AKADEMIJA RAZMATRA

Akademija za filmsku umjetnost i nauku razmatra odlaganje dodjele Oskara, koje je zakazano za februar 2021.

Oskar će vjerovatno biti odgođen, piše Variety, a novi datum još nije formalno predložen.

Kada su u aprilu najavljene nove privremene izmjene pravila za održavanje Oskara zbog pandemije korona virusa, predsjednik akademije Dejvid Rubin kazao je da je prerano znati kako bi se televizijski prenos Oskara 2021. mogao promijeniti nakon pandemije.

“Nemoguće je znati kakve će se promjene desiti. Znamo da želimo da proslavimo film, ali ne znamo tačno u kakvom će to obliku biti”, kazao je.

Prema uobičajenim pravilima, film mora imati sedmodnevno pozorišno izdanje u okrugu Los Anđelesa da bi se kvalifikovao za dodjelu Oscara. Ali za ovu godinu se filmovi, digitalno objavljeni, mogu kvalificirati ukoliko je studio prvenstveno planirao pozorišno izdanje.

“Mislim da svi suosjećamo sa situacijom filmaša i mi smo tu da podržimo naše članove i filmsku zajednicu”, rekao je Rubin.

Nejasno je hoće li odlaganje Oskara značiti i da će Akademija omogućiti filmovima koji su objavljeni nakon krajnjeg roka da se kvalificiraju za Oskara 2021. godine.

STIHOVI CRNOGORSKIH PJESNIKA

Crnogorsko narodno pozorište se prvi put odlučilo da producira i organizuje poetski teatar, kroz tri epizode serijala “Poetika Montenegrina”. Glumci nacionalnog tetra kazuju izabrane stihove crnogorskih pjesnika iz antologije 20. vijeka, koju je sačinio Bogić Rakočević. U saradnji sa RTCG, biće prikazano nekoliko video pozorišnih epizoda, kao poklon i antologija Crnogorskog nacionalnog tetra državi i publici.

Ana Ašanin, TVCG

NAGRAĐENA IDEJNA RJEŠENJA

Međunarodni konkurs za inovativno idejno rješenje revitalizacije kulturne baštine – Tvrđave Španjola u Herceg Novom, završen je i nagrađena su tri rada.

Kako ističu u Ministarstvu kulture, cilj takmičenja koje je organizovano u saradnji za UNDP-om, bio je da se dođe do savremenih arhitektonsko-urbanističkih rješenja za preuređenje i prenamjenu ove tvrđave u kreativni hab.

Ukupan nagradni fond iznosio je 24.000 američkih dolara, a prvu nagradu u vrijednosti od 15.000 dolara, osvojio je tim arhitekata pod šifrom 3003 koji čine: Nikola Novaković, Marija Novaković, Bogdan Kušević, Đina Prnjat, Nikoleta Savić, Saša Radojković, Nemaja Mitrović i Katarina Pašić iz Crne Gore.

Drugu nagradu u iznosu od 6.000 dolara osvojilo je rješenje pod šifrom URBSH0808, čija autorka je arhitektica Ana Radovanović iz Crne Gore, a treću od 3.000 dolara tim pod šifrom 85340, koji čine arhitekte Marko Aracki, Srećko Andrijanić i Kristina Nikolić iz Srbije.

“Koncept pobjedničkog rješenja, zasniva se na preklapanju i stalnoj interakciji između budućnosti i prošlosti i konačnom susretu dva vremenska perioda. Istovremeno, rješenje vodi računa o energetskoj efikasnosti i principima održivosti”, ističe se u saopštenju Ministarstva.

Konkurs je realizovan u okviru programa “Kreativna Crna Gora – ekonomska valorizacija i kreativne industrije”, koji zajednički sprovode Ministarstvo kulture i UNDP.

“Jedan od osnovnih ciljeva ovog programa je da se uspostavi mreža kreativnih centara u Crnoj Gori, a jedan od tih centara, sa međunarodnim karakterom je i Tvrđava Španjola. Ključno je sačuvati objekat i njegovu zaštićenu cjelinu, da se u budućnosti ovo utvrđenje rekonstruiše uz primjenu svih konzervatorskih mjera i principa, uz neophodna preliminarna arheološka i arhitektonska istraživanja, te da se objekat revalorizuje sa jasnom namjenom, u cilju održivog korišćenja. Održivo korišćenje moguće je upravo kroz uvođenje kulturnih i kreativnih sadržaja koji će obezbijediti i ekonomski razvoj. Shodno planiranim kulturnim i kreativnim djelatnostima unutar kompleksa Tvrđave Španjole i njene rezidencijalne namjene, te internacionalizacije djelovanja, hab će obezbijediti i međunarodne aktere kulturne scene”, zaključuje se u saopštenju Minstarstva kulture.

IAKO JE U FEBRUARU

Mada je 93. izdanje Oskara zakazano tek u februaru 2021, Akademija za filmsku umjetnost i nauku razmatra odlaganje ove velike noći, pišu svjetski mediji.

Oskar će vjerovatno biti odgođen, piše Variety, a novi datum još nije formalno predložen.

Kada su u aprilu najavljene nove privremene izmjene pravila za održavanje Oskara zbog pandemije koronavirusa, predsjednik akademije David Rubin kazao je da je prerano znati kako bi se televizijski prijenos 2021. mogao promijeniti nakon pandemije.

“Nemoguće je znati kakve će se promjene desiti. Znamo da želimo da proslavimo film, ali ne znamo tačno u kakvom će to obliku biti”, kazao je.

Prema uobičajenim pravilima, film mora imati sedmodnevno pozorišno izdanje u okrugu Los Angelesa da bi se kvalifikovao za dodjelu Oskara. Ali za ovu godinu se filmovi, digitalno objavljeni, mogu kvalifkovati ukoliko je studio prvenstveno planirao pozorišno izdanje.

“Mislim da svi suosjećamo sa situacijom filmaša i mi smo tu da podržimo naše članove i filmsku zajednicu”, rekao je Rubin.

Nova pravila uključuju i dopuštanje pozorišnih predstava koja su kvalifikovana za Oskara u Njujorku, Čikagu, Majamiju, Atlantu I na području Baja, umjesto u Los Anđelesu. Akademija je odbila da komentariše ovu priču.

Nejasno je hoće li odlaganje Oskara značiti i da će Akademija omogućiti filmovima koji su objavljeni nakon krajnjeg roka da se kvalifikuju za Oskara 2021. godine.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1714. u Ćeliji piperskoj umro je sveti Stefan Piperski, jedan od pet cnogorskih svetitelja. Oskudni podaci o njegovom životu sadržani su u tri kratka žitija i u narodnom predanju. Rođen je u selu Kuta u Župi nikšićkoj. Zamonašen je u manastiru Morača, rukopoložen za jerođakona i jeromonaha, a potom postao iguman manastira Morača odakle su ga Turci protjerali. Nastanio se u Trmanji, koja se docnije u literaturi javlja pod nazivom Cjelište. Pred novim turskim naletom prešao je u Pipere i sagradio crkvicu u ime roždestva presvete Bogorodice, na mjestu zvanom Gospođina voda gdje je ostao do smrti. Sveti Stefan Piperski svetkuje se 20. maja po starom, odnosno 2. juna  po novom kalendaru.

1799 – Rođen je francuski pisac Onore de Balzak. Kao protagonist realističkog romana, stvorio je opus od stotinak knjiga pod zajedničkim naslovom “Ljudska komedija” u kojem je opisao likove iz najrazličitijih društvenih slojeva. Balzakovi romani imaju vrijednost sociološke studije i duboka su socijalna kritika društva njegova doba. Poznata djela: „Evgenija Grande“, „Čiča Gorio“, „Izgubljene iluzije“, „Golicave priče“ i dr.

1806 – Rođen je engleski filozof i ekonomista Džon Stjuart Mil, jedan od osnivača političke ekonomije i zastupnik utilitarizma u etici. U logici je usavršio istraživanje uzročnih odnosa među pojavama. Poznata djela: “Principi političke ekonomije” , “Sistem logike” i “Utilitarizam”.

1841 – Privedeno je kraju razgraničenje između Crne Gore i Austrije. Potpisani su protokoli (diference) između Crmničana i Paštrovića koje je pisao Vuk Vrčević. Sporove je rješavalo 12 kmetova (šest cnogorskih i šest primorskih) „određenih da razvide i dokončaju sve one zajmodavne privatne diference“ između Paštrovića i Crmnice. Tokom jula riješena su i sporna mjesta s Njegušima.

1848 – Njegoš je uputio proglas Bokeljima i Dubrovčanima u kojem ih je pozvao da budu privrženi svojoj narodnosti, vjerni i poslušni Jelačiću, svome jednoplemenom banu od trojedine kraljevine, koji je “pod krunom ćesarskom”, pisao je crnogorski vladika.

1850 – Njegoš je u Prčanju napisao testament u kojem je odredio svog nasljednika. U Njegoševoj oporuci zapisano je: “Za nasljednika mojega ostavljam Danila, Stankova sina a mojega sinovca. Njemu ostavljam vladičestvo kako je od starine ozakonjeno u Crnu Goru. Istome Danilu, svekoliko dvižimo i nedvižimo što imam u Crnu Goru ostavljam, a preporučujem mojemu bratu Peru da Danila u svačemu kako svojega sina nastavlja doklen se Danil učini sposoban narodom upravljati”.

1936 – Umro je crnogorski istoričar Ilija Jelić. Doktorirao je 1924. na Beogradskom univerzitetu, tema: “Krvna osveta i umir u Crnoj Gori i sjevernoj Albaniji”. Bavio se problemima brakolomstva, obljube i maloljetničke odgovornosti.  Prikupljao je pravnu građu kojom je obogatio našu pravnu literaturu i napisao veći broj pravnih studija.

2008 – Na svečanoj sjednici crnogorskog parlamenta u Vladinom domu na Cetinju, predsjednik Crne Gore Filip Vujanović položio je zakletvu kojom se obavezao na očuvanje nezavisnosti i suvereniteta države i time započeo drugi petogodišnji mandat na funkciji predsjednika. Istoga dana u Budimpešti su se sastali premijeri Mađarske i Crne Gore Ferenc Đurčanj i Milo Đukanović. Đurčanj je tom prilikom izjavio da Mađarska podržava integracije Crne Gore u Evropsku uniju.

2008 – Članovi Senata Univerziteta Crne Gore izabrali su profesora doktora Predraga Miranovića za novog rektora te visokoškolske ustanove. Istoga dana crnogorski  ministar saobraćaja Andrija Lompar i predstavnik Međunarodne finansijske korporacije (IFC) Anđelo del Ati potpisali su ugovor o izgradnji autoputa Bar – Boljare. Dogovoreno je da Međunarodna finansijska korporacija, kao dio grupacije Svjetske banke bude glavni konsultant Ministarstvu saobraćaja pri izboru modela izgradnje autoputa i modela finansiranja kroz partnertstvo države i privatnih investitora.

2009 – U okviru obilježavanja Dana državne nezavisnosti, crnogorski premijer Milo Đukanović otkrio je u Bajicama kod Cetinja spomenik u čast Božićnog ustanka 1919. Ustanak je 6. januara podignut zbog odluka Podgoričke skupšine koju su pobunjenici na čelu s bivšim ministrom Jovanom Plamencem i kraljevskim oficirom Krstom Zrnovim Popovićem smatrali nelegalnom kao i njene odluke da se Crna Gora prisajedini Srbiji i detronizuje vladarska kuća Petrovića. Od Božićnog ustanka 1919. do 1926. poginulo je ili bilo ranjeno na hiljade Crnogoraca, dok je tokom odmazde srpskih vojnih trupa spaljeno  nekoliko hiljada domova.

2009 – U podgoričkoj Modernoj galeriji predstavljen je legat poznatog crnogorskog slikara Nikole Vujoševića, koji je rodnom gradu – Muzejima i galerijama Podgorice, poklonio 72 ostvarenja – sintezu stvaralaštva od 1945. do 2009.

2012 – Na Samitu NATO-a u Čikagu pohvaljen je napredak Crne Gore, uz ohrabrenje da u cilju bržeg približavanja Alijansi nastavi političke, ekonomske i odbrambene reforme. U završnoj deklaraciji Samita istaknut je doprinos Crne Gore bezbjednosti regiona i Zapadnog Balkana, uključujući i „aktivnu ulogu“ u programima regionalne saradnje i učešće u misiji ISAF u Afganistanu. Pozdravljena je i sve veća podrška crnogorske javnosti članstvu u NATO-u i  obećano da će biti nastavljeno pružanje pomoći u tom procesu. „Nastavićemo da aktivno posmatramo napredak Crne Gore ka članstvu“ piše u završnom kominikeu, uz konstataciju da aktivno učešće Crne Gore u procesu MAP-a pokazuje čvrstu posvećenost članstvu u Alijansi. Domaćin skupa, državna sekretarka SAD Hilari Klinton izrazila je uvjerenje da  Samit u Čikagu treba da bude posljednji na kome nije primljena ni jedna nova članica u NATO i najavila je dalju podršku Crnoj Gori upućivanjem savjetnika u Ministarstvo odbrane. Samitu u Čikagu prisustvovala je crnogorska delegacija – premijer Igor Lukšić, šef diplomatije Milan Roćen, ministarka odbrane Milica Pejanović Đurišić i načelnik Generalštaba Vojske, viceadmiral Dragan Samardžić.

2013 – Polaganjem zakletve u prisustvu partijskih kolega iz Vlade i parlamenta, predstavnika sudske vlasti i diplomatkog kora, novoizabrani predsjednik Crne Gore Filip Vujanović počeo je treći madat na toj funkciji. Inauguraciji Vujanovića u Vladinom domu na Cetinju nije prisustvovala većina od 43 poslanika opozicije i SDP-a, koji su osporili njegov legitimitet i legalitet. Predsjednik parlamenta i SDP-a Ranko Krivokapić nije tom prilikom čestitao Vujanoviću, niti je prisustvovao koktelu.

2013 – Na Port Mileni u Ulcinju otvoren je novi most, dug 350m s četiri saobraćajne trake, pješačkim stazama i razdjelnim ostrvom. Most na Port Mileni, vrijedan 14 miliona eura, otvorili su crnogorski premijer Milo Đukanović, predsjenik ulcinjske Opštine Nazif Cungu i ministar pomorstva i saobraćaja u Vladi Crne Gore Ivan Brajović.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1498 –  Portugalski morepolovac Vasko da Gama stigao je u Luku Kalikat, na jugozapadu Indije, otkrivši novi morski put oko Rta dobre nade.

1506 – Umro je italijanski moreplovac Kristofer Kolumbo koji je na svojim putovanjima u Novi svijet otkrio Ameriku.

1899 – Sklopili su brak crnogorski princ Danilo Petrović i princeza Juta, vojvotkinja od Meklenburga.

1902 – Američke trupe napustile su Kubu, nakon što je u toj zemlji uspostavljena republikanska vlast. Prvi predsjednik republike bio je Tomas Estrada Palma.

1912 – Crna Gora je potpisala konvenciju o automobilskom  saobraćaju.

1915 – Rođen je izraelski general i političar Moše Dajan. U arapsko-izraelskom ratu 1948- 49. komandovao je trupama na sirijskom i jerusalimskom frontu, a u anglo-francusko-izraelskom napadu na Egipat 1956. predvodio je izraelske trupe u invaziji na Sinaj. U vrijeme šestodnevnog izraelsko-arapskog rata 1967. bio je ministar odbrane.

1922 – Najmanje 90 ljudi je poginulo kada je britanski brod “Egipat” potonuo nakon sudara u gustoj magli s francuskim brodom “Sena”. Brod je nosio zlato i srebro u vrijednosti od milion funti.

1985 – Film “Otac na službenom putu”, jugoslovenskog režisera Emira Kusturice osvojio je Zlatnu palmu na 38. međunarodnom festivalu u Kanu.

1989 – Skupština Srbije donijela je odluku o raspisivanju zajma za privredni preporod  Srbije. Zajam nikada nije vraćen zajmodavcima, a srpska privreda je  u narednoj deceniji doživjela kolaps.

2006 – Irački parlament izglasao je vladu nacionalnog jedinstva sa Nuri al-Malikijem na čelu, čime je okončana osmomjesečna kriza i strah od izbijanja građanskog rata.

2006 – Rukometašice Budućnost Moneta savladale su na utakmici u mađarskom gradu Đeru istoimenu rukometnu ekipu sa 26:23 i time osvojile evropski trofej u Kupu kupova. Za podgorički klub bio je to  treći evropski trofej, a prvi od 1987.

2012 – Lider opozicione desnice i predsjednik Srpske napredne stranke Tomislav Nikolić tijesno je pobijedio u drugom krugu predsjedničkih izbora Borisa Tadića, prethodnog predsjednika Srbije.

ZA ROMAN ”MINISTAR”

Crnogorski dramski pisac Stefan Bošković jedan je od 13 dobitnika Evropske nagrade za književnost za 2020. godinu, koju dodjeljuje Evropska unija posredstvom programa „Kreativna Evropa“. Književno priznanje EU, našem piscu pripalo je za roman „Ministar“.

Ministar kulture Aleksandar Bogdanović čestitao je Boškoviću nagradu i konstatovao da je priznanje EU ujedno dokaz autorovog predanog rada, ali i neupitnog talenta koji je sada prepoznat i na evropskom nivou.

„Uvjeren sam da će vam Evropska nagrada za književnost omogućiti prevođenje djela i njihovo plasiranje na šire tržište, uz saradnju sa referentnim evropskim izdavačkim kućama. Iskreno čestitam što je vaš književni rad dobio ovu značajnu podršku uz uvjerenje da će biti podstrek popularizaciji crnogorske književnosti van granica naše zemlje“, navedeno je u čestitki ministra Bogdanovića.

Osim Boškovića, među ovogodišnjim laureatima su autorke i autori iz Belgije, Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Kipra, Danske, Estonije, Njemačke, Kosova, Luksemburga, Sjeverne Makedonije, Norveške i Španije.

Nacionalne dobitnike selektuje žiri sačinjen od eminentnih stručnjaka iz oblasti književnosti i izdavaštva, a države iz kojih autori dolaze mijenjaju se po principu rotacije.

Nagrada se dodjeljuje od 2009. godine i do sada je nagrađeno 135 autora iz 41 zemlje učesnice programa „Kreativna Evropa“.

Cilj Evropske nagrade za književnost je podrška izvanrednim mladim talentima iz oblasti književnosti kroz promociju i popularizaciju njihovih originalnih djela širom Evrope.

Osim Stefana Boškovića, dosadašnji dobitnici Evropske nagrade za književnost iz Crne Gore su Aleksandar Bečanović (2017), Ognjen Spahić (2014) i Andrej Nikolaidis (2011).

U HERCEG NOVOM

Jedan od najvećih imena italijanskog stripa, likovni genije, Marko Mastraco novi je potvrđeni gost četrnaestog izdanja Hercegnovskog strip festivala (HSF) koji će se održati od 4. do 9. septembra ove godine, obavještavaju organizatori.

Mastraco, od 2006. godine je u stvaralačkom pogonu devete umjetnosti. Od početka je njegov profesionalni angažman vezan za crtanje naslovnica za Dilan Dog godišnje specijale i američka izdanja istog junaka koja izlaze pod etiketom Epicenter Comics.

“Zbog svog nevjerovatnog talenta i opuštenog životnog stila Mastraco je bio logičan izbor za specijalnog gosta HSF-a, a ako pitate njega i HSF je bio logičan izbor festivala na koji je želio da dođe. Zbog reputacije i imidža cool festivala Hercegnovski Strip Festival je već nekoliko godina u fokusu evropske strip scene, međutim ove godine izaziva posebnu pažnju javnosti naklonjene devetoj umjetnosti, s obzirom na činjenicu da su već otkazane najveće proljećne festivalske smotre kako u Evropi (Rim, Barcelona, Pariz…) tako i u regionu (MAFEST), pa je logično da se pažnja ljubitelja stripa okrenula ka Crnoj Gori kao potencijalnoj corona-free destinaciji, i Herceg Novom kao njenoj prijestonici devete umjetnosti”, ističu u HSF-a.

Tradicionalni datum početka HSF-a, kako su obavijestili, je prvi petak u septembru.

“To nam daje dovoljno vremena da uporedo sa pripremnim aktivnostima temeljno ispratimo i razvoj situacije u pogledu popuštanja mjera i otvaranja evropskih zemalja. Pored sve zvučnijih imena umjetnika koji potvrđuju svoj dolazak u Herceg Novi kao specijalni gosti festivala, našu manifestaciju će ove godine pohoditi i mnogi organizatori najpoznatijih evropskih smotri stripa i njihovi fanovi. Dolazak u Herceg Novi već su najavili direktori kultnih festivala, britanskog N.I.C.E, francuskog Ruboa i ruskog Bum Festa što je jedinstvena prilika za promociju Herceg Novog kao kulturne i turističke destinacije širokom auditorijumu koji posjećuje ove velike evropske festivale”, poručuju organizatori HSF-a.

Kako ističu svjesni su da se jedina crnogorska manifestacija posvećena devetoj umjetnosti, trenutno u svijetu stripa smatra malim kulturološkim čudom, što je dodatni motiv, ali i obaveza da se i ove godine Herceg Novi i Crna Gora predstave u što boljem svjetlu i opravdaju taj epitet.

Iz HSF-a podsjećaju da su do sada uz Mastraca, potvrđeni gosti Britanac PJ Holden, Slovenac Izar Lunaček, Sedat Oezgen iz Njemačke i Artiom Trakanov iz Rusije.

KC “NIKOLA ĐURKOVIĆ” KOTOR

Otvaranje izložbe “Kulturno naslijeđe – izvor kreativnosti”, koje je bilo planirano za 20. maj u Atrijumu Kulturnog centra “Nikola Đurković”, otkazano je zbog najavljenih nepovolnih vremenskih prilika, a izložba će biće prezentirana onlajn, saopštili su iz ove javne ustanove.

“Zbog najavljenih nepovoljnih vremenskih uslova, a uslijed nemogućnosti organizovanja otvaranja izložbe u zatvorenom prostoru i poštovanja fizičke distance propisane od Instituta za javno zdravlje, izložba će biti otvorena online. Otvaranje izložbe možete pratiti na web stranici www.kckotor.me u srijedu, 20. maja 2020. godine od 18 sati”, pojašnjavaju u Kulturnom centru.

Izložbu će, kako napominju, otvoriti Aleksandra Tomović i Ksenija Stanković, a biće postavljena u Staklenoj galeriji Kulturnog centra do petka, 29. maja. Zainteresovani je mogu pogledati od ponedjeljka 25. maja u terminu od 8 do 14 sati.

“Najuspješnijim takmičarima će nagrade biti uručene u ponedjeljak, 25. maja od 12 sati u Staklenoj galeriji Kulturnog centra, uz poštovanje svih propisanih epidemioloških mjera”, ističu u saopštenju Kulturnog centra.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1443. u vrijeme borbi Stefana Vukčića-Kosače i Mlečana, u Zeti su nakon snažne opsade Bara od mletačke flote, potpomognute kopnenim trupama, počeli  pregovori s braniocima grada. U tim pregovorima obećano im je poštovanje autonomnih prava opštine i date garancije da Mlečani neće predati Bar nekom drugom gospodaru.

1745 – Na kraju posjete Rusiji, crnogorski vladika Vasilije Petrović dobio je gramatu od carice Jelisavete, kojom je preciziran odnos ruskog dvora prema zahtjevima crnogorskog gospodara. Gramatom je naznačeno da se željama vladike Vasilija za otvaranje škola u Crnoj Gori ne može odmah udovoljiti, da će se od Porte diplomatskim putem u pogodnom trenutku  tražiti da ne napada podlovćensku Crnu Goru, a Crnogorcima koji žele da se presele u Rusiju obećan je prihvat. O novčanoj pomoći za izdržavanje stalne vojske u Crnoj Gori biće, zapisano je, naknadno odlučeno, a 8.000 rubalja koje će stići u Crnu Goru namijenjene su za podjelu narodu i pojedincima koji su se istakli u savezničkom ratu protiv Turske i za obnovu manastira i crkava u Crnoj Gori.

1762 – Rođen je njemački filozof Johan Gotlib Fihte, istaknuti predstavnik njemačke klasične idealističke filozofije, profesor univerziteta u Jeni i Erlangenu i rektor Berlinskog univerziteta. Isticao je primat „praktičnog“ nad „teorijskim“ umom, označavao slobodu kao osnovu ljudske egzistencije i djelatnu stranu ljudske svijesti, a ostvarenje produbljene ljudskosti u okviru slobodne zajednice smatrao osnovnom svrhom i smislom postojanja i jedinke i cjelokupnog čovječanstva. Čuveni su Fihteovi „Govori njemačkoj naciji“ kojima je doprinio jačanju otpora Njemaca prema Napoleonu, ali i buđenju njemačkog šovinizma.

1898 – Umro je engleski državnik VIlijam Juert Gledston, koji je između 1868. i 1894. četiri puta bio premijer Velike Britanije. Legalizovao je 1871. radničke sindikate i 1884 . izvršio tzv. treću parlamentarnu reformu. Povodom Gledstonove smrti crnogorski knjaz Nikola uputio je poslanicu londonskom listu “Dejli kronik” u kojoj je izrazio žalost za, kako je napisao, bliskim i iskrenim prijateljem Crne Gore.

1905 – U Podgorici je puštena u rad novosagrađena fabrika za preradu duvana. Svečanost, koju je tom prilikom priredio prijestolonasljednik Danilo u odsustvu svog oca knjaza Nikole, pokušao je da odloži ruski diplomata na Cetinju Solovjev zbog poraza ruskih trupa u borbi s Japancima kod Cuzime. Danilo nije prihvatio odlaganje svečanosti već je zabranio i liturgiju crnogorskog mitropolita Nićifora u spomen poginulim Rusima. Spor je okončan tako što je knjaz Nikola ultimativno tražio odlazak Solovjeva s Cetinja, što se na kraju i desilo.

1935 – U saobraćajnoj nesreći poginuo je engleski pukovnik Tomas Edvard Lorens, arheolog i pisac, poznat kao Lorens od Arabije. Proslavio se kao ratnik u arapskim zemaljama u Prvom svjetskom ratu, a svoje doživljaje opisao je u knjizi “Sedam stubova mudrosti”.

1973 – Jugopetrol Kotor potpisao je ugovor s američkom naftnom kompanijom “Bates gas oil” iz  Kalifornije o istraživanju nafte i gasa u dijelu crnogorskog podmorja i na kopnu. Na isti dan 1997, s istim ciljem, potpisan je i ugovor s engleskom naftnom kompanijom “Meduza oil gas” iz Londona, čiji je većinski vlasnik “Ramko-Kompani”.

2008 – Izdavanjem prvih vinjeta stranim nautičarima u Lučkoj kapetaniji Bar, počela je primjena novog zakona o boravku u crnogorskim vodama. Prema novom zakonu o jahtama, vinjeta je oznaka kojom se dokazuje prijava dolaska i ispunjenje uslova za plovidbu u teritorijalnom moru Crne Gore i njenim rijekama i jezerima. Prije Bara, prve vinjete izdate su stranim nautičarima u Lučkoj kapetaniji u Kotoru.

2008 – Počeo je da se primjenjuje Sporazum vlada Crne Gore i Turske, potpisan u Ankari 18. januara o ukidanju viza za građane obje države. Istoga dana u Sen Moricu u Švajcarskoj, crnogorskom princu Nikoli Petroviću Njegošu uručen je najviši orden kraljevske kuće Savoja – Supremo Ordine della Santisima Anunzijata. Crnogorskom princu orden je uručio poglavar dinastije, prijestolonasljednik Viktor Emanuele di Savoja (unuk crnogorske princeze i italijanske kraljice Jelene), dok je crnogorsku kraljevsku kuću zbog zauzetosti Nikole Petrovića predstavljao Džon Gvozdenović Kenedi, Veliki kancelar Reda Danilo I.

2012 – Lideri Gupe 8 vodećih svjetskih ekonomija, na samitu u Kejmp Dejvidu u Merilendu, saopštili su da globalni ekonomski oporavak pokazuje obećavajuće znake, ali da značajne prepreke i dalje postoje. Izražavajući podršku Evropi, svjetski lideri su podržali ostanak Grčke u euro zoni „dok poštuje svoje obaveze“, kako su kazali, i obećali da će preduzeti sve neophodne korake u borbi protiv finansijske pometnje.

2013 – Mitropolit srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori Amfilohije, obavio je „svečano liturgijsko unošenje ikone“ s likom Petra II Petrovića Njegoša u Cetinjski manastir. Tim činom, saopšteno je, da je 19. maj ustanovljen kao datum proglašenja Njegoša za sveca, „na nivou Mitropolije crnogorsko-primorske“. Amfilohijev prijedlog kanonizacije velikog crnogorskog pjesnika i vladara nije naišao na odobravanje kulturne i duhovne javnosti u Crnoj Gori, a s obzirom da je u pitanju nezvaničan čin, ni u saboru Srpske pravoslavne crkve u Beogradu nije razmatran. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1649 – Prvi put je upotrijebljen naziv Komonvelt, kojim je Oliver Kromvel označio englesku republiku.

1802 – Napoleon Bonaparta ustanovio je Orden legije časti za civilne i vojne zasluge.

1890 – Rođen  je vijetnamski državnik Ngujen Tat Tan, poznat kao Ho Ši Min, osnivač Komunističke partije Vijetnama 1930. i predsjednik Demokratske Republike Vijetnam (Sjeverni Vijetnam) od njenog proglašenja 1945. do smrti 1969.

1890 – Rođen je jugoslovenski slikar i karikaturista Petar-Pjer Križanić, jedan od osnivača satiričnog lista “Ošišani jež”.

1906 – Zvanično je otvoren Simplon tunel kroz Alpe kojim su povezane Italija i Švajcarska.

1988 – U Crnogorskom narodnom pozorištu premijerno je izvedena monodrama “Potonja ura Njegoševa” – tekst Slobodana Tomovića u režiji Blagote Erakovića i glumačkoj izvedbi Slobodana Marunovića.

2000 – Kina i Evropska zajednica postigle su sporazum o trgovini, kojim je otvoren put Kini u Svjetsku trgovinsku organizaciju, čija je članica postala naredne – 2001. godine.

2010 – Nakon što je osvojio titulu prvaka Crne Gore, pljevaljski Rudar savladao je podgoričku „Budućnost“ u finalu KUP-a sa 2:1 i postao prvi tim u Crnoj Gori s oba domaća trofeja u istoj sezoni.

2012 – Pobjedom nad Bajernom 4:3 u finalnom meču Lige šampiona u Minhenu, Čelzi je postao prvak Evrope u fudbalu, prvi put u svojoj istoriji. 

500 GODINA OD SMRTI

Impozantna izložba remek-djela renesansnog umjetnika Rafaela Santija ponovno će biti otvorena 2. juna u u rimskom Kvirinalu, na dan kada je trebalo da bude zatvorena.

Izložba je prvobitno otvorena 6.marta, ali je samo tri dana poslije toga Italija zbog širenja virusa morala da donese oštrije mjere, te je i ova grandiozna izložba morala da bude zatvorena.

Organizatori su danas saopštili da ljubitelji umjetnosti mogu od 2. juna do 30. avgusta da vide oko 200 slika, crteža i drugih radova u rimskom Kvirinalu (Scuderie del Quirinale).

Djela za ovu izložbu pozajmili su i muzeji Luvr, Prado, Nacionalna galerija iz Vašingtona, londonska Nacionalna galerija, i naravno Galerija Ufici iz Firence, koja je organizator ove spektakularne postavke.

Mnoga djela su po prvi put od umjetnikove smrti ponovo u Rimu.

Izložba Rafaelovih djela, koja je organizovana u okviru obilježavanja 500 godina od smrti jednog od najvećih umjetnika italijanske renesanse, biće otvorena do kasno u noć kako bi se smanjili rizici od stvaranja gužvi.

Sa postepenim ublažavanjem mjera zatvaranja zbog Kovida-19, Italijani će od 3. juna moći da putovanje između regiona.

Turizam je ključna privredna grana i najveći izvor prihoda u Italiji pa su njeni zvaničnici izrazili nadu da će druge zemlje dozvoliti svojim građanima uskoro da putuju.

Italija je prva evropska zemlja u kojoj se pojavio korona virus i jedna od najteže pogođenih zemalja na svijetu.