CBCG

Centralna banka (CBCG) objavila je danas novi spisak preduzeća sa blokiranim računima, na kojem se nalazi pet kompanija više nego na prethodnom.

Na novom spisku, koji CBCG u skladu sa Zakonom o platnom prometu objavljuje mjesečno, nalazi se 18,35 hiljada kompanija sa evidencije Centralnog registra privrednih subjekata (CRPS) Poreske uprave i CBCG. Od ukupnog broja blokiranih preduzeća, 3,65 hiljada ih je na evidenciji CBCG, a ne nalaze se u CRPS-u.

U skladu sa Zakonom o platnom prometu, obaveza CBCG je da objavljuje podatke u vezi sa postupkom prinudne naplate i to nazive kompanija, odnosno preduzetnika, njihove matične brojeve, iznose blokade računa i broj dana neprekidnog trajanja blokade.

Iz CBCG su objasnili da se matični brojevi za preduzetnike ne objavljuju, jer se u Centralnom registru transakcionih računa Centralne banke, oni vode po jedinstvenom matičnom broju (JMB) građana, čije objavljivanje nije u skladu sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti.

Podatke CBCG objavljuje jednom mjesečno na internet stranici, prvog radnog dana po isteku mjeseca, sa presjekom stanja na posljednji dan u mjesecu, po azbučnom redu naziva preduzeća i preduzetnika.

U periodu od jula 2012, kada je CBCG počela da objavljuje podatke, do 9. januara 2014. godine, podaci su objavljivani u skladu sa tada važećim zakonom o platnom prometu u zemlji i to za kompanije, odnosno preduzetnike kada je blokada računa iznosila više od deset hiljada eura u neprekidnom trajanju više od 30 dana.

Imena kompanija se objavljuju na sajtu CBCG, www.cbcg.me, a u cilju obezbjeđivanja pune nepristrasnosti objavljuju se po azbučnom redu.

UPRAVA CARINA

Uprava carina je nastavila kontinuirani rast naplate prihoda i u I kvartalu 2020.godine. Kako su kazali, premašena je naplata ostvarena prethodne godine kao i plan naplate prihoda.

Kako je saopšteno iz PU, u periodu januar – mart 2020. godine naplaćeno je 164,6 miliona €, čime je ostvaren rast prihoda od 7,7% ili 11,7 miliona € više u odnosu na isti period prošle godine.

“U tom period je izvršen povraćaj sredstava u iznosu od 3 miliona €, i time ostvarena neto naplata od 161,5 miliona € što je za 5,8% više u odnosu na plan prihoda”, navodi se u saopštenju.

Prema strukturi naplaćenih prihoda, kako su kazali, sve kategorije bilježe rast prihoda.

“Naplata PDV-a pri uvozu iznosila je 106,2 miliona €, što je za 3,8% više u odnosu na prošlu godinu. Po osnovu akcize naplaćeno je 51,9 miliona €, čime je ostvaren rast prihoda od 16,8%, uslijed značajnog rasta naplate akciza na duvan od 50,3%”, navodi se u saopštenju.

U odnosu na plan, ukupna naplata akciza je, kako dodaju, veća za 13,2%.

“Ostvarena naplata po osnovu carine iznosila je 5,8 miliona €, što je više za 3,4%, dok je naplata poreza na kafu iznosila 512 hiljada € i veća je za 17,5%, ostali prihodi naplaćeni su u iznosu od 24 hiljade €. Ostvarena naplata prihoda u martu 2020. godine iznosila je 62,9 miliona €, čime je ostvaren rast prihoda od 5,3% ili 3,2 miliona € više u odnosu na isti period 2019.godine”, saopšteno je iz PU.

 <!—->

Mjere i preporuke koje su donesene tokom marta povodom epidemije koronavirusa znatno su uticale i na punjenje budžeta Opštine Herceg Novi. Naime, u toku proteklog mjeseca došlo je do značajnog smanjenja prihoda, tako da su oni manji za 40odsto u odnosu na isti period prethodne godine.

“S obzirom na to da je do značajnog smanjenja prihoda došlo u drugoj polovini marta, kada su stupile na snagu sve mjere i preporuke Vlade koje se odnose na spriječavanje daljeg širenja virusa Covid-19, za očekivati je da u aprilu dođe do smanjenja prihoda za više od 50 odsto u odnosu na isti period prethodne godine”, navodi se u saopštenju.

Trenutno su u pripremi mjere koje će rezultirati smanjenjem troškova prema svim potrošačkim jedinicama budžeta Opštine.

“Takođe, u pripremi su mjere za pomoć građanima kroz poreske i druge olakšice, koje će u toku ove sedmice biti zvanično dostavljene Zajednici opština Crne Gore, a koje će sa druge strane dodatno uticati na primanja budžeta Opštine”, navodi se u saopštenju.

Odgovornom strategijom i mjerama rukovodstvo Opštine Herceg Novi nastoji da u narednom periodu obezbijedi redovno funkcionisanje organa lokalne samouprave, a u isto vrijeme svim građanima pomogne kroz poreske i druge olakšice.

“Podsjećamo, Opština Herceg Novi je uputila interventnu finansijsku pomoć opštinskoj organizaciji Crvenog krsta u iznosu od 3.000 eura za socijalno ugrožene. Osim toga, u saradnji sa Crvenim krstom, lokalne uprava je obezbijedila vozila i angažovala volontere koji pružaju pomoć našim sugrađanima”, zaključeno je u saopštenju.

PROIZVOĐAČI SPREMNI

Imajući u vidu aktuelne mjere u cilju prevencije i suzbijanja širenja novog koronavirusa, te otežanu nabavku domaćih, prevashodno zdravih namirnicima, izuzetno je važno obezbijediti mogućnost urednog snabdijevanja lokalnog stanovništva domaćim prehrambenim proizvodima, saopšteno je iz tivatske Opštine.

Na osnovu komunikacije sa proizvođačima, Sekretarijat za turizam i preduzetništvo je sačinio listu osam malih domaćih poljoprivrednih proizvođača iz Tivta koji raspolažu viškovima proizvoda, a koje po zakonu mogu prodavati na kućnom pragu.

“Ovi proizvođači su spremni i da proizvode dostavljaju potrošačima, uz međusobni dogovor i poštovanje svih preporuka nadležnih tijela kako na državnom tako i na lokalnom nivou”, navodi se u saopštenju.

Sekretarijat za turizam i preduzetništvo je dobio saglasnost registrovanih poljoprivrednih gazdinstava da ih mogu preporučiti potencijalnim potrošačima kako bi se sugrađanima olakšala mogućnost nabavke domaćih proizvoda bilo direktno ili putem volonterske službe koja im je  na raspolaganju 24 sata, za lica preko 65 godina i stanovništvo iz rizične kategorije.

“Sa druge strane, direktno promovišući lokalne poljoprivredne proizvođače koji su poput ostalih privrednih subjekata ugoženi posljedicama ove pandemije, dajemo im šansu da što lakše prebrode trenutnu situaciju i održe svoja gazdinstva u periodu koji je pred nama”,kažu iz Opštine Tivat.

Sekretarijat za turizam i preduzetništvo će u narednom periodu kroz svakodnevnu komunikaciju uredno pratiti i ažurirati  broj prijavljenih gazdinstava.

“Ovim putem pozivamo sve ostale  zainteresovane registrovane poljoprivredne proizvođače sa teritorije opštine Tivat da se, ukoliko raspolažu viškom proizvedenih poljoprivrednih proizvoda koje su spremni staviti na tržište, jave  Sekretarijatu za turizam i preduzetništvo putem telefona 661-347, ili maila [email protected] a mi ćemo se potruditi da informacija dođe do što većeg broja ljudi”, navodi se u saopštenju.  

Svi učesnici u procesu su dužni da se strogo pridržavaju naredbi Vlade Crne Gore, Nacionalnog koordinacionog tijela i drugih relevantnih institucija na državnom i lokalnom nivou.

PISALI VLADI

Preduzetnici, sindikati i ekonomisti poslali su Vladi pred log mjera za saniranje posledica pojave pandemije virusa korona po ekonomiju. Oni su, između ostalog, tražili da država subvencioniše zarade zaposlenih koji su pogođeni vladinim mjerama, da se otpiše 50 odsto PDV-a, odloži plaćanje računa i komunalija, zabrane isključenja sa e lektro mreže i smanje računi za struju.

Predsjednica Udruženja preduzetnica Edita Dautović kazala je da su mikro, mala, srednja preduzeća i samostale zanatske radnje najugroženija kategorija preduzeća i građana, ne samo u Crnoj Gori već i globalno.

“Na osnovu konsultacija sa upravnim odborom Udruženja, članstvom i sprovedenom anketom, predlažemo kao najurgentnije mjere koje se odnose na određenu novčanupodrškupreduzećimauzavisnosti od veličine, broja zaposlenih i načina poslovanja, kao i subvencije za plate zaposlenih dok traje epidemija”, poručila je Dautovićeva u pismu premijeru Dušku Markoviću.

Udruženje je predložilo da se otpišu obaveze plaćanja PDV-a 50 odsto, a nakon toga, da se ostatak duga izmiri plaćanjem na rate u narednih 12 mjeseci, odlože i porezi na dobit preduzeća, imovinu i drugi koji prispijevaju zakonski do 30. aprila, kao i zabranu prinudne naplate potraživanja dok traje stanje epidemije.

“Predlaže se odlaganje plaćanja režijskih troškova i drugih taksi, koje bi opteretile dodatno preduzeća dok traje epidemija. Predlaže se i aktiviranje programa državnog subvencionisanja kratkoročnog zapošljavanja, kako se spriječilo otpuštanje radnika sa ugovorom na određeno koji ističe u periodu epidemije ili vladine uredbe o subvecionisanju poslodavaca”, rekla je Dautovićeva.

Prema njenim riječima, predložene mjere će omogućiti preduzećima da budu na granici preživljavanja i da ne rade firme.

“U protivnom, većina će biti prisiljena da zatvori firme i ugasi poslovanje. Od 100 anketiranih preduzetnica, 72 odsto je odgovorilo da će, ako se nešto ne preduzme, biti primorane da ugase preduzeće nakon više godina rada i time nevoljno generiše dodatni broj nezaposlenih”, kazala je Dautovićeva.

Iz Udruženja su rekli da od 5,35 hiljada trgovinskih objekata u Podgorici radi deset odsto. Od 1,3 hiljade zanatskih objekata u Podgorici ne radi nijedno preduzeće. Ne radi ni 1,6 hiljada ugostiteljskih objekata.

I organizacija KOD juče je dostavila predsjedniku Vlade predlog mjera za stabilnost povodom aktuelne situacije u vezi epidemije virusa korona.

“Polazeći od činjenice da je država većinski vlasnik Eletroprivrede, potrebno je pozvati nadležne državne institucije i tijela da nađu pravni osnov da se u toku marta i aprila, te u mjesecima moguće dalje primjene vanrednih mjera, uvedu jeftine tarife za utrošenu električnu energiju tokom cijelog dana, odnosno sniženje sadašnje cijene za 50 odsto. Ovo umanjenje cijene bi se odnosilo na paket potrošnje koji je neophodan za minimalno funkcionisanje domaćinstva prema broju članova”, navode iz Organizacije KOD.

Smatraju da lokalne samouprave, kao vlasnici opštinskih preduzeća za vodosnabdijevanje, treba da svim građanima u naredna tri mjeseca smanje cijene za utrošenu vodu za 50 odsto, i to u odnosu na paket potrošnje koji obuhvata osnovne pijaće, higijenske i prehrambene potrebe domaćinstva, prema broju njegovih članova.

“Nužno je uputiti poziv telekomunikacionim i kablovskim operaterima – Telekom, Telenor, M:tel, Telemah da demonstriraju društveno odgovorno poslovanje i etički odnos prema korisnicima njihovih usluga spuštanjem cijena usluga ili odobravanjem plaćanja u ratama duga koji nastane tokom trajanja mjera za suzbijanje epidemije. Snabdijevanje stanovništva osnovnim životnim namirnicama zahtijeva oslobađanje od PDV-a za osnovne prehrambene i higijenske proizvode te kupovinu u ograničenom obimu, kako bi se spriječile nestašice i gomilanje kućnih zaliha kod jednih, a na štetu drugih koji time ostaju uskraćeni za minimalnu količinu osnovnih namirnica”, saopštili su, između ostalog, iz KOD-a.

I iz Unije slobodnih sindikata (USSCG) uputili su dopis Markoviću sa predlogom mjera. Tražili su da se dodijeli jednokratna novčanu pomoć i korisnicima: invalidske, srazmjerne, porodične penzije, koji primaju penziju manju od 128,28 eura.

“Odložiti plaćanja računa za komunalije za sve građane na period od najmanje tri mjeseca, te zabraniti isključenja potrošača građana sa elektro, vodovodne, telekomunikacione mreže u periodu najmanje tri mjeseca ili do prestanka opasnosti od širenja virusa”, između ostalog jedna je od predloženih mjera.

Dodaju da Vlada treba da obaveže poslodavce da po automatizmu produže ugovore zaposlenima na određeno vrijeme koji ističu u vrijeme trajanja epidemije na period od najmanje tri mjeseca (s tim da država preuzme obavezu sufinansiranja njihovih zarada u periodu dok traju vanredne mjere NKT-a).

“Obavezati poslodavce kod kojih nije došlo do prekida rada da zaposlenima obezbijede mjere zaštite na radu koje podrazumijevaju nabavku rukavica, zaštitnih maski, dezinfekcionih sredstava, tamo gdje je potrebno i jednokratnih zaštitnih odijela, navlaka za cipele, dodatno skratiti radno vrijeme u trgovinama i apotekama; dodatno ograničiti rad na kioscima za prodaju štampe i duvanskih proizvoda (od 7 do 10 časova); usloviti olakšice privrednim subjektima zabranom otpu štanja radnika i iste usmjeriti prvenstveno na ona preduzeća koja, zaista, neće moći sama da prežive teret ove krize i koja će pretrpjeti najveću štetu u vezi sa aktuelnom situacijom, a ne i preduzećima koja ostvaruju ekstra profit”, navode u predloženim mjerama iz USSCG.

U ovom smislu, USSCG predlaže da Vlada i NKT iznađu model da u planiranju i sprovođenju ove mjere neposredno uključe socijalne partnere.

“Planirati dodatna sredstva iz buceta za socijalna davanja u narednom periodu (do djelimičnog ili potpunog oporavka privrede i ekonomije). Uvesti rigorozne kaznene mjere za sve koji se bave profiterstvom iskorišćavajući vanredno stanje u kojem se naše društvo zateklo, do mjere zabrane obavljanja djelatnosti za period godinu dana ili više”, navode iz USSCG.

Kasalica: Svježe pare se moraju upumpati u enonomske tokove

Ekonomski analitičar Mila Kasalica kazala je da se svježe pare moraju upumpati u ekonomske tokove u Crnoj Gori.

“Znači, direktno u privredne subjekte, što je posredan priliv, kroz zarade, prema korpusu zaloslenih u privatnim kompanijama. Dok još uvijek nema zvaničnog otpuštanja, u sistemskom smislu smo na zdravoj strani oporavka. Uz realnu, odgovornu ogradu da će se nakon iznenadno nepredvidivo ugašene ekonomske aktivnosti na kraju ove krize pokazati da će mnogi mikro i mali privredni subjekti bankrotirati. To će biti nenadoknadiva šteta za naš ekonomski sistem. Ta šteta se u srednjoročnom periodu neće moći jednostavno ublažiti, ukoliko se resorno ministarstvo finansija već sada pod hitno ne obaveže da aplicira i prihvati raspoložive linije zaduživanja”. rekla je Kasalica.

Dodala je da će takva odluka uvećati učešće javnog duga u BDP-u.

“Međutim, ako se na kraju ove godine naš BDP ne sunovrati u depresivne procente, bićemo u relativno održivoj sistemskoj situaciji da postepeno vraćamo snagu u ekonomiju ia drugačijim, održivim osnovama, koje trebaju da koriste razvoju zajednice i inkluzivnosti radnog potencijala. Dodatno, država treba da nastavi da bude podrška socijalno najugroženijim”, istakla je Kasalica.

Iz konsultantske kuće Fideliti konsalting poručili su da Vlada ima novca za crnogorsku ekonomiju.

“U Zakonu o budžetu piše da država planira da u 2020. godini koristi depozite države u iznosu od 484 miliona eura. Dakle, država ima mnogo novca; namjena ovog novca je otplata javnog duga i kamata (ukupno 539,5 miliona eura). Iz tog razloga, država treba hitno da ispregovara sa povjeriocima i odloži otplatu javnog duga i kamata za 2021. i 2022. godinu, kako bi se taj novac u najvećoj mjeri upumpao u crnogorsku ekonomiju”, saopštili su iz konsultantske kuće.

Tragom tih informacija Dan je kontaktirao ministra finansija Darka Radunovića koji je kazao da je to je bio plan koji bi ostvarili kada bi imali redovne prihode budžeta, „koje, nažalost, u ovim okolnostima nije realno očekivati”.

“Dakle, od tog plana će se vjerovatno morati odustati. Koliki će prihodi biti i da li će inostrani povjerioci reprogramirati svoja potraživanja trenutno ne znamo, pa samim tim ne možemo tvrditi sa kojim iznosom možemo podržati privredu koja trpi štetu od pandemije izazvane virusom korona”, rekao je Radunović.

MLJEKARSKA INDUSTRIJA

Predstavnici mljekarske industrije iz Crne Gore uputili su molbu premijeru Dušku Markoviću i Ministarstvu poljoprivrede da im pomognu u teškoj situaciji, nastaloj zbog epidemije koronavirusa.

Prerađivači mlijeka pozvali su trgovinske firme da povećaju prodaju domaćih mliječnih proizvoda i ostalih prehrambenih artikala, dok od kupaca sa većim dugovanjima očekuju da izmire obaveze.

Direktorka nikšićke Mljekare Srna, Zorka Šljukić, u ime prerađivača mlijeka iz Crne Gore, pozvala je i potrošače da kupuju domaće mliječne i ostale proizvode, kako bi bila sačuvana proizvodnja u mljekarskoj industriji i preradi hrane i pića.

”U mljekarskoj industriji u Crnoj Gori trudimo se da pomognemo jedni drugima koliko možemo i otkupimo višak mlijeka, ali je sada to nemoguće zbog većih zaliha na lageru”, objasnila je Šljukić.

Ona je dodala da bi Mljekara Srna i još neki prerađivači izvezli sirovinu u zemlje regiona, bez obzira na cjenovnu nerentabilnost, ali da ni to nije moguće, jer su i kod njih zatrpani zalihama.

Šljukić je podsjetila da su zbog preventivnih mjera u državi zatvoreni ugostiteljski objekti, vrtići, škole, studentski domovi‚ zdravstveno-rekreativni centri i pojedina prodajna područja, kao Opština Tuzi, gdje su prodavali značajne količine mlijeka na dnevnom nivou.

”I pored naših napora, pronalaženja tehnoloških rješenja, pravljenja zaliha proizvoda koji imaju duži rok trajanja, teško ćemo održati kontinuitet otkupa, zbog smanjene potrošnje izazvane epidemijom koronavirusa i nemanja prostora za realizaciju gotovih proizvoda”, poručila je Šljukić.

U mljekarskom sektoru očekuju da će svi pokazati razumijevanja za nastalu situaciju kako bi bio omogućen redovan otkup sirovog mlijeka, čime bi se pomoglo i poljoprivrednim proizvođačima da lakše prebrode krizu, ali i da se sačuva domaća proizvodnja.

IVANČEVIĆ

Nelogično je da Informaciono-razvojni fond (IRF) traži kolateral za kredit kojim treba da se saniraju posljedice koronavirusa, s obzirom na to da je većini ugostitelja, preduzetnika i manjih kompanija imovina pod hipotekom, ocijenio je hotelijer Dragan Purko Ivančević.

Iako su preduzetnici bili ohrabreni kada su prošle sedmice čuli uslove dobijanja kredita kod IRF-a, nakon samo nekoliko dana njihov optimizam je splasnuo, piše Dan.

Razlog je to što IRF preduzetnike uslovljava davanjem kolaterala, odnosno hipotekom na imovinu da bi dobili kredit po kamatnoj stopi od 1,5 odsto, uz grejs period od dvije godine i rok otplate od osam godina.

Preduzetnici koji su kreditno zaduženi već su imovinu opteretili hipotekama zbog dugoročnih ili kratkoročnih kredita.

Zbog teških uslova IRF-a najviše se žale ugostitelji.

Hotelijer i ugostitelj, Dragan Purko Ivančević, je kazao da je toliko nelogično tražiti tako tvrde kolaterale za kredit kojim se želi pomoći privredi i privrednicima pogođenim koronavirusom.

„Nelogično je tražiti koletaral, ako je imovina već založena za redovne kredite za razvoj. Svako je bio u fazi investicija ili pozajmica za tekuću likvidnost“, rekao je Ivančević.

On je kazao da je turizam niskoprofitna grana, kompanije su založile kolaterale za redovne kredite i sada, veliki broj njih, veoma teško može da obezbijedi dodatni kolateral za kredit kod IRF-a.

„Ako se bude insistiralo na dodatnom kolateralu, onda ideja da se pomogne kompanijama u zaštiti i očuvanju radnih mjesta neće biti realizovana“, ocijenio je za Dan Ivančević.

On je pojasnio da je posebno sektor turizma pogođen, restorateri, agencije, mali apartmani, mali hoteli, a najveći dio tih kompanija ne može da obezbijedi taj uslov, odnosno dodatni kolateral za kredit.

„Plus u ovoj sezoni nije realno očekivati ozbiljniju sezonu. Programi zaštite radnih mjesta treba da traju do 1. maja naredne godine, odnosno do početka naredne sezone“, dodao je Ivančević.

Prema njegovim riječima, država ako misli da očuva turizam, mora da da svoje garancije, jer je teško očekivati da firme mogu obezbijediti dodatni kolateral.

Кreditna sredstva su namijenjena za poboljšanje likvidnosti postojećih preduzetnika, mikro, malih, srednjih i velikih preduzeća.

Кreditna linija za preživljavanje formirana je kako bi se pomoglo onima koji imaju direktnu posljedicu negativnog uticaja na likvidnost od pandemije, a prioritetno koja treba da obezbijede urednost u snabdijevanju ljekovima, medicinskom opremom, životnim namirnicama, sredstvima za higijenu.

Takođe, kako je saopšteno iz IRF-a, prioritet će imati i oni koji zbog ukupne situacije nijesu u mogućnosti da isplaćuju plate – mali ugostitelji, zanatlije, uslužne djelatnosti, trgovine.

IRF traži od aplikanata da dostave brojne podatke potrebne za odluku.

Tako, između ostalog, traže i komplet obrasce za godišnje račune – bilans stanja, bilans uspjeha, bruto bilans, analitiku kupaca i dobavljača za poslednje tri godine izuzev kod klijenata koji nisu u obavezi da sastavljaju finansijske izvještaje i projekcije finansijskih izvještaja za cijeli period otplate kredita.

Ukoliko je predmet obezbjeđenja hipoteka potrebno je dostaviti list nepokretnosti i procjenu imovine.

Traže, između ostalog, i profakture, predugovore kopija ili original za nabavku sirovina, repromaterijala, poluproizvoda, sitnog inventara.

Predmetna dokumentacija ne može biti starija od tri mjeseca od datuma predaje zahtjeva za kredit.

PODACI MONSTATA

Ukupna spoljno trgovinska robna razmjena Crne Gore u prva dva mjeseca je, prema preliminarnim podacima Monstata, iznosila 391,6 miliona eura, što je 6,2 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine.

Iz Monstata je saopšteno da je izvezena roba vrijedna 61,2 miliona eura, što je 1,6 odsto više u odnosu na uporedni period. Uvoz je bio 7,1 odsto viši i iznosio je 330,4 miliona eura.

“Pokrivenost uvoza izvozom iznosila je 18,5 odsto i manja je u odnosu na isti period prošle godine kada je iznosila 19,5 odsto”, rekli su iz Monstata.

U strukturi izvoza najviše su zastupljeni mineralna goriva i maziva u iznosu od 17,2 miliona eura, koji čine električna energija 14,3 miliona eura, nafta i naftni derivati 1,9 miliona eura.

U strukturi uvoza najviše su zastupljene mašine i transportni uređaji u iznosu od 76,8 milion eura.

RADUNOVIĆ

Ministar finansija Darko Radunović kazao je za Dan da su u kontaktu sa svim inostranim finansijskim institucijama sa kojima Crna Gora sarađuje, ne po pitanju otpisa dugova, već upoznavanja sa njihovim kriznim programima u vremenu pandemije virusa korona.

“U kontaktu smo sa svim inofinansijskim organizacijama sa kojima sarađujemo ali ne po temi otpisa potraživanja već upoznavanja sa njihovim kriznim programima za vanredne situacije, a što jeste situacija pandemije koja se dešava svuda u svijetu, pa nažalost i kod nas. Mislim da je trenutno prerano razmišljati o otpisima dugova, ali biti uključen u program podrške koji oni spremaju za ovu situaciju svakako smatram umjesnim”, rekao je Radunović.

Čelnici Svjetske banke (SB) i Među narodnog monetarnog fonda (MMF) prije nekoliko dana saopštili su da bi dugovi siromašnijih zemalja, teško pogođenih pandemijom virusa korona, trebalo da budu otpisani kako bi im se oslobodili resursi za borbu protiv bolesti.

Na pitanje da li Crna Gora spada u te zemlje, Radunović je kazao da Crna Gora nije u toj grupi zemalja.

“Ne, Crna Gora nije u grupi tih zemalja i mi nemamo program sa MMF-om. Takođe, Crna Gora sve svoje obaveze redovno servisira prema svim povjeriocima. Dakle, ne odnosi se na Crnu Goru”, objasnio je Radunović.

Javni dug Crne Gore je, prema projekcijama iz decembra, oko 3,8 milijardi eura. Ministarstvo finansija bi trebalo uskoro da objavi iznos duga na kraju 2019. godine.

MMF i Svjetska banka prije nekoliko dana uveli su krizne programe bespovratne pomoći i kredita za zemlje članice, dajući prioritet tranzicijskim i zemljama u razvoju koje već imaju teškoća s vraćanjem dugova.

Ujedno su pozvali službene bilateralne kreditore da zbog epidemije u što kraćem roku otpišudugove najsiromašnijih zemalja svijeta, prenijele su agencije.

PKCG

Pandemije i elementarne nepogode u svijetu naglašavaju potrebu unaprjeđivanja sopstvene proizvodnje strateških proizvoda, prije svega hrane, da bi se u svim uslovima obezbijedilo sigurno snabdijevanje domaćeg tržišta, saopšteno je iz Privredne komore (PKCG).

“Domaći proizvodi uživaju povjerenje građana zbog njihovog pouzdanog kvaliteta. Većina potrošača procjenjuje da će jednako frekventno kupovati crnogorske proizvode i u narednih 12 mjeseci”, pokazalo je istraživanje koje je u prvoj polovini marta za PKCG uradila agencija IPSOS.

Riječ je o ispitivanju javnog mnjenja o navikama i preferencijama prilikom kupovine proizvoda široke potrošnje, te upoznatosti javnosti sa projektima afirmacije i uspješnijeg plasmana kvalitetnih domaćih proizvoda i usluga u zemlji i u inostranstvu koje samostalno ili sa partnerima realizuje PKCG – Dobro iz Crne Gore, Kupujmo domaće i Domaći ukusi.

Istraživanjem je, kako su objasnili iz PKCG, procijenjen i nivo spremnosti ispitanika da u budućnosti kupuju proizvode iz Crne Gore, a ispitani su mogući načini promocije tradicionalnih crnogorskih proizvoda i vrijednosti.

Istraživanje je realizovano na reprezentativnom uzorku od 1,03 hiljade punoljetnih građana iz 21 opštine.

Rezultati ispitivanja su pokazali da se dvije trećine građana snabdijevaju u supermarketima nekih od trgovinskih lanaca, a u malim trgovinama nešto više od četvrtine. Najveći dio crnogorske populacije, njih oko 70 odsto, u nabavku odlazi svakodnevno ili skoro svakodnevno.

“Kada su u pitanju tipična mjesta snabdijevanja, primjećuje se trend učestalijeg snabdijevanja u supermarketima na sjeveru Crne Gore i među populacijom visokog obrazovanja, dok je među starijim znatno više onih koji se redovno snabdijevaju na pijacama”, pokazalo je istraživanje.

Kada je u pitanju učestalost snabdijevanja, žene daleko češće idu u nabavku, ali je primjetno da starije osobe i one nižeg obrazovanja nabavke obavljaju znatno rjeđe.

Presudan uticaj na odluku o kupovini za najveći dio crnogorske populacije ima cijena proizvoda, nakon koje slijedi pouzdan kvalitet.

“Prilikom kupovine 53,6 odsto građana se odlučuje za proizvode proizvedene na tradicionalan način, umjesto za industrijske. Za značajan procenat ili 38,3 odsto građana je to potpuno svejedno, a u toj grupi je uglavnom najmlađa generacija potrošača”, pokazali su rezultati istraživanja.

Anketa je pokazala i da crnogorski potrošači jednako biraju domaće i strane proizvode u najvećem broju kategorija.

“Kada je u pitanju vino, najčešće birani brendovi su oni koje proizvode Plantaže. U slučaju rakije, to su najčešće proizvodi kućne radinosti, što je vrlo česta situacija i kod negaziranih, voćnih sokova. U slučaju piva, nedvosmisleno dominira Nikšićko”, navodi se u saopštenju.

Kod suhomesnatih proizvoda dva proizvođača imaju veoma istaknutu poziciju, “Goranović” sa 29,9 odsto udjela i Franca sa 25,8 odsto. U slučaju mlijeka, vodeću poziciju među domaćim proizvođačima ima mlekara Lazine, 26,1 odsto, a kod bijelog ili zrelog sira, većina se opredjeljuje za proizvode kućne radinosti.

“Dominira stav da je odnos cijene i kvaliteta i generalnog kvaliteta uglavnom izbalansiran, kako kod domaćih, tako i kod stranih proizvoda. Trećina crnogorske populacije procjenjuje da su obje ove karakteristike vezane pretežno za crnogorske proizvode”, pokazalo je istraživanje.

Na listi proizvođača čije su proizvode potrošači u Crnoj Gori proglasili najboljim su Mesna industrija “Goranović” i Mesopromet Franca, sa veoma visokim procentom odgovora. Slijede Plantaže, pivara Trebjesa i mljekara Lazine, sa veoma istaknutom pozicijom, kao i niz proizvođača sa znatno nižim brojem glasova.

“U poređenju sa periodom od prije godinu, većina potrošača u Crnoj Gori procjenjuje da jednako kupuje crnogorske proizvode kao i ranije i to prvenstveno zbog povjerenja u te proizvode i njihov pouzdan kvalitet”, navodi se u saopštenju.

Potrošači smatraju da bi na rast kupovine domaćih proizvoda u najvećoj mjeri mogla da utiče povoljnija cijena u odnosu na inostrane, kao i njihova dostupnost u maloprodajnim objektima.

“Većina potrošača smatra da kupovinom domaćih proizvoda pomaže sopstvenu ekonomiju. Istraživanje je pokazalo da Crna Gora unapređuje proizvodnju i da domaći proizvodi uživaju povjerenje građana i potrošača”, kazali su iz PKCG.

Oni su dodali i da se, u oštroj konkurenciji sa stranim proizvođačima, od domaćih traže pristupačne cijene, dobar kvalitet i dostupnost u maloprodajnim objektima.

“Svjetska ekonomija pokazuje visoku globalizovanost – zemlje su izrazito povezane globalnim lancima proizvodnje vrijednosti, što je stimulativno za razvoj privrede. Najnovije prilike pokazuju da svaka zemlja mora imati proizvodnju strateških proizvoda na svojoj teritoriji”, saopštili su iz PKCG.