DO KRAJA PROŠLE GODINE

Iz kredita kineske Exim banke je od početka izgradnje auto-puta Bar-Boljare do kraja prošle godine isplaćeno 751,57 miliona USD, odnosno 547,87 miliona eura, saopštio je generalni direktor Direktorata za državni trezor u Ministarstvu finansija Dragan Darmanović.

“Povlačenje sredstava iz kredita sa kineskom Exim bankom nastaviće se i u ovoj godini”, rekao je Darmanović agenciji Mina-business.

On je podsjetio da je ukupno ugovorena vrijednost radova za izgradnju prioritetne dionice autoputa Smokovac – Uvač – Mateševo utvrđena ugovorom o projektovanju i izgradnji autoputa, zaključenom između Ministarstva saobraćaja i kineske kompanije China Road and Bridge Corporation (CRBC) i iznosi 809,6 miliona EUR.

Od toga se 85 odsto ukupnog iznosa, odnosno 688,2 miliona EUR obezbijeđeno kroz zajam sa kineskom Exim bankom, dok je 15 odsto, odnosno 121,4 miliona eura, predviđeno iz državnog budžeta ili drugih izvora finansiranja.

Darmanović je, kada je u pitanju javni dug, kazao da se u ovoj godini očekuje njegovo opadanje.

„Predviđa se da će javni dug na kraju godine iznositi 3,67 milijardi EUR, odnosno 73,1 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), od čega će državni iznositi 3,56 milijardi, odnosno 70,8 odsto BDP-a“, precizirao je Darmanović.

Na kretanje duga u ovoj godini, kako je objasnio, u najvećoj mjeri uticaće planirano zaduženje po osnovu kreditnog aranžmana podržanog PBG garancijom Svjetske banke (SB), u iznosu do 250 miliona eura, kao i povlačenja iz postojećeg kredita za realizaciju projekta izgradnje auto-puta.

„PBG kreditni aranžman koristiće se za finansiranje budžeta i otplatu duga u narednoj godini“, kazao je Darmanović.

Kada je riječ o narednoj godini, predviđa se da će javni dug dostići nivo od oko 3,43 milijarde eura, odnosno 65,8 odsto BDP-a, dok će državni iznositi oko 3,32 milijarde ili 63,6 odsto BDP-a.

Govoreći o emitovanju euroobveznica, Darmanović je saopštio da je Crna Gora u prošloj godini izdala domaće obveznice u najvećem iznosu i sa najdužom ročnošću do sada, što predstavlja napredak u razvoju tržišta državnih hartija od vrijednosti.

„Tom prilikom obezbijeđeno je oko 143 miliona EUR. U okviru navedenog iznosa 50 miliona EUR emitovano je sa godišnjom kamatom od 3,5 odsto na period od sedam godina, dok je preostalih oko 93 miliona EUR emitovano sa godišnom kamatnom stopom od tri odsto na period od pet godina“, podsjetio je Darmanović.

On je kazao da je pored toga Crna Gora izdala euroobveznice u vrijednosti od 500 miliona EUR, sa godišnjom kamatnom stopom od 2,55 odsto i rokom dospijeća od deset godina.

„Ta transakcija uticala je da se vrijednost javnog duga poveća sa inicijalno planiranih 67,82 odsto BDP-a, na 79,6 odsto u prošloj godini, koliko iznosi nova projekcija“, naveo je Darmanović.

Međutim, kako je dodao, prema preliminarnim podacima, na kraju prošle godine depoziti će iznositi 11 odsto BDP-a procijenjenog za ovu godinu pa će, zapravo, neto javni dug iznositi oko 69 odsto BDP-a.

„Ta transakcija će poslužiti za finansiranje otplate duga u ovoj godini, pa će shodno tome i ovogodišnje zaduženje biti manje i primarno uzrokovano zaključenjem kreditnog aranžmana uz garanciju SB, koji je namijenjen finansiranju budžeta u narednoj godini“, poručio je Darmanović.

On je kazao i da je Crna Gora u pregovorima sa SB oko druge garancije zasnovane na javnoj politici (PBG).

Predstavnici SB i Crne Gore su 2018. godine počeli pregovore o zaključenju tog aranžmana, kao i ispunjenje pretpostavki za njegovu realizaciju, koje su sadržane u matrici rezultata javnih politika.

„Navedeni aranžman bi trebalo da bude odobren od SB početkom marta, nakon čega se očekuje realizacija aranžmana. Planirano je da se sredstva iskoriste za stvaranje rezerve za potrebe finansiranja budžeta i otplate duga u narednoj godini“, zaključio je Darmanović.

MMF

Naredne dvije sedmice biće ključne za utvrđivanje ekonomskog uticaja koronavirusa u Kini, saopštila je generalna direktorica Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) Kristalina Georgieva.

„U tom periodu trebalo bi da se ponovo otvore fabrike u Kini, što bi omogućilo da se bolje sagleda otpornosti Kine i, na osnovu toga, prelivanje efekata na ostatak svijeta”, rekla je Georgieva na Minhenskoj bezbjednosnoj konferenciji.

Ona je navela da MMF prati širenje virusa izvan Kine i dodala da to “za sada nije ozbiljan problem”, ali da bi to moglo da se promijeni ukoliko se on proširi na zemlje sa slabim zdravstvenim sistemima, na primjer u Africi.

Georgieva je upozorila na poređenje novog koronavirusa sa globalnom epidemijom teškog akutnog respiratornog sindroma (SARS) ranih 2000-ih, koju MMF koristi kao referentnu tačku.

Kako je objasnila, ne samo da je ovaj tip novog virusa, Covid-19, drugačiji od SARS-a, već su se promijenili i Kina i svjetska ekonomija.

Kina je činila samo osam odsto svjetske ekonomije u ranim 2000-ima, a sada ima udio od 19 odsto.

“Stoga je prelivanje posljedica iz Kine, posebno na ekonomski integrisanu Aziju, ali i na ostale dijelove svijeta mnogo značajnije”, rekla je Georgieva.

Ona je navela da je svjetska ekonomija u to vrijeme bila u prilično dobrom stanju, a da je danas “sporija”.

Georgieva je podržala dva veoma važna koraka Kine – posvećivanje velike pažnje oblastima zahvaćenim epidemijom i ulivanje veće likvidnosti u ekonomiju, zajedno sa smanjenjem kamatnih stopa i pružanjem podsticaja pogođenim oblastima da podrže lokalnu privredu.

Ona je navela da osnovni scenario MMF-a o uticaju koronavirusa na kinesku ekonomiju ima oblik slova V, što znači dramatičan pad i izuzetan oporavak.