VELIKODUSNI GEST

Kozna jakna, koju je glumica Olivija Njuton Dzon nosila u legendarnom filmu “Grease”, ponovo je u njenim rukama.

Muskarac koji je jaknu kupio na aukciji za 243.200 dolara vratio je poznati odjevni komad glumici, pise BBC.

Australijska glumica odlucila je da proda svoju crnu koznu jaknu i drugu pokretnu imovinu u novembru, a dio prihoda planira da preusmjeri za istrazivanje karcinoma. Medutim, anonimni kupac sada je jaknu vratio Njuton Dzon.

“Ta jakna ne bi trebala da trune u ormaru milijardera samo kako bi se hvalisao. Kupio sam jaknu, donirao novac, a sada je vracam Oliviji. Pobijediti karcinom koristeci najnovije terapije hiljadu puta je vaznije od te jakne, ja Oliviji zelim svu srecu”, kazao je kupac.

Glumica, kojoj je otkriven rak dojke 1992. godine, zagrlila je nepoznatog muskarca i rekla da je izuzetno zahvalna, prenosi BBC.

Njuton Dzon je obukla ovu jaknu u zavrsnoj sceni filma iz 1978. godine, kada Dzon Travolta i ona izvode hitove “You’re the One That I Want” i “We Go Together”.

“OPSTANAK”

Prirodnjak i TV autor Dejvid Belami preminuo je u 87. godini, saopsteno je iz Fondacije za zastitu prirode. Belami je bio predsjednik i suosnivac Fondacije.

Belami je roden u Londonu i, iako je bio prirodnjak, nijesu bile rijetke kritike prema njegovom odbacivanju “teorije o globalnom zagrijavanju”.

“Nazalost, obavjestavam vas da je Dejvid Belami umro jutros. Dejvid i ja zajedno smo radili na raznim projektima i na raznim lokacijama od osnivanja Fondacije za zastitu prirode 1982. Bio je posebna licnost, veliki prijatelj i ucitelj. Inspirirao je citavu generaciju svojim sirokim rasponom interesa i entuzijazmom, koji nije imao granica. Svi u Fondaciji smo bili ponosni na njega”, rekao je Dejvid Sriv, direktor Fondacije.

U mladosti je Belami provodio dosta vremena na otvorenom i u prirodi, i interesovao se za knjizevna i naucna djela o biologiji, zivotinjama i prirodi uopste.

Belami je radio u fabrici, a i kao vodoinstalater prije nego sto je upoznao buducu suprugu Rosmari, sa kojom ima petoro djece.

Studirao je, a kasnije i predavao Botaniku na Univerzitetu Daram. Ubrzo su uslijedile ponude za rad na televiziji i pocela je njegova TV karijera.

Zahvaljujuci karakteristicnom glasu i pojavi, Belami je brzo postao popularan autor i voditelj.

Poznate su njegove emisije Bellamy On Botany, Bellamy’s Britain, Bellamy’s Europe i Bellamy’s Backyard Safari.

Godine 1979. Belami je osvojio je Baftinu nagradu “Richard Dimbleby”.

NARODNI MUZEJ CG

Izlozba “PECATI iz fondova Dvorskog arhiva”, u organizaciji Narodnog muzeja Crne Gore, bice otvorena u petak, 13. decembra, u 19 casova, u Crnogorskoj galeriji umjetnostu “Miodrag Dado Duric” na Cetinju.

Projekat je zamisljen kao ekspozicija otisaka pecata koji se nalaze u bogatim fondovima nekadasnjeg Dvorskog arhiva (danas Arhivsko-biblioteckog odjeljenja Narodnog muzeja Crne Gore), u vidu multimedijalne izlozbe sa pratecim katalogom.

Na izlozbi ce biti prezentovano vise od 200 otisaka pecata, od pecata Ivana Crnojevica iz 1482. godine, do 1869. godine, odnosno do pocetka upotrebe telegrafa u Crnoj Gori.

“Izlozba ce biti jos jedan nacin da se pokaze raskos fondova Narodnog muzeja i Dvorskog arhiva koji je ujedno i najvazniji novovjekovni arhivski fond u Crnoj Gori, a katalog uvod za naucnu studiju i monografiju o ovoj problematici. Bice prikazani pecati razlicitih oblika (okrugli, cetvrtasti, jajoliki, romboidni), tipova (natpisni, portretni, grbovni) i dimenzija (od 1 do 5 cm). Pecati su prezentovani kao tri cjeline, nastale po njihovoj provinijenciji – hriscanski, osmanski mohuri i profani. Vjerovatno najveci domet ove izlozbe su upravo osmanski mohuri, zbog njihove specificnosti, jer svaki sadrzi ime, titulu vlasnika, godinu iz koje je i najcesce po jedan stih iz Kurana. Uz to su bogato ukraseni ornmentikom, pa su i vizuelno vrlo atraktivni”, kazao je jedan od autora izlozbe, istoricar Petar Glendza.

Izlozbu ce otvoriti ambasadorka Republike Turske u Crnoj Gori, Songul Ozan.

Autori izlozbe su istoricari Petar Glendza i Milos Perisic, a projekat je finansijski pomoglo Ministarstvo kulture Crne Gore.

U HOLU CNP-A

Izlozbu “Iza sedam logora: Od zlocina kulture do kulture zlocina”, autora Hrvoja Polana, bice otvorena danas u 16.30 sati, u Holu Scene Studio u Crnogorskom narodnom pozoristu, a u sklopu desetog Crnogorskog festivala filma o ljudskim pravima “UBRZAJ”.

Izlozbu su organizovali Centar za gradansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa forumom ZFD, i nastala je kao dio istrazivanja ciji je rezultat istoimena foto-monografija, koju uz Polana potpisuju pisac i novinar Viktor Ivancic i novinar Nemanja Stjepanovic, a u izdanju organizacije forum ZFD Beograd.

“Ona daje osvrt na nekadasnje brojne centre kulture, ali i razne kulturne institucije i lokaliteti kulturnog nasljeda, koji su tokom posljednjih ratova na podrucju bivse Jugoslavije, postali mjesta zatvora, mucenja ili masovnih ubijanja”, istice se u saopstenju CGO.

Izlozba je nastala u produkciji organizacija forum ZFD Beograd i PAX Holandija. Izlozba je do sad obisla Beograd, Novi Sad, Sarajevo, Sibenik, Zagreb i Hagu, dok je Porecki Annale predstavio cetiri odabrane fotografije kao dio ovogodisnje kolektivne izlozbe.

Izlozbu ce otvoriti Natasa Govedarica, programska direktorka ForumZFD iz Beograda i Milos Vukanovic, istoricar i savjetnik u Centru za gradansko obrazovanje.

U BIJELOM POLJU

U galeriji bjelopoljskog Centra za kulturu “Vojislav Bulatovic Strunjo” sinoc je odrzano knjizevno vece posveceno piscu iz Mojkovca Rodoljubu Coricu, koji je do sada objavio cetiri knjige poezije i dvije knjige proze.

,,Prirucnik Samoce” (2016. godine) te Prirucnik samoce II ,,(2017.godine) i knjiga poezije ,,Jedra Sante Marije” sa 55 pjesama bile su tema kojom su se sinoc bavili prof. dr Mirko Jakovljevic, direktor Narodne biblioteka u Bijelom Polju, Edin Smailovic i autor.

Coricev naslov zbirke poezije, a i sama poezija u njoj imaju duboko znacenje i asociraju na ljubav koja se i sinoc osjecala izmedu pisca i publike koja je dosla da cuje sve ono sto nije mogla da procita u Coricevim knjigama.

Ono sto se nije uklapalo u atmosferu, koja je pratila knjizevno druzenje, je sam naziv Coriceve knjige ,,Prirucnik samoce”, jer Coric, sasvim je sigurno, sinoc nije bio usamljen vec okruzen znacajnim brojem svojih citalaca.

,,Zivotna zvona koja zeli da cuje, i koje ih cuje ovaj mladi pisac, prorok novog vremena i slave, malenog grada, ljudi – bastadura, Mojkocana gordih, su damari njegovog srca i njegove molitve”, smatra, prof.dr Mirko Jakovljevic koji procjenjuje da je Coric u osami pronasao spas odakle se cesto obraca svevisnjem.

,,Gospod samo zna, zbog cega i zasto nijesam trazio nista – do samoce”,je u neku ruku, piscev odgovor na Jakovljeviceve tvrdnje.

,,Mojkovacki pjesnik stvara na svakom mjestu i kad osjeti potrebu, ali najcesce u svojoj pjesnikovoj dolini. I jos uvijek osjeca se mlad, iako je u petoj deceniji. Stihovima upucuje molitve, zakletve i kletve. To je poslije oca, sina i svetog duha, njegovo drugo sveto trojstvo. Molitve su mu upucene i zeni. Tom bicu vjecite pozude i inspiracije” , kazao je Jakovljevic.

Rodoljub Coric roden je u Mojkovcu i tamo je napravio svoje pjesnicko i zivotno mjesto pod suncem. Napravio je svoju oazu, ne pateci od kompleksa provincije.

,,Kako bi se drukcije poezija mogla pisati danas, osim u osami, istako je”, direktor Narodne biblioteke Edo Smailovic.

Zahvaljujuci se na dobro organizovanoj i posjecenoj knjizevnoj veceri autor sest knjiga se povjerio vjernoj publici da su njegova tihovanja iznjedrena iz druzenja sa ljudima, neprepoznavanjem sebe u tim okvirima i povlacenjem u osamu, su njegov filter koji mu daje odgovore.

,,Odgovore koje ne mogu sam sklopiti i pronaci u svojoj dolini i njenoj tisini, sacekam vrijeme da mi ih priblizi i otkrije djelic po djelic ili odjedamput u punoj istini, samo sa neke druge strane ili iz druge perspektive”, saopstio je Coric.

,,Na kraj ovoga svijeta da cujem zivotna zvona” su stihovi knjizevnika Rodoluba Corica koji su po svemu sudeci najblizi njegovom zivotnom motu.

Vukoman Kljajevic, Radio Crne Gore

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1282. umro je car Mihailo VIII, osnivac posljednje vizantijske dinastije Paleologa (1259) i obnovitelj carstva nakon 57 godina latinske okupacije. Premjestio je prijestonicu iz Nikeje u Carigrad, koji je osvojio 1261. i uspjesno se odupirao namjerama Karla Anzujskog i Mlecana da uspostave Latinsko Carstvo. Naslijedio ga je sin Andronik II.

1475 – Roden je italijanski svestenik Dovani de Medici, papa Lav X od 1513. do smrti 1521. Kao veliki zastitnik umjetnosti ucinio je Rim centrom evropske kulture. Uprkos naporima, ukljucujuci ekskomunikaciju osnivaca protestantske crkve u Njemackoj Martina Lutera, nije uspio da suzbije takozvanu jeres – pokret vjerske reformacije zapocet tokom njegovog pontifikata, i sprijeci stvaranje protestantske crkve.

1803 – Roden je francuski kompozitor Hektor Berlioz, tvorac romanticarske programske muzike i utemeljitelj modernog orkestra. Poznata djela: “Fantasticna simfonija”, “Romeo i Julija”.

1810 – Roden je francuski pisac Alfred de Mise. Nesrecna ljubav s knjizevnicom Zorz Sand inspirisala ga je za pjesme “Noci”, a u autobiografskom romanu “Ispovijest jednog djeteta ovog vijeka” opisao je “bolesti vijeka” i sumrak ideala. Njegovim najboljim dramskim djelima smatraju se “Marijanine cudi” i “Ne sali se s ljubavlju”.

1843 – Roden je njemacki bakteriolog Robert Koh, jedan od osnivaca bakteriologije, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1905. Otkrio je 1882. bacil tuberkuloze (Kohov bacil), izolovao je bacil antraksa i pronasao izazivaca kolere.

1845 – Petru II Petrovicu Njegosu, zainteresovanom za tehnicke izume, stigao je iz Dubrovnika odgovor od ruskog konzula Gagica o mogucnosti koriscenja dagerotipa – pretece foto aparata, koji je Vladika ubrzo i nabavio. Uredaj je zivo zainteresovao Cetinjane, a nazvan je “spravom za skidanje obraza”.

1864 – Rodena je knjeginja Zorka, prvo dijete kralja Nikole i kraljice Milene. Udala se 1883. za srpskog kneza Petra Karadordevica. Umrla je 4. marta 1890.

1898 – U Tusini, u Drobnjaku, roden je Stojan Cerovic, publicista, novinar i profesor niksicke Gimnazije. Filozofski fakultet zavrsio je u Beogradu, gdje je uredivao list “Pijemont”, a kao pristalica bezuslovnog ujedinjenja Srbije i Crne Gore pokrenuo je list “Jugoslovenski Pijemont”. Od 1922. do 1941. uredivao je u Niksicu list “Slobodna misao” i casopise “Razvrsje” i “Valjci”. Objavio je nekoliko turistickih publikacija o Durmitoru i tri knjige anegdota pod naslovom “Crnogorci o sebi i zivotu”. Bio je pripadnik Srpske zemljoradnicke stranke, a saradivao je i s komunistima. Poslije okupacije 1941. bio je interniran u Albaniju, a nakon povratka u Niksic presao je na oslobodenu teritoriju i prikljucio se NOP-u.Ucestovao je na I zasjedanju AVNOJ-a, 1942. u Bihacu. Umro je u Odzacima 1943, od rana zadobijenih tokom IV neprijateljske ofanzive.

1918 – Roden je ruski pisac Aleksandar Solzenjicin, koji je zbog ostre kritike staljinizma u svojim djelima, postao najpoznatiji sovjetski disident krajem sezdesetih. Pripovijetkom “Jedan dan Ivana Denisovica” u knjizevnost je uveo temu Staljinovih logora, u kojima je sam proveo devet godina. Emigrirao je 1974, a u Rusiju se vratio poslije dvije decenije. Dobitnik je Nobelove nagrade za knjizevnost 1970. Poznata djela: “Odjel za rak”, “U prvom krugu”, “Arhipelag gulag”.

1961 – Uredbom Narodne skupstine Crne Gore osnovan je Zavod za biologiju mora sa sjedistem u Kotoru. Prvi direktor Zavoda bio je akademik dr Vladimir Lepetic. Zavod, odnosno Institut za biologiju mora, kao samostalna naucna ustanova, jedan je od suosnivaca i clanica Univerziteta Crne Gore.

1997 – U Kjotu je poslije maratonskih pregovora potpisan Protokol o zastiti zivotne sredine koji predvida smanjenje proizvodnje ugljen-dioksida i drugih stetnih gasova za koje se smatra da izazivaju efekte “staklene baste” i globalno zagrijavanje. SAD nijesu stavile svoj potpis, uz objasnjenje da bi to nanijelo stetu njihovoj privredi.

1999 – Umro je Franjo Tudman, predsjednik Republike Hrvatske od aprila 1990, nakon prvih visestranackih izbora u SFRJ i prvi predsjednik nezavisne Hrvatske. Bio je lider Hrvatske demokratske zajednice, politicke stranke koja se zalagala za izdvajanje Hrvatske iz SFRJ. Njegovom zaslugom Hrvatska je 25. juna 1991. proglasila samostalnost, a u januaru 1992. stekla je medunarodno priznanje.

2006 – U Skoplju je umro crnogorski knjizevnik, novinar i publicista Dragan Nikolic. Roden je 1933. u Ozrinicima kod Niksica. Gimnaziju je zavrsio u Niksicu, a jugoslovensku knjizevnost na Filozofskom fakulteteu u Beogradu, nakon cega je radio kao profesor. Od 1960. bavio se novinarstvom: bio je dopisnik “Borbe” iz Skoplja, a potom urednik “Nase borbe” do njene zabrane. Objavio je romane “Spasenje”, “Dim”, “Kuce” i “Uliste”. Sa bratom Zivkom Nikolicem napisao je scenarija za vise igranih filmova s tematikom iz crnogorskog zivota. Bio je clan Matice crnogorske, Crnogorskog drustva nezavisnih knjizevnika i Crnogorskog PEN- centra.

2009 – U zvanicnu posjetu Crnoj Gori stigao je predsjednik Turske Abdulah Gul. Ta posjeta ocijenjena je istorijskom jer je jedan turski predsjednik prvi put nakon 130 godina od uspostavljanja medudrzavnih odnosa izmedu Knjazevine Crne Gore i Turske posjetio Crnu Goru.

2011 – Ucesnici konferencije o klimatskim promjenama u Durbanu postigli du dogovor koji je obavezao najvece svjetske zagadivace da preduzmu akcije za smanjenje emisije stetnih gasova koji stvaraju efekat staklene baste.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1946 – Generalna skupstina UN osnovala je UNICEF – Medunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoc djeci u zemljama razorenim ratom.

1983 – Izasao je prvi broj lista “Sutjeska”, istoimenog fudbalskog kluba iz Niksica. Odgovorni urednik lista bio je Milorad Durkovic.

1991 – U Mastrihtu je potpisan Sporazum o monetarnoj i politickoj uniji clanica Evropske zajednice.

1992 – Savjet bezbjednosti UN je, na zahtjev Makedonije, odobrio upucivanje 800 vojnika UN u tu bivsu jugoslovensku republiku.

2007 – Ministarstvo odbrane Crne Gore raspisalo je konkurs za skolovanje sest studenata na vojnim akademijama u Sjedinjenim Americkim Drzavama, koji bi o trosku Ministarstva sticali obrazovanje za potrebe Vojske Crne Gore.

2008 – Jedna od najvecih knjizevnih nagrada u Hrvatskoj, nagrada “Kiklop” za prozno djelo godine, dodijeljena je Mirku Kovacu za roman “Grad u zrcalu”.

2012 – U svajcarskim Alpima, na 3.000 metara nadmorske visine, otvoren je najvisi viseci most u Evropi, dug 100 i sirok jedan metar, s pogledom na 500 metara dubok ponor.

“OSLOBADANJE OD PROSLOSTI”

Knjiga razgovora “Oslobadanje od proslosti” crnogorskog knjizevnika i novinara “Pobjede” Ljubete Labovica bice predstavljena u Kosoj Sali biblioteke Radoslav Ljumovic, 11. decembra u 19 sati, u okviru Decembarske umjetnicke scene 2019.

Knjigu je objavio cetinjski Otvoreni klulturni forum, urednik izdanja je Milorad Popovic, a recenzent Filip David.

O knjizi ce govoriti Aleksandra Vukovic, Vlatko Simunovic i autor.

MEDUNARODNA IZLOZBA U LIDICAMA

Ucenica Srednje likovne skole “Petar Lubarda” Iva Mandic dobitnica je pocasnog priznanja za likovni rad sa kojim je ucestvovala na 47. Medunarodnoj djecijoj izlozbi lijepih umjetnosti Lidice 2019.

Pocasno priznanje urucili su joj gradonacelnik Prijestonice Cetinje Aleksandar Kascelan i ambasador Republike Ceske u Crnoj Gori Karel Urban.

Ovo je cetvrti put da ucenici Srednje likovne skole “Petar Lubarda” dobijaju nagrade u Lidicama, a u ovogodisnjem takmicenju ucestvovalo je 15.336 djece iz 70 zemalja.

Kako su saopstili iz Prijestonice Cetinje, Medunarodna djecija izlozba lijepih umjetnosti Lidice u Ceskoj, namijenjena je djeci uzrasta od cetiri do 16 godina iz svih obrazovnih ustanova svijeta i pojedincima.

Takmicenje je prvi put organizovano 1967. godine kao znak sjecanja na djecu iz ceskog sela Lidice koje su ubili njemacki nacisti, kao i na svu djecu koja su poginula u ratu. Takmicenje je dobilo medunarodne dimenzije 1973. godine kada su, osim djece iz Republike Ceske, ucestvovala i djeca iz cijelog svijeta.

Glavni organizator takmicenja je Lidice Memorijal institut, uz podrsku ministarstva Ceske, Ceske komisije za UNESCO, direktora ceskih centara i rektora Univerziteta za hemiju i tehnologiju iz Praga.

Tema ovgodisnjeg takmicenja bila je hemija, obradena kroz pod teme: Vaznost vatre za ljudsko drustvo, Alhemija i alhemicari, Atomi, Molekuli i jedinjenja, Poznata otkrica, Hemija u svakodnevnom zivotu i Boje oko nas.

U DANILOVGRADU

Tradicionalna izlozba “Umjetnici zavicaju” predstavlja zalog za buducnost novim generacijama i trajace dok umjetnici uvidaju njenu vaznost za afirmaciju svog rada, za crnogorsku umjetnost u cjelini, a u kontekstu njegovanja njihovog zavicaja, porucila je direktorica Umjetnicke kolinije Danilovgrad, Vesna Jovovic.

Izlozba na kojoj je radove izlozilo 39 umjetnika, otvorena je sinoc u organizaciji Umjetnicke kolonije Danilovgrad u Zavicajnom muzeju, a u okviru Programa povodom obiljezavanja Dana Opstine Danilovgrad.

Jovovic je kazala da je rijetkost sto veliki broj umjetnika potice sa tako malog podrucja, “ali u duhovnom smislu posebnog kao sto je Danilovgrad”.

“Da je zavicaj nesto sto nosimo sa sobom ma gdje bili, dokazuje i ova izlozba. Dvadeseta godina djelovanja predstavlja uspjeh dostojan postovanja”, istakla je Jovovic.

Direktorka Direktorata kulturno-umjetnickog stvaralastva Ministarstva kulture Dragica Milic, kazala je da 20. jubilarno izdanje izlozbe metodicno prati razvoj opusa razlicitih autora i njihovih estetika.

“Ujedno, donosi nam i opste naznake kretanja likovne umjetnosti u Crnoj Gori, buduci da su mnogi od aktera ove izlozbe danas potvrdena imena nase kulturne scene, sa medunarodnom reputacijom. Posebno raduje dvodecenijska istrajnost Opstine Danilovgrad da se, organizacijom izlozbe javno transponuje kao zajednica privrzena svom kreativnom potencijalu, prema kojem pokazuje poseban senzibilitet i odgovornost”, istakla je Milic.

Akademski vajar Velibor Pavicevic kazao je da je na izlozbi izlozio skulpturu u kamenu, od kamena maljata.

“To za nas Bjelopavlice ima znacaja, jer veza sa zavicajem vas asocira, pogotovo ako se bavite sa vajarstvom, na kamenolome, koji su od davnina bili aktivni pa pravimo tu neku lijepu sponu”, naveo je Pavicevic.

On smatra da izlozba svake godine biva sve bolja.

Akademski vajar Svetozar Sveto Radovic kazao je da je na izlozbi izlozio skulpturu pod nazivom “Omaz”.

“Inace, pravi naziv te skulpture je erupcija ciste forme, jednostavnosti. Jedna poruka za ove mlade narastaje, mlade stvaraoce da sva velicina i u covjeku i u umjetnickom djelu bilo koje vrste, ne samo u likovnoj umjetnosti, je u jednostavnosti. Sto jednostavnije, to sve bolje. Kao i u covjeku – sto jednostavniji to mnogo bolji”, rekao je Radovic.

On smatra da je Danilovgrad, sa Umjetnickom kolonijom i stvaralastvom vajara, van granica Crne Gore i Evrope.