KOMPANIJA CGES

Dajući na raspolaganje trgovcima električne energije samo dio svog kapaciteta u podmorskom energetskom kablu između Crne Gore i Italije, kompanija Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES) je već prihodovala oko tri miliona eura, saopštila je u intervjuu Pobjedi predsjednica Odbora direktora CGES-a Vesna Bracanović.

“Prva potvrda opravdanosti ovog poduhvata je stigla već u decembru prošle godine sa puštanjem podmorskog kabla između Italije i Crne Gore u komercijalni rad, u kojem CGES raspolaže sa 200 MW. Dajući na raspolaganje trgovcima električne energije samo dio svog kapaciteta na ovoj novoj granici (70 MW), CGES je već na godišnjim aukcijama za 2020. godinu prihodovao oko tri miliona eura”, kazala je Bracanović za Pobjedu.

Prema njenim riječima, to znači da je komercijalnom eksploatacijom jedne trećine kapaciteta na novoj granici između Crne Gore i Italije, CGES prihodovao više od polovine ukupnog prihoda koji je ostvario u prošloj godini na već postojećim električnim granicama.

“Dosadašnji rezultati govore da projekat koji smo realizovali kroz strateško partnerstvo sa Ternom daje dobre rezultate, a nastavljamo dalje intenzivno da radimo na Transbalkanskom koridoru, odnosno 400 kV dalekovodu od Čeva do Pljevalja”, rekla je Bracanović.

Podsjetila je da je CGES izgradnjom trafostanice Lastva i njenim povezivanjem na postojeću elektroenergetsku mrežu dalekovodom 400 kV Podgorica 2 Trebinje, odnosno izgradnjom dvosistemskog dalekovoda 400 kV Lastva Cevo, stvorio preduslove za puštanje u rad podmorske interkonekcijesa Italijom.

“Intenzivno smo radili na projektu povezivanja prenosnih sistema Crne Gore i Italije, uložili velike napore i opravdali očekivanja. Izgradili smoprvo 400 kV postrojenje u posljednjih 30 godina, po najsavremenijoj tehnologiji i to na Crnogorskom primorju gdje je bilo najpotrebnije”, istakla je Bracanović.

Ona je dodala da je CGES lani uložio 18 miliona eura i završio 16 investicionih projekata.

VLADINA ANALIZA

Saobraćaj u Crnoj Gori do 2035. razvijaće se u skladu sa strategijom koja je usvojena prošlog juna, navodi se u analizi mikroekonomskih kretanja i strukturnih reformi koju je Vlada usvojila krajem prošle godine. Njene ključne smjenice treba da trasiraju razvoj sektora u skladu s potrebama države i u saglasnosti sa smjernicama Transevropske transportne mreže TEN-T i EU, pišu Dnevne novine.

Cilj je, dodaje se, unapređenje ekonomske efikasnosti, sigurnosti, povezanosti i ekološke održivosti saobraćajnog sistema zemlje, kao i usaglašavanje sa nacionalnim i politikama EU.

Kako bi oni bili adekvatno realizovani, Evropska komisija pomaže razvoj transportne mreže.

S druge strane, Vlada je još krajem 2015. godine napravila prvu listu prioritetnih infrastrukturnih projekata, na kojoj su se našla dva ključna projekta Jadransko-jonski auto-put duž crnogorskog primorja koji predstavlja dio Mediteranskog koridora, te autoput Bar Boljare kao dio proširenja koridora Bliski istok Istočni Mediteran.

U okviru Jadransko-jonskog auto-puta, odnosno brze saobraćajnice duž Crnogorskog primorja, prioritet je izgradnja obilaznice oko Budve.

Investicioni okvir za Zapadni Balkan IFWB dao je 4,6 miliona eura za idejni projekat cjelokupne obilaznice duge 30 kilometara, te glavnog projekta i tenderske dokumentacije za prioritetnu komponentu od oko 13 kilometara.

Iz Vlade podsjećaju da je do sada obezbijeđeno i 42,1 miliona eura namijenjenih kofinansiranju izgradnje prioritetne komponente.

AUTO-PUT BAR BOLJARE

“Nastavljaju se aktivnosti na izgradnji prioritetne dionice Smokovac Uvač Mateševo auto-puta Bar Boljare. Vlada je sa izvođačem radova, kompanijom China Road and Bridge Corporation CRBC, zaključila tri priloga ugovora za izvođenje naknadnih radova. Definisan je i novi rok za završetak radova 30. septembar 2020. godine. U tom periodu će se izgraditi svi objekti neophodni za punu funkcionalnost ove dionice”, navodi se u Vladinom dokumentu.

Takođe se precizira da su potpisani posebni dodaci ugovora koji se odnose na izgradnju prve faze petlje Smokovac vrijedne 30,5 miliona eura, sistema za vodosnabdijevanje od 14,2 miliona, te trajnog napajanja električnom energijom na otvorenoj trasi i mostu Moračica od 4,8 miliona.

Ovih 49,5 miliona eura, dodaje se, dio je okvirne sume od deset odsto ugovorene cijene namijenjene naknadnim i nepredvidivim radovima.

“Zaključno sa radovima izvedenim u oktobru 2019, od ugovorene vrijednosti za glavne radove plaćeno je 161.915.471 eura na ime avansa i 476.634.928 eura za stvarno izvedene radove. Za naknadne radove isplaćeno je 11.318.343 eura na ime avansa i 5.769.708 eura za stvarno izvedene radove. U toku je izrada idejnih projekata sa elaboratima za dionice Mateševo Andrijevica i Smokovac Tološi Farmaci, za šta su od IFWB 2017. obezbijeđena bespovratna sredstva od 5,49 miliona eura i 1,3 miliona eura za pripremu nove sveobuhvatne Studije opravdanosti za čitav autoput Bar Boljare, uključujući kost-benefit analizu”, dodaje se u izvještaju.

To znači da su ukupna sredstva namijenjena radovima i novim elaboratima za auto-put do sada iznosila 662,43 miliona eura.

Podsjeća se i da je namjera države da ostale dionice auto-puta Bar Boljare i Jadransko-jonski auto-put duž Crnogorskog primorja realizuje kroz privatno-javno partnerstvo.

Kako bi se uspjelo u tome, javno su pozvani svi zainteresovani da predlože uslove i modele njihove gradnje na osnovu najbolje međunarodne prakse i poštovanje slobodne konkurencije.

ŽELJEZNICA I VAZDUŠNI SAOBRAĆAJ

Za izgradnju, održavanje, rekonstrukciju i modernizaciju željezničke infrastrukture prošle godine je predviđeno 22.546.644 eura.

Ovaj segment transporta dobio je iz budžeta i subvencije vrijedne 9,35 miliona eura.

Nakon plaćanja rata za kredite Željezničke infrastrukture i Željezničkog prevoza, Željezničkom prevozu je za plaćanje zaostalih obaveza i održavanje uplaćeno još 578.676 eura.

Kad je u pitanju revitalizacija željezničke mreže, najviše su korišćena bespovratna sredstva podrške EU, za prošlu godinu procijenjena na 14 miliona eura.

Od tog iznosa, oko deset miliona odnosi se na generalni remont gornjeg stroja na dionici Kos Trebješica, sanaciju šest kosina na barskoj pruzi, pet prenapregnutih betonskih mostova, 24 prioritetna betonska mosta, tunela, više kosina na nikšićkoj pruzi i početak 19 prioritetnih betonskih mostova.

Preostala četiri miliona eura namij enjena su izradi projektne dokumentacije. Za investicije je, kao i prethodnih godina, i 2019. određeno 13 miliona eura, a koja su već obezbijeđena kao dio četvorogodišnjeg paketa.

Već je poznato da je počela procedura davanja u zakup Aerodroma Crne Gore, a iz Vlade ističu da će ovim ovom koncesijom „biti unaprijeđeni tehnički, prostorni i bezbjednosni kapaciteti na aerodromima i stvoreni uslovi za podizanje nivoa usluga”, s akcentom na potrebama turističke privrede.

“Po javnom pozivu za podnošenje prijava za pretkvalifikaciju za dodjelu koncesije, pristiglo je sedam prijava potencijalnih ponuđača: konzorcijuma Cengiz & Copenhagen Airports Turska i Danska, Incheon International Airport Corporation Južna Koreja, GMR Indija, konzorcijum Groupe ADP TAV, Francuska Turska, Corporacion America Airports Luksemburg, Limak Holding – Turska i konzorcijum DAA International-Bouygues Batiment International-Marguerite-TIIC Irska, Francuska i Luksemburg”, navodi se u dokumentu.

Kao posebno značajne navode se predložene izmjene i dopune Zakona o vazdušnom saobraćaju, koj im su preciznije definišu pravila za operatore aerodroma i vazduhoplova kad je u pitanju slobodno formiranje cijene prevoza.

Konačno, tu je i Zakon o ulaganju u konsolidaciju i razvoj Društva za transport putnika i robe u vazdušnom saobraćaju Montenegro Airlines A.D. Podgorica, usvojen na sjednici Skupštine održanoj 27. decembra. Njime se osigurava likvidnost, održivost i stabilnost nacionalnog avio-prevoznika, kao preduzeća od posebnog značaj a za državu” sa, navodno, dalekosežnim i širokim posljedicama po mnoge privredne grane.

“Zakonom se predviđa dokapitalizacija kompanije ulaganjem 155 miliona eura u narednih šest godina. Sredstva su namij enjena za pokrivanje dospjelih obaveza Montenegro Airlinesa prema povjeriocima i investicije u razvoj . U ovu sumu je uračunato i izdvajanje do 50 miliona eura za kupovinu novih vazduhoplova”, pojašnjeno je u dokumentu koji tretira godišnje stanje i planove razvoja transporta u Crnoj Gori.

NAREDNIH 15 DANA

Cijene goriva će ostati nepromijenjene narednih deset dana, saopšteno je iz Ministarstva ekonomije.

Građani će litar eurosupera 95 i 98 plaćati po nepromijenjenoj cijeni od 1,31 eura, odnosno 1,35 eura.

Litar eurodizela koštaće 1,26 eura, a lož ulje za veleprodaju 1,22 eura.

Posljednje promjene cijena goriva bile su 24. decembra, kada je lož ulje za veleprodaju poskupilo dva centa.

Prema odredbama Uredbe o načinu obrazovanja maksimalnih maloprodajnih cijena naftnih derivata, naredni obračun će se obaviti 20. januara, a eventualno izmijenjene vrijednosti naftnih derivata važiće od 21. januara.