HILJADU PLUS

Crna Gora je vec zapocela razgovore sa Bankom za razvoj Savjeta Evrope oko finansiranja cetvrte faze projekta Hiljadu plus u iznosu od 20 miliona eura, saopstio je generalni direktor Direktorata za razvoj stanovanja Marko Canovic.

On je u Jutarnjem programu RTCG saopstio da su predali aplikaciju, cije odobrenje ocekuju u narednuim danima, te potpisivanje ugovora do kraja godine.

“A nakon toga bi krenuli u realizaciju. Ono sto su pregovori sa Bankom za razvoj Savjeta Evrope je da ponuda stanova bude bogatija i raznovrsnija. Osimi stanova u izgradnji, kao do sada, pokusacemo da svi stanovi koji su na trzistu mogu uci u Hiljadu plus, pod uslovom da stanovi izgradeni prije 2013. godine zadovoljavaju standarde energetske efikasnosti”, istakao je Canovic.

Saopstio je da je kroz tri faze projekta Hiljadu plus rijeseno 1.185 stambenih pitanja.

ZUGIC

Potrebno je preduzeti mjere koje ce postepeno podsticati potrosnju i snaznije investicije, sto ce dovesti do normalizacije kamatnih stopa i odrzivijeg ekonomskog rasta, porucio je guverner CBCG Radoje Zugic.

Guverner Centralne banke Crne Gore dr Radoje Zugic ucestvuje na 42. sastanku Kluba guvernera zemalja centralne Azije, regiona Crnog mora i Balkana, koji se odrzava u Pragu, od 20. do 22. novembra.

Zugic je porucio da postoji rizik da politika niskih referentnih kamatnih stopa dovede do globalne stagflacije.

“U cilju izbjegavanja ovog rizika moraju se preduzeti mjere koje ce postepeno podsticati potrosnju i snaznije investicije, sto ce dovesti do normalizacije kamatnih stopa i odrzivijeg ekonomskog rasta”, istakao je Zugic.

Kako je saopsteno iz CBCG ucesnici skupa su ocijenili da globalizacija ima veliki uticaj na sve makroekonomske indikatore na svjetskom, ali i na nacionalnom nivou, sto zahtijeva aktivnu ulogu centralnih banaka.

U isto vrijeme, efekti ,,prelivanja”, posebno kao rezultat odluka Evropske centralne banke (ECB) i Federalnih rezervi (FED), uticu na nacionalne ekonomije i njihove finansijske izglede.

“Sve ovo zahtijeva sinhronizovan i koordiniran odgovor zajednice centralnih banaka,” zakljucili su ucesnici skupa.

Direktorica Sektora za finansijsku stabilnost, istrazivanje i statistiku Centalne banke Crne Gore dr Marijana Mitrovic Mijatovic ucestvovala je u radu panela posvecenog upravljanju podacima u kontekstu monetarne politike. Na ovom panelu razmijenjeni su stavovi u vezi sa izazovima sa kojima se suocavaju centralne banke u proizvodnji pouzdanih statistickih podataka neophodnih za adekvatne odluke u segmentu makroprudencione politike.

ODLUKA VLADE

Nedostajuca sredstva za finansiranje budzeta, u 2020, iznosice 590.000.000 eura.

To se navodi u Odluci o zaduzivanju Crne Gore za 2020. godinu, kojom su definisani kreditni aranzmani koji ce biti zakljuceni u skladu sa Zakonom o budzetu za 2020, visina nedostajucih sredstava za finansiranje budzeta u narednoj godini, kao i mogucnost zaduzenja za potrebe refinansiranja duga i stvaranja rezerve, za potrebe odrzavanja tekuce likvidnosti.

Sve to nezavisno od granice godisnjeg porasta duga, kao i za refinansiranje i reprogramiranje kratkorocnih pozajmica i hartija od vrijednosti.

“Drzava ce, u 2020. godini, koristiti depozite u iznosu do 490.000.000 eura, kao i sredstva iz aranzmana sa kineskom Exim bankom, u iznosu do 100.000.000 miliona eura”, navodi se u Odluci Vlade.

Drzava ce u 2020. godini izdati garancije u ukupnom iznosu do 49.000.000 eura, i to za kreditni aranzman izmedu Zeljeznicke infrastrukture Crne Gore i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD), za potrebe nabavke mehanizacije za odrzavanje pruga (gradevinsko i elektrotehnicko) i nove opreme za pomocni voz.

Garancije ce od 11.000.000 eura bice izdate i za kreditni aranzman za potrebe Zeljeznickog prevoza Crne Gore, za nabavke novih vozova koji bi se koristili u lokalnom prevozu putnika, u iznosu do 14.000.000 eura.

“Drzava ce izdati pismo o potvrdivanju drzavne garancije na iznos od 12.000.000 eura, za potrebe druge transe kreditnog aranzmana izmedu JP Regionalni Vodovod Crnogorsko primorje i Evropske banke za obnovu i razvoj, cija je ukupna vrijednost 24.000.000 eura”, saopsteno je iz Vlade.

NVO KOD

I da sav novac koji se zaradi prodajom elektricne energije iz malih hidroelektrana zavrsi u dzepu gradana, njihovoj gradnji treba reci – “ne”, poruka je sa okruglog stola NVO KOD.

“Male hidroelektrane – rjesenje ili problem za Crnu Goru?”, pitanje je koje je postavljeno na okruglom stolu koji je organizovala NVO KOD.

Ucesnici su porucili da gradnjom malih hidroelektrana prepoznatljivi resursi se unistavaju i da odgovor drustva treba da bude snazniji, kako bi se njihova gradnja zaustavila.

Ucesnici okruglog stola su porucili da gradnjom malih hidroelektrana prepoznatljivi resursi se unistavaju i da odgovor drustva treba da bude snazniji kako bi se njihova gradnja zaustavila.

“Mi imamo prepoznatljive resurse i mi svoje najvece resurse pretvaramo u najveci problem”, porucio je Vuk Ikovic iz organizacije “KOD”.

Rasid Markovic iz NVO Sacuvajmo rijeku Komaracu kaze da je za njega zlocin, bilo ko da ga gradi male hidroelektrane.

Ikovic porucuje da otplacivanje tih malih hidroelektrana vrse gradani od njihovog novca.

Odgovor nadleznih je izostao, jer se iako pozvani nijesu pojavili na okruglom stolu.

Tatjana Debeljevic, TVCG

PODACI MONSTATA

Broj prevezenih putnika na aerodromima u trecem kvartalu ove, u odnosu na isti period prosle godine, porastao je 5,8 odsto, dok je zabiljezen pad od 0,3 odsto u zeljeznickom saobracaju, podaci su Monstata

“Prevoz putnika u trecem kvartalu 2019. u odnosu na isti kvartal prethodne godine biljezi rast u drumskom saobracaju za jedan odsto, lokalnom drumskom za 1,2%, prevozu putnika na aerodromima 5,8%, redovnom vazdusnom za 4,9%, dok se pad biljezi u zeljeznickom za 0,3% i vanrednom vazdusnom prevozu za 22,0%”, saopstio je Monstat.

Kod prevoza robe u trecem kvartalu 2019. godine, u odnosu na isti kvartal prethodne godine, rast se biljezi kod ukupnog prometa robe u lukama za 16,3%, zeljeznickog za 35,4%, dok se kod prevoza robe na aerodromima biljezi pad za 16,9%.

“Broj pretovarenih tona u lukama, u trecem kvartalu 2019. godine, u odnosu na isti kvartal prethodne godine biljezi rast za 17,3%, kod izmanipulisanih tona za 29,2%. Ukupan broj saobracajnih nezgoda u trecem kvartalu 2019. godine iznosio je 1.922 sto je 6,5% vise u
odnosu na isti kvartal prethodne godine. Broj nastradalih lica u trecem kvartalu 2019. godine iznosio je 847 (od cega je 831 povrijedenih lica), sto je za 0,2% manje u odnosu na isti kvartal 2018. godine”, naveli su statisticari.

Broj registrovanih drumskih motornih i prikljucnih vozila u trecem kvartalu 2019. godine iznosi 68.518, sto je za 6,7% vise nego u istom kvartalu prethodne godine.

“Broj prvi put registrovnih drumskih motornih i prikljucnih vozila u trecem kvartalu 2019. godine iznosi 5.859, sto je za 5,2% manje nego u istom kvartalu prethodne godine. U trecem kvartalu 2019. godine drumskim teretnim motornim vozilima prevezeno je 232 hiljade tona robe, uz ostvarenih 18.750 hiljada tonskih kilometara. Predeni kilometri vozila sa utovarom iznosili su 1.012 hiljada kilometara. U strukturi prevezene robe unutasnji prevoz ucestvuje sa 94,0% ili 218 hiljada tona prevezene robe, dok medunarodni prevoz ucestvuje sa 6,0% ili 14 hiljada tona prevezene robe. U strukturi ostvarenih tonskih kilometara unutrasnji prevoz ucestvuje sa 72,5% ili 13 601 hiljada tonskih kilometara, a medunarodni prevoz sa 27,5% ili 5 149 hiljada tonskih kilometara”, navode iz Monstata.

RADUNOVIC PORUCIO

Unutrasnja revizija u privatnom i javnom sektoru predstavja mehanizam za obezbjedivanje efikasnije, efektivnije i ekonomicnije upotrebe resursa i pomaze rukovodiocima da identifikuju slabosti i unaprijede upravljanje, ocijenio je ministar finansija Darko Radunovic.

On je na svecanoj ceremoniji zatvaranja obuke internih revizora u javnom sektoru Crne Gore (TIAPS 4), koja je odrzana u hotelu Hilton, kazao da uloga unutrasnje revizije treba da bude preventivna u smislu blagovremenog identifikovanja i otklanjanja nepravilnosti i neregularnosti u poslovanju.

,,Unutrasnji revizori su cuvari javnog povjerenja i doprinose borbi protiv korupcije. Samo adekvatno obuceni, kompetentni i nezavisni unutrasnji revizori, sa profesionalnim integritetom, mogu ispuniti zadatke koji predstoje i doprinijeti unapredenju rada institucija u javnom sektoru”, porucio je Radunovic.

On je ocijenio da je u oblasi unutrasnje revizije u Crnoj Gori u prethodnom peirodu ostvaren znacajan napredak kako u pogledu broja, tako i u pogledu obucenosti revizora.

Ministarstvo je projekat obuke sprovodilo u saradnji sa ljubljanskim Centrom za izvrsnost u finansijama (CEF), Ovlascenim institutom za javne finansije i racunovodstvo (CIPFA) i Upravom za kadrove, a uz podrsku njemacke i slovenacke vlade.

Radunovc je rekao da je unapredenje upravljanja javnim finansijama jedan od strateskih ciljeva reforme javne uprave u Crnoj Gori usmjerenih na povecavanje odgovornosti, transparentnosti i kvaliteta upravljanja javnim resursima.

U pitanju je cetvrta realizovana obuka, tokom koje je obuceno oko 60 internih revizora, a u narednom periodu projekat ce nastaviti da realizuju Ministarstvo i Uprava za kadrove.

Ambasador Slovenije u Crnoj Gori Gregor Presker saopstio je da je zadovoljan sto nakon zavrsene obuke Crna Gora posjeduje vise znanja iz oblasti unutrasnje revizije.

,,Nadam se da ce ove obuke pomoci Crnoj Gori da uspjesno nastupi u pregovorima za Poglavlje 32 – Finansijski nadzor”, kazao je Presker.

Ambasador Njemacke u Crnoj Gori Robert Veber podsjetio je da je i sam bio revizor i da zna koliko je taj posao vazan kada je u pitanju funkcionisanje drzavne uprave.

,,Veoma je vazno da na pravilan nacin kazete ljudima sta pogresno rade. Upravljanje javnim finansijama je vazno u cilju funkcionisanja drzavne upave, ali i veceg povjrenja gradana u transparentnost i rad drzave”, dodao je Veber.

Direktorica CEF-a Jana Repansek kazala je da u toj organizaciji imaju povjerenja u ljude u Crnoj Gori.

,,Nadam se da cete prenijeti vasa znanja i drugim zemljama koje treba da udu u ovaj proces”, saopstila je Repansek.

Direktorica Uprave za kadrove Svetlana Vukovic rekla je da je posebno vazno sto je prepoznat znacaj te institucije u citavom procesu sertifikacije unutrasnjih revizora.

,,Uprava ce stecena znanja iskoristiti i u implementaciji nekih drugih programa”, zakljucila je Vukovic.

MUGOSA SAOPSTIO

Poreska uprava ce za poresku policiju odabrati najstrucnije kadrove a njihgov zadatak bice otkrivanje krivicnih djela iz oblasti privrednog prometa, saopsteno je iz Uprave.

Direktor Poreske uprave Miomir M. Mugosa sastao se s ambasadorom Lukom Zeliolijem, i tom prilikom je potvrdena raspolozivost nadleznih organa Republike Italije prema Poreskoj upravi, u smislu uspostavljanja saradnje, ugoscavanja crnogorske delegacije u Italiji i mogucnosti obuke crnogorskih kadrova.

“Direktor Mugosa informisao je pristupne da ce uspostavljanje poreske policije biti izvrseno nakon obezbjedivanja zakonskih, organizacionih i logistickih uslova, kojima ce se omoguciti samostalno sprovodenje izvidajnih radnji od strane ove organizacione cjeline, te da je izmjena zakonskog okvira, u provom redu Zakona o poreskoj administraciji, vec inicirana od strane Poreske uprave, cime ce se definisati nadleznosti ove organizacione cjeline i omoguciti funkcionisanje iste u punom kapacitetu”, navodi se u saopstenju.

Poreska uprava ce za poresku policiju, kako je kazao, odabrati najstrucnije kadrove.

“Imajuci u vidu da ce Poreska uprava za poresku policiju odabrati najstrucnije kadrove sa kompetencama i strucnim znanjem za sprovodenje aktivnosti koje su u nadleznosti poreske policije, te da Finansijska policija Republike Italije temelji dugogodisnju tradiciju institucionalnog razvoja, tokom sastanka je dogovoren okvir buduce uzajamne saradnje, kroz razmjenu iskustava, obuke i edukaciju radi jacanja administrativnih kapaciteta Poreske uprave u ovoj oblasti”, navodi se u saopstenju.

PODACI CBCG

Ukupan priliv stranih direktnih investicija od pocetka januara do kraja septembra ove godine dostigao je 591,7 miliona, dok se istovremeno odlilo 325 miliona eura, pokazuju preliminarni podaci Centralne banke Crne Gore.

Tako je neto priliv stranih direktnih investicija za prvih devet mjeseci 2019. iznosio 266,73 miliona eura, sto predstavlja povecanje od 22,5 odsto u poredenju sa istim periodom 2018. godine.

Skoro polovina investicija, odnosno 235 miliona eura, odnosi se na takozvani interkompanijski dug, sto predstavlja ulaganja koje ne povecavaju osnovni kapital.

Kompanije i banke imale su uvecanje vrijednosti stranim ulaganjima od 206,16 miliona eura, nerezidenti su u nekretnine ulozili 129,7 miliona, dok su ostale investicije – konkretno prodaja nepokretnosti u inostranstvu i povracaj domaceg kapitala kroz interkompanijski dug – iznosile 20,84 milona eura.

CBCG je na kraju septembra registrovala ulaganja iz 45 zemlje, ciji su ukupni prilivi u nasoj zemlji dostigli 439,78 miliona eura, dok je iz ostalih zemalja svijeta pristiglo jos 151,92 miliona eura, od kojih se polovinu cini interkompanijski dug.

Za devet mjeseci ove godine, Madarska je zadrzala prvo mjesto na listi drzava iz kojih se investira u nasu zemlju, i to sa 53,12 miliona eura.

Kroz nekretnine u nasoj zemlji njihovi drzavljani su ulozili 4,12 miliona. Ostatak sredstava od 49 miliona eura investiran je u otplatu interkompanijskog duga, te crnogorske banke i kompanije, ali se odnosi na najvise tri firme iz ove drzave pa su podaci oznaceni kao povjerljivi.

Na drugom mjestu su investitori iz Rusije, iz koje su stigla 52,84 miliona eura. Drzavljani ove zemlje i dalje najvise doprinose bilansu Crne Gore kupovinom nekretnina, pa su za devet mjeseci za njih potrosili 30,17 miliona eura. Kroz interkompanijski dug ulozili su 21,82 miliona, ali u crnogorska preduzeca samo 857.292,72 eura.

Na trecem mjestu po ulaganjima na kraju septembra su se nasli Ujedinjeni Arapski Emirati, ciji su drzavljani u nasu zemlju ukupno ulozili 34,02 miliona eura. Ipak, od tolikog iznosa najveci dio nece imati uticati na povecanje osnovnog kapitala, jer se 13,58 miliona eura odnosi na regulisanje interkompanijskog duga.

U kompanije su ulozena 8,74 miliona, dok su na nekretnine potrosili 965.597,53 eura.

Bosna i Hercegovina nasla se na cetvrtom mjestu sa 32,1 milionom koje su ulozili njeni drzavljani, a slijedi Holandija sa investicijama vrijednim 30,02 miliona eura.

Medu zemljama cije su firme i gradani ukupno ulozili vise od 20 miliona eura, drzavljani Svajcarske su investirali 28,66 miliona, Srbije 23,82, Britanskih Djevicanskih Ostrva 22,75, Turske 20,4, a Njemacke 20,3 miliona eura.

Zbog podataka koji se odnose na manje od tri firme, u potpunosti su nedostupni podaci vezani za ulaganje pojedinaca i firmi sa Malte, koji ukupno iznose 2,23 miliona eura. Na slican nacin nedostupni su podaci ulagaca iz Bugarske, Hong Konga, Juznoafricke Republike, Katara, Kazahstana, Litvanije, Monaka, Rumunije, Spanije i Svedske, koji su investirali iskljucivo u nekretnine ili interkompanijski dug.

Nedostupni su i podaci o sredstvima koja su u Crnu Goru pristigla prodajom nepokretnosti u Albaniji, Australiji, Hrvatskoj, Kanadi, na Kosovu, u Njemackoj i Svajcarskoj ciji je ukupan iznos 2,19 miliona eura.

Isto se odnosi i na povracaj kapitala kroz interkompanijski dug iz Albanije, Austrije, Holandije, sa Kipra, iz Slovenije, Ujedinjenih Arapskih Emirata i Velike Britanije, ukupne vrijednosti 15,84 miliona eura.

Jedini dostpuni podaci o prilivu po osnovu ulaganja crnogorskih drzavljana u inostranstvo odnose se na Srbiju, i to 1,8 miliona kroz interkompanijski dug i 269.500 eura od prodatih nekretnina.

RADUNOVIC

Vjerujem da ce ukidanje kriznog poreza direktno uticati na povecanje neto plata, bar kod zaposlenih na cija primanja se odnosio, porucio je ministar finansija Darko Radunovic.

On je u intervjuu Vijestima ukazao da ce ispuniti obecanje da iduce godine dode do smanjenja stope oporezivanja dohotka veceg od prosjeka u drzavi sa 11 na devet odsto.

“Ova mjera je saglasna nasem koncepcijskom opredjeljenju da se privreda rastereti u maksimalno mogucoj mjeri, da bi se povecao prostor za nova zaposljavanja i za uvecanje plata”, rekao je Radunovic.

On je kazao da za sada nece biti uvodenja neoporezivog dijela zarade i porucio da se porezi i doprinosi ne mogu trivijalno smanjivati, jer bi to bilo “tipicno populisticko i ekonomski neodgovorno postupanje”.

Ministar je naglasio da je sada fokus usmjeren ka povecanju bruto zarada, otvaranju radnih mjesta i minimizovanju neregistrovane zaposlenosti.

On je saglasan da su ukupne obaveze po zaradama zaposlenih nominalno visoke, “posebno ako se na to gleda kao na parametar van cjelovitog makroekonomskog konteksta”.

“Upravo zbog ukupnosti ekonomskog sistema, odnosno zbog balansa budzetskih prihoda i obaveza, porezi i doprinosi se ne mogu trivijalno smanjivati, jer bi to bilo tipicno populisticko i ekonomski neodgovorno postupanje… Imamo stalno nastojanje da se poveca konkurentost ekonomije i njen ukupni efekat, tako da se otvori prostor za povecanje zaposlenosti, cime se prosiruje poreska baza. Samo takvim sirenjem, uz suzbijanje sive ekonomije, stvara se prirodan ambijent za smanjenje obaveza o kojima govorimo… Ovo je, dakle, vrlo kompleksna i osjetljiva problematika koja zahtijeva pazljivo balansiranje, bez radikalnih poteza”, odgovorio je Radunovic.

Radunovic je najavio da ocekuje da do kraja ove godine bude zakljucen ISDA aranzman, koji je pravni osnov za realizaciju hedzing transakcije kod kredita za auto-put, a da se uslovi za prvu zastitnu hedzing transakciju definisu u toku 2020. godine.

“Kao ozbiljna drzava,naravno, ne mozemo se ‘kockati’. Zbog toga smo se, u duzem periodu bavili trazenjem optimalnog modela koji ce, fakticki, konvertovati dolarsko zaduzenje u euro kao valutu koju domicilno koristimo”, kazao je Radunovic.

Istakao je da druga dionica auto-puta nece biti finansirana novim zaduzenjem, vec se razmatraju modeli poput koncesije i javno-privatnog partnerstva, ili njihovo kombinovanje,za nastavak posla.

PREMIJER

Kineska kompanija China Road and Bridge Corporation (CRBC) garantuje da ce prioritetnu dionicu auto-puta Bar-Boljare, od Smokovca do Mateseva, zavrsiti do 30. septembra naredne godine, saopstio je premijer Dusko Markovic.

,,Nama izvodac garantuje da ce radove zavrsiti zakljucno sa 30. septembrom. Da li moze da to garantuje svojim zivotom i svojom kompanijom, pa ne. Ko ce da stane iza toga? Danas kada gradite kucu od 150 kvadrata imate probleme, pa ne mozete da je zavrsite u roku u kojem ste zadali, a ne ovaj projekat”, kazao je Markovic u Skupstini tokom Premijerskog sata.

On je, odgovarajuci na pitanje nezavisnog poslanika, Gorana Danilovica, rekao da ce se auto-put zavrsiti naredne godine i da ce biti pusten u rad.

,,Nije to moj ili nas projekat, vec projekat koji je potreban Crnoj Gori kao hljeb, da ne zivimo izolovani, da ne ginemo na nasim putevima i da nasu industriju premjestimo iz Podgorice na sjever”, porucio je Markovic.

On je dodao i da je ponosan na crnogorske podizvodace koji su angazovani na izgradnji prioritetne dionice.

,,Oni su danas podizvodaci, a sjutra ce biti izvodaci velikih projekata, ne samo u Crnoj Gori, nego i sire”, zakljucio je Markovic.

Gradnja 41 kilometar dugacke prioritetne dionica auto-puta pocela je 11. maja 2015. godine.

Prioritetna dionica ce imati 20 mostova, a Moracica od 960 metara je najduzi.

Izgradnja autoputa kostace drzavu 809 miliona eura. Od kineske Eksim banke pozajmljena su 944 miliona USD na 20 godina, sa kamatom od dva odsto, uz grejs period od sest godina.

Predsjednik Vlade ostao je u skupstinskoj sali i nakon premijerskog sata, zainteresovan da cuje obrazlozenje DF-a o predlozenoj Rezoluciji o uspostavljanju odrzivog i modernog saobracajnog sistema Crne Gore.

Kada je u pitanju energetika Vladi samo treba da kazete “svaka vam cast”, kazao je premijer Dusko Markovic danas u Skupstini obracajuci se poslaniku DF-a Branku Radulovicu.

“Danas CG nije energetski zavisna i dobija struju iz obnovljivih izvora energije”, kazao je Markovic.

Nije uspjesna politika da svake godine ubirate 7-8 do 10 miliona prihoda od monopolske industrije, kazao je premijer govoreci o Aerodromima Crne Gore.