LOJPUR

Crna Gora trebalo bi istim intenzitetom da nastavi da radi na primjeni pravne regulative EU, dok je sve sto se tice inicijative “Mali Sengen”, veoma upitno za Crnu Goru. To je u intervjuu Dnevnim novinama kazao univerzitetski profesor i pregovarac za poglavlja 10, 25 i 26 Andelko Lojpur.

On kaze da je na prvi pogled uslovno kazano “Mali Sengen” inicijativa “simpaticnog’ naziva.

“Sve drugo sto se tice ove inicijative kada je u pitanju pozicija Crne Gore je jako upitno, posebno ako se ima u vidu dugorocni aspekt funkcionisanja takve tvorevine, te da bi se stvari po svoj prilici odvijale po principu ‘sto je slamka medu vihorove, naravno, na nasu stetu”, ocjenjuje u razgovoru za Dnevne novine univerzitetski profesor i pregovarac za poglavlja 10, 25 i 26 Andelko Lojpur.

Lojpur naglasava da svaka drzava regiona treba za sebe pazljivo da odvaga sta se dobija ili gubi eventualnim clanstvom u toj formi zajednistva.

“Mi bismo time poslali dosta snaznu poruku da nas EU vise ne interesuje, sto svakako ne stoji. Bolje reci, samo bismo dodatno cementirali postojece stanje i utemeljenu spoznaju o nekom vidu prokletstva koje prati Zapadni Balkan hronicno opterecen samim sobom, sukobima, siromastvom i si. Trece, u danasnjem svijetu, gdje se krajem dvadesetog vijeka radikalno promijenila geopoliticka i ekonomska mapa, takva nedovoljno snazna zajednica bila bi idealna podloga na kojoj bi se lomila koplja oko prevage i uticaja velikih sila, tako da je iluzorno ocekivati da bi ona opstala na dugi rok”, kaze profesor Lojpur za Dnevne novine.

MARKOVIC ZADOVOLJAN

Premijer Dusko Markovic iskazao je zadovoljstvo uspjehom predstavljanja Crne Gore u Londonu na XIII globalnoj konferenciji o drzavljanstvu rekavsi da je to bila prilika da pred renomiranim poslovnim ljudima iz cijelog svijeta posaljemo poruku da je Crna Gora prestizna investiciona destinacija i pozeljna za ulaganje kapitala.

,,Nema bolje prilike nego da potencijale Crne Gore predstavimo u Londonu, jednom od najvecih biznis centara u svijetu u kojem se srecu biznismeni i sa Istoka i sa Zapada. Veoma sam zadovoljan sto je iskazano veliko interesovanje za nas program i sto ce sasvim sigurno to interesovanje biti pretoceno u konkretne inicijative i u konkretne procedure koje ce doprinijeti razvoju projekata u sektoru turizma i poljoprivrede i na taj nacin podstaci dalji rast nase ekonomije i razvoj” – rekao je on nakon obracanja ucesnicima konferencije.

Kazao je da cemo iz tog programa ne samo podstaci nove investicije vec i obezbijediti dodatni novac za razvoj kapitalne infrastrukture.
Kao posebno vazno predsjednik Vlade je istakao cinjenicu da je nas model, koji smo promovisali, jedinstven i da zahvaljujuci angazovanju kvalitetnih agencija za marketing i za bezbjednosne provjere nema mogucnosti kompromitacije projekta.

,,Ovdje su se svi uvjerili da je nas program jedinstven da to nije prodaja nekretnina i imovine radi brzog priliva nova u budzet vec radi priliva novca na duze staze u budzet, da smo obezbijedili transparentnost i zakonitost i sigurnost ulaganja” zakljucio je Markovic.

MARKOVIC U LONDONU

Predsjednik Vlade Crne Gore Dusko Markovic predstavio je danas u Londonu, na XIII globalnoj konferenciji o drzavljanstvu, dostignuca Vlade i nase ekonomske i politicke prioritete porucivsi da je nasa zemlja od obnove nezavisnosti 2006. napravila krupne iskorake u svom ukupnom drustveno-ekonomskom razvoju, da je ucvrstila poziciju ekonomski najrazvijenije zemlje Zapadnog Balkana i potpuno bezbjedne zemlje zasnovane prije svega na jedinstvenom multikonfesionalnom i multietnickom skladu.

Istakao je da nemamo otvorenih pitanja sa susjedima i da je nasa vanjska politika uskladena sa vanjskom i bezbjednosnom politikom EU te da je Crna Gora sasvim sigurno naredna clanica Evropske unije.

U okviru predstavljanja stranih investicija Premijer je rekao da izuzetan rast biljezimo nakon ulaska u NATO.

,,Kada je u pitanju ekonomija CG, u posljednje tri godine biljezi visoke stope rasta: u 2017 4,9%, u 2018. 5,1%, a u drugom kvartalu 2019. god i 3;2%. Od trenutka naseg clanstva u NATO-u biljezimo rast investicija iz zemalja clanica alijanse za 64%. Ukupni priliv direktnih stranih investicija u ove tri godine iznosi preko milijardu i po eura. Biljezimo i 30.000 novootvorenih radnih mjesta, odnosno smanjenje stope nezaposlenosti od oko 8%. Trenutno je u toku realizacija investicija u iznosu vecem od tri milijarde eura” – rekao je Markovic, govoreci pred vise stotina ucesnika konferencije iz cijelog svijeta.

Govoreci o nasem turizmu, koji rusi rekorde i po broju turista i po broju nocenja i po prihodima premijer je iznio najnovije podatke.
,,Kao ilustracija, evo najnovijih podataka koje sam dobio jutros: U prvih devet mjeseci ove godine imali smo 360.000 turista ili 1,35miliona nocenja vise u odnosu isti period prosle godine. To je povecanje od 11%. Ovu godinu zavrsicemo sa vise od 2,5 miliona turista koji su posjetili nasu zemlju – to su cetiri turista na jednog stanovnika”, rekao je Markovic.

Markovic je u Londonu podsjetio na nasa ogromna ulaganja u Sjeverni region, da vise od 800 miliona eura ulazemo u Autoput, te da predstoji izbor strateskog partnera za nase aerodrome.

Sve to su povoljnosti za investitore koje sada ocekuje i razvojni program kroz koji najvise 2.000 investitora u naredne tri godine mogu steci drzavljanstvo Crne Gore ulaganjem u neki od razvojnih projekata.

,,Aplikacija kosta 100.000 EUR i podrazumijeva minimalno ulaganje u Primorju ili u glavnom gradu Podgorici od 450.000 EUR, a u manje razvijenom, ali resursima bogatom Sjevernom regionu 250.000 EUR. Postupak ukljucuje renomirane medunarodne agente (kao sto je i H&P)za posredovanje te bezbjednosnu i drugu provjeru aplikanata. Odobrena su 4 velika u znacajna investiciona projekta od cega 3 na sjeveru Crne Gore. U narednih par mjeseci ocekujemo jos prijava projekata, s obzirom da je interesovanje veliko. Citav proces vodi iskljucivo Vlada cime garantujemo transparentnost, zakonitost i sigurnost ulaganja po ovom modelu”, zakljucio je Markovic.

Izlaganje predsjednika Vlade pratio je promotivni film u kojem su prikazane politicke i ekonomske karakteristike nase zemlje i kljucne oblasti pogodne za strane investicije.

MINISTARSTVO EKONOMIJE

Ministarstvo ekonomije izradilo je dokument sa informacijama o svim vidovima finansijske i nefinansijske podrske koji su na raspolaganju privrednicima u Crnoj Gori sa drzavnog i lokalnog nivoa, kao i podrsci koju nude poslovne banke, udruzenja i medunarodne organizacije.

Iz Ministarstva su saopstili da ce taj dokument u narednom periodu biti azuriran na kvartalnom nivou.

Ministarstvo je, kako se navodi u dokumentu, prepoznalo znacaj da se na jednom mjestu obezbijede informacije o svim aktuelnim programima podsticanja razvoja privrede i mogucnostima za unapredenje poslovanja.

Sektor mikro, malih i srednjih preduzeca (MMSP) u Crnoj Gori kao i u vecini savremenih ekonomija obuhvata najveci broj ukupnog broja preduzeca.

MMSP cine 99,75 odsto i zaposljavaju preko 75 odsto od ukupnog broja zaposlenih u Crnoj Gori.

“Od svih problema sa kojima se suocavaju preduzeca u Crnoj Gori, nedostatak pravovremenog i adekvatnog kredita po razumnoj kamatnoj stopi je jedan od najvaznijih”, navodi se u dokumentu.

Jedan od kljucnih razloga za nisku dostupnost bankarskih sredstava je percepcija visokog rizika banaka u kreditiranju privrede i posljedicno insistiranje na kolateralima koji nijesu lako dostupni svim preduzecima.

Problem je ozbiljniji za preduzetnike i mikro preduzeca koja zahtijevaju male zajmove, zbog visokih kamatnih stopa na te vrste kreditnih proizvoda.

Predmetni dokument ima za cilj da korisnicima olaksa pristup osnovnim informacijama o svim raspolozivim vidovima finansijske i nefinansijske podrske koji se nude privrednicima u Crnoj Gori, sa svih nivoa.

“Takode, dokument ukljucuje i pregled zakonske procedure za registraciju najzastupljenijih oblika obavljanja privredne djelatnosti u Crnoj Gori”, rekli su iz Ministarstva.

UPRAVA CARINA

Sluzbenici Uprave carina otkrili su u jednom maloprodajnom objektu u Budvi falsifikovane akcizne markice za alkoholna pica, nakon cega je slucaj prijavljen policiji i tuziocu.

Iz Uprave carina Pobjedi su potvrdili da su otkrivrene falsifikovane markice, ali zbog postupka, koji je u toku, nijesu mogli da saopste o kojoj kolicii i kom objektu se radi.

,,Nasi sluzbenici su prilikom redovnih aktivnosti, u okviru svojih ovlascenja, u jednom slucaju otkrili obiljezavajuce markice za alkohol. Slucaj je u radu kod nadleznog tuzioca i u ovoj fazi postupka ne mozemo saopstavati dodatne podatke”, rekli su iz Uprave carina.

Prema nezvanicnim saznanjima, markice su pronadene u jednom maloprodajnom objektu u Budvi, a provjerom je potvrdena sumnja da su falsifikovane.

Uprava policije i nadlezno tuzilastvo odmah su obavijesteni zbog preduzimanja istraznih radnji u cilju otkrivanja obima zloupotrebe i eventualnog pronalazenja stamparije koja je izradila akcizne markice.

KILIBARDA SAOPSTILA

Evropska unija (EU) je opredijeljena da Crna Gora po ulasku u evropsku zajednicu zadrzi euro kao zakonsko sredstvo placanja i u narednom periodu trebalo bi da predlozi rjesenje za to pitanje, saopstila je Vijestima sefica radne grupe za Poglavlje 17, Milica Kilibarda.

Crna Gora je u junu prosle godine otvorila pregovaracko poglavlje 17 – ekonomska i monetarna unija, nakon cega je dobila pet mjerila koja mora da ispuni.

Posljednja obaveza u dijelu glasi da se Crna Gora saglasila sa rjesenjem koje je izradila EU u pogledu nacina primjene okvira EU za usvajanje eura.

Kilibarda je kazala da su u novembru prosle godine predstavnici EK naveli da je posljednje mjerilo “neuobicajeno zbog specificne situacije sa Crnom Gorom koja je prva zemlja koja je usvojila euro prije pristupanja EU i ispunjenja kriterijuma konvergencije”.

Evropska komisija u svojim izvjestajima navodi da je Crna Gora jednostrano uvela euro 2002. godine. To je uradeno uz precutnu saglasnost evropskih zvanicnika.

Prema evropskim pravilima, da bi jedna zemlja mogla da koristi euro kao svoju valutu, mora da bude clanica EU i da postuje kljucne kriterijume iz Mstrihtskog ugovora koji podrazumijevaju budzetski deficit od tri odsto i javni dug do 60 odsto bruto domaceg proizvoda (BDP).

Deficit i javni dug Crne Gore nijesu u zakonskim okvirima. Prema podacima Drzavne revizorske institucije (DRI), gotovinski deficit na kraju prosle godine iznosio je 3,78 odsto, a javni dug 70,09 odsto BDP-a.

“To mjerilo predstavlja izazov EU u iznalazenju rjesenja i ono je ostavljeno za naredni period. Ono sto smatramo bitnim je da je jasna opredijeljenost EU i Crne Gore po pitanju koriscenja eura kao zakonskog sredstva placanja u Crnoj Gori. U svim dokumentima Evrospke komisije koji se odnose na Poglavlje 17 istice se specificnost Crne Gore po pitanju koriscenja eura i naglasava da se ono u potpunosti razlikuje od clanstva u eurozoni”, rekla je Kilibarda.

Ona je dodala da se u svim dokumentima navodi i da Crna Gora zeli da zadrzi euro kao zakonsko sredstvo placanja, ali i da razumije da pristupanje EU ne podrazumijeva i pristupanje eurozoni i eurosistemu.

RABRENOVIC SMATRA

Potrosaci u Crnoj Gori nijesu dovoljno aktivni, a bez njihove aktivnije uloge ne mozemo imati dobar nivo zastite potrosackih prava, kazao je Jovo Rabrenovic iz Ministarstva ekonomije.

Podsjecamo, istrazivanje Ministarstva ekonomije pokazalo je da crnogorski potrosaci bolje poznaju potrosacka prava i Zakon o zastiti potrosaca nego prije deset godina, ali da vecina njih ne trazi zastitu tih prava.

Rabrenovic je, gostujuci u Jutarnjem programu Radio-televizije Crne Gore (RTCG) rekao da ce se u narednom periodu fokusirati na neaktivnost potrosaca i slab procenat podnosenja prigovora.

Najavio je i mobilnu aplikaciju, putem koje ce potrosaci u Crnoj Gori jednostavnim korakom moci da prijavi krsenje prava.
“Drugi korak je izrada sajta zastite potrosaca i nadam se da ce do kraja godine biti u upotrebi”, najavio je Rabrenovic.

Nada Durdic, glavna trzisna inspektora kazala je da su sve inspekcije ukljucene u nadzor zastite prava potrosaca u Crnoj Gori.

“Aktivno postupamo po zalbama potrosaca, kojih je ne mali broj”, istakla je Durdic.

Govoreci o podacima iz 2018-e godine koji se odnose na bezbjednost proizvoda, Durdic je rekla da su imali vise od 5.900 kontrola.

“U ovoj godini za prvih deset mjeseci imamo 3.229 kontrola. U ovim kontrolima pronadeno je opasnih proizvoda – 210 vrste raznnih roba,u kolicini od preko 5.192 komada”, rekla je Durdic.

Ekspert Matjaz Logar kazao je da ovakva slika, kad je u pitanju zastita potrosaca, nije specifikum Crne Gore.

“Potrosaci su, kaze, po prirodi takvi da se pocinju brinuti za svoja prava kad se utvrdi da nesto nije u redu.

“To nije nista novo, Crna Gora nije izuzetak. Slicni rezultati mogu se dobiti i u drcavama clanicam Evropske unije”, rekao je Logar.

Crna Gora je, kaze, napravila izuzetan napredak kad je u pitanju zastita potrosaca.

CBCG

U bankarskom sektoru su u trecem kvartalu ove godine nastavljeni pozitivni trendovi, saopsteno je nakon sjednice Savjeta Centralne banke Crne Gore (CBCG).

Kako je saopsteno, na sjednici Savjeta, kojom je predsjedavao guverner Radoje Zugic, razmatran je Kvartalni izvjestaj o poslovanju banaka na 30. septembar

Konstatovano je da su, i tokom treceg kvartala ove godine, nastavljeni pozitivni trendovi u bankarskom sektoru.

“U odnosu na drugi kvartal ove godine, ostvaren je rast aktive od 6,50 odsto i rast depozita od 7,79 odsto (sto je vise od 250 miliona eura u nominalnom iznosu). Kapital je na nivou sistema od 13 banaka u jednogodisnjem uporednom periodu porastao za skoro 100 miliona eura, odnosno 19,59 odsto”, pise u saopstenju.

Dodaje se da je Savjet utvrdio Politiku CBCG u 2020. godini.

“Rijec je o dokumentu kojim se definisu smjernice osnovnih aktivnosti Centralne banke za narednu godinu, a koje proizilaze iz obaveza definisanih Zakonom o Centralnoj banci Crne Gore. Politika Centralne banke sadrzi ciljeve poslovanja i mjere za njihovu realizaciju<<, pise u saopstenju.

Razmatran je i usvojen izvjestaj o poslovanju i sprovodenju politike CBCG za avgust i septembar.

>>Konstatovano je da su aktivnosti Centralne banke sprovedene tokom avgusta i septembra realizovane u skladu sa planiranim obavezama utvrdenim Programom rada Centralne banke za ovu godinu<<, kaze se u saopstenju.

Nivo nekvalitetnih kredita na nivou sistema od 13 banaka iznosio je, na kraju septembra ove godine, 4,67 odsto.

Navodi se da je clanovima Savjeta je prezentovan Izvjestaj o toku stecajnog postupka u Atlas banci AD Podgorica u stecaju za period od 5. aprila do 30. septembra od stecajnog upravnika i predsjednika Stecajnog odbora.

U Izvjestaju su predstavljene dosadasnje aktivnosti i finansijski pokazatelji dosadasnjeg toka stecajnog postupka.

U TRECEM KVARTALU

Hotelska grupa (HG) Budvanska rivijera zabiljezila je na kraju treceg kvartala neto dobit od 4,88 miliona EUR, sto je skoro 24 odsto manje u odnosu na isti proslogodisnji period.

Prema podacima iz izvjestaja o poslovanju, koji je objavljen na sajtu Montenegroberze, poslovni prihodi preduzeca na kraju septembra smanjeni su blago na 20,05 miliona eura.

Poslovni rashodi su u odnosu na uporedni period povecani deset odsto na 15,33 miliona eura. Na troskove zarada, naknada i ostale licne rashode se odnosilo 5,69 miliona eura.

Na troskove materijala odnosi se 3,76 miliona eura, a amortizaciju i rezervisanja 1,83 miliona eura. Ostali poslovni rashodi iznosili su 4,05 miliona eura.

Ukupna aktiva Budvanske rivijere na kraju septembra vrijedila je 154,74 miliona eura i bila je 19,5 odsto manja nego u uporednom periodu.

Dugorocna rezervisanja i obaveze Budvanske rivijere su na kraju septembra iznosile 6,06 miliona eura, a kratkorocna 3,95 miliona eura.

Odlozene poreske obaveze iznose 7,96 miliona eura.

Prema podacima Centralne depozitarne agencije (CDA), Vlada posjeduje 41,64 odsto akcija kompanije, AIK banka 15,23 odsto, Fond penzijsko-invalidskog osiguranja 12,82 odsto, Stratex development 9,4 odsto, Stratex hospitality Beograd 5,83 odsto i Zavod za zaposljavanje 4,27 odsto.

Ostali dionicari imaju manje od jedan odsto udjela u preduzecu.

SEHOVIC

Vlada bi na narednoj sjednici trebalo da prihvati sporazum Ministarstva i Sindikata prosvjete kojim je usaglaseno da plata zaposlenima u toj oblasti do pocetka 2021. godine bude kumulativno uvecana za oko 14 odsto, rekao je resorni ministar Damir Sehovic.

Skupstinski Odbor za prosvjetu, nauku, kulturu i sport obavio je danas konsultativno saslusanje na temu socio-ekonomskog statusa prosvjetnih radnika u Crnoj Gori, gdje su na pitanja poslanika odgovarali Sehovic i ministar finansija Darko Radunovic.

Inicijativu za konsultativno saslusanje podnijela je poslanica Socijaldemokratske partije Draginja Vuksanovic Stankovic, koja je kazala da vise od 14 hiljada prosvjetnih radnika u Crnoj Gori tesko zivi.

Ona je naglasila da je plata prosvjetnih radnika ispod prosjecne u drzavi, i da se krece oko 460 EUR.

Vuksanovic Stankovic je porucila da, ako Crna Gora jeste lider u mnogim oblastima, onda mora da ima novca za povecanje plata prosvjetnim radnicima.

,,Pozivam sve da zajedno nademo nacin da se ekonomsko-socijalni polozaj zdravstvenih radnika sto prije poboljsa”, kazala je Vuksanovic Stankovic.

Prema njenim rijecima, prica profesorice Jasminke Milosevic, koja sticajem okolnosti zivi od 47 EUR primanja, pokazatelj stanja u kojem se nalaze zaposleni u prosveti.

,,Njena sudbina moze da zadesi svakog od nas. Pitam se da li nam je za obrazovanje vaznije koliko se skupih automobila vozi, ili da organitujemo olimpijadu filozofije, majke nauke”, upitala je Vuksanovic Stankovic.

Sehovic je kazao da je Vlada kao prioritet postavila poboljsanje kvaliteta obrazovnog sistema, pod cim se podrazumijeva i poboljsanje materijalnog polozaja prosvjetnih radnika.

,,Napravili smo ogromne iskorake, na svakom od ciljeva koje smo postavili”, istakao je Sehovic i ponovio da je unaprijeden kvalitet svih nivoa obrazovanja, i da se nikad vise nije ulagalo u obrazovnu infratsrukturu.

Do kraja godine ce, kako je naveo, biti zakljucen jos jedan kreditni aranzman sa Bankom za razvoj Savjeta Evrope, u iznosu od 17 miliona EUR, tako da ce sa nedavno potpisanim aranzmanom obrazovanju na raspolaganju biti oko 60 miliona.

On je kazao da je dogovor koji je usaglasen sa Sindikatom rezultirao najvecim povecanjem od 2012. godine.

,,Ako saberemo dvogodisnje povecanje, dolazimo do toga da ce povecanje, nakon ponderisanja, biti 14 odsto. Tim povecanjem treba da budemo zadovoljni i mi sindikat”, rekao je Sehovic.

On je rekao da je to maksimum koji u ovom trenutku koji garantuje odrzivost sistema.

,,Nakon ovog povecanja, prosvjetni radnici u Crnoj Gori primace najvece zarade u regionu, ne racunajuci clanice EU”, ocijenio je Sehovic i dodao da ce Vlada ce vec na narednoj sjednici usvojiti taj sporazum.

Komentarisuci slucaj profesorice Milosevic, Sehovic je kazao da je vec razgovarao sa njom, ali da nije htio da od toga pravi ,,medijski spektakl”.

,,Jako bih se ruzno osjecao kad bismo taj slucaj koristili za prikupljanje politickih poena”, istakao je Sehovic i dodao da je to ,,primijetio kod nekih”.

On je rekao da ce pokusati da prebace Milosevic u srednju skolu u Baru.

,,Pokusacemo i da rijesimo problem sa dugom koji je ostao poslije Olimpijade”, dodao je Sehovic.