ROK DO 15. JANUARA

Karijerni centar Univerziteta Crne Gore (UCG) raspisao je nagradni konkurs za najbolju startap ideju studenata Univerziteta Crne Gore.

Fond za prvu nagradu, koju je obezbijedio Univerzitet Crne Gore, iznosi 3.000 eura, dok je fond za drugu nagradu, koju obezbjeđuje Privredna komora Crne Gore, 1.000 eura.

Pravo prijave imaju svi studenti Univerziteta Crne Gore, koji se mogu prijaviti pojedinačno ili u timu, sa maksimum tri člana, saopšteno je iz UCG.

Individualni aplikanti mogu imati najviše dvije prijave. Jedan tim može prijaviti najviše tri startap ideje.

Rok za prijavu startap ideja je 15. januar 2020. godine.

“Prijave se mogu slati na mejl adresu Karijernog Centra UCG [email protected], sa naznakom u subject-u „Konkurs za najbolju startap ideju“, ili predati u štampanoj formi, u Arhivi Rektorata Univerziteta Crne Gore, svakog radnog dana, od 10.00 do 14.00 sati. Uz prijavu, aplikanti su dužni da dostave povtrdu o studiranju”, saopštili su iz UCG.

Prijavni formular dostupan je na zvaničnom sajtu Univerziteta Crne Gore, na stranici Karijerni centar.

ANALIZIRAĆE GUSTINU

Evropska svemirska letjelica lansirana je danas iz Južne Amerike na trogodišnju misiju proučavanja planeta u drugim solarnim sitemima.

Satelit Keops (CHEOPS – CHaracterising ExOPlanets Satellite) – teleskop za proučavanje egzoplaneta, lansiran je iz mejsta Kuru u Francuskoj Gvajani u 9.45 po centralnoevrposkom vremenu na ruskoj raketi Sojuz.

Letjelica je lansirana 24 sata poslije jučerašnjeg odlaganja kretanja satelita u prvu misiju neposredno prije polijetanja zbog problema u softveru.

Evropska svemirska agencija (ESA) je navela da je prva misija satelita posvećena proučavanju obližnjih zvijezda za koje se već zna da imaju planete.

Agencija se nada da će podaci poslati u toj misiji omogućiti da se proračuna gustina tih planeta, što je prvi korak ka njihovom boljem razumijevanju.

Teleskop će se usmjeriti na svijetle zvijezde da utvrdi veličinu planeta dok prolaze ispred svoje zvijezde domaćina.

Švajcarski astronom i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku Didije Keloz koji predvodi naučni tim Keopsa, rekao je za AP ranije ove nedjelje da će misija biti usmjerena na 100 od preko 4.000 egzoplaneta, koje su van našeg solarnog sistema, pronađenih do sada.

Djelimično će pokušati da utvrde da li ima mogućnosti da postoji planeta poput Zemlje koja može da održio život.

“Mi smo jedan planetarni sistem među mnogim. Sve to ima veze sa našim mjestom u univerzumu i pokušaju da ga razumijemo”.

Svemirski teleskop će analizirati gustine i radijuse egzoplaneta i utvrditi da li imaju atmosfere, rekao je Keloz.

“Ne znamo ništa sem da su tamo”, dodao je on.

Raketa je takođe ponijela satelit za posmatranje Zemlje za Italijansku svemirsku agenciju koji će služiti naučnicima i komercijalnim i vladinim klijentima, saopštila je kompanija za lansiranje Arianespas (Arianespace).

TELESKOP HABL

Agencija NASA objavila je fotografije misterioznog objekta koji je nazvala 2I/Borisov, a snimio ga je svemirski teleskop Habl. Na fotografiji se vidi kometa ispred udaljene spiralne galaksije, prenosi Independent. Ova fotografija, kako se navodi, prikazuje kometu na putu kroz Sunčev sistem dok se vraća nazad u međuzvjezdani prostor.

Kometu 2I / Borisov prvi put je primjetio u avgustu krimski astronom amater, po kojem je ona i dobila ime. Tada je izazvala veliku pažnju širom svijeta.

Naučnici su brzo utvrdili da je to drugi međuzvjezdani objekat za koji se zna da je posjetio naš Sunčev sistem, nakon čuvene “Oumuamua”, koja je bila prva kometara koja je ušla u naš solarni sistem.

Od tada, naučnici slikaju kometu kako se približava Zemlji kako bi je bolje sagledali. Prva zapažanja sa Habla stigla su u oktobru, a nove slike nastale su u novembru i decembru. Ove fotografije nude bolji pregled veličine i drugih detalja ovog posjetioca.

U momentu kada je fotografija snimljena objekat je bio udaljen 326 miliona kilometara od Zemlje.

“Habl nam daje najbolju sliku o njenoj, ali i veličini samog jezgra ove velike komete””, rekao je Dejvid Dževit, profesor planetarne nauke i astronomije na Univerzitetu Kalifornija u Los Anđelesu, čiji je tim snimio najbolje i najoštrije slike ove prve međuzvjezdne komete.

“Iznenađujuće, naše Habl fotografije pokazuju da je jezgro ove komete 15 puta manje nego što su ranija istraživanja sugerisala. Radijus je manji od pola kilometra. Ovo je važno jer nam znanje o veličini pomaže da odredimo ukupan broj i masu takvih objekata u Sunčevom sistemu i Mliječnom putu. Borisov je prva poznata međuzvjezdna kometa, a mi bismo željeli da znamo koliko ima drugih”, zaključio je ovaj profesor.

KLIMATOLOZI

Otapanje leda na planinama ugroziće u budućnosti oko dvije milijarde ljudi, upozoravaju klimatolozi, napominjući da se led na najvišim planinskim vrhovima topi velikom brzinom.

Smanjivanje planinskih površina pod snijegom i ledom najviše je u evropskim skijalištima koja zavise od vještačkog snijega i umjesto zimskih postaju ljetnja odmarališta.

Švajcarska vlada navodi da je posljednjih deset godina broj skijaša u Alpima pao za oko 24 posto. Do kraja 21. vijeka, količine snijega na skijalištima najvjerovatnije će pasti na manje od 50 posto sadašnje količine, a staze ispod 1.500 metara nadmorske visine mogle bi da ostanu potpuno bez snijega, navodi list Nejčr (Nature).

Stručnjaci navode najvažnije planinske regije koje imaju ogromne količine vode u obliku snijega i leda. U planinskim lancima ima ih više nego bilo gdje u svijetu, osim na Arktiku i Antarktiku.

Na njima se nalazi više od 200.000 lednika, kao i visinskih jezera i močvara.

Kako se led i snijeg tope, voda se postepeno oslobađa i puni vodotokove rijeka i jezera ključne za život oko 1,9 milijarde ljudi, što je oko 20 posto današnjeg stanovništva na Zemlji?!

U novoj studiji posebno se izdvajaju četiri najveća sistema na četiri kontinenta – u Aziji, Evropi, Sjevernoj Americi i Južnoj Americi. Najveći, najvažniji, ali i najugroženiji je azijski sistem basena koji se snabdijevaju vodom iz regije u kojoj se nalaze masivi Himalaji, Karakorum, Hidukuš i Ladak.

Od njega direktno zaisi više od 200 miliona ljudi uglavnom u Avganistanu, Kini, Indiji i Pakistanu.

U Evropi su to Alpi i uz njih vezani baseni Rone, Po, Rajne i Crnomorskog sliva…Od njih zavisi oko 70 miliona ljudi. U Sjevernoj Americi to su planine sjevernoameričkih Kordiljera koje vodom snabdijevaju brojne rijeke i od njih zavisi oko 14 miliona ljudi. U Južnoj Americi to su Andi i južnoamerički Kordljeri od kojih zavisi oko osam i po miliona ljudi.

Planine se zagrijevaju dva puta brže od ostatka svijeta.

Tokom sljedećih 100 godina klimatske promjene djelovaće na pitku vodu za ljude, na vodu za proizvodnju struje i vodu za poljoprivredu, upozoravaju klimatolozi.

PUTOVANJE DO ISS-A

Ruska svemirska agencija Roscosmos saopštila je kako je razvila način da njen svemirski brod Sojuz putuje na Međunarodnu svemirsku stanicu (ISS) tri puta brže.

Kroz ovu inovaciju smanjen je broj orbita koje Sojuz napravi oko Zemlje prije nego stigne do ISS-a.

Obično su potrebna dva dana da se raketa približi ISS-u, odnosno šest sati ukoliko se izvede brzo lansiranje. Međutim, i u tom slučaju raketa mora nekoliko puta da kruži oko Zemlje.

Ruski svemirski inženjeri koji su dugo tragali za većom efikasnoću lansiranja rakete, pronašli su način kako da astronauti stignu do ISS-a u samo jednoj rotaciji oko Zemlje, pojašnjavaju iz Roscosmosa.

Takvi svemirski letovi trajaće otprilike dva sata i uštedjeće dosta goriva i resursa potrebnih za svaku misiju. Što je još važnije, posade će provesti manje vremena unutar prepune kapsule rakete.

Nedavno je najavljeno kako su za sljedeću godinu planirana tri lansiranja ove ruske rakete, koji će uključivati britanske komunikacijske satelite OneWeb.

SNIMILI DESET MILIONA KILOMETARA

Kompanija Google saopštila je da Google Earth sada pokriva više od 98 odsto svijeta i da Street View ima snimljeno oko deset miliona kilometara materijala.

Navode da su korisnicima omogućili da pregledaju više od 36 miliona kvadratnih kilometara satelitskog snimka, zvanog LOT.

“I dok nam ove zadivljujuće fotografije pokazuju djelove svijeta koje možda nikada nećemo imati priliku posjetiti, one pomažu i Google Mapsu da precizno prikaže svijet, koji se mijenja iz dana u dan”, piše u postu.

Google je takođe podijelio više informacija o tome kako tačno ovi snimci nastaju te se potrudio da podsjeti da ovo sve nije “mali zadatak”. Iz ove kompanije napominju i to da postupak prikupljanja fotomaterijala može potrajati i do nekoliko sedmica.

Ovo je prvi put da je Google objavio ovu vrstu detaljnih informacija i brojeva.

IGRA SVJETLOSTI

Prica o aurori pocinje na Suncu. Ono se ponasa kao ogromna elektrana, pri cemu se energija stvara duboko u njegovom jezgru, u kojem se temperatura penje na vise od 14 miliona stepeni Celzijusovih, pise Nacionalna geografija.

Pritisak je toliki da atomi hidrogena zajedno stvaraju drugi element – helijum.

Ova nuklearna aktivnost otpusta energiju, a svjetlost iz samog jezgra isijava napolje. U spoljasnjim slojevima se toplina otpusta napolje, a ova elektricna strujanja gasa stvaraju magnetna polja unutar Sunca.

Sjeverni pol se pomjera velikom brzinom – da li je to slucaj i sa polarnom svjetloscu?

U nekim slucajevima snazna magnetna polja uspiju da se probiju kroz povrsinu, koja se zatim ohladi, pa se pojave tamne sunceve pjege. Elektricni nabijeni gas – plazma, povlaci magnetno polje jos vise napolje, pa se ono istegne i izokrene, poput gumice, da bi na kraju puklo.

Nekoliko milijardi tona talasa plazme odvoji se od Sunca, sto se zove Suncevim vjetrom. Ovaj vjetar moze da postigne brzinu od osam miliona km/h, i nakon sest sati projuri pored Merkura, a 12 sati poslije i Venere. Nakon 18 sati dospijeva do Zemlje, gdje se dogada nesto cudno.

Nevidljivi stit – zemljino magnetno polje, odbija Suncev vjetar. Magnetna polja zbijaju se zajedno i stvoraju zbrku, pa gas ulazi kroz dnevne strane magnetnog polja i nastaje dnevna aurora.

Magnetna polja se zatim izvijaju unazad i spojaju, ali se magnetne ‘gumice’ lome, pa gas Suncevog vjetra prostruji nazad prema polovima Zemlje koji zatim stvaraju nocnu auroru.

TRENDOVI U SVIJETU

Gugl je objavio listu najcescih pretrazivanja za 2019. godinu uz popratni video koji je fokusiran na superheroje, slavne sportiste, humaniste i desavanja koja su obiljezila proteklih 11 mjeseci.

Kroz rezultate o najtrazenijim pojmovima, licnostima ili desavanjima Gugl nam daje uvid u najpopoularnije trendove u svijetu, ali i u svakoj drzavi zasebno.

“Kroz istoriju svijet je tragao za herojima. I ove godine potrage za herojima, superherojima i svakodnevnim herojima, desavale su se sirom svijeta”, navode iz kompanije.

Najcesca pretrazivanja u 2019. u svijetu:

1. Indija protiv Juzne Afrike
3. Kameron Bojs
4. Banglades protiv Indije
5. iPhone 11

Najtrazeniji pojmovi u kategoriji vijesti:

1. Kopa America
2. Notr dam
3. ICC Cricket World Cup
4. Uragan Dorijan
5. Rugby World Cup

Najtrazeniji ljudi:

1. Antonio Braun
2. Nejmar
3. Dzejms Carls
5. Dzusi Smolet
6. Kevin Hart

POSLJEDICE ZAGRIJAVANJA

Klimatske promjene pogorsavaju stanje kada je u pitanju nedostatak kiseonika u okeanima i morima, pokazuju posljednja naucna istrazivanja.

U poredenju sa sezdesetim godinama proslog vijeka nedostatak kiseonika zabiljezen je na 45 okeanskih lokacija, a danas je isti problem uocen na cak 700 mjesta.

Strucnjaci kazu da ovakvo stanje narocito steti odredenim ribljim vrstama poput tune, morskog psa i jedne vrste sabljarke, prenosi Nacionalna geografija.

Od ranije je poznato da odredene hemikalije, poput azota i fosfora s farmi i industrijskih pogona uticu na kolicinu kiseonika, sto je jos uvijek primarni faktor, pogotovo u podrucjima blizim obali.

U vodama siromasnim kiseonikom bolje od riba prezivljavaju mikrobi, meduze i sipe. Voda koja sadrzi manji postotak kiseonika njima odgovara, ali ne odgovara brzim ribama, poput sabljarke ili krupnim ribama poput tune.

Strucnjaci isticu da vece i brze ribe imaju i vece energetske potrebe.

“I ranije nam je fenomen smanjenja kolicine kiseonika u morima i okeanima bio poznat, ali sada to prvi put povezujemo s klimatskim promenama”, rekla je Mina Apes iz Medunarodnog udruzenja za zastitu prirode.

“Ovo je mozda posljednji poziv na budenje iz nekontrolisanog ljudskog eksperimenta jer se emisija ugljen dioksida i dalje povecava”, rekao je jedan od autora istrazivanja Den Lafolej, podsjetivsi da na smanjenje kolicine kiseonika u okeanima uticu globalno zagrijavanje i zagadenost okeana i mora materijama koje nastaju kao posljedica hemikalija s farmi i s industrijskih pogona.

“Nestanak kiseonika iz okeana prijeti morskim ekosistemima koji su vec ugrozeni zbog zagrijavanja i zakiseljavanja okeana”, kaze Lafolej.

Balticko more i Crno more najveci su zatvoreni morski ekosistemi s niskim udjelom kiseonika.

Ako drzave nastave s uobicajenim pristupom emisiji staklene baste, svjtski okeani bi do 2100. mogli da ostanu s tri do cetiri odsto kiseonika manje, zakljucuje se.

NOVA APLIKACIJA

Kompanija “Gugl” radi na novoj mogucnosti namijenjenoj aplikaciji “Gugl maps” koja ce unaprijediti bezbjednost korisnika.

Radi se o funkciji koja ce naglasiti dobro osvijetljene ulice kada korisnik ide pjeske, prenosi klix.ba

Ta funkcija je otkrivena u kodu beta verzije “Gugl mapsa”, sto pokazuje da ce biti dostupna korisnicima.

Dobro osvijetljene ulice bice oznacene zutom bojom tako da ce korisnici moci izbjegavati one slabije osvjetljene, odnosno mracne.

Jos nije poznato kada ce nova funkcija biti dostupna korisnicima.