SJUTRA U DODESTU

Predstava “Kod Nojeve barke u osam”, u produkciji Dramske scene za djecu Gradskog pozorista, bice igrana sjutra, 17. novembra, u 12 sati u sali Dodest KIC “Budo Tomovic”.

Ovu predstavu namijenjenu djeci starijoj od pet godina, rezirao je slovenacki reditelj Robert Valtl prema tekstu savremenog njemackog autora Urliha Huba.

“Rafiniranog stila, sa puno humora, ovaj Hubov komad slovi i za jedno od najvecih evropskih otkrica za najmladu publiku u posljednje vrijeme. Rijec je o zabavnoj i poucnoj prici o biblijskom Potopu, koja je ujedno i himna prijateljstva, solidarnosti i tolerancije. Junaci predstave su tri pingvina koji spletom okolnosti, putem goluba, dobijaju vijest o Potopu koji ce zadesiti planetu. Tu je, naravno, i Noje, starac sa dugom sijedom bradom, koji se sprema da na barku ukrca po dva predstavnika svake zive vrste, kako bi negdje daleko izgradio novi i bolji svijet. Dva prijatelja pingvina ne zele da ostave treceg, najmladeg, pa ga domisljato u koferu ukrcavaju na barku punu zivotinja”, istice se u saopstenju Gradskog pozorista.

U predstavi igraju Slavisa Grubisa, Smiljana Martinovic, Goran Slavic, Branko Ilic i Sejfo Seferovic.

Autorski tim, pored reditelja Valtla, cine jos: Natalija Vujosevic (scenografkinja), Tijana Todorovic (kostimografkinja), Nemanja Becanovic (kompozitor), Slavka Nelevic (koreografkinja), Miha Horvat (dizajner svijetla), Dorde Krivokapic (prevod teksta).

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1558. umrla je engleska kraljica Meri I Tjudor, kcerka Henrija VIII. Tokom vladavine od 1553. kao supruga spanskog kralja Felipea II pokusala je da Englesku vrati pod uticaj pape, a zbog zestokog progona protestanata (anglikanaca) dobila je naziv Krvava Meri. Poslije njene smrti na prijesto je dosla njena sestra Elizabeta I, koja je postavila temelje buducoj britanskoj imperiji.

1858 – Umro je velski filantrop Robert Oven, socijalista utopista i socijalni reformator, industrijalac koji je svoje bogatstvo utrosio pokusavajuci da ostvari projekte socijalnih reformi. Zahvaljujuci njemu i njegovim pristalicama uveden je u upotrebu izraz “socijalisti”. Poznata djela: “Novi pogled na drustvo”, “Skica racionalnog sistema drustva”, “Knjiga o novom svjetskom moralu”.

1912 – Tokom Prvog balkanskog rata u pohodu crnogorske vojske na Skadar pod komandom Nika Kusovca, cetinjski, ceklinski i ceklinsko-dobrski bataljoni zauzeli su visove prema Ljesu. Nakon jakog okrsaja i podrske artiljerije, a potom i borbe bajonetima, odredi turske vojske potisnuti su do Ljesa.

1917 – Umro je francuski vajar Ogist Roden, jedan od najvecih umjetnika s kraja 19. i pocetka 20. vijeka. Njegovo djelo objedinilo je romanticarski duh i moderne teznje i presudno uticalo na evropsko vajarstvo. Odbacivao je idealizam, apstrakciju i dekorativnost, i u radu koristio dotad nepoznatu slobodu forme s prepoznatljivom sposobnoscu da postigne snazan izraz i harmoniju duhovnog i tjelesnog na svojim skulpturama. Poznata djela: “Mislilac”,”Poljubac”,”Balzak”,”Gradani Kalea”, “Vrata pakla”, “Vjecni idol”.

1920 – Na arhijerejskom saboru za crnogorsko-primorskog mitropolita izabran je Gavrilo Dozic. Nakon smrti Mitrofana Bana, posljednjeg mitropolita Crnogorske pravoslavne crkve, Gavrilo Dozic je tu funkciju obavljao u sklopu Srpske pravoslavne crkve do 1937. kada je izabran za srpskog patrijarha.

1938 – Umro je hrvatski politicar Ante Trumbic, koji je uz Franu Supila i Ivana Mestrovica bio glavni zastupnik ujedinjenja Hrvatske sa Srbijom i Crnom Gorom u zajednicku drzavu. Bio je predsjednik Jugoslovenskog odbora od osnivanja 1915. do njegovog raspustanja u decembru 1918, kada je formirana Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.

1988 – Smjenjivanje visokih funkcionera u Pokrajinskom komitetu Saveza komunista – Kacuse Jasari i Azema Vlasija, izazvalo je masovne demonstracije Albanaca na Kosovu, ukljucujuci i strajk oko 1.000 rudara u rudniku Stari trg, koji je poceo u februaru 1989.

1990 – U Kotoru je umro poznati crnogorski istoricar i knjizevnik Risto Kovijanic. Roden je u Durdevini, kod manastira Moraca. Bio je profesor srpskohrvatskog jezika i knjizevnosti u Bratislavi, Beogradu i Kotoru, gdje je bio i direktor gimnazije, clan Istorijskog drustva Crne Gore od 1948. i clan Udruzenja knjizevnika od 1967. Jedan je od osnivaca Drzavnog arhiva u Kotoru, gdje je radio kao visi naucni saradnik. Proucavajuci arhivsku gradu, obradio je kulturni zivot starog Kotora od 14. do 18. stoljeca. Poznati radovi Rista Kovijanica: “Vita Kotoranin – neimar Decana”, “Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima od 14. do16. vijeka” , i “Kotorski medaljoni”, prema kojima je napravljena predstava Gradskog pozorista u Podgorici “Novela od ljubavi”. Risto Kovijanic dobitnik je Trinaestojulske nagrade i Zlatne medalje Slovacke Akademije.

1993 – Sudije iz 11 zemalja polozile su zakletvu na inauguralnom zasjedanju suda UN za ratne zlocine pocinjene u Jugoslaviji, prvog takvog suda poslije Nirnberskog i Tokijskog, koji su bili osnovani nakon Drugog svjetskog rata.

2001 – Na Kosovu su odrzani prvi parlamentarni izbori od dolaska medunarodnih snaga u tu pokrajinu u junu 1999. Ubjedljivu pobjedu odnio je Demokratski savez Kosova Ibrahima Rugove osvojivsi 45,6 odsto glasova. Srpska koalicija “Povratak” osvojila je 11,34 odsto glasova. Na izbore je izaslo 63 odsto Albanaca i 56 odsto Srba.

2006 – U Budimpesti je umro Ferenc Puskas, legenda svjetskog fudbala , najpoznatiji clan tzv. lake konjice, proslavljene madarske generacije fudbalera 50-ih godina 20. vijeka.

2007– Posmrtni ostaci vojvode Masa Vrbice preneseni su poslije 109 godina iz Banja Luke u Crnu Goru i sahranjeni ispred crkve Svete Petke u selu Vrba na Njegusima.

2010 – Crnogorska fudbalska reprezentacija pobijedila je u prijateljskoj utakmici u Podgorici reprezentaciju Azerbejdzana 2:0, i tako po broju dobijenih utakmica trijumfalno zavrsila najuspjesniju godinu.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1629 – U Perastu je donesena odluka o zabrani odlaska stanovnistva s tog podrucja Boke u podrucje tadasnje turske Albanije zbog pojave kuge. Krsenje odluke bilo je sankcionisano globom, paljenjem barki i kucnim, odnosno, porodicnim karantinom.

1800 – Kongres SAD sastao se prvi put u novoj prijestonici Vasingtonu, a americki predsjednik Dzon Adams postao je prvi stanar zgrade, kasnije nazvane Bijela kuca.

1855 – Skotski istrazivac Dejvid Livingston otkrio je vodopade na rijeci Zambezi, nazvane po engleskoj kraljici Viktorijini vodopadi.

1869 – Poslije vise od deset godina rada pod rukovodstvom Francuza Ferdinana de Lesepsa , otvoren je Suecki kanal, kojim je Sredozemno more povezano s Indijskim okeanom.

1947 – Pustena je u saobracaj zeljeznicka pruga Samac-Sarajevo, duga 242 kilometra, u cijoj su izgradnji ucestvovale omladinske brigade iz cijele SFR Jugoslavije.

2007 – Na Kosovu su odrzani parlamentarni izbori, na kojima je pobijedila opoziciona Demokratska partija Kosova Hasima Tacija.

2008 – Nakon sto je Grcka sprijecila poziv Makedoniji da ude u NATO, Makedonija je pokrenula pravni postupak pred Medunarodnim sudom pravde u Hagu protiv Grcke.

DONOVIC

Glumac, pisac, kompozitor, scenarista i autor “Igrokaza za djecu”, Dejan Donovic, laureat je ovogodisnjih “Susreta pod Starom maslinom”.

U obrazlozenju zirija pise da je Donovic umjetnik koji djela kreira sa autenticnim i iskrenim emocijama, po mjeri djecijeg svijeta. Donovic o nagradi i stvaralastvu za djecu govori za TVCG.

IZUCAVATI I CUVATI

Izucavanje pozorisne muzike , ali i briga o njoj, jedan je od primarnih zadataka kazu nasi sagovornici , koji isticu da pozorisna muzika u Crnoj Gori predstavlja bogatu riznicu nacionalne kulture i identiteta jednog naroda. Pozorisna muzika je vazan dio nematerijalne kulturne bastine , kojoj su doprinos dali ugledni kompozitori bivse Jugoslavije .
.

Muzika je vazan dio pozorista jos od anticke tragedije. Poznati su primjeri scenskih kompozicija Suberta, Mendelsona ili Bizea. Izucavanje i briga o pozorisnoj muzici u Crnoj Gori – bogatoj riznici nacionalne kulture i dijelu nematerijalne kulturne bastine, jedan je od primarnih zadataka istrazivaca, smatra muzikoloskinja Jelena Jovanovic – Nikolic. Da bi to mogli i ispuniti neophodno je cuvati notne i audio zapise.

“Na neki nacin mozda razmisljati o cuvanju tih samih muzickih momenata, muzickih tema funkcionalnih o kojima sam govorila, muzickih numera koje se izvode i za one predstave za koje se muzika aranzira ili komponuje, da se sacuvaju te partiture”, kaze Jovanovic – Nikolic.

Malo je muzikologa koji su se bavili istrazivanjem scenske muzike u Crnoj Gori. Trenutno se u pripremi doktorata tom temom bavi Jelena Jovanovic – Nikolic. U fokusu njenog istrazivanja je period od otvaranja Crnogorskog narodnog pozorista do 2003.godine za koje su, kaze, radili svi najznacajniji kompozitori bivse Jugoslavije.

“Od te ’53.godine i Cvjetko Ivanovic i Jovan Milosevic, tu nailazimo i na ime Antona Pogacara, ovamo rekla sam vec od druge decenije ’60-h godina vi imate Borislava Tamindzica koji se svojim kvantitetom pozicionirao kao neko ko je radio u CNP-u, na neki nacin bio zaposlen, pa u tom smislu gotovo tri decenije priredivao muziku” objasnjava ona.

Koliko je Tamindzicevo komponovanje za pozoriste bilo izvanredno govori i to da je za muziku u predstavi “Ognjiste” 1974.godine dobio Sterijinu nagradu. U narednim decenijama za CNP su komponovali i klasicni muzicari, ali i Arsen Dedic i clanovi grupe “Makadam”. Osamdesetih je za nas nacionalni teatar komponovao Zarko Mirkovic i to za 18 predstava, medu kojima su “Princeza Ksenija”, “Konte Zanovic” i “Don Zuan se vraca kuci”. Mirkovic naglasava da je scenska muzika tacna slika drustvenih prilika koje su nekada diktirali materijalni i kadrovski uslovi.

“Danas je situacija drugacija, prije svega danas imate informacije o tome sta se desava u citavom svijetu, imate tehnologiju koja vam omogucava da realizujete sta god hocete za relativno male pare i imate konacno mnogo veci broj ljudi koji se bave muzikom kao profesijom i to na jedan prilicno dobar nacin”, kaze kompozitor Mirkovic.

Prvi spoj muzike i teatra na nasim prostorima za koji postoje zapisi, bio je krajem 14.vijeka na dvoru srednjovjekovne Zete. Komponovanja za scenska izvodenja u Boki Kotorskoj bilo je i u 17.i 18.vijeku. Tekst za nasu prvu operu “Balkanska carica” napisao je kralj Nikola, a muziku Dionizio de Sarno San Dordo.

Petra Bozovic, TVCG

U KIC-U U PONEDJELJAK

Gradsko pozoriste ugostice u ponedjeljak, 18. novembra, u 20 sati, u Velikoj sali KIC “Budo Tomovic” visestruko nagradivani autorski projekat poznatog reditelja Arpada Silinga “Dokle pogled seze”, u produkciji Kraljevskog pozorista Zetski dom.

Turbulentne teme danasnjice koje je Siling smjestio u pricu “Dokle pogled seze” prepoznate su kao goruci problemi u Crnoj Gori, ali nijesu samo realnost ovog prostora, vec Balkana, pa i nekih zemalja koje su odavno u Evropi.

“Glumci u predstavi koriste licna imena, mada je ocigledno da se ne mogu poistovjetiti ni sa jednim od likova. Njih osmoro igraju 25 razlicitih karaktera – od radnika do ministra. Svi do jednog su kompleksni likovi, ispunjeni nadama i strahovima. Oni sanjare i kroje planove, iako nijesu sposobni da procijene sto je realnost. Ne mogu da stanu na svoje noge i zbog toga svi ocekuju nesto od drugoga, pomoc ili rjesenje, a na kraju, ipak, ostaju sami sa svojim patnjama. Izuzetno jako mogu i da se smiju i da placu, samo sto djelujuci ne cine nista: nijesu u stanju da donesu prave odluke”, navodi se u kratkom opisu predstave.

U predstavi igraju: Varja Dukic, Srdan Grahovac, Nada Vukcevic, Dusan Kovacevic, Zoran Vujovic, Dejan Donovic, Jelena Simic i Aleksandar Gavranic.

Dramaturski tim predstave cine Bence Biro i Kata Darmati, asistent reditelja je Mirko Radonjic, a muziku potpisuje Nina Perovic.

BALKANSKO ARHITEKTONSKO BIJENALE

Cetvrto Balkansko arhitektonsko bijenale otvoreno je danas u Beogradu. Tema ovogodisnjeg Bijenala je “Decoding Balkan”, a drzava partner je Crna Gora.

Smotru koja je okupila brojne arhitekte iz drzava regije, otvorio je ministar kulture u Vladi Crne Gore Aleksandar Bogdanovic, koji je istakao kako tema Bijenala nudi mnogo prostora za diskusiju.

Bogdanovic je istakao da je skup prilika da se diskutuje o prevazilazenju izazova koji je danas zajednicki imenitelj mnogim regijama u okviru Balkanskog poluostrva – kako naci mjeru i ideal u spoju tradicije i inovacije i kako dostici punu kompatibilnost izmedu naseg impresivnog kulturnog i arhitektonskog nasljeda i tendencija moderne arhitekture.

Ovogodisnje Bijenale trajace tri dana, a na danasnjem otvaranju prisutne su pozdravili direktor Bijenala Marko Stojanovic, komesarka Balkanskog arhitektonskog bijenala za Crnu Goru dr Sonja Radovic Jelovac i predsjednik Fondacije “Marceta” Sasa Marceta, nakon cega su dodijeljene i nagrade. Priznanje za inicijativu zastite kulturne bastine 20. vijeka pripalo je Ministarstvu kulture u Vladi Crne Gore.

Sonja Radovic Jelovac predstavila je sam koncept ovogodisnjeg Bijenala.

“Nastojacemo da sa ovog bijenala posaljemo poruku o znacaju odgovornog i uspjesnog partnerstva izmedu institucija sistema, strukovnih organizacija i naucne zajednice, u generisanju znanja, kvaliteta i zajednickih vrijednosti, sto ce dijelom, sigurna sam, pokazati izlozeni i prezentovani projekti”, istakla je ona.

Tokom prvog dana Bijenala, prikazan je dokumentarni film o crnogorskoj arhitekturi “Montenegro Decoding Balkan”, nakon cega je direktor Uprave za zastitu kulturnih dobara Bozidar Bozovic govorio na temu “Zastita kulturnog nasljeda 20. vijeka”.

Tokom sjutrasnjeg programa u bioskopu “Balkan”, bice uprilicena diskusija na temu “Crna Gora – internacionalizacija i vizibilnost”, nakon cega ce biti prikazan i projekat crnogorskog paviljona za EXPO Dubai 2020, koji ce predstaviti voda autorskog tima Matija Vukovic.

Nakon toga, na Bijenalu ce biti rijeci i o skijalistima Crne Gore, njihovoj infrastrukturi i arhitekturi. Prezentaciju tog segmenta uprilicice dr Sonja Radovic Jelovac.

U okviru segmenta “Crna Gora – institucionalno strukovna kolaboracija”, glavni arhitekta Podgorice Filip Aleksic predstavice projekat “Mikro 020”, a arhitekte Ema Alihodzic Jasarovic i Marko Stjepcevic prezentirace koncept “Kolektor”.

U zavrsnom dijelu drugog dana, o aktuelnim projektima u Beogradu govorice gradski urbanista tog grada Marko Stojcic, dok ce Aleksandar Zeljic govoriti na temu “Arena investicija u arhitekturi”.

Bijenale ce biti okoncano u subotu, i to strucnom panel diskusijom “Nova konkorda”.

U KOTORU

Multimedijalna izlozba pod nazivom “ZemljoStres” otvorena je juce u Galeriji Kulturnog centra “Nikola Durkovic” u Kotoru.

Izlozba je organizovana povodom programa obiljezavanja Dana opstine Kotor, a namijenjena je mladima, a cilj izlozbe je sjecanje na katastrofalni zemljotres iz 1979. godine, odnosno obiljezavanje cetrdeset godina od upisivanja Kotora na listu UNESKO-a.

Fotografijama sugradanina Andrije Saulacica, nastalim neposredno nakon zemljotresa, fotografijama koje su ustupili OJU Muzeji Kotor/Galerija solidarnosti, a ciji je autor Zeljko Jovic, ispovjestima prezivjelih zabiljezenim u Radio drami u produkciji Radio Beograda “Mislio sam da se ruse brda”, na osnovu koje je reziser Petar Pejakovic 2009. godine rezirao predstavu “Muzej zemljotresa”, kao i projekcijom dokumentarnog filma Aleksandre Sase Dendera, odaje se priznanje gradu Kotoru, koji se snagom ljudske ljubavi izdigao iznad posljedica prirodne katastrofe.

“Ovom izlozbom, danas, sa ovog mjesta, 40 godina kasnije, negira se najcesce izgovarana recenica tog 15. aprila 1979. godine: “Stari grad Kotor vise ne postoji”, navele su Milica Kascelan i Dorda Colo, ucenice Gimnazije Kotor, koje su u otvorile izlozbu.

U RODNOM GRADU

Glumac Antonio Banderas veceras je otvorio pozoriste koje je on osnovao u rodnom gradu Malagi premijernom predstavom mjuzikla “A Chorus Line” u kojem i on glumi.

Banderas je za otvaranje svog pozorista “Teatro del Soho” u Malagi na jugu Spanije, izabrao djelo koje govori o anonimnim umjetnicima i njihovoj patnji iza scene.

Predstava govori o “ljudima koji zaista podrzavaju mjuzikl i pozoriste, ali njihova imena ne sjaje i nisu poznata siroj javnosti”, rekao je Banderas koji u predstavi igra jednog od 26 glumaca.

Orkestar od 22 muzicara direktno prati predstavu u novom pozoristu sa vise od 800 mjesta.

Banderas (59) poceo je karijeru tokom 80-ih godina u Spaniji.

Sa 19 godina je postao glumac Spanskog nacionalnog pozorista.

Istakao se glumeci u filmovima reditelja Pedra Almodovara i u holivudskim ostvarenjima kao sto su “Atentatori”, “Intervju s vampirom”, “Desperado”, “Filadelfija” i “Maska Zoroa”.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1095. na crkvenom saboru u Klermonu, u Francuskoj, papa Urban II pozvao je crkvene velikodostojnike i svjetovne vladare na vjerski rat protiv turskog plemena Seldzuka, koje je zauzelo Svetu zemlju u Palestini. Time je pocela epoha krstaskih ratova.

1766 – Roden je francuski kompozitor, violinist, dirigent i profesor Konzervatorijuma u Parizu Rudolf Krojcer. Komponovao je opere, kamernu muziku i kompozicije za violinu. Bio je dvorski violinista Napoleona Bonaparte i Luja XVIII. Opcinjen njegovom virtuoznoscu, Betoven mu je posvetio sonatu za violinu i klavir br. 47, poznatu Krojcerovu sonatu, o kojoj govori istoimena pripovijetka Lava Tolstoja.

1831 – Umro je pruski general Karl Marija fon Klauzevic, jedan od najpoznatijih vojnih teoreticara 19. vijeka. U djelu “O ratu” teoretski je uoblicio iskustva nove strategije primijenjene u Napoleonovim ratovima. Prema Klauzevicu rat je sastavni dio opstih politickih odnosa i nastavak je politike uz primjenu drugih sredstava.

1900 – Na Cetinju je potpisana nagodba izmedu knjazevske crnogorske vlade i austrougarske vlade oko nacina isplate crnogorskog duga nastalog u postansko-putnickom saobracaju. Crnogorska vlada se obavezala da ce dug u iznosu od 586.621 forinte otplacivati, pocev od 1. decembra tekuce godine, u ratama od 70.000 forinti godisnje.

1912 – Uspostavljena je telegrafska veza izmedu Crne Gore i Srbije , osam godina nakon sto je ostvarena prva medunarodna radio-telegrafska veza izmedu Volujice kod Bara i italijanskog grada Barija.

1917 – Predsjednik srpske vlade Nikola Pasic obavijestio je cirkularnim pismom diplomatske predstavnike Srbije u inostranstvu, da mirnim putem pomazu unionisticki pokret u Crnoj Gori; da na planu ujedinjenja tzv. Crnogorski odbor treba da radi u sporazumu sa srpskom vladom i njenim predstavnicima na strani, te da se u tom poslu otvoreno ne ispoljavaju.

1918 – Ministar spoljnih poslova Francuske Pison, u ime velikih sila dao je garanciju kralju Nikoli da ce biti ocuvano ustavno ustrojstvo i suverenitet Crne Gore. Bila je to samo diplomatska obmana koja se razotkrila vec nakon okoncanja Podgoricke skupstine.

1941 – U Drugom svjetskom ratu pocela je druga njemacka ofanziva na Moskvu, koja je 5. decembra zavrsena porazom njemacke vojske. Nastavljajuci operacije, sovjetska Crvena armija je do marta 1942. odbacila njemacke trupe na 200 kilometara od Moskve. Ovaj njemacki poraz oznacio je kraj “blickriga” i nagovijestio preokret rata u korist antihitlerovske koalicije.

1960 – Umro je americki filmski glumac Klerk Gebl, koji je posjedovao nesvakidasnji magnetizam u vrijeme kada je prirodnost glume u holivudskim filmovima bila posljednji odraz americkog idealizma. Igrao je u vise od 70 filmova, a veliku popularnost stekao je kao Ret Batler u filmu “Prohujalo s vihorom”. Dobitnik je Oskara za film “Dogodilo se jedne noci”

1965 – SSSR je lansirao svemirski brod “Veneru III”, koji je u martu 1966. stigao na Veneru, kao prvi svemirski brod koji se spustio na neku drugu planetu. Venera je po redu druga, a po velicini sesta planeta u Suncevom sistemu. U nasem narodu je poznata kao Vecernjaca ili Zornjaca, a zovu je i zvijezda Danica. Prve detaljne povrsinske snimke Venere napravile su 1975. “Venera IX” i “Venera X”, na kojima je vidljivo da je njena povrsina suva i gola, pokrivena kamencicima i finom prasinom. Tlo je sastavljeno od stijena slicnih granitu i bazaltu, a atmosfera se sastoji od ugljendioksida 90 posto, azota sedam, i vodene pare 1,5 posto.

1995 – Medunarodni sud za ratne zlocine u Hagu optuzio je lidera bosanskih Srba Radovana Karadzica i vojnog komandanata Ratka Mladica za genocid nad muslimanskim civilima pocinjen tokom zauzimanja Srebrenice u julu 1995, kada je vise hiljada bosanskih Muslimana ubijeno i raseljeno.

1998 – Medunarodni sud za ratne zlocine u Hagu proglasio je krivim jednog bosanskog Hrvata i dvojicu Muslimana za ubijanje i zlostavljanje srpskih zatvorenika 1992. u logoru Celebici. To je bilo prvo sudenje za ratne zlocine pocinjene nad Srbima tokom Bosanskog rata.

2005 – U nedostatku dokaza, Pretresno vijece Haskog tribunala oslobodilo je optuznice generala armije Bosne i Hercegovine Sefera Halilovica za zlocine pocinjene nad hrvatskim civilima u Hercegovini 1993.

2006 – U Kvebeku su se sastali predsjednik Senata Kanade Noel Kinsjela i predsjednik Skupstine Crne Gore Ranko Krivokapic. Bio je to prvi susret zvanicnika Kanade i Crne Gore u istoriji crnogorskog parlamentarizma. U razgovoru Krivokapica i Kinsjele saopsteno je da ce Kanada do 2010. investirati u Crnu Goru preko 10 miliona dolara kroz programe obrazovanja, zdravstva i kulture.

2006 – Predsjednici Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Srbije, Filip Vujanovic, Nebojsa Radmanovic, Stjepan Mesic i Boris Tadic potpisali su na skupu Igmanske inicijative u Miloceru zajednicku izjavu kojom su se obavezali da ce predano i odgovorno raditi na suocavanju s istinom o dogadajima iz proslosti, posebno bliske, te ubrazano stvarati uslove za povratak izbjeglih i prognanih i za njihovu socijalnu i ekonomsku sigurnost.

2008 – U Podgorici je, u 83. godini, umro profesor doktor Vladimir Sekulic, osnivac i dugogodisnji dekan Instituta za strane jezike u okviru Univerziteta Crne Gore. Profesor Sekulic dao je znacajan doprinos crnogorskoj lingvistici, knjizevnosti i kulturi, a posebno metodici nastave engleskog jezika. Dobitnik je Trinaestojulske nagrade i brojnih drugih priznanja.

2008 – Lideri grupe dvadeset industrijskih najrazvijenijih zemalja i zemalja u razvoju izlozili su planove o poostravanju nadzora nad glavnim globalnim bankama, ogranicavanju bankarskih isplata i pokusaju da se do kraja godine ostvari veci napredak u pregovorima o globalnoj trgovini, u cilju da se obnovi finansijski sistem – bukvalno obogaljen kreditnom krizom.

2009 – Stupila je na snagu odluka Vlade Crne Gore, kojom je predvideno da je vlada u slucaju smrti pripadnika vojske, policije ili nekog drugog drzavnog sluzbenika dok je na zadatku u medunarodnim misijama duzna da isplati porodici 150.000 eura. To je predvideno za slucaj povrede, ranjavanja, bolesti ili smrti za vrijeme ucesca u medunarodnim snagama, mirovnim misijama i drugim aktivnostima u inostranstvu.

2011 – U Podgorici je, u 81. godini, umro od posljedica saobracajne nesrece doktor pravnih nauka, akademik Mijat Sukovic. Sukovic je bio javni tuzilac, a u dva mandata clan i potpredsjednik Izvrsnog vijeca Socijalisticke Republike Crne Gore. Od 1974. do 1982. bio je predsjednik Ustavnog suda Crne Gore, a potom i potpredsjednik Izvrsnog vijeca SFRJ. Ucestvovao je u osnivanju Drustva za nauku i umjetnost Crne Gore, koje je 1976. reorganizovano u CANU. Ucestvovao je i u osnivanju Pravnog fakulteta, ciji je profesor bio, i Univerziteta Crne Gore. Objavio je sedamnaest knjiga i oko 250 naucnih clanaka, rasprava i eseja. Dobitnik je Trinaestojulske nagrade i brojnih drugih nagrada i priznanja.

2011 – Na klinici za neurologiju Klinickog centra Crne Gore prvi put je primijenjena tromboliticka terapija kod pacijenta koji je dozivio mozdani udar. Tromboliza je terapijski postupak u kojem se pomocu lijeka – rekombinovanog tkivnog aktivatora – razbija ugrusak i ponovo uspostavlja krvotok kroz krvni sud.

2012 – Apelaciono vijece Haskog tribunala oslobodilo je hrvatske generale Anta Gotovinu i Mladena Markaca krivice za progon srpskog stanovnistva iz Kninske krajine 1995, i ponistilo prvostepenu presudu kojom je Gotovina 2011. bio osuden na 24, a Markac na osamnaest godina zatvora. Oslabadanje generala izazvalo je slavlje u Hrvatskoj, a u Srbiji ljutnju i gnjev. Generale su na zagrebackom aerodromu “Pleso” docekali hrvatski premijer Zoran Milanovic i presjednik Sabora Josip Leko.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1918 – Poslije propasti Austrougarske monarhije u Prvom svjetskom ratu, Madarska je proglasena nezavisnom republikom.

1933 – SSSR i SAD uspostavili su diplomatske odnose.

1970 – Pakistan je zvanicno saopstio da je broj mrtvih u ciklonu i ogromnim talasima koji su zapljusnuli obale Istocnog Pakistana i ostrva u Bengalskom zalivu dostigao pola miliona.

2007 – U Pljevljima je otvorena savremena pijaca za prodaju mlijeka i mlijecnih proizvoda, prva te vrste u Crnoj Gori.

2008 – U Kozenci, gradicu u srcu Kalabrije u Italiji, otvoren je prvi Univerzitet za tajne agente u Evropi.

2008 – Iracka vlada odobrila je bezbjednosni sporazum koji je omogucavao americkim vojnicima da ostanu u toj zemlji do 2011.

2010 – Kanadski milijarder Piter Mank i vlasnik marine Porto Montenegro dobio je zvanje pocasnog gradanina Tivta.

GRADSKO POZORISTE

Gradsko pozoriste ce u Evropskoj noci teatra u subotu 16. novembra, u 20 sati, na sceni Dodesta igrati hit komediju ,,Lazljivci”, koju je rezirao Marko Manojlovic, prema tekstu Anthony Neilsona.

“Tim povodom omogucili smo i 50% popusta na ulaznice za ovu predstavu”, saopsteno je iz Gradskog pozorista.

Podsjecaju da je Evropska noc teatra, noc kada je pozoriste u centru paznje i kada se teatarskim scenama u brojnim gradovima sirom Evrope moze osjetiti velicanstvena igra rijeci, glume, pokreta i razlicitih dramskih prica.

“Na ovaj dan, teatarske kuce daruju predstave, ali i otvaraju vrata publici pa, ruseci na trenutak iluziju pozorista, produbljuju vezu koju gledaoci imaju sa onima koji za njih igraju i mjestom na kojem to rade”, navodi se u saopstenju.

Evropska noc teatra obiljezava se 16. novembra u 11 evropskih drzava. Ovogodisnje zemlje ucesnice, pored Crne Gore, su i Hrvatska, Slovacka, Bosna i Hercegovina, Slovenija, Srbija, Austrija, Holandija, Ceska, Bugarska i Belgija.

Komad “Lazljivci” je crnohumorna komedija koja je postigla veliki uspjeh i u Londonu, na sceni Rojal kort teatra, 2002. godine. Prema ocjeni kriticara Sunday Timesa, “Lazljivci” su jedna od najsmjesnijih, najcrnjih i najsokantnijih komedija koje je publika ikad vidjela.

U produkciji Gradskog pozorista igra se vec cijelu deceniju. U glumackoj podjeli su: Pavle Ilic, Branko Ilic, Dubravka Drakic, Maja Sarenac, Dejan Donovic, Goran Slavic i Sanja Popovic.
Scenografiju potpisuje Ivanka Vana Prelevic, kostimografiju Vera Soskic, a scenski pokret i koreografiju Slavka Nelevic. Dramu je prevela Ivana Gasevic.