije dozvoljeno da zaposlenima plaćeno odsustvo, zbog čuvanja djece do 11 godina, zamijene godišnjim odmorom, saopštio je ministar rada i socijalno staranja, Kemal Purišić i dodao da je to stav resora koji vodi.

Navodi i da će Ministarstvo rada i inspekcija narednih dana izaći u javnost sa definitivnim stavom o tom pitanju.

“Ovih dana se kristališe stav Vlade odnos nadležnih institucija oko tog pitanja. Čini mi se da postoje određena nerazumijevanja i zlopotrebe. Pozicija našeg Ministarstva je da je to nedozvoljeno”, poručio je Purišić, gostujući u Jutarnjem programu TVCG.

Poručuje i da je institut plaćenog odsustva nešto što ima prednost u odnosu na godišnji odmor.

“Godišnji odmor može da sleduje nakon što istekne plaćeno odsustvo. Izuzetna situacija bi bila ako je to godišnji odmor iz prethodne godine, i ako prostoji problem da se on iskoristi u zakonskom roku. Međutim Zakon o radu predviđa i tu opciju da se odgodi i iskoristi kasnije”, jasan je Purišić.

Ostaje, navodi ministar, da se ovih dana konačno definiše taj stav, te da će Ministarstvo rada i Uprava za inspekcijske poslove narednih dana izaći sa stavom.

Odgovorio je ministar i poslodavcima koji pozivaju radnike da se vrate na posao, iako imaju djecu mlađu od 11 godina. Purišić kaže da je naredba NKT-a nešto što mora da se poštuje.

“Ja mislim da je ta naredba bila jasna. Dok traje pandemija, dok je ta mjera na snazi poslodavci ne bi trebalo da traže povratak radnika, ako koriste plaćeno odsustvo radi čuvanja djece mlađe od 11 godina”, izričit je Purišić.

Kaže i da će krizom biti najviše pogođeni zaposleni u turizmu, te da će Vlada uskoro izaći sa trećim paketom mjera.

“Mislim da će u tom paketu mjera biti potrebno da bankarski sektor više učestvuje i da će on biti vremenski ograničen i na narednu godinu”, zaključio je Purišić.

Za 50 dana još 4.916 nezaposlenih

Za 50 dana pandemije korona virusa ZZZCG registrovao je još 4.916 nezaposlenih, kazao je ministar rada i socijalnog staranja Kemal Purišić.

On navodi da će pandemija i kriza definitivno negativno uticati na te trendove.

“Mi u prvih 50 dana imamo 4.916 novonezaposlenih na evidenciji ZZZCG”, kazao je Purišić.

Prema podacima Poreske uprave, kako kaže Purišić, na 26. april evidentirano je oko 3.600 otkazanih radnih odnosa.

“Srećom imamo oko 1.700 novoprijavljenih, pa se u tom dijelu umanjuje potencijalna stopa nezaposlenosti”, kaže Purišić.

Ističe i da se oko 520 njih prijavilo na evidenciju nezaposlenih i, kako dodaje, to su ljudi koji su pokazali želju da se ponovo zaposle.

“Ovo ostalo, bojim se da je u dobroj mjeri rezultat najava Vlade da pomogne nezaposlenim i najava programa novog zapošljavanja, koje dolazi u procesu namjere Vlade da legalizuje neke neformalna poslove. Vjerujem da je u dobroj mjeri to rezultiralo ovako značajnom broju prijavljenih na ZZCG”, kazao je Purišić.

On je istakao i da tokom marta, gotovo niko nije otpustio radnike.

“U toku aprila je došlo do otpuštanja, posebno kada su došle mjere da će se davati subvencije za nova zapošljavanja radnika sa evidencije ZZZCG”, kazao je Purišić.

FRIDOM HAUS

U najnovijem izvještaju “Države u tranziciji”, organizacije Fridom Haus (Freedom House) koja se bavi ljudskim pravima i promovisanju demokratije u svijetu, Srbija i Crna Gora izgubile su epitet “djelimično konsolidovanih demokratija”.

Na tradicionalnoj godišnjoj listi ove organizacije, nakon analize stanja, Fridom Haus (FH) vratio je ove dvije države Zapadnog Balkana, korak unazad, odnosno u grupu tranzicionih odnosno, “hibridnih režima”.

Pojam “hibridni režim” podrazumijeva države u kojima su demokratske institucije krhke i u kojima postoje značajni izazovi u odbrani političkih prava i građanskih sloboda.

“Godinama unazad uvećavanim zarobljavanjem države, zloupotrebom vlasti i taktikom strahovlade, Aleksandar Vučić u Srbiji, i Milo Đukanović u Crnoj Gori, odveli su svoje države ispod crte – prvi put od 2003. godine, nijesu više kategorisane kao demokratije među zemljama u tranzitu”, navode u FH, prenosi Radio Slobodna Evropa.

Crna Gora, kako kažu u FH, pridružila se Srbiji, “izlazeći iz grupe demokratija nakon što je deceniju unazad praktično lebdela iznad praga”.

Za Crnu Goru u FH ukazuju na bojkot opozicije u radu Skupštine. Podsjeća se na odsustvo opozicionih stranaka nakon parlamentarnih izbora 2016. godine, kada je zbog slučaja, poznatog kao “Državni udar”, odlučila da stupi u bojkot parlamenta, smatrajući da je taj događaj uticao na rezultate izbora.

Na drugoj strani, među državama Zapadnog Balkana ima i onih koje su napredovale – Kosovo i Sjeverna Makedonija. U odnosu na izvještaj objavljen 2019. učinile su, navodi se, značajan napredak.

“Kosovo i Sjeverna Makedonija zabiležile su višestruko poboljšanje rezultata. Kosovo je jedina država koja je bilježila konstantan napredak posljednjih pet godina”, piše u izveštaju.

Ipak, u FH iskazuju i izvesnu rezervu jer, kako navode, “nedavna dešavanja u obje zemlje izazivaju sumnju u pogledu budućeg napretka”.

Na osnovu svih navedenih promjena, u grupi djelimično konsolidovanih demokratija tako je sada, nakon novog izvještaja, ostala još samo Hrvatska. Položaj Bosne i Hercegovine ostao je nepromijenjen, odnosno svoje mjesto nije mijenjala ni u boljem ni u gorem pravcu.

Najduža lista kritika među državama Balkana upućena je na račun Srbije. Njeni rezultati su u konstantnom padu pet godina unazad. Opisujući lošu klimu i nedemokratske principe u Srbiji, FH podsjeća i na bojkot opozicije u radu parlamenta i kritikuje način na koji ta institucija funkcioniše.

Navodi se da je od dolaska na vlast, 2012. godine, vladajuća Srpska napredna stranka (SNS) sistematski je ograničavala ulogu opozicije.

Ukazuje se da su od 2016. do 2018. godine na dnevnom redu sjednica Skupštine bili samo predlozi zakona koje su predlagali vlast i koalicioni partneri.

Izvještaj Fridom Hausa ove godine posebno se bavi uticajem Kine na države u tranzitu koja, kako se konstatuje, pokazuje slične afinitete kao Rusija.

Navodi se da su tranzicione države dokumentovano već dugo pod uticajem agresivne spoljne politike Rusije, čiji je cilj destabilizacija transatlantskog saveza i ponovno uspostavljanje onoga što on smatra “sferom uticaja”.

Ocjenjuje se da posljednjih godina predsjednik Kine, Si Đinping, nije bio ništa manje aktivan u promociji ciljeva svoje spoljne politike.

“Iako je međunarodni angažman Kine često manje direktno konfrontiran od ruskog, on ipak ima podmukli uticaj na razvoj i funkcionisanje demokratskih institucija u regionu koji se protežu od centralne Evrope do centralne Azije”, navode u FH.