ASTRONOMI NE ZNAJU RAZLOG

Jedna od najpoznatijih zvijezda noćnog neba, Betelgez, od oktobra više ne sija kao inače, saopšili su astronomi.

Betelgez je crveni div i jedna je od najvećih poznatih zvijezda jer je njegov poluprečnik najmanje jednak udaljenosti Marsa od našeg Sunca, a prema nekim mjerenjima i udaljenosti Jupitera. Možete ga prepoznati lako – kao neobično crvenu zvijezdu u sazvježđu Oriona.

Betelgez je na samom kraju života kojem prijeti eksplozija koju ćemo sa Zemlje moći posmatrati tokom dana i noći kao veliku supernovu.

Upravo zbog činjenice da je Betelgez na samrti brine činjenica da se njegov sjaj umanjio proteklih sedmicama.

naočinici ukazuju i da ovo nije znak da se eksplozija sigurno približava.

Najvjerovatnije objašnjenje je da je Betelgez ušao u fazu smanjene emisije svjetlosti, nešto kroz šta prolaze sve zvijezde, pa i Sunce. Ono što je moguće jeste da je Betelgez u ekstremnoj, minimalnij verziji ciklusa što se sa Zemlje može protumačiti kao “gubljenje svjetlosti”.

Ono što takođe umanjuje šanse da je riječ o pripremi za eksploziju jeste činjenica da astronomi ne znaju kada će se to desiti. Moguće je da vidimo supernovu već za tri dana, ali i za 100.000 godina jer je vremenski prozor za konačnu smrt zvijezde astronomski velik.

ASTRONOMI UOČILI

Astronomi su uočili magnetnu eksploziju na Sunčevoj površini kakvu nikada prije nisu vidjeli. Iako su teoriju o ovakvim eksplozijama razvili prije 15 godina, tek sada su uspjeli da je posmatraju direktno iz NASA Opservatorije solarne dinamike.

Otkrića o eksploziji objavljena su ove sedmice u časopisu Astrophysical Journal.

Naime, ono čemu su astronomi svjedočili je rezultat erupcije na površini Sunca koja eruptivni materijal izbacuje u sunčevu koronu ili gornju atmosferu. Ovaj eruptivni materijal poznat je kao prominencija. Materijal se potom vraća nazad prema Suncu, ali se sudara s linijama magnetskog polja i tako dolazi do neviđene magnetne eksplozije.

Razumijevanje ovog fenomena moglo bi pomoći naučnicima da saznaju puno više o Sunčevoj atmosferi, kao i predvide svemirsko vrijeme. To novo ponašanje nazvano je prisilnom vezom.

Podsjećamo, godinama naučnici pokušavaju shvatiti zašto je sunčeva korona milionima stepeni toplija od samog Sunca. Upravo to istražuje NASA-ina solarna sonda Parker koja proteklih dana kruži oko Sunca.

NEUSPJELO LANSIRANJE

Boingova kapsula je sletjela u pustinju u Nju Meksiku, nakon neuspjeha da stigne do Međunarodne svemirske stanice, što prijeti da poremeti napor kompanije da lansira NASA astronaute sljedeće godine.

Planirano je da pokušaj traje nedjelju dana, a kapsula se zbog problema sa unutrašnjim satom vratila na Zemlju nakon dva dana.

Na mjestu pilota je bila lutka nazvana “Rosie the Rocketeer”.

Vraćeni su i praznični pokloni, odjeća i hrana koje je trebalo da dostavi posadi svemirske stanice.

NASA nije sigurna da li će od Boinga zatražiti još jedan probni let prije lansiranja njenih astronauta u prvoj polovini 2020.

Za taj let sa posadom bi trebalo da bude iskorišćena ista kapsula.

PUT U BOLJE SJUTRA

Etiopija je u petak lansirala svoj prvi satelit u svemir u sklopu nastojanja da sa ostalim afričkim državama razvije svemirske programe koji bi trebalo da unaprijede njihove razvojne ciljeve i donesu naučne inovacije.

Etiopski zvaničnici i građani okupili su se juče u istraživačkom centru Entoto, koji se nalazi sjeverno od glavnog grada Adis Abebe, kako bi uživo pratili prenos lansiranja satelita sa svemirske stanice u Kini.

“Ovo su temelji našeg istorijskog puta prema boljitku”, izjavio je zamjenik premijera Demeke Mekonen u govoru održanom na državnoj televiziji u povodu lansiranja satelita.

Razvili su ga i osmislili kineski i etiopski inženjeri, a kineska vlada plazila je blizu šest miliona od ukupno više od sedam miliona dolara ukupnih troškova izrade satelita, rekao je direktor Etiopskog instituta za svemirsku nauku i tehnologiju Solomon Bilej za Rojters.

“Svemir je hrana, svemir je otvaranje novih radnih mjesta, alat za tehnologiju… suverenitet, sredstvo za smanjenje siromaštva, on je sve za Etiopljane koji žele da postignu univerzalan i održivi razvoj”, kazao je, dodavši da će satelit Etiopljani koristiti za potrebe prognoziranja vremena i za nadzor usjeva.

VRAĆA KAPSULU NA ZEMLJU

Nova Boingova svemirska kapsula “Starlajner” bez posade vratiće se na Zemlju za 48 sati i neće ispuniti cilj da stigne do Međunarodne svemirske stanice, saopštila je danas ta američka kompanija ubrzo poslije lansiranja probne misije kojim je obnovljen rad svemirskog centra Kejp Kanaveral.

Kapsula je uspješno lansirana ranije danas iz Kejp Kanaverala na Floridi ali s dogodila tehnička greška poslije njenog odvajanja od rakete zbog koje je spriječeno da krene ispravnom putanjom do Međunarodne svemirske stanice u orbiti Zemlje.

Izgleda da je kapsula potrošila suviše goriva i ostavila premalo rezerve da završi misiju.

Starlajner će se sada vratiti nazad na Zemlju. Planirano je da uz pomoć padobrana sleti u pustinji u Novom Meksiku za oko 48 sati.

Direktor Nase Džim Bradenstajn rekao je na konferenciji za novinare da je Starlajner pretrpio “anomaliju” u tajmingu. Kontrolori leta primijetili su problem ali nijesu mogli da intervenišu dovoljno brzo zato što je kapsula prolazila između satelitskih veza, rekao je on.

On je rekao da vjeruje da su astronauti bili na letjelici mogli bi da isprave tu grešku i uspješno usmjere letjelicu ka svemirskoj stanici. Rekao je da je mnogo stvari dobro funkcionisalo prilikom ovog probnog leta i da zato i vrše testiranja.

NAUČNICI U NEPOZNATOM

Britanski geološki centri i američki nacionalni centri za informacije o životnoj sredini objavili su novo ažuriranje svjetskog magnetnog modela, kojim se potvrđuje da magnetni sjeverni pol, čije su koordinate ključne za navigacione sisteme koje koriste vlade, policije i niz civilnih aplikacija, nastavlja da se pomjera ka Sibiru.

Podaci pokazuju da je ove godine magnetni sjeverni pol prešao unutar 390 kilometara od geografskog Sjevernog pola i prešao glavni Grinič meridijan. Naučnici su takođe potvrdili da Zemljino magnetno polje i dalje slabi, brzinom od oko pet odsto na svakih 100 godina.

Ranije ove godine Nacionalna uprava za okeane i atmosferu SAD i Britanski geološki zavod bili su primorani da ažuriraju svjetski magnetni model, godinu dana prije planiranog roka, zbog brzine kojom se magnetni sjeverni pol pomjera od kanadskog Arktika ka ruskom Sibiru.

Svjetski magnetni model koristi se u mnogim oblastima, od aplikacija za kompas za pametne telefone, mapa i GPS usluga, do telekomunikacionih prenosnih sistema i navigacionih alata za razne agencije, uključujući Saveznu upravu za vazduhoplovstvo, NASA, američko Ministarstvo odbrane i NATO.

Komentarišući najnovije podatke, geofizičar Siaran Began rekao je za FT da kretanje pola ne samo da je “brže” nego devedesetih godina prošlog vijeka “nego je brže nego u prethodna četiri vijeka”, navode naučnici i ističu kako “zaista ne znaju mnogo o promjenama koje to pokreću“.

Kad je pol prešao meridijan Grinič i nastavio svoje kretanje prema istoku, čovječanstvo je ušlo u nepoznato, prenosi Sputnik.

Naučnici su ranije izrazili zabrinutost zbog kolebanja magnetnog sjevernog pola i njegovog mogućeg uticaja na magnetno polje koje štiti Zemlju. Bez polja, Zemlja bi bila izložena sunčevim olujama, što bi moglo nanijeti veliku štetu, od svemirskih letjelica do elektroenergetskih mreža. Čak i ako je magnetno polje netaknuto, planeta ostaje ranjiva.

Nacionalna akademija nauka SAD 2011. godine je izračunala da bi ponavljanje solarne oluje poput one koja je pogodila planetu 1859. godine moglo nanijeti čak dva biliona dolara početne štete i da bi bila potrebna decenija da se šteta sanira.

Štaviše, oslabljeno magnetno polje može dovesti do potencijalno kataklizmičnog procesa koji naučnici nazivaju „geomagnetnim preokretom“, u kojem Zemljin sjeverni i južni pol mijenjaju mjesta. Procjenjuje se da se posljednji takav zaokret dogodio prije oko 800.000 godina, a neki naučnici vjeruju da bi takav događaj uskoro mogao i da se ponovi, iako bi taj proces mogao da traje vjekovima.

NAUČNICI U NEPOZNATOM

Britanski geološki centri i američki nacionalni centri za informacije o životnoj sredini objavili su novo ažuriranje svjetskog magnetnog modela, kojim se potvrđuje da magnetni sjeverni pol, čije su koordinate ključne za navigacione sisteme koje koriste vlade, policije i niz civilnih aplikacija, nastavlja da se pomjera ka Sibiru.

Podaci pokazuju da je ove godine magnetni sjeverni pol prešao unutar 390 kilometara od geografskog Sjevernog pola i prešao glavni Grinič meridijan. Naučnici su takođe potvrdili da Zemljino magnetno polje i dalje slabi, brzinom od oko pet odsto na svakih 100 godina.

Ranije ove godine Nacionalna uprava za okeane i atmosferu SAD i Britanski geološki zavod bili su primorani da ažuriraju svjetski magnetni model, godinu dana prije planiranog roka, zbog brzine kojom se magnetni sjeverni pol pomjera od kanadskog Arktika ka ruskom Sibiru.

Svjetski magnetni model koristi se u mnogim oblastima, od aplikacija za kompas za pametne telefone, mapa i GPS usluga, do telekomunikacionih prenosnih sistema i navigacionih alata za razne agencije, uključujući Saveznu upravu za vazduhoplovstvo, NASA, američko Ministarstvo odbrane i NATO.

Komentarišući najnovije podatke, geofizičar Siaran Began rekao je za FT da kretanje pola ne samo da je “brže” nego devedesetih godina prošlog vijeka “nego je brže nego u prethodna četiri vijeka”, navode naučnici i ističu kako “zaista ne znaju mnogo o promjenama koje to pokreću“.

Kad je pol prešao meridijan Grinič i nastavio svoje kretanje prema istoku, čovječanstvo je ušlo u nepoznato, prenosi Sputnik.

Naučnici su ranije izrazili zabrinutost zbog kolebanja magnetnog sjevernog pola i njegovog mogućeg uticaja na magnetno polje koje štiti Zemlju. Bez polja, Zemlja bi bila izložena sunčevim olujama, što bi moglo nanijeti veliku štetu, od svemirskih letjelica do elektroenergetskih mreža. Čak i ako je magnetno polje netaknuto, planeta ostaje ranjiva.

Nacionalna akademija nauka SAD 2011. godine je izračunala da bi ponavljanje solarne oluje poput one koja je pogodila planetu 1859. godine moglo nanijeti čak dva biliona dolara početne štete i da bi bila potrebna decenija da se šteta sanira.

Štaviše, oslabljeno magnetno polje može dovesti do potencijalno kataklizmičnog procesa koji naučnici nazivaju „geomagnetnim preokretom“, u kojem Zemljin sjeverni i južni pol mijenjaju mjesta. Procjenjuje se da se posljednji takav zaokret dogodio prije oko 800.000 godina, a neki naučnici vjeruju da bi takav događaj uskoro mogao i da se ponovi, iako bi taj proces mogao da traje vjekovima.

DOMINACIJA KOMPANIJE

Četiri od pet najpopularnijih aplikacija na svijetu u vlasništvu su Fejsbuka.

Najpopularnije aplikacija za uređaje s Androidom i iOS su Fejsbuk, Fejsbuk mesindžer, Vocap i Instagram, a u prvih pet ušao je i Snepčet.

Mediji izvještavaju da ovi podaci jasno govore o dominaciji Fejsbuka od 2010. godine do danas.

Na listi su i Skajp, TikTok, Jutjub i Tviter, prenosi portal Mashable.

DOBILI ČITAV GENOM

Naučnici su zahvaljujući otisku zuba iz stare žvakaće gume uspjeli da izvuku DNK žene koja je živjela prije 6.000 godina negdje u Skandinaviji.

Ovo je prvi put da je čitav ljudski genom dobijen iz nečega što nije ljudska kost, kažu istraživači.

Žena je vjerovatno imala tamniju kožu, tamnosmeđu kosu i plave oči, prenosi BBC.

Hanes Šroder sa univerziteta u Kopenhagenu je rekao da je “žvakaća guma” zapravo katran sa drveta i da je to veoma vrijedan izvor DNK za izučavanje drevnih perioda.

Ženin čitav genetski kod ili genom je dekodiran i iskorišćen kako bi se utvrdilo kako je ona izgledala. Genetski je bila srodnija lovcima sa evropskog kopna, nego onima koji su živjeli u centralnoj Skandinaviji.  Najvjerovatnije je potomak doseljenika iz zapadne Evrope koji su se naselili u Skandinaviji nakon povlačenja glečera.

RAZMISLITE PRIJE OBJAVE

Instagram je najavio novu opciju u okviru svoje aplikacije koja će pomoći da se spriječi postavljanje poruka koje bi mogle da budu smatrane kao uvredljive.

Prije nekoliko mjeseci, Instagram je izbacio alat koji obavještava ljudi kada bi njihovi komentar mogli da budu uvredljivi, prije nego što su postavljeni.

Najnovija opcija se širi uz pomoć alata tako što koristi vještačku inteligenciju kako bi nalazila potencijalno uvredljive naslove, piše Phonearena.

Oni koji napišu takvu poruku dobiće kratko obavještenje da je njihov naslov sličan onim koji se prijavljuju kao maltretiranje i savjetuje im da o svojoj poruci malo razmisle.

Instagram će korisnicima dozvoliti da promijene poruku prije nego što je pošalju, ukoliko je označena kao potencijalno uvredljiva, prenosi PC Press.