PREDVIĐANJA SVJETSKE BANKE

Pandemija koronavirusa i mjere koje su donosene s ciljem njenog suzbijanja doveli su do ozbiljnog pada globalne ekonomije. Prema prognozama Svjetske banke ove godine će doći do pada globalnog rasta za 5,2 odsto. Ovakav pad bi predstavljao najdublju recesiju još od Drugog svjetskog rata pri čemu bi najveći broj ekonomija doživio najveći pad proizvodnje po glavi stanovnika od 1870. godine, saopštila je Svjetska banka u svom najnovijem izvještaju Globalni ekonomski izgledi.

Očekuje se da, usljed ozbiljnog poremećaja domaće potražnje i ponude, trgovine i finansija, ekonomska aktivnost naprednih ekonomija doživi pad za sedam odsto u 2020. godini. Očekuje se da ove godine nova tržišta i ekonomije u razvoju (EMDE) dožive pad za 2,5 odsto, što je prvo smanjenje na nivou ove grupe u posljednjih najmanje šezdeset godina. Takođe se očekuje i pad dohotka po glavi stanovnika za 3,6 odsto zbog čega će se milioni ljudi ove godine suočiti sa ekstremnim siromaštvom.

Najteže su pogođene one zemlje u kojima je pandemija bila najteža i koje se u velikoj mjeri oslanjaju na globalnu trgovinu, turizam, izvoz roba i vanjsko finansiranje. Mada će se jačina udara razlikovati od regiona do regiona, sva nova tržišta i ekonomije u razvoju imaju ranjivosti koje su pojačane usljed vanjskih šokova. Pored toga, prekidi u pristupu školovanju i primarnoj zdravstvenoj zaštiti vjerovatno će imati dugotrajne efekte na razvoj ljudskog kapitala.

“Ovo je veoma zabrinjavajuće, jer će kriza vjerovatno ostaviti dugotrajne posljedice i dovesti do krupnih globalnih izazova”, kazala je potpredsjednica Svjetske banke za ujednačen rast, finansije i institucije Cejla Pazarbasioglu.

“Prva stavka na dnevnom redu je rješavanje hitnih globalnih zdravstvenih i ekonomskih pitanja. Uz to, globalna zajednica se mora ujediniti kako bi se pronašao način za snažniji oporavak, kako bi izbjegli da se još veći broj ljudi suoči sa siromaštvom i nezaposlenošću,” dodala je ona.

Prema osnovnoj prognozi, pod pretpostavkom da se pandemija povuče dovoljno da se omogući ukidanje domaćih mjera za ublažavanje do sredine godine u naprednim ekonomijama i nešto kasnije u EMDE, da se globalna prelivanja smanje u drugoj polovini godine, te da poremećaji na finansijskim tržištima ne budu dugotrajni, prognozira se da će se globalni rast vratiti na 4,2 odsto u 2021. godini, odnosno na 3,9 odsto za napredne ekonomije i 4,6 za EMDE.

Međutim izgledi su veoma neizvjesni, a preovlađuju negativni rizici uključujući mogućnost produženog trajanja pandemije, finansijskog preokreta i povlačenja iz globalnih trgovinskih veza.

Negativni scenario bi mogao dovesti do pada globalne ekonomije za čak osam odsto ove godine, nakon čega bi uslijedio spori oporavak u 2021. godini, od tek malo iznad jedan odsto sa smanjenjem proizvodnje u EMDE za skoro pet odsto ove godine.

Očekuje se pad proizvodnje u euro-području za 9,1 procenata u 2020. godini, pošto je aktivnost bila teško pogođena širenjem bolesti. Očekuje se pad ekonomije Japana za 6,1 odsto budući da su preventivne mjere usporile ekonomsku aktivnost.

GODIŠNJA SJEDNICA UN-A

Predsjedavajući Generalne skupštine UN rekao je da svjetske vođe zbog pandemije Kovida-19 neće doći lično u Njujork na godišnje zasjedanje krajem septembra prvi put u 75-ogodišnjoj istoriji Ujedinjenih nacija.

Tidžani Muhamad-Bande rekao je sinoć na konferenciji za novinare da se nada da će u naredne dvije nedjelje objaviti kako će šefovi vlada i država 193 zemlje članice održati svoje govore o važnim lokalnim i svjetskim pitanjima za vrijeme generalne debate koja se redovno održava za vrijeme zasjedanja Generalne skupštine.

On je rekao da svjetski lideri ne mogu da dođu u Njujork zato što ne putuju sami, a da je nemoguće dovesti velike delegacije u Njujork za vrijeme pandemije.

“Ne mogu da dođu lično kao što su ranije radili, kao što se dešavalo posljednje 74 godine, ali će skup biti održan”, rekao je Muhamad-Bande o održavanju uobičajenog jesenjeg zasjedanja Generalne skupštine UN.

Generalni sekretar UN Antonio Gutereš prošlog mjeseca je predložio da okupljanje svjetskih lidera, kada je trebalo da se proslavi 75-ogodišnjica Ujedinjenih nacija, bude znatno redukovano zbog pandemije, i da svjetske vođe pripreme unapred snimljene govore, a da samo po jedan diplomata baziran u Njujorku od 193 zemalje članice svjetske organizacije bude prisutan u zgradi.

Muhamad-Bande rekao je da bi do kraja semptembra možda moglo oko sto ljudi da uđe u salu Generalne skupštine.

On je rekao da proslava 75. godošnjice nije zamišljena kao jedan trenutak već da će trajati tokom cijele godine, počev od 26. juna i 75. godišnjice potpisivanja Povelje Ujedinjenih nacija u San Francisku.

Rekao je da se takođe razmatra usvajanje političke deklaracije UN za 75 godina, i da će svjetski lideri imati priliku da obilježe tu godišnjicu, ali ne lično.

JEDNA OD ČETIRI SESTRE

Jedna od četiri sestre osnivača ženske pop grupe Pointer Sisters, Boni Pointer umrla je u 70-oj godini, saopštila je grupa na svom internet sajtu.

Četiri sestre – Boni, Anita, Rut i Džun Pointer počele su da pjevaju u crkvi svog oca u Ouklendu u Kaliforniji prije nego što su postale poznate tokom ’70-tih.

Među njihovim uspjesima su hitovi kao špto su “I’m So Excited”, “Jump(For My Love)”. Grupa je dobila prvu muzičku nagradu Gremi za pjesmu “Fairytale” iz 1975. godine.

Numera koju su zajedno napisale Boni i Anita je dobila nagradu za najbolji kantri duo a kasnije je snimio Elvis Prisli.

Boni Pointer je napustila grupu sredinom ’70-ih i počela samostalnu karijeru, a najveći uspjeh imala je 1978. sa hitom “Heaven Must Have Sent You”.

UBIJEN TOKOM HAPŠENJA

Afroamerikanac Džordž Flojd, čija je smrt podstakla proteste protiv rasizma širom svijeta, biće sahranjen danas u Hjustonu.

Flojd, koji je preminuo u 46. godini, biće sahranjen pored svoje majke.

On je ubijen tokom brutalnog hapšenja u Mineapolisu, kada mu je policajac bijelac koji je sada optužen za ubistvo Derek Čuvin, koljenom pritisnuo vrat i držao ga u tom položaju skoro devet minuta sve dok nije prestao da se pomjera, iako je Flojd molio za vazduh i govorio da se guši.

Komemoraciji koja je održana juče u njegovom rodnom Hjustonu prisustvovalo je oko 6.000 ljudi, a sahrana će biti privatna.

KORONA VIRUS

Mjere zatvaranja širom svijeta spriječile su milione smrti od novog korona virusa, pokazuje nova studija, a prenosi danas Glas Amerike (VOA).

Prema istraživanju Imperijalnog koledža u Londonu, restriktivne mjere i zatvaranje poslovnih zgrada, prodavnica i škola možda su spasili oko tri miliona života u 11 zemalja – Austriji, Belgiji, Britaniji, Danskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Italiji, Norveškoj, Španiji, Švedskoj i Švajcarskoj.

Druga studija, koja je sprovedena u Sjedinjenim Američkim Državama, zaključila je da su mjere karantina u Kini, Francuskoj, Iranu, Italiji, Južnoj Koreji i SAD spriječile još 530 miliona slučajeva kovida-19.

Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) upozorila je međutim u ponedjeljak da, dok se situacija popravlja u Evropi, pogoršava se u drugim djelovima svijeta.

“Više od 100.000 novih slučajeva je prijavljeno u proteklih devet ili deset dana. Juče je prijavljeno više od 136.000 slučajeva, daleko najviše u jednom danu do sad”, saopštio je šef SZO Tedros Adanom Gebrejesus.

Tedros je naveo da je 75 odsto novih slučajeva registrovano u deset zemalja, pretežno u Latinskoj Americi i Južnoj Aziji.

Međutim, na Novom Zelandu, premijerka Džasinda Ardern saopštila je u ponedjeljak da je uvjerena da je zemlja zaustavila širenje kovida-19 nakon što nijedan novi slučaj nije prijavljen u proteklih 17 dana.

Njen kabinet je ukinuo sve restrikcije koje se odnose na javne skupove, uključujući sportska takmičenja i vjenčanja.

Iako stanovnici Novog Zelanda slave pobjedu nad virusom, granice zemlje ostaju zatvorene a svako ko dođe iz inostranstva mora da provede vreme u karantinu.

“Skoro smo sigurni da ćemo ponovo vidjeti slučajeve… ali to nije znak da smo mi omanuli. To je realnost virusa. Ako i kada se to dogodi, moramo da budemo spremni”, navela je Ardern.

Nešto više od 1.500 ljudi zaraženo je virusom na Novom Zelandu a 22 osobe su preminule.

MALEZIJA

Malezijske vlasti uhapsile su 269 Rohindži i pronašle tijelo na brodu kojim su izbjeglice krijumčarene, za koji se sumnja da je namjerno oštećen kako ne bi mogao da se ponovo vrati u more.

Malezijski pomorski zvaničnici presreli su juče brod kod ostrva Langkavi i uhapsili 53 osobe koje su pokušale da otplivaju do obale, i još 216 osoba na brodu na kome je pronađeno i tijelo žene, navodi se u saopštenju Nacionalne radne grupe.

Koliko dugo su Rohindže bile na moru i odakle su došli nije otkriveno. Izbjeglice su smještene u privremeni pritvor, dok je tijelo predato policiji na istragu, navodi se u saopštenju.

Stotine hiljada etničkih muslimana Rohindža napustilo je Mijanmar zbog vojne akcije i mnogi žive u prenatrpanim izbjegličkim kampovima u Bangladešu.

Malezija, u kojoj većinu čine muslimani, bila je uobičajena destinacija za čamce krijumčara koji obećavaju izbjeglicama bolji život u inostranstvu.

Nacionalna radna grupa saopštila je da je od maja pritvoreno 396 ljudi koji su se ilegalno pokušali da uđu u zemlju, zajedno sa 108 vlasnika čamaca i 11 osumnjičenih krijumčara.

Broj nije obuhvatio brod koji je prevozio oko 200 izbjeglica Rohindža, uključujući djecu, koji je vraćen u aprilu iz straha da bi izbjeglice mogle da unesu korona virus u zemlju.

Malezija je zabilježila više od 700 novih infekcija u imigracijskim kampovima od prošlog mjeseca, što se podudara sa serijom racija u Kuala Lumpuru u kojoj je više od 2.000 ljudi privedeno zbog ilegalnog boravka u zemlji.

Malezija je prijavila 8.329 infekcija i 117 smrtnih slučajeva od kovida-19, a njeno skoro tromjesečno zatvaranje završava se ove nedjelje ponovnim otvaranjem gotovo svih sektora ekonomije.

Malezija ima oko dva miliona radnika migranata sa legalnim statusom i više od dva miliona sa ilegalnim.

Osim toga, ima oko 180.000 izbjeglica i azilanata, uključujući 101.000 Rohindža, prema podacima Agencije UN za izbjeglice.

NACIONALI BIRO OBJAVIO

Američka ekonomija je u recesiji, objavio je Nacionalni biro za ekonomska istraživanja (NBER), čime je označen kraj najduže ekonomske ekspanzije u istoriji SAD-a, prenio je danas Glas Amerike (VOA).

Kako objašnjava finansijski vebsajt Market Voč, NBER je privatna istraživačka grupa koju predvode glavni ekonomisti zemlje, a odavno se smatra zvaničnim arbitrom u procjeni kada počinju i završavaju određeni poslovni ciklusi.

Odbor NBER-a saopštio je da je recesija počela u februaru. Prema širokoj definiciji ovog biroa, recesija je “pad ekonomske aktivnosti koji traje duže od nekoliko mjeseci”.

“U odlučivanju da li da proglasi recesiju, odbor procjenjuje obim i trajanje smanjenja ekonomske aktivnosti, kao i to da li se pad prijavljuje duž različitih sektora. Odbor prepoznaje da su pandemija i odgovor u domenu javnog zdravlja rezultirali padom koji ima drugačiju karakteristiku”, saopštio je NBER.

Organizacija navodi da je bruto domaći proizvod u Americi pao po godišnjoj stopi od 4,8 odsto u prva tri mjeseca godine, a nezaposlenost skočila sa 3,5 odsto u februaru na 14,7 odsto u aprilu, da bi u maju opala na 13,3 odsto.

Neki ekonomisti predviđaju da će trenutna recesija biti kratka, kako se ekonomska proizvodnja bude povećavala, a poslovi ponovo počeli da se otvaraju.

Međutim, optimizam je prigušen zbog mogućeg povratka korona virusa. Ukoliko se to dogodi, kako navode, biće potrebno više od dvije godine da se američka ekonomija vrati na nivoe prije Kovida-19.

Istovremeno, navodi VOA, sumorne vijesti stižu iz Svjetske banke koja predviđa da će se globalna ekonomija smanjiti za 5,2 odsto ove godine, što bi značilo najdublju recesiju od kraja Drugog svjetskog rata.

Svjetska banka ocjenjuje da bi zbog pandemije i ekonomske krize milioni ljudi širom svijeta mogli da potonu u ekstremno siromaštvo.

DANAS U PODNE

Sjeverna Koreja saopštila je da će prekinuti sve kanale komunikacije sa Južnom Korejom danas u podne jer nije uspjela da spriječi slanje letaka protiv Pjongjanga u Sjevernu Koreju.

Sjevernokorejsko upozorenje uslijedilo je pošto su odnosi dvije Koreje zaoštreni usljed dužeg zastoja u nuklearnoj diplomatiji Pjongjanga i Vašingtona.

Neki stručnjaci kažu da Sjeverna Koreja možda namjerno stvara tenzije kako bi podstakla unutrašnje jedinstvo ili pokrenula veću provokaciju suočavajući se sa pritiskom zbog sankcija predvođenih SAD-om.

Sjeverno Korejska novinska agencija KCNA prenijela je da će sve komunikacijske linije biti prekinute u podne.

Navedeno je da će to biti “prvi korak odlučnosti da se potpuno prekinu svi kontakti sa Južnom Korejom”.

Odluku će donijeti sestra vođe Kim Džong Una, Jo Džong i bivši šef vojno-obavještajne agencije Kim Džong Čol, za kojeg Seul vjeruje da je stajao iza dva napada 2010. godine u kojima je ubijeno 50 Južnokorejaca.

Konzervativni aktivisti Južne Koreje, uključujući sjevernokorejske branioce koji žive na Jugu, godinama lete ogromnim balonima u Sjevernu Koreju, i nose letke koji kritikuju Kim Džong Una zbog nuklearnih ambicija i kršenja ljudskih prava.

Prošle nedjelje Pjongjang je zaprijetio da će ukinuti Kancelariju za vezu dvije Koreje i vojni sporazum o ublažavanju tenzija.

Sjeverna Koreja je saopštila da su aktivnosti slanja letaka prekršile niz mirovnih sporazuma Pjongjanga i Seula, posebno Deklaraciju iz Panmundžona, potpisanu u aprilu 2018. godine, koja je imala za cilj da smanji tenzije.

Dvije Koreje imaju nekoliko telefonskih i faks linija, od kojih je jedna između Kim Džong Una i južnokorejskog predsjednika Mun Džae ina, koja je uspostavljena poslije samita 2018. godine, ali ih lideri nikada nijesu javno koristili.

Običnim građanima je zabranjeno da komuniciraju telefonom ili preko elektronskih poruka.

Zvaničnici dvije Koreje obično razmjenjuju kratke poruke dva puta dnevno preko kanala nižeg nivoa kako bi provjerili da li rade normalno, čak i ako nema većih problema između njihovih vlada.

Kad su zvaničnici Južne Koreje u utorak ujutro preko najmanje četiri kanala kontaktirali Sjevernu Koreju, Sjeverna Koreja nije odgovorila, saopštila je južnokorejska vlada.

Nije prvi put da Sjeverna Koreja prijeti da će prekinuti kanale.

Ranije Sjeverna Koreja nije odgovarala na južnokorejske telefonske pozive ili faks poruke duže vrijeme prije nego što je kasnije obnovila te komunikacione kanale kada su se neprijateljstva ublažila.

DŽONSON PORUČIO

Premijer Velike Britanije Boris Džonson izjavio je da su antirasističke demonstracije “obesmišljene prestupima”, nakon što su demonstranti srušili statuu trgovca robljem u Bristolu i nacrtali grafite na statui Vinstona Čerila u Londonu.

Džonson je naveo da ljudi imaju pravo da mirno protestuju ali ne i da napadaju policiju.

“Demonstracije su obesmišljene nasiljem koje predstavlja izdaju onoga zbog čega su ljudi protestovali”, rekao je premijer.

Londonska policija je saopštila da je desetak ljudi uhapšeno a osam policajaca povrijeđeno nakon jučerašnjeg sukoba demonstranata sa policijom u centralnom Londonu.

Ministar za kriminal, policiju i pravosudje Kit Malthaus pozvao je danas na krivično procesuiranje odgovornih za rušenje bronzanog spomenika trgovcu robljem Edvardu Kolstonu u Bristolu.

Medjutim, gradonačelnik Bristola rekao je za Bi-Bi-Si (BBC) da ga, iako ne odobrava nasilje, nema osjećaj gubitka zbog statue.

SUD ŠPANIJE

Vrhovni sud Španije pokrenuo je istragu kako bi utvrdio da li je bivši kralj Huan Karlos nezakonito dobio provizije u vrijednosti više miliona USD iz Saudijske Arabije, tokom izgradnje brze pruge u toj zemlji.

Kako navodi AP, istražitelji će se usredsrediti na period od sredine 2014. godine, kada je Huan Karlos abdicirao u korist svog sina, sadašnjeg kralja Felipea VI, izgubivši time imunitet koji mu je bio garantovan ustavom.

U tom periodu odvijala se druga faza ugovora iz 2011. godine o uvođenju brze željezničke linije između saudijskih gradova Medine i Meke.

Iako su finansijski poslovi nekadašnjeg kralja godinama bili pod lupom španskih medija, to do sada nije proizvelo nikakve pravne posljedice, a otkad su iznijeti prvi navodi o njegovim nečasnim radnjama, španski parlament je odbacio najmanje dva predloga za pokretanje istrage, navodi AP.