Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1377. papa Grgur XI obnovio je papsko sjedište u Rimu i time okončao avinjonsko »zatočeništvo« rimskih papa. Sjedište papa bilo je premješteno u Avinjon (Francuska) 1309. nakon poraza Bonifacija VIII u sukobu s franačkim kraljem Filipom IV Lijepim.

1600 – U Madridu je rođen Pedro Kalderon de la Barka, jedan od najvećih španskih dramatičara. Proslavio se jednočinkama s motivima iz Biblije, a njegova filozofska drama »Život je san« zadržala se do danas na pozorišnim repertoarima.

1706 – Rođen je američki naučnik i političar Bendžamin Frenklin, borac za slobodu čovjeka, učesnik u Američkom ratu za nezavisnost, jedan od tvoraca »Deklaracije o nezavisnosti« i američkog ustava. U nauci je poznat kao izumitelj gromobrana i otkrića toka i karakteristika Golfske struje. Osnovao je prvu javnu biblioteku u Americi, filozofsko društvo Pensilvanije i »Akademiju« koja je prerasla u Pensilvanijski univerzitet.

1863 – Rođen je ruski pozorišni glumac, teatrolog i reditelj Konstantin Sergejevič Stanislavski, osnivač Hudožestvenog teatra u Moskvi 1898. i umjetnički rukovodilac i ideolog tog pozorišta do kraja života 1938. Kao veliki pozorišni inovator imao je značajan uticaj na savremenike.

1880 – Rođen je američki filmski reditelj kanadskog porijekla Mak Senet, jedan od najznačajnijih autora burlesknih komedija u periodu nijemog filma. Promovisao je veliki broj glumaca, među kojima i Čarlija Čaplina.

1893  – Tridesetdvogodišnji oficir norveške armije Henrik Angel krenuo je na putovanje skijama kroz Crnu Goru. O tom putovanju napisao je knjigu »Skijama kroz Crnu Goru«, u kojoj je, između ostalog, izrazio svoju fascinaciju kvalitetom klizališta na Cetinju, te vlikim brojem posjetilaca.

1898 – Ministar prosvjete i crkvenih poslova, vojvoda Simo Popović izdao je naredbu glavnom školskom nadzorniku o otvaranju školskih knjižnica u Crnoj Gori koje će, kako je istaknuto, služiti učiteljima, đacima i mještanima. Nabavka knjiga za školske knjižnice bila je obaveza glavnog školskog nadzorništva.

1916 – Kralj Nikola uputio je posredstvom ministra pravde Marka Radulovića poziv Bjelopavlićima da s njim krenu na Carev Laz, da tu suzbiju neprijatelja, ili da izginu. Bila je to jedna od ideja, nastala u opštoj konfuziji u kojoj se našla Crna Gora nakon završnih udara Austrougarske u ofanzivi na Crnu Goru.

1942 – Rođen je američki bokser Kasijus Klej, poznat kao Muhamed Ali, prvi bokser teške kategorije u svijetu koji je tri puta osvajao titulu prvaka svijeta u toj kategoriji.

2008 – Crnogorska Vlada usvojila je Predlog zakona o tajnosti podataka kojim je predviđeno ukidanje državne, vojne, profesionalne i službene tajne, kao i stepena tajnosti »državna tajna«, »strogo povjerljivo« i »povjerljivo«. Predlogom zakona predviđena su tri stepena tajnosti-strogo tajno, povjerljivo i interno, dok će ministri unutrašnjih poslova, direktori Agencije za nacionalnu bezbjednost i Uprave policije i predsjednici vlade i države imati mogućnost da procjenjuju stepen tajnosti.

2010 – U 73. godini umro je američki profesor književnosti i scenarista Erik Sigal, koji se proslavio romanom “Ljubavna priča”, po kojoj je 1970. snimljen filmski hit u kojem su igrali Rajan 0′ Nil i Ali Mekgrou.

2012 – Umjetnici širom svijeta obilježili su milion i 49. rođendan umjetnosti. Specijalnim programima, koji su emitovani posredstvom mreže radio-stanica okupljenih oko Evropske radio-difuzne unije (EBU) i Ars akustika grupe obilježen je rođendan umjetnosti, koji se slavi od 1963, kada je francuski umjetnik Rober Filu objelodanio da je umjetnost rođena prije milion godina, kada je, kako je stajalo u proglasu, »neko bacio sunđer u kofu vode«. Filu je deset godina kasnije proslavio milion i deseti rođendan umjetnosti u novoj galeriji u Ahenu i predložio zvanično obilježavanje tog praznika. U znak sjećanja na Filuov koncept »Vječne mreže«, pojedini umjetnici su poslije njegove smrti 1987. počeli da proslavljaju rođendan umjetnosti mejl artom, porukama preko faksa ili niskobudžetnim TV snimcima, a događaj je vremenom počeo da dobija globalni karakter.

2014 – Američki predsjednik Barak Obama objavio je dugo očekivane reforme izazvane otkrićem tajnih dokumenata Edvarda Snoudena u britanskom Gardijanu 5.juna 2013. Reforme se odnose na zabranu prisluškivanja lidera bliskih prijatelja i saveznika i obuzdavanje ogromnog prikupljanja telefonskih podataka Amerikanaca. Analitičari smatraju da je cilj reformi između ostalog i da se izglade odnosi s Njemačkom nakon pojavljivanja izvješaja da je Nacionalna agencija prisluškivala mobilni telefon njemačke kancelarke Angele Merkel. Jedna od najvećih promjena u odnosu na raniju praksu jeste način na koji vlada upravlja telefonskim listama miliona telefonskih poziva Amerikanaca. Obama je kazao da će obavještajnim agencijama biti potrebna dozvola tajnog suda da bi pristupile bazi podataka o milionima telefonskih razgovora, osim u hitnim slučajevima. Određeni analitičari Obamine reforme ocijenili su napretkom, a drugi – da ne doprinose mnogo zaštiti pojedinaca.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:                                                                        

1773 – Engleski moreplovac Džejms Kuk, brodom »Rezolušn«, prvi je prešao Antarktički krug.

1874 – Umrla su braća Čang i Eng, blizanci srasli lijevom, odnosno desnom stranom grudnog koša. Rođeni su u Sijamu (Tajland) i od njih potiče naziv sijamski blizanci.

1901 – Bugarsko knjaževstvo odlikovalo je ordenom Svetog Aleksandra Mitrofana Bana, mitropolita Crnogorske pravoslavne crkve.

1997 – U Dablinu je sud proglasio prvi razvod braka u istoriji Irske, na osnovu zakona odobrenog na referendumu, čemu se žestoko protivila Rimokatolička crkva.

2007 – Crnogorska nacionalna zajednica (CNZ) iz Beograda pozvala je građane crnogorske nacionalnosti koji žive u Srbiji da na tamošnjim parlamentarnim izborima 21. januara daju glas koaliciji Liberalno demokratske partije Čedomira Jovanovića.

2007 – Njemačka kancelarka Angela Merkel upozorila je poslanike Evropskog parlamenta na zasjedanju u Strazburu da bi Evropska unija ukoliko ne prevaziđe blokadu u koju je dospjela zbog neusvajanja evropskog ustava, mogla napraviti, kako je rekla, istorijsku grešku. Do zastoja u procesu usvajanja evropskog ustava došlo je 2005. kada na referendumima u Holandiji i Francuskoj nije izglasan. Angela Merkel takođe je upozorila  da  stabilnost Zapadnog Balkana nije moguće obezbijediti ako zemlje tog regiona ne budu imale evropsku perspektivu, što je, kako je ocijenila, u interesu Evropske unije.

2008 – U Podgorici je osnovano taksi udruženje »Ledi«, čija su vozila rezervisana isključivo za žene i djecu, prvo takvo udruženje na Balkanu.

NA VELIKOJ SCENI

Beogradska vokalna džez solistkinja Jelena Jovović premijerno će nastupiti na velikoj sceni KIC-a “Budo Tomović” u četvrtak, 13. februara u 20 sati.

Umjetnica će se predstaviti kao autorka muzike i tekstova, vokalna interpretatorka i aranžerka – i pokazati umjetničku svestranost koju je unijela u svoj prvi solistički album ‘’Heartbeat’’ (PGP RTS).

Kako su najavili iz KIC-a, aa njom će nastupati ekipa izuzetnih muzičara: Vasil Hadžimanov, klavir/klavijature, ujedno muzički producent albuma, Milan Nikolić, kontrabas, Vladimir Kostadinović, bubnjevi, Strahinja Banović, truba, Maja Klisinski, perkusije i prateći glas i Srđan Marković, prateći glas.

Album “Heartbeat” je dobio odlične ocjene muzičkih kritičara širom svijeta među kojima je i pohvala za “najkreativniji vokalni džez album”. S ovim albumom Jelena Jovović se plasira kao jedan od najistaknutijih džez vokala u ovom dijelu Evrope, koji ima prepoznatljiv zvuk.

Muzika na „Heartbeatu“ smještena je između post-bopa i fuzije s jakom povezanošću materijala u akustičnom ambijentu i sveukupnim svingom i gruvom.

Tradicionalni američki džez zvuci vješto su prožeti balkanskim melodijskim motivima, što ovaj album čini jedinstvenim i zanosnim, navode iz KIC-a.

CETINJE I INSTITUICJE KULTURE

Prijestonica Cetinje i državne institucije kulture obilježiće 110 godina od proglašenja Kraljevine Crne Gore pod dinastijom Petrović Njegoš. U godini jubileja, kako je saopšteno, ukazaće na važnost očuvanja nacionalnog identiteta, tradicionalnih vrijednosti stare Crne Gore, posvećenosti kralja Nikole narodu i državi.

Milanka Sredanović, TVCG

OD 20. DO 23. JANUARA

Filmski program Kulturno – informativnog centra “Budo Tomović” sedmi put zaredom prirediće od 20. do 23. januara reviju “Mjuzikl – filmska rapsodija”, za koju iz godine u godinu vlada znatno interesovanje publike.

“U okviru revije predstavićemo poznate klasike ovog muzičko-filmskog žanra, a revija će početi sa američkim mjuziklom Vinsenta Minelija “Amerikanac u Parizu” (1951) u ponedjeljak, 20. januara. U filmu ambiciozni mladi slikar pokušava se pozicionirati u pariškim umjetničkim krugovima”, ističe se u saopštenju KIC-a.

Muzičku komediju “Pal Joey” (1957) o usponu pjevača koji je praćen ljubavnim intrigama prikazaće u utorak, 21. januara, a naredni dan biće u znaku jednog od najpopularnijih i najuspješnijih mjuzikala dobitnika Oskara za najbolju originalnu muziku “Diži sidro” (1945).

Druga verzija holivudskog klasika “Zvijezda je rođena” (1976) o mladoj umjetnici koja preko noći postaje zvijezda zatvoriće reviju u četvrtak, 23.januara.

Projekcije filmova biće organizovane u sali DODEST, sa početkom u 20 sati, a ulaz je besplatan.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1547. u Moskvi je za prvog ruskog cara krunisan Ivan IV Vasiljevič. Sproveo je značajne reforme u Rusiji, ali je ostao poznat po okrutnosti koju je sprovodio prema bojarima u nastojanju da centralizuje vlast i  ubistvu vlastitog sina, zbog čega je dobio naziv Grozni. Osnovao je 1553. prvu štampariju u Rusiji, a radi jačanja trgovine sa zapadnom Evropom 1584. podigao je grad Arhangelsk. Potukao je Mongole i osvojio Kazan 1552. i Astrahan 1556, a potom je pripojio Sibir.

1778 – Francuska je priznala nezavisnost SAD tokom Američkog rata za nezavisnost od britanske kolonijalne uprave (1775 – 1783). U februaru iste godine u Parizu  je potpisan  sporazum o savezu u tom ratu, a hiljade dobrovoljaca krenulo je da pomogne Amerikancima, među kojima i Lafajet, Sen Simon, Košćuško.

1794 – Umro je engleski istoričar Edvard Gibon, autor djela »Opadanje i propast Rimskog carstva«, koje se smatra jednim od najznačajnijih u svjetskoj istoriografiji.

1832 – Vladika i gospodar Crne Gore Petar II Petrović Njegoš ukinuo je guvernadurstvo, ustanovljeno u vrijeme vladike Danila, koje je postalo jaka proaustrougarska (opoziciona) struja u politici dinastije Petrović.

1916 – Načelnik štaba crnogorske vojske, srpski pukovnik Petar Pešić otputovao je za Skadar nakon opoziva srpske vlade napuštajući vojsku bez pozdrava. Iz Podgorice je saopštio divizijaru Janku Vukotiću: »Kralj je rekao da me vi zastupate na dužnosti načelnika štaba. Tri puka srpske vojske braniće položaje na Bojani i oko Skadra dok odstupi crnogorska vojska«: Na taj način Janko Vukotić je postao načelnik štaba Crnogorske vrhovne komande.

1927 – Umro je srpski geograf Jovan Cvijić, osnivač antropogeografije i geomorfologije i Geografskog društva u Beogradu (1910). Poznata djela: »Antropogeografski problemi Balkanskog poluostrva«, »Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje«, »Etnogeografske karte jugoslovenskih zamalja«.

1957 – Umro je italijanski dirigent Arturo Toskanini, jedan od najznačajnijih u 20. vijeku. Dirigovao je u milanskoj Skali i Metropoliten operi u Njujorku gdje je organizovao simfonijski orkestar.

1969 – U centru Praga češki student Jan Palah izvršio je samoubistvo spaljivanjem u znak protesta zbog okupacije Čehoslovačke koju su, po nalogu Sovjetskog Saveza, izvršile članice Varšavskog ugovora u avgustu 1968.

1969 – Sovjetski kosmonauti u svemirskim brodovima »Sojuz 4« Vladimir Šatalov i »Sojuz 5« Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev i Jevgenij Krunov prvi put su u istoriji spojili dvije letjelice s ljudskom posadom u orbiti Zemlje.

1976 – Hidroelektrana »Perućica«, »Mratinje«, »Elektroprenos« i »Elektrogradnja« konstituisali su preduzeće »Elektroprivreda Crne Gore« sa sjedištem u Nikšiću.

2001 – U Ljubljani je umro Sergej Krajger, poznati slovenački i jugoslovenski političar iz vremena komunizma. Bio je predsjednik Predsjedništva SFR Jugoslavije od maja 1981. do maja 1982.

2005 – U drugom krugu predsjedničkih izbora u Hrvatskoj, liberalni, prozapadno orjentisani Stjepan Mesić osvojio je drugi mandat, pobijedivši sa 71 odsto glasova kandidatkinju HDZ-a Jadranku Kosor.

2006 – Predsjednik Crne Gore Filip Vujanović posjetio je Vatikan i razgovarao s papom Benediktom XVI. To je prvi susret jednog crnogorskog predsjednika s poglavarom Rimokatoličke crkve.

2006 – Slovački diplomata Miroslav Lajčak zvanično je imenovan za ličnog izaslanika visokog predstavnika Evropske unije za spoljnu i bezbjednosnu politiku Havijera Solane u crnogorskim pregovorima o uslovima za referendum o državno-pravnom statusu Crne Gore.

2007 – Iz Haškog suda saopšteno je da je bosanski Srbin Dragan Zelenović  priznao krivicu za mučenje i silovanje muslimanskih žena u Foči u proljeće 1992. Zelenović se godinama krio u Rusiji, gdje je uhapšen u avgustu 2005. i optužen za ilegalan ulazak u zemlju.

2009 – U 67. godini  umro je ugledni beogradski novinar i publicista Bogdan Tirnanić. Karijeru je započeo kao urednik u beogradskom omladinskom listu »Susret«, a potom je bio novinar i urednik u brojnim štampanim i elektronskim medijima. Objavio je knjige »Beograd za početnike« i »Beograd za ponavljače«. Glumio je u »Ranim radovima« Želimira Žilnika, u seriji »Otpisani«, »Crnom bombarderu« i drugim filmovima.

2009 – Nakon sudara s jatom ptica, avion »Erbas A320« američke avio-kompanije »Ju-Es ervejz«, u kome je bilo 150 putnika i članova posade, bezbjedno je na rijeku Hadson, nedaleko od Njujorka, spustio pilot Česli Salenberger. Eksperti avijacije ocijenili su da je spuštanje putničkog aviona na površinu vode, a da se on pritom ne raspadne – pravo čudo.

2012 – Brod »Kotor«, prvi u obnovljenoj crnogorskoj floti, isplovio je iz Šangaja i zaputio se na prvu plovidbu za poznatu istočnoazijsku pomorsku kompaniju »Panocean«, koja ga je zakupila na godinu dana.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1920 – U Sjedinjenim Američkim Državama stupila je na snagu prohibicija, zakonska zabrana proizvodnje i prodaje akohola.

1993 – U opkoljenom Sarajevu, koje je već mjesecima bilo bez struje i vode, poginulo je osam, a ranjeno 19 ljudi od eksplozije granate koja je pala na mjesto gdje su ljudi čekali u redu za vodu.

2007 – Ujedinjene nacije saopštile su da su u nasilju tokom 2006.  u Iraku poginule 34.000 civila. Istoga dana u bombaškim napadima i pucnjavi u  Bagdadu poginulo je stotinu osoba.

2008 – Evropski parlament odbacio je prijedlog italijanske poslanice Roberte Anđelili kojim je pozvala članice Evropske unije da zabrane muslimanskim učenicama da nose marame u osnovnim školama.

2012 – Arheolozi su u egipatskoj Dolini bogova otkrili grobnicu, staru gotovo 3.000 godina, u kojoj je sahranjena kćerka visokog  sveštenika XXII egipatske dinastije. To je druga grobnica, otkrivena u Dolini bogova nakon iskopavanja Tutankamona 1922.

U VILI GORICA

Uručenje državne nagrade “Oktoih” biće održano u vili “Gorica” u petak, saopšteno je iz Ministarstva prosvjete.

Prisutnima će se obratiti ministar prosvjete Damir Šehović koji će i uručiti nagrade, predsjednica Žirija Zoja Bojanić-Lalović i Sanja Ognjanović kao predstavnica dobitnika.

Ovo prestižno priznanje za 2019. dobile su Sanja Ognjanović i Desanka Malidžan.

Ognjanović je nastavnica biologije u gimnaziji “Slobodan Škerović”, a Malidžan nastavnica biologije u osnovnoj školi “Radojica Perović”.

Državna nagrada “Oktoih” ustanovljena je 1970. godine i najveće je crnogorsko priznanje za izuzetne rezultate ostvarene u oblasti vaspitanja i obrazovanja, te učeničkog i studentskog standarda.

U jednoj godini mogu se dodijeliti najviše tri “Oktoih” nagrade.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1559. Elizabet Tjudor, kćerka Henrija VIII i Ane Bolen, krunisana je u Vestminsterskoj katedrali u Londonu kao Elizabeta I,  jedan od najznačajnijih vladara u istoriji Engleske. Stupila je na prijesto poslije smrti kraljice Meri I.

1876 –  Odbor Crvenog krsta Crne Gore, nakon što je Knjaževina Crna Gora 1875. primljena u međunarodnu asocijaciju Crvenog krsta, prerastao je u Društvo Crvenog krsta Crne Gore.

1882 –  Na Cetinju je umro crnogorski mitropolit Ilarion Roganović, koji je nakon kratkog boravka u Podgorici prešao na Cetinje gdje ga je 1847. Njegoš rukopoložio. Roganović je izvjesno vrijeme bio i upravitelj Ostroškog manastira. Knjaz Nikola ga je postavio za crnogorskog mitropolita, a posvećen je u Petrogradu 1863. Roganović je nastavio reformu koju je započeo Sveti Petar Cetinjski, po kojoj su popovi morali nositi mantije, puštati bradu, a zabranjeno im je bilo da pašu oružje.

1908 –  Rođen je američki fizičar mađarskog porijekla Eduard Teler. Radio je u atomskoj laboratoriji u Los Alamosu i smatra se izumiteljem američke hidrogenske bombe.

1911 –  U rodnom Trogiru umro je dr Josip Šilojević Slade, poznati arhitekta kojeg je 1880. pozvala crnogorska vlada radi izgradnje značajnih objekata. Prema Šilojevićevim zamislima izgrađeni su: Zetski dom, Austrougarsko poslanstvo, zatim putevi Njeguši-Cetinje i Cetinje-Rijeka Crnojevića i Bar-Virpazar. Po nalogu knjaza Nikole 1883. izradio je prvi urbanistički plan Nikšića, a učestvovao je i u izgradnji drugih značajnih objekata, kao što su Dvorac kralja Nikole u Nikšiću, Saborna crkva, Carev most.

1918 – Rođen je Gamal Abdel Naser, predsjednik Egipta od 1956. do smrti 1970, tvorac modernog Egipta i jedan od osnivača pokreta nesvrstanih.

1919 – U Berlinu su poslije neuspjelog ustanka ubijene vođe njemačkog radničkog pokreta Roza Luksemburg i Karl Libkneht.

1929 – Rođen je američki baptistički sveštenik Martin Luter King, borac za građanska prava. U borbi za ravnopravnost Crnaca u Sjedinjenim Američkim Državama koristio je gandijevske metode nenasilja i građanske neposlušnosti. Ubijen je 4. aprila 1968. u Memfisu pred početak promocije »Kampanje siromašnih«, koju je pokrenuo početkom te godine. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1964.

1968 – U galeriji »Josip Bepo Benković« u Herceg Novom otvoren je prvi hercegnovski Zimski salon, jedna od najznačajnijih izložbi likovnog stvaralaštva u tadašnjoj Jugoslaviji.

1968 – U Bukovoj poljani umro je Radoslav-Jagoš Vešović, istaknuti prosvjetni radnik, u naučnoj i široj javnosti poznat  po obimnom etnografskom djelu »Pleme Vasojevići«.

1973 – Izraelski premijer Golda Meir razgovarala je u Vatikanu s papom Pavlom VI koji je tom prilikom rekao da podržava međunarodni status Jerusalima. Bio je to prvi susret jednog predsjednika vlade jevrejske države s poglavarom Rimokatoličke crkve.

1992 – Evropska zajednica priznala je bivše jugoslovneske republike Sloveniju i Hrvatsku kao nezavisne države.

1998 – Pristalice Momira Bulatovića, okupljene pred zgradom Skupštine Republike Crne Gore, treći dan demonstrirale su nezadovoljstvo zbog, kako su tvrdili, izborne krađe u drugom krugu predsjedničkih izbora. Demonstranti su tražili raspuštanje parlamenta i ponavljanje predsjedničkih i parlamentarnih izbora. Oko 18 sati i 30 minuta krenuli su ka zgradi Vlade Republike Crne Gore. U pokušaju nasilnog ulaska u zgradu Vlade sukobili su se demonstranti i policija koja je, sprječavajući njihov rušilački pohod, upotrijebila suzavac. U haosu je došlo do eksplozije bombe u kojoj je ranjeno 40 policajaca i pet civila. Napad demonstranata na policiju ponovljen je i ispred zgrade predsjednika Republike, nakon čega je miting zabranjen.

1998 – Polaganjem zakletve stupio je na dužnost novi predsjednik Republike Crne Gore Milo Đukanović, koji je u drugom krugu predsjedničkih izbora, nakon poziva političkog lidera Liberalnog saveza Crne Gore Slavka Perovića da članstvo te stranke glasa za Đukanovića, odnio pobjedu nad protivkandidatom Momirom Bulatovićem, dotadašnjim predsjednikom Republike Crne Gore. Svečanoj sjednici  Skupštine Republike Crne Gore u Vladinom domu na Cetinju prisustvovali su, pored domaćih zvanica iz političkog i javnog života, i ambasadori i otpravnici poslova 56 zemalja, delegacije Evropske unije i OEBS-a, a skup je pratilo 220 novinara i snimatelja domaćih i stranih novinskih agencija.

1999 – U selu Račak na Kosovu pronađena su tijela 45 Albanaca, za čije su ubistvo optužene srpske snage bezbjednosti. Iako ekspertiza finskih patologa, koje je angažovala Evropska unija, nije dokazala da se radi o masakru nad civilima, taj događaj  presudno je uticao na donošenje odluke o bombardovanju Jugoslavije od strane NATO-a 1999. i jedna je od najznačajnijih tačaka optužnice koju je protiv bivšeg predsjednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića podigao Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu.

2006 – Za predsjednicu Čilea izabrana je Mišel Bašele, prva žena šef države u Latinskoj Americi koja nije došla na vlast zahvaljujući reputaciji svog supruga.

2006 – Svemirska kapsula koja sadrži prve primjerke prašine kometa, nakon putovanja po svemiru dugog gotovo pet milijardi kilometara, spustila se u američku vojnu bazu u Utahu. Spuštanjem kapsule završeno je sedmogodišnje putovanje Nasinog svemirskog broda “Stardast” u cilju proučavanja našeg planetarnog sastava.

2008 – Papa Benedikt XVI odložio je planiranu posjetu prestižnom državnom univerzitetu “La Sapienca” u Rimu zbog protesta studenata i profesora da im se obrati. Obrazloženje je bilo da “nauci nije potrebna religija”.

2010 – Ministarstvo vanjskih poslova Crne Gore saopštilo je da su Crna Gora i Kosovo uspostavili diplomatske odnose razmjenom pisama ministara vanjskih poslova Milana Roćena i Skendera Hisenija. Na vijest o uspostavljanju diplomatskih odnosa Crne Gore i Kosova, Ministarstvo inostranih poslova Srbije uputilo je istoga dana “oštar demarš” predstavniku Vlade Crne Gore u Beogradu i naložilo hitno povlačenje ambasadora Srbije iz Crne Gore Zorana Lutovca na konsultacije u Beograd. Crnogorskoj vladi istovremeno je ispostavljen račun  od milion i petsto hiljada eura za rentiranje vile “Crnogorka” na Dedinju u kojoj se nalazi crnogorska ambasada i rezidencija ambasadora.

2011 – Naoružani napadači u Tunisu pucali su nasumice iz automobila, a zatvorenici organizovali masovno bjekstvo iz zatvora . Haos u toj zemlji nastao je nakon zbacivanja s vlasti predsjednika Ben Alija i njegovog bjekstva iz zemlje.

2012 – Šef Ujedinjenih nacija Ban Ki Mun pozvao je sirijskog predsjednika Bašara El Asada da, kako je kazao, „prestane da ubija“ svoj narod, dok je lider Sirije ponudio amnestiju za kako je rekao, zločine počinjene u vrijeme desetomjesečnih protesta protiv njegove vladavine.

2013 – U Tokiju je, u 82. godini, umro japanski filmski reditelj Nagisa Ošima, poznat po provokativnim filmovima „U carstvu čula“ (1976) i „Srećan Božić gospodine Lorens“ (1983). Važio je za reditelja „novog talasa“ koji se tokom čitave karijere bavio kontroverznim društvenim pitanjima  – od kapitalizma i rasizma do homoseksualnosti. Posljednji njegov film „Tabu“ (1999) govori o gej samurajima.

2014 – U 69. godini umro je engleski glumac Rodžer Lojd Pek, najpoznatiji po ulozi Trigera u kultnoj britanskoj seriji „Mućke“. Pek je ostvario zapažene uloge i u seriji „Doktor Hu“, i u filmu „Hari Poter“. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1912 – Tokom italijansko-turskog rata (1911-1912) prvi put su bačeni iz aviona propagandni leci.

1932 – U Podgorici je izašao prvi broj mjesečne revije za kulturu »Nova luča«. Urednik revije bio je Milivoje Matović.

1948 – Na Cetinju je štampan prvi broj lista »Prosvjetni rad«,  odgovorni urednik bio je Danilo Lekić.

1997 –  Feribot »Sveti Stefan« barske Prekookeanske plovidbe završio  je posljednju plovidbu. Nakon dugogodišnjeg rada, legendarni feribot isječen je i predat nikšićkoj Željezari.

2005 – Rodivši blizankinje u šezdeset sedmoj godini, Rumunka Adrijana Ilijesku postala je najstarija porodilja na svijetu. Prethodni rekord držala je jedna Italijanka koja je u 62. rodila dječaka.

2007 – U Bagdadu su vješanjem pogubljena dvojica saradnika bivšeg iračkog predsjednika Sadama Huseina, što je nakon njegovog vješanja izazvalo novi talas osuda  zemalja koje se protive smrtnoj kazni.

2014 – U Beogradu su uhapšeni bivši pripadnici srpske državne bezbjednosti Ratko Romić i Milan Radonjić zbog sumnje da su učestvovali u ubistvu novinara Slavka Ćuruvije 11. aprila 1999. 

POLITIČKA ODLUKA ILI…

Američki reditelj Spajk Li predsjedavaće žiriju ovogodišnjeg Kanskog filmskog festivala, objavili su danas organizatori.

Direktor Kanskog festivala Tjeri Fremo rekao je za radio RTL da imenovanje prvog crnog predsjednika žirija u Kanu nije politička odluka, već “poruka univerzalnosti”.

Organizatori se nadaju se da će provokativni američki reditelj “razmrdati” okupljanje svjetske filmske elite.

Li je rekao da mu je čast da bude “prva osoba iz afričke dijaspore” izabrana za prestižnu poziciju.

Spajk Li (62) je jedno od najvećih imena američke nezavisne produkcije i autor filmova među kojima su “She’s Gotta Have It” (1986), “Malcolm X” (1992) ili “Inside Man” (2006).

Godine 2018, film “BlacKkKlansman” Spajka Lija osvojio je Veliku nagradu u Kanu.

Kanski filmski festival biće održan od 12. do 23. maja 2020. godine. Imena ostalih članova žirija biće saopštena u aprilu.

“MINISTAR”

Izdavačka kuća Nova knjiga objavila je novi roman Stefana Boškovića ”Ministar”.

U Boškovićevom romanu prati se život Valentina Kovačevića – ministra kulture Crne Gore kroz devet turbulentnih dana u kojima se bori s poteškoćama poslovnih pritisaka, kulturnih običaja, administracije i neizbježnog dna porodične istorije. I sa sobom samim.

“Bošković piše filmski brzo i literarno studiozno, elementi političkog trilera, noira, psihodelije i melanholije čovjeka i društva u tranziciji organski a nepredvidljivo rastu jedno iz drugoga pa se svako malo čitatalac može zapitati ko je ovdje lud: Ministar, društvo ili on sam. Na tako teška pitanja nema lakih odgovora, pa kolikogod ova knjiga bila opčinjavajuća, njezin je efekt secirajući i otrežnjujući: i čovjek i društvo se otkrivaju u svoj svojoj bijedi i raskoši, u neskladu i težnji da se dosegne žuđena normalnost i mir”, piše u recenziji Kruna Lokotara.

Dizajn korica Boškovićevog romana radio je Siniša Radulović.  

KARADAGLIĆ

Crnogorski gitarista Miloš Karadaglić kaže da je emocija glavni motiv njegove muzike, jer bez nje, kako dodaje, ne bi postojalo ništa.

Veliki je broj koncerata koji se dešavaju iz dubine duše i u neponovljivom, posebnom momentu. Svaka dvorana ima drugačiju energiju, kaže Karadaglić.

“Nastup u Podgorici, u mom rodnom gradu, uvije je nešto posebno”, navodi Karadaglić.

Karadaglić je prošle godine objavio četvrti studijski album “Glas tišine”, koji je satkan od komercijalnog i klasičnog zvuka.

Vodilja na putu ka uspjehu je gitara, koja mu je od dječijih dana bila omiljena igračka, prijatelj i nešto u čemu se pronašao.

Tvrodglavost i odlučnost vuku korijene iz crnogorskog podneblja i mjesta odakle potiče, jedan od najznačajnijih ambasadora crnogorkse kulture.

I ova godina biće ispunjena velikim koncertima i turnejama. Već u januaru Miloš Karadaglić nastupiće u Velikoj Britaniji, u martu ga čeka Amerika i na proljeće Azija.

Koncerti su nešto što ga najviše raduje i u čemu uživa.

Nataša Nikčević, TVCG