NAUCNICI DOKAZALI

Svaka generacija u proslom vijeku odrastala je u ljude inteligentnije od svojih roditelja, ali se posljednjih 20 godina nesto promijenilo, pa testovi naucnika pokazuju da su nove generacije gluplje od prethodnih.

Na standardnim testovima inteligencije, koje su djeca polagala u vecini zemalja razvijenog svijeta, prosjek bi se svakih nekoliko godina pomjerao navise. Ono sto je bio prosjecan IQ 1950. godine daleko je ispod prosjeka izmjerenog 1980. godine.

Taj fenomen dobio je ime Flinov efekat, prema naucniku Dzejmsu Flinu, Novozelandaninu koji je jedan od prvih primijetio ovaj trend.

Flinov efekat vrijedio je tokom veceg dijela 20. vijeka. Svaka generacija postajala je sve inteligentnija, ali sve vise podataka ukazuje na zabrinjavajuci kraj ovog trenda i preokret u drugom smjeru. Kolektivni koeficijent inteligencije, cini se, poceo je da opada sirom svijeta.

Koeficijent inteligencije globalo opada

Od pocetka devedesetih godina proslog vijeka do danas koeficijent inteligencije poceo je da pada sirom razvijenog svijeta. Ovaj trend prvi su primijetili norveski naucnici, koji su proucavali rezultate testova inteligencije vojnih regruta izmedu 1950. i 2002. godine. Podaci iz proslog vijeka vecinom su bili u skladu sa Flinovim efektom, ali sredinom devedesetih Flinov efekat je nestao i koeficijent inteligencije poceo je da opada.

Uslijedile su zabrinjavajuce potvrde novog trenda, dobijene iz podataka o inteligenciji danskih regruta, potom podaci iz Ujedinjenog Kraljevstva koje je prikupio sam Flin. Prema studiji iz 2009. godine prosjecan koeficijent inteligencije 14-godisnjih Britanaca pao je za oko dva boda izmedu 1980. i 2008. godine.

Rast inteligencije nestao u devedesetim proslog vijeka

Prema svim dostupnim podacima, Flinov efekat poceo je da usporava u osamdesetim godinama proslog vijeka, i potpuno je nestao u devedesetim. Covjecanstvo je, cini se, doslo do vrhunca kolektivne inteligencije.

Za razvoj inteligencije vazni su geni ali i spoljni uticaji – okruzenje u kojem odrastamo, ishrana, to koliko smo cesto bolesni, podsticajna i stimulativna okolina, i brojni drugi faktori. Inteligencija moze da se uporedi sa visinom. Tokom proslog vijeka generacije su takode odrastale u sve vise i vise, dok je prosecna visina rasla.

Kontroverzni naucnik Ricard Lin veliki je zagovornik disgenike, pojma obrnutog od eugenike. Prema njegovom misljenju, do pada u koeficijentu inteligencije dolazi zato sto ljudi sa nizim koeficijentom inteligencije u modernom drustvu imaju vise djece.

Lin za pad inteligencije okrivljuje i imigrante iz zemalja u kojima je prosjecan koeficijent inteligencije nizi nego u zemljama u kojima je opazen pad, poput Britanije, Norveske i Danske, ali najnovija norveska studija opovrgla je njegove tvrdnje ukazujuci na vrlo uvjerljive argumente da su i Flinov efekat i njegov preokret uslovljeni faktorima zivotne sredine.

Pad IQ i kod djece iz iste porodice

Norveski naucnici Bernt Bratsberg i Ole Rogeberg proucavali su razvoj koeficijenta inteligencije i u pojedinim porodicama – izmedu brace i sestara koji pripadaju razlicitim generacijama, i otkrili da promjena Flinovog efekta pogada i porodice, a ne samo prosjek cijele populacije.

Primjera radi, brat i sestra rodeni poslije 1990. godine, izmedu kojih je deset godina razlike, imace u prosjeku izmedu pola i dva boda razlike u koeficijentu inteligencije, pri cemu mladi brat ili sestra ima manji IQ.

Norveski naucnici proucili su i eliminisali sve druge mogucnosti, poput veceg broja djece rodene u porodicama ciji roditelji imaju prosjecan ili nizi IQ, ili uticaja migracija, za koji su zakljucili da je zanemarljiv.

Inteligencija mladih generacija pada, oko dva boda svakih deset godina, i nisu krivi ni disgenika, ni migranti, vec se taj pad primjecuje u svakoj prosjecnoj porodici. Jedino preostalo objasnjenje jeste da postoji nesto u sredini u modernom drustvu sto djecu sputava u razvoju.

Problem telefoni, racunari i video igre ili zagaden vazduh?

Flin pretpostavlja, iako za to jos nema nikakvih konkretnih dokaza, da je kultura mladih stagnirala, ili da se doslovno zaglupila. Izrazava i zabrinutost da se kultura mladih danas fokusira primarno na mobilne telefone, racunare i video-igre, umjesto na citanje i medusobne razgovore.

Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) ima jos jedno jednostavnije i jezivije objasnjenje: porast zagadenja vazduha. Zagadenje vazduha je danas globalno, a procjenjuje se da porast mikrocestica u vazduhu utice na zdravlje cak 90 odsto svjetske populacije.

Globalno zagadenje moglo bi da bude odgovorno za usporavanje i zaustavljanje razvoja mladih. Ako nesto hitno ne ucinimo, pitanje je kakav cemo svijet ostaviti svojoj djeci, ali i kakvu cemo djecu ostaviti tom svijetu.

0 comments

You must be logged in to post a comment.

  • "Borba protiv korupcije nije samo pravna obaveza, već imperativ"
    on 09/12/2024 at 09:34

    Međunarodni dan borbe protiv korupcije prilika je da se podsjetimo da borba protiv korupcije nije samo pravna obaveza, već naš etički i društveni imperativ, kazao je predsjednik Savjeta Agencije za sprečavanje korupcije (ASK) Pavle Ćupić.

  • Od maja naredne godine linija Sarajevo - Kopenhagen
    on 09/12/2024 at 09:22

    Međunarodni aerodrom Sarajevo saopštio je da će avioni kompanije Norwegian Air od naredne godine saobraćati od glavnog grada Bosne i Hercegovine do Kopenhagena.

  • Završeno prebrojavanje cigareta u Baru, u borbi protiv korupcije nema nedodirljivih
    on 09/12/2024 at 09:11

    Nacionalna antikorupcijska konferencija koju organizuje Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) počela je u Podgorici a premijer Milojko Spajić istakao je da je zakonodavsno reformisano i da su osnaženi kapaciteti institucionalni kapaciteti za borbu protiv korupcije. Najavio je da će iduće godine biti donijet zakon o zvizdačima, a unaprijeđen je i sistem oduzimanja imovine stečene kriminalnom djelatnošću.

  • Šta je lažni med i kako se Srbija bori protiv falsifikata
    on 09/12/2024 at 08:59

    Evropska unija je nedavno pokrenula proces izmene pravilnika koji regulišu kvalitet meda na tržištu, a u Srbiji, kandidatu za članstvo, čak 88 odsto meda je falsifikovano, pokazuju podaci nezavisne studije.

  • Tramp namerava da ukine državljanstvo stečeno rođenjem i pomiluje demonstrante iz Kapitola
    on 09/12/2024 at 08:57

    Tramp je rekao za NBC da će izdati „mnogo“ izvršnih naredbi, među njima i one koje se tiču imigracije.

  • Vučurović: Bojanić Lalović zaposlila Čečovića, crtaju nam se mete
    on 09/12/2024 at 08:30

    Škola osuđuje postupak profesora Gimnazije Radovana Čečovića, nama se crtaju mete a meta sam prije svega ja, kazala je na današnjoj pres konfrenciji direktorica Gimnazije "Slobodan Škerović" Biljana Vučurović. Ona je današnju konferenciju organizovala nakon što je objelodanjeno da je bivša učenica podgoričke Gimnazije prijavila profesora za seksualno uznemiravanje.

  • "Danilovgrad zamišljen kao važan centar moderne Crne Gore"
    on 09/12/2024 at 08:12

    Predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić čestitao je Dan opštine Danilovgrad predsjedniku Opštine Aleksandru Grguroviću, predsjedniku Skupštine opštine Predragu Pajoviću i svim građanima Danilovgrada uz želju da sa ponosom slave i ističu istorijske, kulturne i prirodne vrijednosti njihovog grada.

  • Dajković kroz suze: Falilo nam je 11 glasova, drugi su ih kupovali
    on 09/12/2024 at 08:06

    Lider Slobodne Crne Gore Vladislav Dajković kazao je toj partiji nedostojalo 11 glasova da osvoji jedan mandat na lokalnim izborima u Beranama.

  • "Građani Berana prepoznali ono što se radi na državnom nivou"
    on 09/12/2024 at 07:52

    Građani Berana prepoznali su ono što Vlada radi na drzavnom nivou, kazala je poslanica PES-a Jelena Nedović poručujuci da se nada da ce se vlast formirati što prije. Ističe da je koalicija PES-SNP u preizbornoj kampanji obećavala stvari koje su realne. Nedović je za “Dobro Jutro Crna Goro” komentarisala formiranje vlasti u Podgorici i kazala da je jednoglasno odlučeno da se pošalje poziv predsjedniku Jakovu Milatoviću i Pokretu za Podgoricu, te da čekaju odgovor.

  • Drakić: Odluka o Đukanovićevim satovima najvjerovatnije do kraja godine
    on 09/12/2024 at 07:20

    Direktor Agencije za sprečavanje korupcije (ASK) Dušan Drakić kazao je u Jutarnjem programu TVCG da očekuje da će slučaj "satovi" bivšeg predsjednika države Mila Đukanovića vrlo brzo biti riješen, najkasnije do kraja ove godine. Drakić je poručio da će osim tog slučaja, nastojati da riješete sve one koje interesuju javnost dugi niz godina.

  • Vukšić: Krapović da bolje pročita Ustav i Zakon o Vojsci
    on 09/12/2024 at 18:40

    U odnosu na neprimjereno i rekao bih po državu opasno reagovanje ministra odbrane Dragana Krapovića, podsjećam ga da je shodno članu 130. Ustava Crne Gore propisano da Savjet za odbranu i bezbjednost donosi odluke o komandovanju Vojskom kao i odluke o preduzimanju odgovarajućih mjera, dok član 38. Zakona o Vojsci jasno definiše da ministar odbrane obezbjeđuje izvršavanje odluka o komandovanju Vojskom, napisao je savjetnik predsjednika države Dejan Vukšić.

  • Zapažen napredak Crne Gore na putu ka EU
    on 09/12/2024 at 17:42

    Potpredsjednik Vlade i ministar vanjskih poslova Ervin Ibrahimović sastao se danas sa specijalnim izaslanikom Francuske za Zapadni Balkan Reneom Trokazom.

  • "Slovenija važan partner Crnoj Gori na evropskom putu"
    on 09/12/2024 at 16:57

    Slovenija je važan partner i prijatelj Crne Gore na našem evropskom putu, poručio je predsjednik Crne Gore Jakov Milatović prilikom sastanka sa ministarkom vanjskih i evropskih poslova Republike Slovenije Tanjom Fajon, saopšteno je iz njegovog kabineta.

  • "Krivična prijava protiv onih koji su zloupotrebom službenog položaja oštetili opštinski budžet"
    on 09/12/2024 at 16:32

    Opštinski odbor Demokratske partije socijalista (DPS) u Nikšiću podnio je krivičnu prijavu protiv ovlašćenih i odgovornih lica, zaposlenih u Opštini Nikšić, zbog osnovane sumnje da su počinili krivično djelo – Zloupotreba službenog položaja iz člana 416 Krivičnog zakonika Crne Gore.

  • URA traži raspravu o povećanju srazmjernih penzija i dječijih dodataka
    on 09/12/2024 at 15:20

    Poslanici Građanskog pokreta URA za sjutrašnju sjednicu Skupštine Crne Gore predložiće proširenje dnevnog reda Skupštine Crne Gore za povećanje minimalne penzije i za korisnike srazmjernih penzija i naknada za dječije dodatke, kazao je predsjednik poslaničkog kluba URE Miloš Konatar.

  • "Slučaj Stamatovića samo početak otkrivanja sprege između policije i kriminala"
    on 09/12/2024 at 15:15

    Nakon podizanja optužnice protiv Ilije Vasovića, nekadašnjeg šefa kriminalističke policije u Baru, kojeg Specijalno državno tužilaštvo sumnjiči za stvaranje kriminalne organizacije i zloupotrebu službenog položaja, svjedočimo još jednom policijskom rukovodiocu u Podgorici Ivanu Stamatoviću, koji se sumnjiči da je sarađivao sa šefom kavačkog klana, Radojem Zvicerom, saopštio je predsjednik Kluba poslanika Demokrata Boris Bogdanović.

  • "Apelujem da preuzmete odgovornost koja dolikuje poziciji koju obavljate"
    on 09/12/2024 at 15:05

    Ministar odbrane Dragan Krapović reagovao je povodom današnje izjave predsjednika Crne Gore, Jakova Milatovića.

  • Milatović: Tražiću da se Lazareviću vrate ingerencije
    on 09/12/2024 at 13:51

    Predsjednik države Jakov Milatović saopštio da će na sjutrašnjoj sjednici Savjeta za odbranu i bezbjednost od članova Savjeta tražiti da ministar odbrane Dragan Krapović vrati ingerencije načelniku generalštaba Vojske Crne Gore Zoranu Lazareviću.

  • "Danilovgrad svijetli primjer da su promjene donijele boljitak"
    on 09/12/2024 at 13:41

    Predsjednik Crne Gore Jakov Milatović podsjetio da je 9. decembra 1944. godine, luča slobode obasjala Danilovgrad i njegovu okolinu, kada su nakon godina neumorne i teške borbe, slavne partizanske jedinice nošene idealima antifašizma, zadale konačan udarac okupatoru na ovom prostoru. On je povodom Dana opštine Danilovgrad kazao da je taj grad svijetli primjer da su promjene donijele boljitak.

  • BS predložila usvajanje rezolucije o genocidu u Šahovićima
    on 09/12/2024 at 12:59

    Klub poslanika Bošnjačke stranke (BS) je kao dopunu Dnevnog reda sjednice Skupštine Crne Gore predložio usvajanje rezolucije o genocidu u Šahovićima. Kazali su da očekuju odršku svih poslanika, i pozicije i opozicije.

  • "Sramotan odnos Spajića, Mandića i Bečića prema Mojkovcu"
    on 08/12/2024 at 15:49

    Predsjednik mojkovačke URE i odbornik u Skupštini opštine Mojkovac Boško Laketić saopštio je da je aktuelna vlast na državnom nivou predvođena Milojkom Spajićem, Andrijom Mandićem i Aleksom Bečićem pokazala sramotan odnos prema Mojkovcu, jer u Predlogu budžeta Vlade Crne Gore za 2025. godinu nema značajnih sredstava za kapitalne projekte ključne za razvoj Mojkovca, ali i sjevera Crne Gore.

  • Kamatne stope neće padati: Alarm za privredu i donosioce odluka
    on 08/12/2024 at 12:27

    Zbog inflacije, rizika od rasta cijena, globalne neizvjesnosti, kamatne stope narednih deset godina neće padati. To je zaključak samita guvernera regiona koji je održan u Beogradu.

  • Oživljavanje programa ekonomskog državljanstva nije isključeno
    on 07/12/2024 at 19:09

    Crna Gora je od programa ekonomskog državljanstva, koji je na zahtjev Brisela prekinut krajem 2022, prihodovala više od pola milijarde eura. Ukoliko Evropski sud pravde u slučaju Malte presudi da ta ostrvska država dodjelom ekonomskog državljanstva nije prekršila pravo Unije, to može biti signal da i Crna Gora ponovo aktivira taj program, smatraju sagovornici Dnevnika. Saglasni su da Crna Gora ipak ne bi trebalo donositi ishitrene odluke koje mogu ugroziti evropski put, ali da bi, kroz redefinisanje uslova, nastavak tog programa mogao budžetu donijeti značajnu ekonomsku korist.

  • Rast indeksa i prometa
    on 07/12/2024 at 15:07

    Rast indeksa i prometa obilježili su na Montenegroberzi sedmicu u kojoj je Odbor direktora Instituta "Simo Milošević" odobrio Vladin plan restrukturiranja te kompanije.

  • Likvidna aktiva banaka na kraju septembra 1,53 milijarde eura
    on 07/12/2024 at 13:46

    Likvidna aktiva banaka na kraju septembra je iznosila 1,53 milijarde EUR, što je 2,63 odsto više nego u avgustu.

  • Nacionalni savjet da razmotri milionski posao izgradnje stadiona na Cetinju
    on 07/12/2024 at 12:24

    Akcija za socijalnu pravdu (ASP) uputila je inicijativu Nacionalnom savjetu za borbu protiv korupcije da razmotri slučaj rekonstrukcije Fudbalskog stadiona na Cetinju, a nakon prikupljene značajne dokumentacije koja pokazuje ozbiljne primjedbe stručnog nadzora nad projektom, čija je cijena sa 8,8 miliona kroz dodatne radove uvećana za još 1,6 miliona eura.

  • ISRCG krajem decembra organizuje ekonomski forum
    on 07/12/2024 at 11:52

    Institut sertifikovanih računovođa (ISRCG) organizovaće 26. i 27. decembra u Budvi Novogodišnji ekonomski forum.

  • Budućnost bez gotovine: Crna Gora na začelju liste
    on 07/12/2024 at 07:45

    Analizom norveškog informaciono-finansijskog portala Finansplassen, u kojoj su korišćeni javno dostupni podaci više institucija, utvrđeno je da su nordijske države najspremnije za budućnost bez gotovine u odnosu na ostatak Evrope.

  • Objavljena Bijela lista poreskih obveznika
    on 06/12/2024 at 20:59

    Poreska uprava (PU) objavila je ažuriranu Bijelu listu koja sadrži spisak 627 poreskih obveznika.

  • Pad proizvodnje šumskih sortimenata
    on 06/12/2024 at 14:24

    Proizvodnja šumskih sortimenata iz državnih šuma u Crnoj Gori u trećem kvartalu ove godine bilježi pad od 53,4 odsto u odnosu na isti prošlogodišnji period, pokazuju podaci Monstata.