NACIONALNI KOMITET

U Centralnoj banci Crne Gore održana je prva sjednica Nacionalnog komiteta za razvoj finansijske edukacije, čiji će glavni cilj biti unapređenje opšteg nivoa finansijske pismenosti u zemlji, saopšteno je iz CBCG.

Članovi Nacionalnog komiteta za razvoj finansijske edukacije, su ministar finansija Darko Radunović, ministar prosvjete Damir Šehović, guverner Centralne banke Crne Gore Radoje Žugić, predsjednik Komisije za tržište kapitala Zoran Đikanović i predsjednik Agencije za nadzor osiguranja Uroš Andrijašević. 

Riječ je o radnom tijelu koje je formirao Savjet za finansijsku stabilnost, a koje ima zadatak da, na sistemski i sveobuhvatan način, koordinira pripremu nacionalnog programa razvoja finansijske edukacije.

“Program razvoja finansijske edukacije će, na bazi sprovedene analize aktuelnog stanja i i identifikovanih prioriteta i ciljnih grupa, a uvažavajući međunarodne standarde, smjernice i dobru praksu u oblasti finansijske edukacije, definisati predlog mjera i aktivnosti za unapređenje opšteg nivoa finansijske pismenosti u zemlji”, saopšteno je iz CBCG.

Prilikom pripreme programa Crna Gora će, kao korisnica tehničke pomoći MMF-a za oblast finansijske edukacije, imati podršku eksperata Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD).

Kako se navodi u saopštenju na današnjoj sjednici je konstatovano da finansijska edukacija posebno dobija na značaju sa globalizacijom finansijskog tržišta i ubrzanim razvojem tehnologije i zaključeno da treba pažljivo osmisliti programe finansijske edukacije za različite ciljne grupe.

“Naglašeno je da posebnu pažnju treba posvetiti mlađoj populaciji, tj. djeci školskog uzrasta i da u pristupu ovoj ciljnoj grupi treba koristiti inovativne i tehnološki napredne metode”, poručuju iz CBCG.

Dogovoren je intenzivan rad na pripremi programa razvoja finansijske edukacije, koji će predstavljati neophodnu dopunu zdravog finansijskog regulatornog i nadzornog okvira.

DRUGA AUKCIJA

Na drugoj ovogodišnjoj aukciji sa rokom dospjeća od 182 dana prodati su državni zapisi za pet miliona eura, po prosječnoj stopi od 0,84 odsto.

Ukupna nominalna vrijednost emisije državnih zapisa iznosila je 24 miliona EUR, a iznos dostavljenih ponuda pet miliona, koliko je i prihvaćeno.

Rok dospjeća zapisa je 182 dana, odnosno 18. avgust.

Prošle godine održano je šest aukcija sa rokom dospjeća od 182 dana.

Državni zapisi su diskontovane kratkoročne hartije od vrijednosti, koje CBCG prodaje u ime Ministarstva finansija, u cilju održavanja tekuće likvidnosti budžeta.

Zapisi se prodaju kao diskontovane hartije, metodom aukcije, po cijeni nižoj od nominalne vrijednosti, dok se otplaćuju po nominali na dan dospijeća.

Razlika između nominalne vrijednosti i kupovne cijene predstavlja zarađenu kamatu na investiciji.

Ministarstvo finansija obavezno je da na dan dospijeća isplati obaveze po emitovanim državnim zapisima.

SIMOVIĆ PORUČIO

Većinska Crna Gora ne mjeri svoju snagu brojnošću na ulici, nego novim pogonima, turističkim kapacitetima, poljoprivrednim dobrima, kao i novim dogovorima koji ne smiju i neće biti na štetu savremene, evroatlantske i evropske Crne Gore, kazao je potpredsjednik Vlade Milutin Simović tokom posjete Danilovgradu.

Tom prilikom, istakao je da poštujući pravo svih građana na iskazivanje vjerskih i svih drugih osjećanja, većinska energija Crne Gore je svakodnevno zaokupljena radom i stvaranjem, odgovornošću i pregalaštvom, zalaganjem i spremnošću za dijalog u kojem će se otkloniti sve dileme.

„Takva većinska Crna Gora ne mjeri svoju snagu brojnošću na ulici, nego novim pogonima, novim turističkim kapacitetima, novim poljoprivrednim dobrima, novim kilometrima savremenih puteva i vodovoda, novim vrtićima, školama i zdravstvenim uslugama, novim domovima za stare i stanovima za naše sugrađane kojima su najpotrebniji. Novim dogovorima koji ne smiju i neće biti na štetu savremene, evroatlantske i evropske Crne Gore“, poručio je Simović.

Potpredsjednik Vlade je, na početku radne posjete Danilovgradu, obišao 12 porodica za koje su izgrađeni novi stanovi u zgradi u Spužu.

„Trideset tri dječija osmjeha koja su nas dočekala najbolja su potvrda da su ovo vrijedni projekti, da smo na dobrom putu i daju nam snagu da istrajemo. Naš današnji susret i zadovoljstvo 12 porodica novim domom dobra su prilika da poručimo i podsjetimo se na: solidarnost, razumijevanje, prepoznavanje i partnerstvo“, poručio je Simović.

Takođe, Simović je zajedno sa predsjednicom Opštine Zoricom Kovačević i saradnicima, u prisustvu brojnih mještana Spuža obišao i nedavno završenu novu kružnu raskrsnicu u tom mjestu koja će doprinijeti bezbjednijem i kvalitetnijem saobraćaju na ovoj dionici.

Čestitao je na uspješnoj realizaciji projekta, vrijednog 460.000 eura, dodajući da je posebna vrijednost projekta poruka društvene odgovornosti preduzeća „Gradnja Promet“ iz Danilovgrada koje je uložilo 350.000 u izgradnju ovoga kružnog toka.

“Društvena odgovornost je prepoznata kao važan element konkurentnosti. Potrošači i korisnici usluga svoje povjerenje sve više poklanjaju kompanijama, koje brinu o svojim zaposlenima, brinu o potrebama lokalne zajednice u kojoj posluju i brinu o stanju životne sredine u toj zajednici. Primjer kompanije “Gradnja Promet” vjerujem da će biti putokaz i ohrabrenje i za druge privredne subjekte ovdje u Danilovgradu i širom Crne Gore”, poručio je Simović.

U Gostinju asfaltiran put, u Novom Selu otvoren vodovod

Putni pravac Luke – Gostilje ukupne dužine 9,5 km asfaltiran  je u cjelosti, u šta je uloženo ukupno 665 hiljada eura. Predsjednica Opštine tom prilikom je najavila mještanima da je početa izgradnja po fazama za rješavanje vodosnabdijevanja.

„Kao što vidite, sve to obećamo i završavamo, u partnerskom odnosu sa građanima. Planiramo da nastavimo asfatiranjem puteva na seoskom području, čime stvaramo uslove za bolji kvalitet života naših sugrađana“, kazala je Kovačevićeva, koja je čestitala mještanima na doprinosu.

Simović je istakao da su Danilovgrađani uvijek dobro razumjeli državnu politiku koja je sačuvala mir, multietnički i multivjerski sklad u Crnoj Gori.

“Ovdje se dobro razumjela politika koju je Crnu Goru vodila putevima napretka, i ekonomskog razvoja. Ona politika koja je Crnu Goru od najmanje razvijene republike bivše Jugoslavije sada dovela u red najrazvijenijih država Zapadnog Balkana i ona politika koja je Crnu Goru uvela u članstvo NATO alijanse i koja Crnu Goru vodi ka svojoj evropskoj adresi. Ali uvijek, saopštvajući i kroz vrijeme potvrđujući – na dobro svih građana, pa i onih koji u određenom trenutku, zbog određenog stepena nerazumijevanja, negativnih kampanja koje idu ka Crnoj Gori možda i ne razumju određeni aktuelni trenutak, ali sve to vrijeme demantuje i svima nama govori da treba da istrajemo na takvom državnom kursu. Ja sam siguran da ćemo upravo zahvaljujući ovoj pozitivnoj energiji kojoj svjedočimo i ovdje na Gostilju i Danilovgradu svi zajedno dati odgovore aktuelnim izazovima“, poručio je Simović.

U Novom Selu,je danas zvanično pušten u rad rekonstruisani vodovod Krivaja – Sušica, čime je  riješen decenijski problem vodosnabdijevanja 65 domaćinstava.

Simović je danas, osim obilaska infrastrukturnih projekata, posjetio i neke od uspješnih preduzetnika koji potvrđuju da se na području Danilovgrada vrijedno radi, uz podršku Vlade i lokalne uprave. Obišao je Farmu koka nosilja “Agromont” u Martinićima koja je korisnik podrške kroz IPARD program za investiciju od oko 600 hiljada eura, za koju će dobiti bespovratnu podršku od oko 300 hiljada eura.

Zaposlenost u Danilovgradu povećana za preko 12 odsto

Još jedna, kako je saopšteno iz Vlade, uspješna preduzetnička priča je i pogon za preradu ljekovitog bilja u Orjoj Luci u kome se realizuje investicija od 133 hiljade eura, za koju će preko IPARD-a dobiti bespovratnu podršku od oko 58 hiljada eura.

“Ovo su samo neki od rezultata rada lokalne samouprave, rezultata privrednika i preduzetnika Danilovgrada i rezultata koji su izraz podrške i partnerstva Vlade i lokalne samouprave”, ocijenio je Simović, ističući da je Danilovgrad prepoznat kao najbolji primjer dobrog poslovnog ambijenta.

Najbolja potvrda toga su, kako je kazao, podaci o trendovima u lokalnoj ekonomiji, prema kojima raste broj preduzeća iz godinu u godinu, rastu njihovi prihodi i dobit i broj zaposlenih.

“Posebno važan podatak je da je stopa nezaposlenosti sa 20,45 odsto (1.1.2017.) smanjena i danas je oko 11 odsto, što je niže od državnog prosjeka (15 odsto). Istovremeno, zaposlenost je u Danilovgradu povećana za preko 12 odsto”, kazao je Simović.

U poljoprivredi investicije od 14 miliona eura

U sektoru poljoprivrede, u protekle tri godine ,realizovane su, ili su u fazi realizacije, ili ugovaranja investicije vrijedne 14 miliona eura, za šta je obezbijeđena bespovratna podrška od preko 8 miliona eura.

Podršku je ostvarilo preko 400 registrovanih poljoprivrednih gazdinstava i petnaestak kompanija koje imaju preko 200 zaposlenih i preko 800 kooperanata iz Danilovgrada i drugih krajeva Crne Gore, čime je osigurana proizvodnja i osigurana radna mjesta.

Pored toga, u prethodne tri godine Ministarstvo je podržalo i izgradnju seoske infrastrukture sa oko 430.000 eura – 23 projekta nasipanja i asfaltiranja puteva i izgradnja preko 10 km primarne i sekundarne vodovodne mreže.

BOŠKOVIĆ O ZAKONU

Aktuelna situacija u Crnoj Gori, vezano za Zakon o slobodi vjeroispovijesti, bila bi potpuno drugačija da naša zemlja nije članica NATO-a, kazao je ministar odbrane Predrag Bošković na Ekonomskom fakultetu. On je odgovarajući na pitanja studenata koja se odnose na članstvo i obaveze koje iz toga proizilaze, poručio da je neutralnost nemoguća kada je Balkan u pitanju, što nas je, kako je kazao, istorija naučila. Sajber bezbjednost apastrofirao je kao trenutno najveći izazov za čovječanstvo.

Bošković je danas održao uvodno predavanje na početku ljetnjeg semestra na Ekonomskom fakultetu Univerziteta Crne Gore, na temu “Bezbjednost kao ekonomski resurs – sigurnost i stabilnost značajni za strane investicije”.

Ministar je zainteresovanim studentima prije svega poželio uspješan rad, približio važnost članstva u Sjevernoatlantskom savezu i na konkretnim primjerima govorio o prednostima.

Objašnjavajući širinu pojma bezbjednosti, ministar je podsjetio na Henri Forda, osnivača kompanije FORD, koji je isticao da jedinu stvarnu sigurnost čovjeku mogu pružiti dovoljna rezerva znanja, iskustva i sposobnosti. Imajući to na umu, podsjetio je i na činjenicu da je region Zapadnog Balkana često bio poprište bitaka, sukoba, nerazumijevanja i borbe za malo parče teritorije.

“Crna Gora kao najmanja država Balkana kroz istoriju morala je da se uči na svojim greškama, da pokuša da te greške ne ponavlja i da nakon sticanja nezavisnosti 2006. godine obezbijedi bezbjednosni okvir za sebe, svoje građane, kako bi mogla da se posveti ekonomskom rastu i razvoju”, kazao je ministar.

On je istakao da je upravo članstvo u NATO jedna od najboljih odluka koju je ova Vlada donijela.

“Da ostavimo emocije po strani i istoriju, najispravnija odluka je donešena 2017. godine, kada smo postali dio Alijanse. Mislim da će vrijeme koje dolazi i koje trenutno živimo to i pokazati. Siguran sam i da bi aktuelna situacija bila potpuno drugačija da Crna Gora nije članica NATO”, istakao je Bošković.

Ministar je kazao da su, pored povećanja stepena bezbjednosti, prednosti vladavina prava, borba protiv organizovanog kriminala i korupcije, ali i ekonomski rast koji je evidentan.

“Brojke za prethodne tri godine pokazuju da se rast stranih direktnih investicija iz zemalja NATO uvećao za nekoliko stotina procenata. Samo u prvoj godini članstva u NATO, priliv je bio preko 250% veći nego u godini prije”, istakao je ministar i dodao da je to slučaj sa svim zemljama istočnog bloka koje su pristupile Alijansi.

On je odgovarajući na pitanja studenata koja se odnose na članstvo i obaveze koje iz toga proizilaze, poručio da je neutralnost nemoguća kada je Balkan u pitanju, što nas je istorija naučila.

“Da Crna Gora nije članica NATO, ulaganja u opremu bi bila sigurno desetostruko veća, nego što su ulaganja u modernizaciju Vojske Crne Gore, koja je član kolektivnog sistema odbrane. Znate da ukoliko do bilo kakvog incidenta dođe, da možete računati i na vojsku i na sredstva ostalih 28, uskoro 29. članica Alijanse”, poručio je ministar studentima Ekonomskog fakulteta koje je zanimala i sajber bezbjednost.

Bošković je kazao da je to, trenutno, najveći izazov za čovječanstvo.

“Ono što je Crna Gora pretrpjela od 2014. godine na ovamo je jedinstven primjer u svijetu. Preživjeli smo više vrsta specijalnih ratova koji su se vodili protiv nas, a sada se ponavlja isti scenario iz 2016. i 2017. godine, sa mnogo perfidnijom namjerom. Mi smo sada, kada su sajber kapaciteti u pitanju, u saradnji sa Sjedinjenim državama značajno podigli znanje i resurse na viši nivo”, zaključio je ministar.

On je poručio da svi moramo biti posebno oprezni, jer živimo u vremenu kada su dezinformacije svakodnevica.

MINISTARSTVO EKONOMIJE

U Crnoj Gori će od ponoći biti jeftinije sve vrste goriva, saopšteno je danas iz Ministarstva ekonomije.

U narednih petnaest dana litar eurosupera BMB 98 koštaće 1,31 euro što je četiri centa manje nego sad.

Tri centa biće jeftiniji eurosuper BMB 95, eurodizel i lož ulje. Litar BMB 95 od sjutra će koštati 1,28 eura, eurodizel 1,16 eura, a lož ulje 1,13 eura.

“Prema odredbama Uredbe o načinu obrazovanja maksimalnih maloprodajnih cijena naftnih derivata, naredni obračun će se obaviti 2. marta 2020. godine, a eventualno izmijenjene vrijednosti naftnih derivata važiće od 3. marta”, naveli su u Ministarstvu ekonomije.

PROGRAM AGROBUDŽETA

Maslinari i ove godine imaju mogućnost da kroz Agrobudžet dobiju bespovratnu podršku u iznosu do 50 odsto investicije i da podignu nove maslinjake, revitalizuju postojeće, da nabave opremu, sisteme za navodnjavanje ili urede maslinjake, saopštili su iz Ministarstva poljoprivrede.

Javni poziv za dodjelu podrške razvoju maslinarstva kroz koji mogu dobiti navedenu podršku za realizovane investicije objavljen je danas.

Kako se ističe, podržavaju se investicije u cilju povećanja površina pod novim zasadima i boljeg iskorištavanja starih zasada, kao i nabavka opreme za maslinarstvo koja je usmjerena na osavremenjavanje proizvodnje.

“Prihvatljive investicije za podršku su kupovina sadnog materijala za zasnivanje novih maslinjaka, nabavka sistema za navodnjavanje, namjenske opreme za maslinarstvo, zatim materijala za zidanje podzida u maslinjacima. Podrška se takođe daje za revitalizaciju maslinjaka. Podrška se obezbjeđuje u iznosu do 50 odsto od vrijednosti investicije, a 55 za one podnosioce zahtjeva koji su osigurani po osnovu poljoprivrede. Ukupna vrijednost prihvatljivih investicija je do 10.000 eura dok poljoprivredno gazdinstvo može ostvariti maksimalnu visinu podrške do 5.000 eura u toku godine”, navodi se u saopštenju.

Korisnici podrške moraju biti upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava, kao i Registar proizvođača maslina i/ili Registar proizvođača maslinovog ulja u momentu podnošenja Zahtjeva za odobravanje podrške.

Rok za dostavljanje zahtjeva je do 1. novembra, osim za izgradnju podzida gdje se zahtjev za odobravanje podrške dostavlja najkasnije do 1.jula.

Kako napominju u Ministarstvu, maslinari, kao i proizvođači iz drugih sektora, imaju na raspolaganju i druge javne pozive iz mjera ruralnog razvoja, kojih u ovogodišnjem Agrobudžetu ima 23 i za koje je opredijeljeno 40 miliona eura, 7,3 miliona više nego prošle godine.

Takođe, maslinari će ove godine kao i ostali proizvođači iz sektora biljne proizvodnje, kroz direktna podršku, imati veću subvenciju po hektaru – 200 eura po hektaru, a mladi maslinari (do 40 godina) imaće više – 210 eura po hektaru.

VRIJEDNOST 24 MILIONA

Aukcija državnih zapisa sa rokom dospjeća od 182 dana, vrijednih 24 miliona eura, druga ovogodišnja, biće održana danas.

Iz Centralne banke (CBCG) su saopštili da se ponude mogu dostavljati do 12 sati na dan aukcije.

Rok dospjeća zapisa je 182 dana, odnosno 18. avgust.

Prošle godine održano je šest aukcija sa rokom dospjeća od 182 dana.

Državni zapisi su diskontovane kratkoročne hartije od vrijednosti, koje CBCG prodaje u ime Ministarstva finansija, u cilju održavanja tekuće likvidnosti budžeta.

Zapisi se prodaju kao diskontovane hartije, metodom aukcije, po cijeni nižoj od nominalne vrijednosti, dok se otplaćuju po nominali na dan dospijeća. Razlika između nominalne vrijednosti i kupovne cijene predstavlja zarađenu kamatu na investiciji.

Ministarstvo finansija obavezno je da na dan dospijeća isplati obaveze po emitovanim državnim zapisima.

IZVJEŠTAJ O CRNOJ GORI

Uvoz robe i usluga, koji je u prošloj godini iznosio 2,6 milijardi eura, oborio je rast bruto domaćeg proizvoda (BDP) 2,9 odsto, navodi se u prilogu izvještaja Evropske komisije (EK) o Crnoj Gori.

U izvještaju, koji obuhvata period od novembra prošle godine do kraja januara, navodi se da je izvoz od 415,5 miliona eura bilježi usporeniji rast od 3,8 odsto u odnosu na godinu ranije.

Zvanični podatak o ekonomskom rastu u prošloj godini biće saopšten u drugoj polovini tekuće, čeka se i preliminarni za četviti kvartal, a već je objelodanjeno da je za devet mjeseci BDP ojačao 3,8 odsto, prenosi Pobjeda.

U 2018. godini Crna Gora imala je rast od 5,1 odsto, najviši u posljednjoj deceniji.

U dokumentu se navodi da je većina privrednih grana turizam, građevinarstvo, maloprodaja i saobraćaj u prošloj godini ostvarila rast ali i da je podbacio izvoz aluminijuma, struje i farmaceutskih proizvoda.

“U prošloj godini uvoz hrane je bio 474,3 miliona eura, sedam odsto više nego 2018. Uvoz mesa i prerađevina je prošle godine porastao 2,9 odsto na 111,6 miliona eura, uvoz voća i povrća porastao je 9,9 odsto na 76,3 miliona, dok je uvoz medicinskih i farmaceutskih proizvoda porastao 24 odsto na 107,4 miliona”, dodaje se u izvještaju.

Crna Gora je prošle godine uvezla 284 miliona eura goriva, a izvezla 90 miliona. Za uvoz kotlova, mašina, televizora dato je 173 miliona, a izvezeno je za šest miliona.

Za uvoz mesa potrošeno je 90 miliona, a izvezemo je samo deset odsto te vrijednosti. Za mlijeko i mliječne proizvode dato je 48 miliona, a izvezeno 153 hiljade eura.

Visoka je i stavka uvoza plastičnih proizvoda 81 milion eura, dok je izvoz tih proizvoda bio manji od pet odsto.

Za tim ne zaostaje uvoz namještaja, posteljine i dušeka, koji je bio vrijedan 94,8 miliona eura, a izvezeno je tek jedan odsto te cifre.

U ovom izvještaju se navodi da je kretanje u ovom dijelu uglavnom pod uticajem nižih stopa rasta izvoza električne energije i farmaceutskih proizvoda, kao i pada izvoza aluminijuma za 14,6 odsto.

“Rast ukupnog uvoza je posljedica većeg uvoza električne energije 66,8 odsto, hemijskih 9,4 odsto, prehrambenih sedam i raznih gotovih proizvoda 8,6 odsto”, navodi se u izvještaju.

U prošloj godini, kako pokažuju podaci iz dokumenta, izvezeno je 67,3 miliona eura vrijednosti aluminijuma, a uvezeno 33 miliona. Država je, istovremeno, uvezla 65 miliona eura gvožđa i čelika, a izvezla 28,3 miliona eura, a visok je i uvoz proizvoda od gvožđa i čelika – 104 miliona, a izvoz 6,9 miliona eura.

Veliki uvoz “peglaju” usluge, jer podaci pokazuju da je u međunarodnoj razmjeni suficit povećan sedam odsto. Ključni razlog je rast prihoda po osnovu turizma 9,3 odsto i transport 17,9 odsto.

“Procijenjeni prihodi od turizma u vrijednosti od milijardu eura, čine 69,5 odsto ukupnih prihoda od usluga. Druga najvažnija prihodna stavka je transport u vrijednosti od 269,8 miliona”, prezentovano je u izvještaju za EK.

PLANOVI IRF-A ZA 2020.

Investiciono razvojni fond (IRF) ove godine planira da, kroz nove programe finansijske podrške, plasira najmanje 200 miliona eura u razvoj preduzetništva, početnicima u biznisu i podršku postojećim mikro, malim i srednjim preduzećima.

Iz IRF-a su kazali da je programima finansijske podrške predviđeno 36 kreditnih linija, sa kamatnom stopom od nula do 4,5 odsto, rokom otplate do 15 godina i grejs periodom do pet godina.

“IRF je za deset godina postojanja plasirao prvu milijardu eura u crnogorsku privedu, a samo u prethodnoj godini 241 milion. Kontinuirani ekonomski rast i razvoj u cilju unapređenja kvaliteta životnog standarda, kao strateški cilj Crne Gore, bio je i prioritet u radu IRF-a u proteklom periodu, koji se ogleda i u preko 16 hiljada otvorenih novih i očuvanih postojećih radnih mjesta”, navodi se u saopštenju.

Iz IRF-a su dodali da planom za ovu godinu predvidjeli plasman od najmanje 200 miliona eura, namijenjenih razvoju preduzetništva, kroz podršku posebnim ciljnim grupama, kao što su mladi, početnici, žene, visokoškolci, tehnološki viškovi, individualni poljoprivredni proizvođači, zanatlije, inovativno preduzetništvo, ICT biznis i klasterska proizvodnja.

“I ove godine su obezbijeđena sredstva za ciljne grupe kojima se nude i beskamatne kreditne linije za visokoškolce, tehnološke viškove i start-up biznise, gdje su nosioci žene”, rekli su predstavnici IRF-a.

Oni su naveli da je u konstantnom fokusu IRF-a podrška prioritetnim sektorima razvoja, kao što su održivi i zdravstveni turizam, održiva poljoprivreda i proizvodnja hrane, drvoprerada, proizvodnja, obnovljivi izvori energije i energetska efikasnost, novi materijali i održive tehnologije i ICT.

“Tako će i u predstojećoj godini, planirana sredstva biti uložena u podršku poboljšanja likvidnosti preduzeća, podršku green field i brown field investicijama, kao i razvoj infrastrukture”, saopštili su iz IRF-a.

IRF je pripremio i dva nova programa podrške COSME i EASI. U okviru COSME programa, u saradnji sa Evropskom investicionim fondom, obezbijedio je garantne šeme od 80 miliona za preduzetnike koji imaju dobru ideju, ali nemaju dovoljan kolateral kako bi obezbijedili kredit.

“Tim instrumentom, kojim garancije iznose do 50 odsto kredita, biće svima koji iskreno žele i imaju potencijal da se bave biznisom, omogućena šansa da to i urade. Dostupan je i garantni fond namijenjen najsiromašnijem stanovništvu”, naveli su iz IRF-a.

Svima koji žele da pokrenu biznis IRF će, u saradnji sa Evropskim investicionim fondom, pomoći kroz program zapošljavanja i socijalne inovacije EASI.

IRF je za projekte koji se realizuju u sjevernom regionu i opštinama ispod prosjeka razvijenosti pripremio posebne stimulacije u vidu smanjenja kamatne stope 0,5 odsto. Preduzeća koja redovno izmiruju poreske obaveze, odnosno ispunjavaju kriterijume da se nalaze na Bijeloj listi, takođe će imati povoljnost u vidu smanjenja kamatne stope 0,5 odsto.

“Pored redovne stimulacije u vidu smanjenja kamatne stope od 0,5 odsto na sredstva koja se povlače od EIB-a, dodatno je moguće ostvariti smanjenje kamatne stope od 0,2 odsto ukoliko se zadovolje uslovi Eyet inicijative koja se odnosi na zapošljavanje mladih osoba do iskorišćenja sredstava predviđenih ugovorom sa EIB-om”, navodi se u saopštenju.

IRF, koji sredstva za plasman u privredu obezbjeđuje na međunarodnom tržištu kapitala, omogućio je i ove godine najpovoljnije uslove kreditiranja zahvaljujući svom dosadašnjem odličnom kreditnom rejtingu.

“Time će se zadovoljiti potrebe ulaganja u održive biznise koje se tiču svih djelatnosti koje IRF finansira, kako bi doprijnijeli poboljšanju razvoja crnogorske ekonomije u cjelini i stimulisali što veće zapošljavanje”, zaključuje se u saopštenju.

DO KRAJA PROŠLE GODINE

Iz kredita kineske Exim banke je od početka izgradnje auto-puta Bar-Boljare do kraja prošle godine isplaćeno 751,57 miliona USD, odnosno 547,87 miliona eura, saopštio je generalni direktor Direktorata za državni trezor u Ministarstvu finansija Dragan Darmanović.

“Povlačenje sredstava iz kredita sa kineskom Exim bankom nastaviće se i u ovoj godini”, rekao je Darmanović agenciji Mina-business.

On je podsjetio da je ukupno ugovorena vrijednost radova za izgradnju prioritetne dionice autoputa Smokovac – Uvač – Mateševo utvrđena ugovorom o projektovanju i izgradnji autoputa, zaključenom između Ministarstva saobraćaja i kineske kompanije China Road and Bridge Corporation (CRBC) i iznosi 809,6 miliona EUR.

Od toga se 85 odsto ukupnog iznosa, odnosno 688,2 miliona EUR obezbijeđeno kroz zajam sa kineskom Exim bankom, dok je 15 odsto, odnosno 121,4 miliona eura, predviđeno iz državnog budžeta ili drugih izvora finansiranja.

Darmanović je, kada je u pitanju javni dug, kazao da se u ovoj godini očekuje njegovo opadanje.

„Predviđa se da će javni dug na kraju godine iznositi 3,67 milijardi EUR, odnosno 73,1 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), od čega će državni iznositi 3,56 milijardi, odnosno 70,8 odsto BDP-a“, precizirao je Darmanović.

Na kretanje duga u ovoj godini, kako je objasnio, u najvećoj mjeri uticaće planirano zaduženje po osnovu kreditnog aranžmana podržanog PBG garancijom Svjetske banke (SB), u iznosu do 250 miliona eura, kao i povlačenja iz postojećeg kredita za realizaciju projekta izgradnje auto-puta.

„PBG kreditni aranžman koristiće se za finansiranje budžeta i otplatu duga u narednoj godini“, kazao je Darmanović.

Kada je riječ o narednoj godini, predviđa se da će javni dug dostići nivo od oko 3,43 milijarde eura, odnosno 65,8 odsto BDP-a, dok će državni iznositi oko 3,32 milijarde ili 63,6 odsto BDP-a.

Govoreći o emitovanju euroobveznica, Darmanović je saopštio da je Crna Gora u prošloj godini izdala domaće obveznice u najvećem iznosu i sa najdužom ročnošću do sada, što predstavlja napredak u razvoju tržišta državnih hartija od vrijednosti.

„Tom prilikom obezbijeđeno je oko 143 miliona EUR. U okviru navedenog iznosa 50 miliona EUR emitovano je sa godišnjom kamatom od 3,5 odsto na period od sedam godina, dok je preostalih oko 93 miliona EUR emitovano sa godišnom kamatnom stopom od tri odsto na period od pet godina“, podsjetio je Darmanović.

On je kazao da je pored toga Crna Gora izdala euroobveznice u vrijednosti od 500 miliona EUR, sa godišnjom kamatnom stopom od 2,55 odsto i rokom dospijeća od deset godina.

„Ta transakcija uticala je da se vrijednost javnog duga poveća sa inicijalno planiranih 67,82 odsto BDP-a, na 79,6 odsto u prošloj godini, koliko iznosi nova projekcija“, naveo je Darmanović.

Međutim, kako je dodao, prema preliminarnim podacima, na kraju prošle godine depoziti će iznositi 11 odsto BDP-a procijenjenog za ovu godinu pa će, zapravo, neto javni dug iznositi oko 69 odsto BDP-a.

„Ta transakcija će poslužiti za finansiranje otplate duga u ovoj godini, pa će shodno tome i ovogodišnje zaduženje biti manje i primarno uzrokovano zaključenjem kreditnog aranžmana uz garanciju SB, koji je namijenjen finansiranju budžeta u narednoj godini“, poručio je Darmanović.

On je kazao i da je Crna Gora u pregovorima sa SB oko druge garancije zasnovane na javnoj politici (PBG).

Predstavnici SB i Crne Gore su 2018. godine počeli pregovore o zaključenju tog aranžmana, kao i ispunjenje pretpostavki za njegovu realizaciju, koje su sadržane u matrici rezultata javnih politika.

„Navedeni aranžman bi trebalo da bude odobren od SB početkom marta, nakon čega se očekuje realizacija aranžmana. Planirano je da se sredstva iskoriste za stvaranje rezerve za potrebe finansiranja budžeta i otplate duga u narednoj godini“, zaključio je Darmanović.